21 Mayıs 1966 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 22

DUNYADA OLUP BiTENLER Orta Doğu Herkesin derdi başka Mısır Devlet Başkanı Nâsır, geri- de bıraktığımız hafta içinde ve Yugoslav lideri Mareşal Titoyu İs- kenderiyeden uğurladıktan birkaç gün sonra, Kahire havaalanında, Sovyetler Birliği Başbakanı Kosigi- ni karşıladı. Bu, Sovyet Başbakanı- nin, komünist dünya dışına yaptığı ilk yolculuk olduğu için bütün dün- yanın dikkatini Mısır üzerinde top- ladı. Gerçi Kosigin bundan önce bir kere de Hindistana gitmiş ve dönüşünde Kâbile de uğramıştı a- ma, bu bir siyasi görüşme için de- gil, eski Hint Başbakanı Şastrinin cenaze törenine katılmak için yapıl- mış bir yolculuktu. Nâsır ile Kosigin arasında altı gün süren görüşme maratonunda c- le alınan en önemli konu, hiç şüp- hesiz, Mısıra yapılan sovyet ekono- mik yardımı olmuştur. Bilindiği gi- bi, Sovyetler Birliği, 1952 yılından buyana Mısıra i milyar dolara ya- kın ekonomik yardım yapmıştır. Bu, Moskovanın komünist olmayan ülkelere yaptığı en yüklü yardım- dır. Tek başına bu bile, Kremlinin Mısıra ne kadar önem verdiğini göstermeye yetip artmaktadır. An- cak, yapılan bütün sovyet yardımı. na rağmen, Mısır ekonomisi bir türlü belini odoğrultamamaktadır. Çünkü, Sovyetler Birliği ne Nâsırın iddialı yatırım tasarılarının hepsi- ne para, ne de Mısır halkını her yıl tehdit eden açlık tehlikesine buğ- day yetiştirebilecek durumdadır. Bu bakımdan, Nâsırın şu sırada Ko- siginden koparabileceği en büyük tâviz, süresi gelen taksit ve faizle- rin geri atılmasını sağlamak ola» caktır. Nâsırın endişeleri Buna karşılık, Kösigin de Mosko- va ile Pekin arasındaki çatışma Birliği çekişmesi bir tarafsızlık izlemeye büyük dik- kat göstermiştir. Fakat şimdi, Mos- kovanın arap dünyasının lideri sa- yılan NİL desteğine ihtiyacı her zamankinden adır. Ancak, Mr sır lideri, Kosiginden ekonomik yardımın yanısıra tavizler siyasal de koparmadan bu tarafsızlığını bozmaya herhalde yanaşmayacak- tır. Gerçekten, bir süredir Nâsırın başı da arap dünyası içinde önem- 22 li dertlere girmiştir. Arap yarıma» dasının güney ucunda, Yemende sü- rüklendiği savaş bir türlü kendi is- tediği bir sonuca ulaşamamaktadır. Orta Doğunun para babası Kral Suud, Yemen imamcılarına yaptığı yardımlar yetişmiyormuş gibi, şim- di de ortaya bir İslâm Birliği tasa- rısıyla çıkmıştır. Nâsır, bu Birliğin arkasında Batının parmağını sez- mekte, fakat tek başına fazla bir- şey yapamamaktadır. Nihayet, bö- ğımsızlıklarını yeni - kazanan ülke- İerde ikide bir çıkan ayaklanmala- rın ve yapılan iktidar değişiklikle. rinin günün birinde Mısıra sıçrama- sını da endişe etmektedir. Bü- durumda, Kosigin için İslâm Birli- ği düşüncesini mahküm etmek, Ba- küm etmekten çok daha Kosiginle Nâsır arasındaki gö- rüşmelerde mutlaka ele alınacak bir konu daha vardır. Bu, Suriye- nin durumudur. Bilindiği gibi, ye- ni Baas yönetimi Kahireden çok, Moskovaya dönüktür. Yeni Suriye Başbakanı, geçenlerde Moskovaya yaptığı bir yolculuk sırasında, Kremlinden Fırat üzerinde RA bir baraj kurulmasına zünü koparmıştır. Nâsırın bu elik meleri endişe ile izlediğinden şüphe edilemez. Çünkü Baâsçıların Orta Nâsır ve Brejnef Yeni ilişkiler tün bu bakımlardan, Nâsır da Sov- vetler Birliğinin şu veya bu biçim- de Orta Doğudaki bölücü davranış- Jarı mahküm etmesini istemekte- dir. Kalış veri eyecek bir taviz de- ğildir. Fakât Kosigin, Kral Faysalı mahküm etmeden “nce çok düşün mek zorundadır. ü, karışıklığın içinde Orta Doğunun Il n kimin “elinde olduğunu geleceğinin kestirmek kolay “değildir. Üstelik, da söylendiği gibi, Nâsı- rın itibarının gerilediğini ve bütün genç ülkelerde yeni kuşakların iş- başına geçmek için sabırsızlandık- larını gösteren belirtiler vardır. Bu Doğuda kuvvetlenmesi ve Sovyet- ler Birliğinin bu bölgeye sızması, Nâsırın hiç istemediği şeylerdendir. Fakat Kosigin de, Nâsırı memnun etmek için Suriyede açılan ümit kapısını kolav kolay kapa rumda değildir, Demirperde Bir çatlak daha undan önceki Cumartesi, yani 7 Mayıs, Romanya Kömünist Par- tisinin kuruluşunun 45. yıldönür- müydü. Bu yıldönümü dolayısıyla yapılan törende, Pârtinin birinci sekreteri ve Romanyanın en kudret li yöneticisi olan genç bir adam, 21 Mayıs 1966