15 Nisan 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKİZİNCİ SENE No. 2853 Sahip v« Başmuharriri UIS1US NADt< İDAREHANESt: kaw*ıt4» dareı •aasosa Telgraf: İstanbul Cumhuriyet Posta kutusu: M* 246 B«smuh«n* .32360 • 3323 T a £ r t , m odoru dara mOdUrü 22365. Matbaa ' 304 7 a' Cu m h u riyet Bedeli naktî Hazırlanan lâyiha Meclise sevkedildi Afkara 14 (TeUfnnla) naktinin 250 lirava tenaa/ı hakkındaki lâvika Heveti Vekilece tasvîv olunmuş, Mectise çÖnderilmistir. Lâvihamn 1 ind maddesinde b*>delt nahfimn 25^ liraya in dirfldiZi bildirilmektedir. Lâvihaya merhat mavakkat maddeve eöre 1932 nisan celbinde bedel vereceh1°rin bedelleri 1 mavıs 932 tarihine kadar Kc^ul olanacaktır. Bunlardan sevkedilmiş olanîar da hu haktan istifade ede • cekterdir. ' 932 celbi îçin bedeli nakti olarak 600 lira vermi* olanJctrm fazla tediyatt iade edilecektir. 15 NiSAN 1932 E ŞERAITI jftİYE İçİff}' HARİÇ İÇİN j ^oo E y j 2700 Kr. : | 6 Ayhğı :'*! %jMpb. : : 3 Avlıeı : 4fflr%r. İ 1 Aviığı: 150 Kr. 1430 Kr. | 800 X*. j Nushası her yerdc = 5 Kuruştur^ Muvakkat tedbirler, Daimî teminat Bütçe esaslannın bu senekı tanziminde hal ve mevkie hâkim olan iki zihniyeti olduğu gibi tebarüz ettirmekte fayda vardır: Bunlardan birincisi baska türlü yapılmak için pek çok çalısılıp çafcalanmasına rağmen nihayet muvakkat muvazene verpisi gibî zarurî zam'ara hakika ten onüne geçilemez bir mecburiyet altında müracaat olunmuş olmasıdır, ikincisi bir daha bu türlü mecbu • riyetlere düşmeği menedecek en esaslı tedbirlere tevessül olunmak azîm ve kararıdır. Buhran vergî«inden sonra muvazene versrtsinin dahi tesisine pidîl • mesinin hakikaten başka türlü yapılmasma imkân bulunmıyan bir zaruretten neşet etmiş bulunduğunu daha fazla izaha hacet olmayip ancak bu f evkalâde surette istisnaî tedbirlerin hakikaten bu seneye mahsus muvakkat mahîyetli tedbirler den ibaret kalraasındaki zaruretîn de ayni kuvvet ve ehemmiyetle takdir edilmiş o'masındaki isabet üzerinde ısrara ihtiyae vardır. Bütcenin onümüzdeki malî sene zarfında haiz oîacağı vaziyet dünya buhra • nınm doğurduğu fevkalâdelikler den doğma fevkalâde bir vaziyettir, ve onun icin de o hesaba müracaat o'unan tedbirler fevkalâde sev • lir *?muştur. Tedbirlerin fevValâ <£âli£i m«*mleketin iktisadî kahilivetinin tabiî cerevanından doğmak lâzım gelen vergileri umumun istih lâkinden kesmek suretile temin et • mekte olmasındadır, ve işte bu haldir ki zaten devamlı bir mahiyeti faais olamaz. Bütçe varidatınm ha • kikî teminatı memlekette iktisadî hayatın az cok normal bir yolda viirüjnesindedir. Vergi ekseriyetle ha'kın faaliyetinden mütevellit hakiki kazançlardTan aiınan devlet hissesi olup bütçelerin en sa&iam teminatı da buradadır, ve işte bilhassa bu sene karsıiastığımız vaziyet bizi o teminatın kıvmet ve ehemmiyetine bir lcat daha ikna etmistir. Onun icindir ki öaümBzdeki malf sene zarfında . ••!• • • "Buhran vergisi olduğu gibi kalacaktır!,, Maliye Vekili şayiaları tekzip ediyor Ankara 14 (Telefonla) Buhran vergisinde tadilât yapılacağı şayiaları bazı yerlerde tekrar meydana çık mıştır. Maliye Vekili ile görüştüm. Mustafa Abdülhalik Bey dedi ki: « Buhran vergisi alâha lihi kalmaktadır. Vergi üzerinde tadilât yapılması mevzuu bahis değildir. Vergi kanunundaki istisnalar da esh'si gibi devam edecektir. Terkos şirketi ile yeni bir itilâf mı yapıldı? Ankara'dan gelen şirket müdürü bir anlaşmadan bahsediyor Ankara muhabirimizin Yaptığı tahkikat Bir müddettenberi Ankara'da bulunan Istanbul Terkos şirketi müdürü M. Kastelno dün şehrimize avdet etmistir. M. Kastelno bu seyahatinin sebebi hakkında demistir ki: « Şirket yedi sekiz ay evvel îstanbul'a gelen suyun tezyidi için bir proje hazırlamış ve bu proje Nafıa Vekâletince kabul edilmişti. Fakat bu sırada terkos tesisatının muba • yaası mevzuu bahsolduğundan proje tehir edilmişti. Son defa bu projenin tatbik mü»aadesi yeniden verilmiştir. Nazarî hesaplara göre bugünkü tesisatla tstanbul'a günde 29 bin metre mikâbı su gelmektedir. Fakat hakikatte bu suyun bir kısmı yolda zayi olmakta, miktar 2728 bin metre mikâptan ibaret kalmaktadır. Yeni tesisat gölden terşih havuz Innna kadar olan borulan iki misline çıkartacak ve şehre günde 3032 bin metre mikâbı su temin edecektir.» Hazirandan sonra Memur maaşlan Yeni m u v a z e n e vergisi h a z i r a n • dan itibaren kesilecektir. Bu tarihten sonra devlet memurlarmın v e r e • cekleri vergî miktarıni gösteren cetvel berveçhi atidir: Waas Kazanç Buhran Muvazene Elegeçecek Lira Lira Lira Lira Lira 3İ.29 3.81 0,90 40 1 3813 424 1,38 125 45 4.58 41,21 1,76 1.45 49 484 43 52 204 1,60 52 46 60 518 2.42 1.80 56 49 68 5.52 2.80 2 60 604 64.29 3.37 2.30 66 6 81 6121 423 2 75 75 6814 7 58 3.20 5.08 84 8 77 78 92 6.41 3.90 98 9 53 85.74 7 25 548 108 1105 94 45 894 6.56 126 14 04 126 ?3 15 73 890 165 17,75 159,75 20.80 11,70 210 21.52 193 63 25 93 14 92 256 24,14 217 20 29 50 1716 288 3312 29604 42 84 26 400 366 84 40.76 57,40 35 500 48 41 435 63 71,96 44 600 vJ Bayram Arifesi / Terkos Şirketi müdürü M Kastelno Kadın Birligi 70 çocuğu giyindirdi Maliye Vekili Mustafa Abdülhalik Bey Ankara 13 Cumhuriyet Mer kez Bankası hisse senetlerinin taksitleri devlet memurlanndan bu sene için kesilmiyecektir. Ankara muhabirimizin tahkikatı Diğer taraftan Ankara'Jan tahkikat yaptık. Muhabirimiz bize şu ma"•' f tı v e r d i : Ankara 14 (Telefonla) TerltM şirketi müdürü M. Kastelno'nun An» kara'ya niçin geldiğini tahkik ettin. Mes'ele şudur: Mubayaa karan veren hukumetin mukavele mucibince şirkete bir mQrtar para vennesi lâzım gelmektedir. Şirket müdürü son seyahatinde «bu paranın taksitlerini ve ne zaraan tediyata baslanacağmı tesbit edelhn» demistir. ,• Şirketin talebi tetkik olunmaktadır. Cenevre mülâkatları Tevfik Rüştü Beyle M. Venîzelos uzun bir mükâlemede bulundular İtalya Cemiyeti Akvamdan cekilecek mi? Atina 13 (Hususî) Dün be raber yemek yiyen Türk Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Bey ile M. Veni zelos uzun bir mükâlemede bulun • muşlardır. Atina gazeteleri muhabirlerinin iş'aratına nazaran bu mükâlemede bütün büyük beynelmilel mes'eleler tetkik edilmiş ve iki ta rafta da mütabakati efkâr müşa • hede ve tesbit olunmuştur. Tevfik Rüştü Bey Atina ajansı muhabirine bu mükâleme hakkında de miştir ki: « M. Venizelos ile iki buçuk saat kadar konuştuk. Mübahasemiz iki devletin istikbalini ve dostluğunu a' lâkadar eden bütün mes'eleler etrafında cereyan eylemiştir. İki mem • leketin de mevki ve vaziyetini müşkülleştiren mes'eleler tetkik edilmiş tir. Gerek Türkiye'nin, gerek Yu nanistan'ın her müşküle galebe çalacaklarına eminiz.» 914 lira arastnda satılan kurbanlu Taiebe, Yurdu terkettü Son hâdise üzerine 320 taiebe protesto makammda Yurdu terkettilefl Tıp Taiebe Yurdundaki hâdiseden dolayı Yurttan 16 taTebe müebbe ;n nraç edilmiş lerdi. Yurt taiebe si, b u kararı protesto e t m e k maksadile d ü n Yurdu terket mişlerdir. Yurttaki taiebe mik * tarı 3 2 0 kişi v e b u n l a n n hepsi d e taşralıdır. dtd* muvaffakiyetler teminîni istihdaf edecektir. Gelecek sene bugün Jerde millî f aaliyetin herkese az çok refah vadeden feyiz ve inkisaf arına müstenit normal bir bütçe lâviha sının tetkik ve mütaleasına ait makaleler yazaeağımız hakktndaki ümîtlerimiz çok kuvvetlidir. Türkiye halkmın %80 i köylü ve zîraatci müstahsil OIUD yalnız %20 si sanayici ve memur gibi baska sınıflan temsil erfer. Bu manzara Türkiye'de ileri gotürülecek normal bir faaliyetin inkişaf yollartnda bizi tenvir etmeğe kâfidir. Böyle bir memlekette sanayiin teessüs ve inkişafı vüksek himayelerle müs*acel bir mahiyet arzedemez. Müterakki ve rouazzam cihan sanayii karşismda bîzim ileri götürebileceğimiz sanayi bizzarure ve binnisbe kücük raüesseselere inhisar edeceğinden bun'ar müessir himayelerden istifade et • meksîzin yaşıyamazlar. Sanayiin alehtlak himaye ve iltizamından ileri gelecek yükün bütün memleketçe tahammül olunmak lâzım gelen bir sıklet teskil edeceğîni bilmek lâ • zımdır. Şeker sanayii için iht'var etmiş olduğumuz fedakârliğın büyüklüğü nazari dikkatimizi celbetmeğe lâyıktır. Memlekette sanayi olmasin demek istemivornz. Fakat bu vo'da zorlama tarikile sür'atli bir gidisin memlekette iktisadî ve binaenaleyh malî ahengi bozabileceğinî unut • mamak lâzımdır. Kadın Birliği bayram münasebeNapoli'de münteşir Mattino şöyle tile 70 kimsesiz çocuğu giydirmek yazıyor: «Cemiyeti Akvamın yegâne hik suretile sevindirmiştir. Kadın Birlimeti vücudü sulhun muhafazasından ğinin bu güzel ve müsbet alâkasını memnuniyetle karsılarız. mündemiçth*. Cemiyeti Akvam İtalya tekliflerini İtalya ve Cemiyeti Akvam Roma 14 (A.A.) İtalya'nın Ce kabul etmekle büvük menafi temin edecektir. Bu teklifler, Ce«evre müesmiyeti Akvamda alacağı muhtemel vaziyet hakkında Faşist büyük mec sesesini kurtarabilecek mahiyettedir. Ankara 14 (Telefonla) Adliye ıiMiııııııııııııııınııııııııııııınıııiMiıiHiııııııııııııiMiııııııııııııııııiiiMiMiııııııııııiHiııııııııııııııııııııııııııııııııiHuııı ııııııımııııınıifiıımııımnn lisinin ittihaz ettiği karara ait müp Fransa'nın İtalya telkinatma neden mukavemet ve muhalefet ettiği anla Vekili Yusuf Kemal Bey bu akşamki hem beyanat, bu devletin iktisap ta trenle İstanbul'a hareket etti. şılmıyor.» kınacağı tavra müteallik olarak müs Ayni trenle İnhisarlar Müstesarı Konferans mesaisi bet hiç bir hakikati ihtiva etmemekAdil ve Emniyeti Umumiye müdürü Memleketin umumî nüfusu uze • tedir. Cenevre 14 (A.A.) Terki tes Tevfik Hâdi Beyler de gittiler. rinde gordüğümüz nisbet manzarası lihat konferansınm umumî komisyoMaamafih Tevere gazetesi, ttalDahiliye Vekili Sükrü Kaya Bey bizde ziraî istihsal üzerine müstenit nu müzakerelerine devam etmistir. ya'nm Cemiyeti Akvamı terketmek yarın aksam hareket edecektir. bir iktisat poütikaMnın birincî eheraİspanya mümessili, teslihatm tahniyetinde olup olmadığmı sormanın mi^et derecesini haiz ol«eağında didi programmtn tahakkukunu mü müz'iç bir şey olacağını yazmaktaşüpbeye mabai bırakmaz. Bu senetevali bir tarzda takip ile me«srul odır. den itfbaren hükumetîn bu yolda Ankara 24 (Telefonla) İzmir lacak daimî bir komisyonun ihdasın İtalya, hali hazırda Cenevre'de ileri gotürülecek bir siyasete çok meb'usu Vasıf B. in Moskova veya iltizam eylemiştir. fazla kıymet verd'ğini göreceğiz, ve temsil edilmiş bulunmakta ve ken Roma sefaretlerine tayin olunacağı Bunu müteakıp söz alan M. Za • ezcümie buğday sivasetinin bu sa • disini pek rahat telâkki etmektedir. söyl enmekted ir. Bundan başka, terki teslihata müte leski; Lehistan'ın teslihatın tahdit ve hada birinci mevkii işgal etmeğe Vasıf B. Moskova sefiri olduğu allik olarak yegâne müsbet ve kabu terkinde mümkün oiabildiği kadar basladıŞrna pek yakmdan şahît olatakdirde Hüseyin Ragıp Bey de Rouzağa gitmeğe amade olduğunu ve le şayan teklifi serdetmiş olan dev cağız. Yalnız bu maddenin memle • ma sefirliğine tayin edilecektir. ( Mabadi 2 ind sahiied* > let te İtaîya'dır. ket iktisadîyat ve rfevlet maliyatım islahta basiıbasina pek mühim bir HiıiHiıımnmıınımmııiHmııiHiıımıııııımııiııımnıııımiHHnııınnuıımnıııımınııııııınıııııııııııınıiHiııııııııııııııııııııııııııınnınıııııııııııı nesle taksim olunacak veçhile tah âmîl olacak vechfle hayırknr tesirler mazhariyeti için iktisadî faaliyet sagöVereeeirinde bizim zerre kadar te hasmda millî teçhizat'nrzı ikma' et fiflerinin dahi temin edilebileceğini biz kuvvetle ümit ediyoruz. reddüdümüz yoktur. Halkin ekse me?e ihtivaç vardır, ki bu sene bu riyetinin istira kuvveti arttığı zamar» vadide çok esaslı tedbirler aiinmış Hulâsa bu sene bizi oldukca müsCihan buhranı nasıl başladı, memlekette hayat en normal seklini kül muvakkat tfdbirlere müracaat f olacağını muhakkak addediyoruz. nasıl bitecek?.. alarak fevkalâde tedbirlere ihtiyaç mecburiyetinde bırakmıs olan va Ezcümie haricî borclar mes'e'esinin kaintaz. Bu mühim mevzuu, vazîveti ziyetin ayni zamanda ati için en sağpek yakında ve bu defa artık kat'ilam teminatı istihsal etmek lüzum k cok yakmdan ve salâhivetle tetyetle hal ve tesviyesini müteakıp Alelumum istihsalâtnnızın kıvmet Bir çadır dahTindekiraankerlerdenbin ve zaruretile de karşılastırmıs oldu 1 kik etmiş bir zattn pürüzsikz kisa vadeli bütün borçlann bütçeyi lendirilmesi için almacak tedbirler, Askerî müze idaresi bahçesinde tarihî bir sahneyi yasatmak mak* tazytktan tecrit edilerek uzun va • ğunu ve bu itibar ile şimdiki zarurî M rmrtadından eormek ve okabu*d«y siyaseti üzerindeki isaTietli zorluklardan havırlı n*»t'«;e'er cık sadile üç çadır kurulmuştur. deli borca kalbediTmeleri mümVün hatb hareketimizi takîp edecek ve mak gibi bir ivi'ik dahi doğurabi k moh istersemz buçün beşinci olacağını ve az çok fazlaca para Bu çadırlardan birisi hünkâr çadırıdır. Cadırlann birinden di • bunlar d»M iktîsndî ve mali havatı leceğini büyük ümitlerle kaydediyo & tah'femizde nesrettiğimiz ilk sarfını îstilzam eden büyük islerin mi'in sa&fam teminatı esaslarını teş ğerine geçilmekte ve her birinde o zamanki kıyafetlerle giydirilmiş okavunuz. yalnız şimdiki nesle tahmili külfeti ruz. kil edecektir. mankenler bulunmaktadır. Bu çadırlar ziyaretçilere gezdirilecektir. bertaraf olunarak bunlann bir kaç YUNUS NADl Bütün bu islerin salim bir inkijaf Cenevre müzakeratında İtalya'yı temsil eden Hariciye Nazırı M. Grandi Yarın Kurban bayramıdır. De vairi resmiye ve müessesatı maliye bu münasebetle dört gün tatili faaliyet edecektir. Bayram dolayısile çarşı ve dük • kânlardaki kalabalık dün de devam etmistir. Bu sene kurban fiatları 9 liradan 14 liraya kadardır. Fakat fazla satış yoktur. Fiatların bu akşam daha ucuzlaması muhtemeldir. Bayram yerlerinde de hummah bir faaliyet göze çarpmaktad'ır. Adh'ye Vekili Bugün geliyor tün yurt talebesinin binayi terke karar verdiklerini soyledi. Yurt müdıirü hâdise hakkında ademi malumat b e y a n etmiş, dün akİsmini sordum. Söylemekten im • • şam p e r ş e m b e y e tesadüf ettiği ci • tina etti. Bundan bu işin ciddî olmahetle talebenin g e ç v a k t e kadar dığını anhyorum. Bu haberin doğru m e z u n olduğunu, böyle bir karar olup olmadığını bu akşam yapılacak dan d a malumattar bulunmadığını yoklamada anlıyacağız. Haber doğru bildirmiştir. çıkarsa tabiî icap eden muamele, yani Yurdun nizamnamesi ahkâmı tatVali muavini Fazlı Bey d e şun bik olunacaktır.» ları söylemiştir: Fazlı Bey, gazetelerin bu hâdise « Bana, Tıp Taiebe Yurdun . hakkındaki neşriyatına işaret ede • daki efendilerden olduğunu söyliyen birisi telefon etti. Tardedilen arka • rek te demistir kî: d a ş l a n Yurda alımncıya kadar bü • sahifeyi eepirfnfc) Tvp Taiebe Yurdu binası Askerî müze bahçesinde tarihî sahneler Vasıf B. sefir oluyor İlOdoIarhkbirtahvil §6000 do1araL, S