20 Ocak 1960 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 21

İKTİSADİ 0. E. C.E. Zorlamayla iş bitmiyor Geçen yılın son günlerinde — Kuzey Atlantik Paktı teşkilâtının Pa- ris'te Porte Dauphine'deki yeni bina- sında 15 üye devletin Dışişleri Ba- kanları bir araya geldikleri zaman, içlerinde en kızgını uzun boylu, saç- ları hafif dökülmüş, sarışın, büyük elâ gözlü ve sabit bakışlı, erkek güze- li kıranta bir adamdı. Bu adam, Tür- Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü u idi. Fatin Rüştü Zorlu, bir bakıma kız- makta haksız değildi. Dört Batılı Bü- yükler -Ike, MacMillan, De Gaulle, Adenauver- Rambouillet Şatosunda toplanmışlar ve sanki kendileri Av- rupa İktisadi İşbirliği Teşkilâtının -OECE- Bakanlar Konseyi imişler gibi. Batı Camiasının karşılaştığı bellibaşlı iktisâdi davalara hal çare- Konferans, yeni yılın ilk ayının onıkıncı günü toplantıya davet edi- lecekti. Dört Batılı Büyükler, Kon- feransın kimlerden teşekkül edeceğini de önceden tesbit ediyorlardı. Konfe- ransta, sadece Fransa, Batı Almanya, İtalya, Belçika, Hollanda, Danimarka, Yunanistan, Portekiz, Ingıltere Is— veç, İsviçre ile Birleşik Amerika ve Kanada bulunabileceklerdi. Yedi tane OECE üyesi devlet bu hayati konfe- ransın dışında tutulmuştu: — Avus- turya, Norveç, Lüksemburg, İspan- ya, İrlanda, İzlanda ve..../ Türkiye. Evet, Türkiye, Batı Camiası ile ilgili işlerde sesini her fırsatta yükselt- mek isteyen ve kendisine daima da- nışıldığını -resmi ağızlardan- — iddia eden Türkiye, bu konferansa davet edilmeyecekti. Türk hükümeti, -yani Bay Zorlu!- Çünkü, İktisadi bir kon- ferans olmaya görsün Bay Zorlu bütün bu konferansların inhisarını HERKES OKUYOR AKİS, 20 OCAK 1960 VE MALİ kendi üzerine almıştır; kendisi. Mil- letlerarası Para Fonu talihinde gu- vernör tek Dışişleri Bakanı olarak Maliye Bakanı Polatkanın yerini al- mış ve Romada toplanan Milletlera- rası Gıda ve Tarım Teşkilâtı Genel Kurulunda da Tarım Bakanı Nedim Ökmenin sandalyesini işgal eylemiş- tir; bu konferansa davet edilmeye- cekti de, Yunan hükümetinin temsil- cilerine varıncaya kadar herkes kon- feransta hazır bulunacaktı. Gerçi Dört Batılı Büyükler, Konferansa Al- tılarla -Müşterek Pazar- Yedilerden -Serbest Ticaret Birliği- ve OECE'- nin Mübadeleler Komitesi üyelerin- den ve bir de, pek tabii olarak Ame- rikayla Kanadadan başkasını çagır— mamışlardı. Türkiye de, OECE badeleler Komitesinde üye degıldı. Şu hâlde, alınmasına mahal yoktu, deni- liyordu. Fakat, Zorlu bütün bu lâfla- rın boş teselli sözleri olduğunu pek âlâ müdrikti. Nitekim, NATO Ba- kanlar Konseyinde Fransız Dışişleri Bakanı Couve de Murville, pek donuk ve resmi haliyle Batılı Büyüklerin kararlarını açıklamağa — başlayınca, Zorlunun sabit bakışlı gözlerinin onu hedef ittihaz ettiği görüldü. Couve de Murville nutkunu bitirir bitirmez Zorlu söz istedi. Yedi tane OECE üyesinin bu toplantının dışında tu- tulmasının sebebini anlamak kaabil değildi. Konferansa iştirak — edecek devletler tamamen keyfi olarak tes- bit edilmişlerdi. Üstelik, Konferans- ta görüşülecek bellibaşlı konulardan biri de gelişmemiş memleketlere yar- dım meselesiydi. Dışarıda bırakılan devletlerden dört tanesi ise-Türkiye, İrlanda, İzlanda, ve İspanya- yardı- ma muhtaç gelişmemiş memleketler- di. Kendilerine yapılacak yardım ko- nusunda bile bunların fikirlerinin alınmaması — anlaşılır Zorlu bu itirazlarında yerden göğe kadar haklıydı. Ama ne çare ki, Dört Batılı Büyükler, 12 Ocak toplantısı- nın, birbirinin dilinden Aanlayan ve aynı mefhumları kullanan insanlar arasında yapılmasına büyük ehemmi- yet veriyorlar ve konferans masasına oturur oturmaz her vesileyle yeni iktisât nazariyeleri icat eden yardım veresiyecileriyle vakit kaybetmek is- temiyorlardı. Couve de Murville, Zor- lunun itirazlarını soğukkanlılıkla ve sudan sözlerle geçiştirdi. Zaten, baş- ka itiraz eden de olmamıştı. Maesele kapandı ve Dört Büyüklerin daveti- yesi Ankaraya gelmedi. Zorlunun zorlaması, kimsecikleri harekete ge- tirememişti. Bu işten en büyük övünme vesile- sini Yunanlılar çıkartıyorlardı. Ger- şey — değildi. SAHADA çekten Yunanistan ne Altılara, ne de Yedilere dâhildi. Bu sebeple, Batı Avrupada teşekkül eden iki iktisadi blokun dışında kalan gelişmemiş OECE üÜyelerini temsil vazifesinin Dört Batılı Büyükler tarafından ken- disine verildiğini iddia ediyordu. 19 Şubat 1959 Londra Anlaşmalarıyla Kıbrıs davası yatışalıberi Türkiyeyle rekabetini hayli sinsi bir vadiye dök- müş olan Yunanistan, bu intihabın, kendi itibârının Türkiyeden daha üs- tün olduğunu gösterdiğini ileri süzü- yordu. Üstelik, Müşterek Pazara iş- tirak etmek için şimdiye kadar sade- ce iki devlet -Türkiye ve Yunanistan- müracaat etmişlerdi. nanistanın 12 Ocak Konferansına ça- ğırılması ve Türkiyenin çağırılmama- , Müşterek Pazar içindeki istikbâli bakımından da Yunanistanı hayli se- vindirmişti. Bir Dönemeç onferans geçen salı günü Paris- te, Majestic Otelinin duvarları sarı tahta kaplı ve mavi moketlerle döşeli büyük salonunda toplandığı zaman evsahibi Dışişleri Bakanı sı- fatiyle M. Couve de Murville dele- gasyonlara beyanı hoşamedide bu- undu. Daha sonra, Norveç Daışişleri Bakanı Gunnar Lange Konferans Başkanlığına Hollanda Dışişleri Ba- kanı Joseph Luns'un seçilmesini tek- lif etti. Bu teklif ittifakla kabul edil- dikten sonra, Konferans çalışmaları- na başladı. İlk sözü, Amerika Dışişleri Ba- kanlığı İktisadi İşler Bakan Yardım- cısı Douglas Dillon aldı, kendinden emin bir edâ ve tok bir sesle yirmi dakika zarfında Amerikan teklifle- rini izah etti. Amerika, Batı Avru- pada Müşterek Pazarla Serbest Böl- ge Birliği arasındaki ticaret rekabe- tinden endişe ediyordu; bu ticari re- kabet şiddetlenirse Batı — Avrupanın siyasi ve hattâ askeri tesanüdü de tehlikeye girebilirdi. Sovyet dünya- sıyla rekabetin artık iktisadi sahaya kayması karşısında, Batı Avrupa bu gibi ihtilâfları makül bir hadden öte- ye götürmemeli ve tesanüdünü muha- faza etmeliydi. Bu sebeble, Amerika ile Kanada da yeni bir teşkilât kurul- JİNEKOLOĞ - OPERATÖR Dr. NİHÂL SİLİER Kadın Hastalıkları - Doğum mütehassısı Muayenehane : Samanpazarı Billur Han, Kat 2. No 32 Tel: 19031 21