21 Mayıs 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 20

iKTİSADI VE MALI SAHADA Durum Derman kâr eylemez "Dürkiyenin bir çıkmaza hızla sürük- lendiği artık kesinlikle anlaşılmış bulunmaktadır. En yoksul ülkele- rin bile binbir güçlükle kendilerine bir yol arayıp kalkınmağa çalıştık- ları günümüzde, “dış borçlara gö- mülü az gelişmiş ülkeler atasında dahi en kritik durumda olanlardan biri” sayılan Türkiyede iyiliğe doğru bir gidiş görülmemektedir. İç ve dış borçları 38 milyarı bulan, bu pa yüzde 4,55,5'tan fazla ka)- a hızını rüyasında bile göremi- azn olan Türkiyede şimdi, bir Başbakan için “kendisinin ve parti- sinin geniş yardımları sayesinde- Meclis kürsüsünde bir mühalefet partisi lideri hiç de içaçıcı sözler sarfetmemektedir. Kalkınmak, se İaletten ve geleceği tehlikeli kılan meselelerden kurtulmak için yol arayan kafaların suçlandığı şu gün- lerde, bir yandan Mecliste iyiye işü- ret sayılmayan olaylar cereyan e derken, bir yandan Ticaret Bükan- lığındâ düzenlenen bir toplantı da AP Hükümetinin aynı kafada de. m ısrarlı olduğunu göstermek 16 AP Iktidarınn 10 Ekiri seçimle- ri-öncesi vaadlerinin o ödenmeyen faturaları özel sektörün son derece canını sıkmaktadır. Tam bu ortam- da, özel sektör, Mecliste “Vürgn- cuların üç günde meşhur ettiği a damlar”dan söz edilirken, AP'li Ti- caret Bakanma yeni ve eski istek- lerini sıralamaktadır. Özel sektörün bu istekleri aru- sında, her yıl devlete 900 milyon lira ile | milyar lira arasında bir vük yükleyen fındık ve tütün destek- leme ye pe sadece İm rin değil, ara tüccarın landırılmasını > sekli dik. kati çekmektedi AP'ye iktidar yollarını; mali yar ai olmasa da, oylarıyla ü- çan milyonlarca Üre karşı AP“ nin takı nâcağı yakında daha İyi sinelimekti Özel olmzerl tütün ihracatında gümrüklerde pılan kalite kontrolünü de el akta, alıcı dış firmalar istekle rini beyan etmedikleri takdirde bu kontrolün kaldırılmasını istemek. tedir. Ayrica, ihraç edilen mal her ne olursa olsun, ihracat sırasında yapıları tescil işleminde, ihraç edi- 20 len malın ürün yılının, birim satış fiyatınm ve değer tutarının yazılma- sını doğru bulmayan özel sektör, “çabuk bozulan malların yurt dışı- na. gönderilmesinde . gümrüklerde veniden kontroldan geçmesine, ü- ranmasına da karşı olduğunu” açık- lamıştır. Bütün bunlar, Türkiyenin az sayıdaki ihraç mallarının dış ül kelere denetsiz satışından ileri ge- len sakıncaları artıracak, fakat bu arada “vurgunculuk” anlayışından kurtulamayan, özel sektör denilen müesseseye (o kilömetrelerce ouzak “nazenin”lere üç günlük bir rahat- hk daha sağlıyacaktır. Az sayıdaki ihraç mallarını, pi- yasalarda skandal yaratmadan, İ- çerde gerçek üreticileri düşük ihra- tör ihracatçıları karşısında bye görmesi istenmemektedir. zel sektörü sevmek fazilettir” yışınn en basit belirtisidir. Kapkaççı kafası u ters anlayışın, firsatçı zihniye- tin en belirgin hâli ise “alivre a- lumlar”la o “destekleme <alımlar- dü uygulanacak politikanın değişti- rilmesi” konusunda görülmektedir. Fındık ve tütün üreticisi başta ol mak üzere, üç.beş dönümlük top rağında çalışan milyonlarca üreti cinin ürünleri; zamanından aylarca önce araci tüccar. tarafından yok pahasına kapatılmaktadır. Binbir o- yunla yapılan bu satın almalara "u- livre alim - satim” denilmektedi: Bu çeşit alımlarla her yıl, büyük ü anlü- Macit Zeren Başbakanıyla Efendim söyler, ben yaparım !.. cat fiyatı yüzünden zarara uğrat- madan denetli olarak dışarıya sü- tabilecek bir yapı kurmak için şart olan “ihracatta üretici kooperatif. lerine doğru örgütlenmek” fikri de itibar görmemektedir. Özel sektö- rün, bu konuda Bakana söylediği, “İhracatçı birliklerinin dışında ka- lan kimselerin ve kuruluşların, ihb- racatçı birliklerinin ihraç ettikleri mallardan ihraç etmeme leri gerektiği"dir. Bunlar AP'nin kabullendiği - görüşlerdendir. Özel hani dahil olmayan kuruluşların da “yani Tariş, Fiskobirlik gibi bir çeşit kamu hizmeti gören ve geniş ölçüde devlet bütçesinden sağlanan 100 milyonluk imkânlarla üreticile- re destek olmaya çalışan- özel sek- vetici - aracı tüccar viteliğinde.. kimseler, fakir köylülerin sırtından milyonlar vurmaktadırlar. Bunun önlenmesi için izlenecek tek yol, küçük üreticileri kooperatifler ha- linde bir araya getirmek, arüci- tüccara karşı (kuvvetli kılmaktır. Oysa AP'nin karşı olduğunu açıkça söylediği bu Yol bir tarafa bırakıl makta, çare olarak “alivre alımla. rın 6 av öncedeli yapılmaması” ile ti sürülmektedir. İktisadi Konularda çok az da ol- sa bilgisi bulunan, neyin ne demek olduğunu azıcık anlayanların gör- düğü durum, meselelerle dolu Tür- kiyede “hakları yeterince korunma: yan milyonlar”ın oylarıyla iktidara oturanların atları arabaya ters koş- 21 Mayıs 1966