22 Ağustos 1906 Tarihli Balkan (Filibe) Gazetesi Sayfa 1

MİTİNGDEN NE ÇIKABİLİR Dünkü nüshamızda geçen pazar günü Filibe'de Rumlar aleyhinde yapılan miting hakkında tafsilat-ı lazime hakkında verdik. Bugün de bu miting hakkındaki düşüncelerimizi yazacağız. Miting demek hürriyetin, milliyetin kadr u kıymetini anlamış bir milletin kendi millet işleri hakkında dahilen haricen gördüğü bir takım fenalıklara karşı milletçe bir yere toplanarak yine milleti ikaz etmek yani milleti uyandırmak ve bir takım büyük küçük merciilerin nazar-ı dikkatini celb etmek içün meşveret etmek, milletçe düşünmek, milletçe bir karar almak demekdir. İşte birkaç vakitten beri Bulgaristan'da yapılan mitinglerin ma'nası budur. Demek oluyor ki mitingten maksad milletin menafi'ine, hayat-ı siyasiyesine ta'alluk eden bazı mühim umur ve husus hakkında bir takım yeni yeni karar ve tedbirler düşünmek ve bu kararların icrasını te'min etmekdir. Gelelim şimdi bu mitingten Bulgar milletinin mekasıdına. Bu mitingler yeni başladığı zaman Rumlarla Bulgarlar arasındaki bu düşmanlığın esasını, esbabını evvelki nüshalarımızda biraz izah etmiştik. Bulgarlarla Rumların düşmanlığı kadim olduğu nisbette hal içün, ati içün çok endişeler, çok düşünceler uyandırabilir. Bulgarlar Osmanlı idaresinde iken Rum kiliselerine getmek mecburiyetinde idiler. Rum kiliselerine gitmeyen Bulgarlar Rumlar tarafında türlü türlü zulme giriftar olurdu. O zaman Rumlar Bulgarları çok yakarlar yıkarlardı. Bulgar lisanının, ma'arifinin mahvına çalışırlardı. Bundan Rumların maksadı Bulgarlara milliyetini unutturup onları Rumlaştırmak olduğu aşikar bir şey. Bulgarlar ise ta Osmanlı vaktinden beri Rumlara karşı lisanlarını, milliyetlerini muhafaza içün kiliselerini ayırmaktan başka çare olmadığını gereği gibi anlaşmışlardı. Bulgarlar otuz seneden beri uyandıkça uyandı. Hürriyetin, istiklalin tadını anladılar. Fakat aynı zamanda yine Osmanlı idaresinde bulunan Makedonya'daki Bulgarlar Rumların ta'diyatından yakayı henüz kurtarmamıştı ki bu hal Bulgarların gün günden kanını kabartıyor. Rumlar Makedonya'da birçok Bulgar kiliselerini zabt ile onları Rumlaştırmağa yüzlerce def'a çalışmıştır. Rumlar Bulgaristan dahilinde bile hala yeni yeni kiliseler inşa ile Rumluğu neşre çalışmaktan geri durmayorlardı. Bulgarlar gibi yeni uyanmış bir milletin buna tahammülü ise mümkün değil. İşte bu sebebdendir ki mitingler, nümayişler, Atina'da Sofya'da şimdi bir kıyamettir gidiyor. Fakat bunun sonu neye varacak? Ne olmak ihtimalleri var? İşte cay-i endişe olan budur. Bizim anladığımıza göre bu iki millet arasındaki 'adavet daha büyüyecek gibidir. Bu 'adavetin büyümesi [-sayfa bitti-]