August 24, 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi Büyük bir kütüphaneyi bir arada evinize getireıt en faydalı eserdir. Her evde bir tane bulunmak lâzımdır. Onuncu sene: No. 3340 umhuri İSTANBUL CAGALOĞLU MMMU ımıııınmı.MMiMiM.MiMiıiMn .MIUI Hayat Ansiklopedisi Telgraf ve mektup adresı Cumhunyet, Istanbul Posta fcutusu: İstanbul, No 246 Telefon: Başmuharrir: 22366 Tahrir müduru: 23236. Idare muduru: 22365, Matbaa: 20472 Perşembe 24 Ağustos 933 inci cüzü çıktı 38 miiHiiHnıııııımıııınııiHimıınıı Takasın llgası Piyasada Mühim Akisler Yaptı nınııınnHiınıiM.ınnıııı cu.iMiMiiMiıiMiınııııııuı.ıı.1,. MIMI.HU ımıııın Türk Fransız Dostluğu ransanın büyük devlet adam larmdan M. Heryonun son zi. yareti memleketimizde eski Fransız dostlağunun uyanmasına doğ rn hareketler yapmutır. Bu eski TurkFransız dostluğu, tarihte, müteaddit defalar tekerrür etmiş ve epey zamanlar da sürmüstür. Fakat itîraf edelim ki; bu eski dostluk Kırım seferleri gibi bazı askerî ve siyasî yardunlar istisna edflirse ikhsadî ve içtimaî noktai nazarlardan Türklerdea ziyade Fransulann menfaatlerini temin eden ve hatta nî . hayet Türklerin aleyhine dönen bir dostluk olmuştu. Halbuki; bugünkü Cum • hnriyet Türkiyesi dostluğu mütekabil esaslara, ve menfaatlere dayanacak dostluğu istiyen bir Türkiyedir. Ayni zamanda, gene hemen ayni loıvvetle söylemek isteriz ki, bugünkü Fransa da bu hakîkati tamamile anlamıs, ve samimî msaniyet hislerile mesbu adamlar tarafmdan idare edilen bir memleket olarak Türkiveye elini uzatmırhr. tşte; yeni Türkiye, M. Heryoyu b ö y le samimî ve insanî hislerle dolu oldu . fu kadar da kendi memleketmm hakikî menfaatini en ivi gören büyük bir devlet adarnı olarak tanımaktadır. Bütün Fransa devlet adamlan arasinda M. Heryo simdîye kadar Türklerin en ziyade lehinde bulunanlann basmda gelir. Bizim bildiğimize göre; »imdiye kadar M. Heryonun ağzmdan Türkler icin cıkan her söz daitna lehte olmuş tur. Türkler M. Heryonun bu sahsî hisskatmda hiç aldanmadığına kanidirler. Herhalde, Türk Fransız dostluk bmasını kuracak elin ancak M. Hfervo gibi îyi ve temiz, garezsiz düsünen bir adanLt eli olması Turkl*r için büyük bir temin'ttır. M. K*^9non çok kuvvetîi bir cumhuriyetçi olduganu bilıyoruz. Fakat, ondan diha iyi bildiğimiz bir kanaatmin de lâikçilik olduğuna süpbe yoktur. Zira, lâik olduğunu söyliyen bazı Fransız devlet adamlartnm memleketlerî haricmde takip ettik^ri siyasette katolik propagandalannı nekadar hitnaye ettiklermi, herhalde bu DroDagandanm Fransız propagandası olduğuna inanacak kadar aldandıklarını düsünürsek bunlarm yanmda M. Heryonun nekadar samimî bir lâik olduğu daha iyi meyda. na cıkar. M. Heryonun ziyaretile eski Fran sız dostluğunun bu sefer tam ve ha kikî, karşılıklı bir dostluk halinde inkisaf etmesini temenni ediyoruz. Bu eserinde M. Heryonun sivasî fırkasmda yalnız kaimıyacağı süphesizdir. Şimdiden, sahsî temavüllerile Türk dostluğunu istiyebilecek Fransız devlet adamlan arasmda, M. Heryonun cok iyi dostn olan bugünkü Basvekil M. Daladyevi zikredebiliriz. Bazı hatıralarımız M. Daladyeyi bu dostlar arasmda görmekliğimize sebep olmustur. 1920 senesînde birkaç sene evvel ycTii meb'us olan M Dalad^enin Pariste Türk menfaatîni oksıyan kon feramlan hâlâ kulaklarmızda çmlamaktadır. O vakhleri Sarlcta Fransız men faatlerini himaye îçin toplanan Fran sız meb'us gruplarında bugünkü Bas . vekil büyük bir rol oynamıstır. Müte addit içtimalar yaoan bu grupun iki büvük konferansmda bizzat bulundum. He. le. «Salle Wagram» denilen mahalde iki bin kisiyi geçen bir heyet huzurundaki nutuk'armı hâlâ hatınmda tutmakta yım. O günü Hintli Mehmet Ali Ha nm da istirak ettiği bu konferansta sa lonun her tarafma dağılıp yerlesmiş o, lan Ermenflerm siddetli pahrtılann dan Fransız meb'usları söz söyliyemî yecek bir hale gelmislerdi. Nihavet, bir Fransız kalkarak bağırdı: «Bakmız. efendiler Ermeniler kendilerini müda faa ediyorlar?!..» Nihayet, güçbelâ susturulan bu adamlann patırtısmdan sonra Fransız meb'uslarınm basmda gür, ve sevimli sesile M. Daladye söyledi. Ve Türk milletinin yasamak hak kını müdafaa etti. Bugünkü Fransız Basvekilinin hâlâ kulaklarnnda öten ve bütun salonu dakikalarca çmlatan son sözü soyle ba§ırmı*tiî « Yaşastn Mustafa Kemal!...» On dort milyotı Türkün on dört seredir hergün ve her dakika bağırdığı bu k^lrmeleri bir ecnebi devlet adamı • nm en müskül zamanlanmızda söyle mesindendir ki; biz gelecek Türk . Fransız dostluğunun tam karsılıklı menfaatlere dayanarak, ve çok açık ve samimi olarak înkisp' edeceğini ümit ediyoruz. îstanbul meb'usu Iraktaki Asurilerin katliâmı meselesi HIIIIIIHtl Irak Sefiri meşelenin içyüzünü anlatıyor İngiliz ve Fransız gazeteleri tarafmdan verilen haberlerin asılsız olduğu anlaşılıyor Asurilerin katliâmı diye ortaya atılan, lngiltere ve Fransada akisler uyandıran meşelenin içyüzü, tngfliz ve Fransız gazetelerinin mugalâtah neşriyahna rağmen anlaşılıyor. Müsellâh Asuriler, Irakta âdetle ri olduğu üzere uslu durmamıslar ve Irak kuvvetleri tarafmdan kısmen tenkil ve kısmen de Suriyeye ilticaya icbar edilmislerdir. Fakat Suriyedeki Fransız memurlan bunlarm silâhlannı al. mıyarak tekrar Iraka musallat etmis lerdir. Bu arada bir takım Asuriler öl mü» ve tngihere ile Fransa da Nesturilerin müdarli kesilmişlerdir. Suriyedeki Fransız memurlannın maksadını geçenlerde izah etmistik. Bunlan Ermeniler'e beraber Türkiye, c urive ve Irak huduU lamun birleştig' noktada iskân et, mek ve icabm • da Iraka ve bi ze karsı kullan mak. tngiltere de bunlan, icabuvda ve istediğ; gibı istihdaro etmek üzex* elinde tut ıtoak istiyrtr. O • nun içindir, ki müsellâh kuvvetlerin nmsademesi esna, sında, ölenlerin Irak hükumttnin «katliâm» edildiği nudut haricıne çtiddia olunuyor. Ht kardığı Asuri patrile Fransa gazete. ği Mar Ştnun Sofya ziyareti Ziyaret programı hazırlandı Bulgar gazetelerinin verdikleri haberler Basvekilimiz tsmet Paşa Hazretle. rile Hariciye Veküi Tevfik Rüstü Beyin yakinda Sofyaya yapacakları seyahat mürasebetile Bulgar hükumetinın bir proRrtm hazırLunakta olduğunu yazmıştık. Bulga* gazetelerinin verdikleri haberlere göre tsmet Pasa Hazretlerile Tevfik Rüstü Bey Bulgar Hariciye Ne. Mabadi 2 inci sahifede Takas sisteminin ilgası Ihracat tacirleri ilga kararına itiraz ediyorlar Hükumete birçok müracaatler yapıldı, tekemmül etmiş muamelelerin intacına müsaade ediliyor Takas sisteminin kaldırılması pi 1 yasada saşkınlığı mucip olmustu». Alâkadar tüccarlar, bu sistemin kaldırılması üzerine evvelce takas primi sayesinde hariçte satılabilen mallarımızın bundan sonra sürülmesinin müskül olacağını iddia etmek tedirler. Maamafih; Almanya, Fransa, Avusturya, Macaristan, Romanya, Yunanistan, Isvec, Amerika, tspanya gibi ihracafamızın yarısmı çeken memleketlerle yeni anlaşmalar ya pıldığı için bu mallann takassız olarak ta kısmen satılabilmesi imkânlan temin edilmis bulunuyor. Takas sisteminin ilgasından ithalâtçı tiifcar memnundur. Buna mukabil, ihracatçı tüccarlar ile müs • tahsil, takasın kaldırılmasile bazı mallann satılamıyacağından endişe etmektedirler. Rus sanatkârlannın kıymetlî bir eseri Irak sefiri Emir Zeyit ffz. Buğday tanelerile yapılan Gazi tablosu lerinden Le Jurnalın asağıdaki yazısı pek sayanı dikkattir. Hakâri vilâyetini Asuriler dururken Türkiyeye vertnek abesmif. Fransa ve İngilterenin hıristiyan ekal liyetleri himaye bahanesile eskiden Osmank saltanatma yaptıklarını simdi, Irak hükumetine karsı tekrar ettikleri aşikârdır. Fransız dostlarımıza, bu ve «le ile Türkiye topraklarından da bah. setmemelermi halisane tavsiye ederiz. Hakâri Asuri memleketi değil, Türk yurdudur. Suriyedeki Fransız memur lan, müsellâh Ermenileri ve Asurfleri Mabadi S inci Mahifedm Takasın ilgasîle piyasamızda husule gelen zararlar AlâkadarLar nezdinde yaptığımız tahkikat ve tetkikattan anlauldığına göre, şehrimizde ihracatı yapılmış fakat mukabilmde henüz ithalâtı yapılamamıs daima bir buçuk mü yon liralık muamele mevcut olduğu Dun aldığı emtr Ü2erin*. muamelesı tekemmül etmiş ıthalâta musaade eden Gumruk Ba?mudurü Seyfi Bey sabit olmaktadır. Bu muamelâtın takas prknleri üstüste %1S üzerin • den hesap edilebilir. Japon takas « lannm %4452 kadar prim vermekMabadi 2 inci »ahifede Yeni kontenjan listeleri Altı aylık yeni listeler bugün 5 inci sahifemizdedir Liman talimatnamesi Alâkadarlar arasındaki noktai nazar ihtilâfları için dün Vilâyette bir içtima yapıldı Rus Man'atkârlarımn heyetimize verdikleri tablo Rus san'atkârlan tarafmdan Gazi Hazretlerinin büyük kıt'ada bir tab lolan yapılmış ve bu tablo sporcular.' mızla beraber Rusyaya giden heyete verilmiştir. Bu tablo fevkalâde bir tarzda yapılmıştır. Buğday ve kuş yemi tanelerile işlenmek suretile vücude ge tirflmis olan tablo hiç boya kullanıl • madığı halde üc renkli olarak görün mektedir. Bu san'atkârane eser Gazi Hazretierine takdim M. Heryo bugün gidiyor Kıymetli misafirimiz Çanakkale dönüşünde Yalovaya da uğradı, dün öğle üstü avdet etti M. Heryo dün Unyon Fransezde şerefine verilen ziyafette Çanakkaleye giden sabık Fransız Başvekili M. Heryo dün öğle üzeri sehri mize donmüstür. M. Heryo evvelki sabah Ertuğrul yatile Çanakkaleye varmıs, orada Vali Süreyya Beyle Halk Fırkası ve belediye reisleri tarafmdan istikbal edilmiştir. Misafirimiz otomobille doğruca Truva harabelerine gitmiştır. Kendisile beraber Çanakkaleye giden Müzeler müdür muavini M. Heryoya harabeler hakkmda izahat vermiştir. M. Heryo iki buçuk saat kadar orada kaldıktan sonra sehre avdet etmiş, bunu müteakıp Vali Sü . reyya Bey tarafmdan şerefine Halk fırkası binasmda bir ziyafet verilmiştir. M. Heryo yemekten sonra gene Ertuğrul yatile hareket etmis, dün sa. bah saat 8,30 da Yalovaya gelmis, Yalovada tktısat Vekâleti Deniz ve Hava Müsteşarı Sadullah Beyle Yalova kay • Mabadi S inci tahifede Bayağı bir tecavüz TP 1 * I* I * 1* * ** ** 1 * 1 anrır Mudurumuz bir gece hücumuna uğradı G a z e te» zin Tahrir Heyef ve Nesriyat Müdürii Abidin Daver Bey, geçen aksam saat 9,30 da E renköyündeki e vme giderken iki mechnl sahsın hücumuna uğramu ttr. Arkadasımız Etemefendi cad desinde elinde paketler olduğu halde yürürken kar • Abıdtn Darer Bey sıdan gelen ikî adam birdenbire üstüne ahlıp bir ik yumruk indirmis ler, Ab'din Daver Beyin kendisini müdafaa etmesi üzerine Sahrayicedit is tikametinde kaçro gitmislerdir. Tr'efonia h?diseden haberdar edilen zabı ta, derakau tahafriyata baslamıs, o civarda buldueru bircok kimseWi ar ' kadasımıza göstermistir. Abidin Daver Bey sah«an tanısmadığı adamlar olan mütecavizlerin eskâlini polise verdiği içm faal zabıtamızın bunlan ergeç yakalıvacağma süohe yoktur. Mütecavizlerin arkadasımızı karan lık basarken bir saat kadar yolda bekledikleri ve oralarda dolastıklan zabıta tahkikafa neticesmde taayyün etmistir. Tarzı hareketlerinden, aği7İarından kaçırdıkları bazı sözlerden bunlarm karmanyolacı olmadıklan ve gaz^te nes riyatmdan infial duyan bazı lrmseler tarafmdan fi'î bir tehd;t makadüe sureti mahsusada gönderildikleri anlaşıl • maktadır. Diinkü içtimada bulunan zevattan bir kısmı Istanbul limanı için Dahiliye, Ikısat, Inhisarlar ve Sıhhiye Vekâ .etleri tarafmdan miisiereken ya pılan talimatnamenm alâkadarlara tebliğ edilmediğini yazmıstık. Ta limatnamenin tatbikınd'a İstanbul Gümrükler Başınüdiriyeti ile diğer vekâ4eiler mümessilleri arasında noktai nazar farklan görülmüş, bu Mabadi 2 inci »ahifede IIIIIIIIIIHMIllllintMmillltllllMlllllMIIIIIIHUinilHltMlllllllllUIIIIIIIIItllllllllMlltllllılMliinillinilHllllllltlll flll.llllllll.lllllllllllllllllltlllllllllllilll M.Tahinin geçirdiği kaza Macar Sefiri motörü bozulan kotrasile Marmarada mühim bir kaza atlattı Macar sefiri M. Tahi iki gün evvel mühim bir kaza atlatmıştır. Sefir ge çen pazartesi günü İtalyan tayyare şirketi müdürii M. Simon ile beraber hu suii bir kotra ile Filoryaya gitmiştir. Bu tenezzühün ilk safhası tabiî şerait i • çlnde geçmiştir. Büyük yüzme yarışımız yarın 9,30 da yapılıyor Müsabakanın tam bir muvaffakiyet ve intizamla yapılması için her türlü tertibat alınmıştır Fakat avdette kotranın motörüne bir «akatlık ânz olmus, motör hareketten sakit kalnvştır. Bunun üıerfne kotramn. yelVenîer açıltmşV Fflkat yelkea'eri sisirmeğe kifayet edecek rüzgâr olnıadığmdar. kotra dîiızir. ortasında kalmış, sule.nn cereyanına kapılarak Ha yırsızadaya doğru sürüklenmistir. M. Tahî ile M. Simon geceyi deniz* de geçirmek mecburiyetinde kalmışlar ve ancak saiı sabahı Burğazadasma gelebümişlerdir. Burgazda motör tamir edilmis, yolcular da İstanbula gelebil • mislerdh*. Pazartesi aksamı zevcinin avdet etmemesmden telâsa diişen Madam Tahi, Filoryadan telefonla malumat istemiş ve M. Tahi ile M. Simonun hareket et Müsabakada derece alan sporcular a verilecek kapa ve madalyalar Erkekler arasmda tertip ettiğimiz büyük mukavemet yüzme yarışı yann saat dokuz buçukta Moda vapur iskelesinden baslıyacaktır. Müsa bakaya girmek üzere evvelki gün matbaamızda gazetemizin hususî doktoru Mustafa Hulusi Bey tara fından muayene edilerek kendilerine W. Tahi tiklerî cevabını almıştır. Madam Tahi, bu haber üzerine büsbütün meraka düşmüs ve zabıtaya müracaat etmistir. Zabıta, bu müracaat üzerine, gaip kotrayı aramak üzere müteaddit va • sıtalar göndermistir. ALÂETTlN CEMlL sıhhat vesikası verilen sporcular, saat dokuzda Moda vapur iskelesinde bıılunacaklardır. Muayyen olan saatte bulunmıyanlar, müsabakaya Mabadi 2 inci »ahifede