21 Ekim 1967 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 16

DIŞ OLAYLAR ÖLÜM HALİNDEKİ TEŞKİLAT u satırları okuduğunuz sıralarda, Birleşmiş Millet- B ler Teşkilâtı yirmiüçüncü yaşına basmış olacak. 1945 San Francisco Konferansında hazırlanan Birleş- miş Milletler Andlaşması, imzacı devletlerin üçte iki- sinin onaylama işlemini tamamladıktan 24 Ekim 1945 tarihinde yürürlüğe girmişti. irmiüç yaş, genellikle insanlarda tam sağlık, kaygısız bir delikanlılık çağıdır. Oysa Birleşmiş Mil- letler, yirmiüçüncü yaşında, çeşitli hastalıklara tu- tulmuş, sırtı kamburlaşmış, beli bükülmüş bir ihti- yardan farksızdır. Birleşmiş Milletlerin genç yaşında ihtiyarlaması, herkesten çok, onu kuranlar yüzündendir. Eğer bu teşkilât bugün biz Vietnam savaşını durdurmaktan, bir Orta Doğu buhranını çözmekten, bir Güney Afi ka Birliği'ne, bir Rodezya'ya ırk ayrımı konusundaki kararlarını 'dinletmekten âcizse, bunun nedenlerini onu kuranların kısa görüşlülüğünde aramak gerekir. Gerçekten, İkinci Dünya Savaşını Batılılar adına yü- rüten ünlü Roosevelt, Churchill ve Stalin üçlüsü, sa- vaş sonrası dünyasının barış ve güvenliğini korumak, uluslararası anlaşmazlıkları barışçı yollardan çözmek görevini, Birleşmiş Milletler diye adlandırılacak bir uruluşa bırakmayı, daha çarpışmaların en ateşli günlerinde kararlaştırmışlardı. Fakat bu kuruluşun en önemli yetkilerini Güvenlik Konseyine vermek ve Konseyde alınacak kararları kendi aralarındaki oy- birliğine dayamakla, Teşkilâtı daha başından iyi iş- lemezliğe, etkisizliğe mahküm etmişlerdir. Büyük 16 1 — U Thant 2— T. Lee 3— Hammarskjoelo ÇORBA İÇMEYEN TEKKECİLER devletler arasında savaş içinde yapılan işbirliğinin sa- vaştan sonra devam edemiyeceğini anlamak için, her- halde falcı olmaya lüzum yoktu. Fakat Roosevelt, böyle birşeyi düşünmekten bile kaçınmıştır. Aslan payı politikası K ararlarını ancak beş devamlı üyesinin -A.B.D., İn- giltere, Fransa, Sovyetler Birliği ve Çin- oybirli- giyle alabilen Güvenlik (oKonseyinin, iki büyük dev ülke arasındaki görüş ve davranış ayrılıklarına rağ- men, dünya barışını tehdit eden bazı konularda etkili listin'in bölüşülmesini, Kongo'ya ve Kıbrıs'a barış güçleri göndermeyi Gü- venlik Konseyi kararlaştırmıştır. Ancak, bu konudaki kararlar kaynaklarını büyükler arasındaki görüş bir- liğinden değil, günün şartlarından aldıkları için, Bir- leşmiş Milletler hakimindin, geçici birer başarı ol- maktan öteye gidememişlerdir. Filistin'in taksimi ko- nusunda şişi ve kebabı yakmamak için çekimser ka- lan Sovyetler Birliği, sonradan Arap ülkelerine dün- yanın nn yığarak Orta Doğu'nun bir barut fıçısı durumuna gelmesinde büyük rol oynamıştır. Kore'- ye müdahale kararı, Sovyetler Birliği'nin, Çin Halk Cumhuriyeti'nin Birleşmiş Milletlere bir türlü alın mamasını protesto için o sırada Kcnsey toplantıla- rını boykot etmesinden yararlanılarak alınmıştır. Kongo ve Kıbrıs'a barış güçlerinin gönderilmesine Sovyetler Birliği razı olmuştur ama, bu güçlerin gi- AKİS