April 4, 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi 53 iincü cüzü cıktî OCCÖ ISTANBUL CAGALOGLU 4 NO. uUUO Telgraf ve mektup adred: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusu: İstanbul, No 246 Telefon: Başmuharrir ve evi 24290, Tahrir heyetl: 24298, Idare ve matbaa kısmile Matbaacılık ve Nesriyat Şırk'eM, 24299 M um uriye NİSâli 1934 Hayat Ansiklopedisi fiüyük bir kiitönhaneyi bir arada evfnize geliren m ydah eserdir. Her evde bir fane bulıınmak fizımdır. Türkige ve Almanya Arasındaki iktısadî görüşmeler Dresden: 31 mart 1934 itler Almanyasının en başta gelen gazetesi Völkischer Beobachter (Fölki . ser Beobahter), 27 mart 1934 tarihll sayısında Tüırk ve Alman iktısad? münasebetlerini çok alâka landıran bir haber verîyor. Bu büyük nasyonal • sosyalist gazetesine göre yeni iktısadî müzakereler, Ankarada, tam ve karşılıklı bir dostluk içinde devam etmektedir. Bizim anladığunıza göre, müzakerelerin mevzuu; yenî vaziyetleri düsünerek yapılacak ticaret mu ahedesrnden ibarettir. Geçen yılın ağustosunda Türkiye ve Almanya arasında bir claering (klering) nrukavelesi imzalanmıstı ki, müd deti bitmiştir. tki dost iilke arasın • daki alışverişi örselememek mak sadile mukavele, nisanın sonunadek uzatılmıştır. Bu da gösteriyor ki, müzakereler çok ilerlemiştir ve a rada yeni bir ihtilâf çıkmazsa önümüzdeki ay içinde imzalanmak imkâni vardir. Budunlar arasındaki büyük ik • tısadî meselelerin halli için tutu • lacak en sağlam yol, hîç şüphesiz, vüksek menfaatlerin inkişaf im • kânlarını bütün genisliğile kavra • mak seklinde dü<ünülebilîr. Bu sezS İ nekadar realist olursa elde ediT lecek netice, tabiidir ki, o kadar sağlam ve devamiı olur. Ticaret muahedelerî karşi karsıva gelen iki budunun iktısadî talihini, hîç ol mazsa, birkaç yıl tayin ve tesbit eder. Buhran devirlerinde birkaç yıl binbir ihtimalle dolu olabilir. Onun îçin bu gibi ihtimalleri dü • sünerek muahedelerde yeni anlaşma ve münakasa kapılan bırakmak büyük bir zaruret halinde göze çarpar. Modern Türkiye, gerek budunlararan politikasmda, gerekse ik • tısadî münasebetlerinde temiz ve pürüzsüz hareketleri kendiıine kılavuz edinmiştir. Bizi yaratıcı bir budun haline Retîcen manevî kudretlerin en büvüklerinden birî de budur. Biz, isbasına geçen Hitlerin nutuklannda, Völkischer Beobachterin nesriyatında da heyecan ve iman ile bövle yüksek ve mert prensiplere sadakat gösterilmek iste nildiğine sahit oluyoruz. Böyle ehemmiyetli bir temele dayanan anlaşmalann an devamh neticeleri vereceğine şüphe edilemez. Almanya işsizlikle güreşiyor. Türkiyenin de, çok farklı olmakla beraber, bundan az çetin olmıyan bir güreşi vardır. Postu yere ser • miş ve arkasmı tevekküle vermis sultalnık devrinin korkunç ihmal • lerini eşi görülmemiş bir enerji ile ortadan kaldırmak, yurdu yaşa • dığunız devre yakısan bir yükseliş* iletmek.. Fakat yaradılıs; insan e. nerjisine de sınırlar çizmiştir. Yervüzünü balmumu gibi yuğurmak ve ona istenilen sekli vermek im kânsız birşeydir. Mahsullerimiz sürüm yerlerinin darlığından ve ka • rarsızlığından alıcısız duruyor, bi rikiyor, çürüyor. Dıspazarlara mahsul ytttistiren topraklanmızin üs tünde köy sapanı korkarak dolaşıyor. Biz pek iyi biliyoruz ki Türk tarlası hem bizim için, hem de dost Almanlık icin bir is ve faaliyet kaynağıdır. Mahsullerimiz Almanya • da sürüm yeri bulursa bizim öde me kudretimiz artar ve bu bize Almanyadan daha geniş bir nisbette sanayî esyası getîrtmemize imkân verir. Mustafa Kemal Türkiyesile Hitler AimanyaM bövle tamamla yıcı bir iVM<it politî^ası (Ergân zungswirtschaft) güdefbilecek en uygun bh" vaziyettedir. Türkiyede yeniden yeseren bir tarla Almanyada veni den değer yaratan bnkaç kol ola b'lir. Ve bu, temelli düsünülürse az birsev mHir, phemmiyetsîz bir muvaffakiyet midir? Türkive, bir iklim ve toprak altı serveti harikasıdır. Almanya, Türkivede, sanayiinin aradı&ı ham maddte'erin ehemmiyetli bir kısmını bulabilir. Ayni zamanda Türkiye de Almanyamn son derecede kudretli bir alıcısı vaziyetine girebilir. Biz iki büyük ve serefli budunun s*.r sılmaz karşılıklı menfaatlerini dü • sünerek yeni ticaret muahedesinde bu yollann temelini attimış görmek istiyoruz. Türkiye ile Almanya arasrndaki alısveris an'anesini gözd«»n geçirecek olursak, bu yolda, tarafımızdan azamî gavret gösterildiğmi •nlamakta en küçük bir güçlük çekM. NERMİ (Mabadi üçüncii aahifede) Banker Insul Tevkıfanede Yunanistan, Maiotis kaptamnın teşebbüsü ile iktifa ediyor Insul, Tevkifaneye eşyalarını getirtti Avukatı Esat B., kanunî vaziyetinıîz kuvvetlidir, diyor Salâhiyettarlar İnsulün temyiz hakkı olmadığını ve itirazlarının gayrikanunî olduğunu söylüyorlarMaictise 100 lira ceza kesildi Amerîka sefaretine henüz talimat gelmedi Ankara 3 (Telefonla) Aldı . ğım malumata göre, Amerika sefareti banker tnsulü Amerikadan alacağt talimattan sonra tesellüm edecektîr. Amerika sefareti istediği talîmatt henüz almamıştır. Sefaretin bankeri Amerikaya sevk için bir Amerika vaouruna teslim etmesi veya banun icin Amerikadan bir muhribin tstanbula gelmesi ihtimalle • rinden bahsedilmektedir. Sefaret tesellüm edinciye kadar banker Insul tstanbul Tevkifane • nnde kalacaktır. Amerika sefiri, bagün de Hari • ciye Vekilimizi ziyaret ederek bir müddet gorüsmüştür. Sefirin bu gS. rusme esnastnda Insul hakkmda izahat aldıgt ve hükumeti namma Hariciye Vekil'mize tesekkür ettiği tahmin edilmektedir. Müstantiklik kararile tevkif edilen Amerikalı müflis barker M. Insul evvelki gece avukatlarile görüsmek istemistir. Bunun üzerine Tevkifaneye çağırılan avukatı sabık birinci ticaret mahkemesî reisi Ahmet Esat Bev ve hukuk müsavirî M. Aleksandr Mango, Amerikaya iade ve teslim edilmemesi için yapttklan tesebbüsleri kendisine anlatmıslardır. tnsul bu izahati memnuniyetle dinlemiş ve sonunda: «Acaba kur tulacak mıyım?» diye sormustur. Avukatlar, pek tabiî olarak bu suale kat'î bir cevap verememislerdir. İhtiyar banker, soğukkanlılığını muhafaza etmektedir. Bu mülâkatı müteakıp uykusu kaçmıs olan M. fnsul geç vakte kadar aşk ve macera romanları okumuş ve ancak iki saat uyuyabil mi*tir. Atinada hararetli içtimalar Balkan misakı ve konferansı münakaşaları Yunan Ayanı da misakı tasdik etti, Balkan konferansının daimî merkezi Istanbul olacak At'na 3 (Hususî) Dün Âyan meclisinde Balkan misakı müzakere ve tasdik edilmiştir. En evvel söz alan Başvekil misakın tasdikını istemistir. Hariciye Nazırı M Maksimos hükumetin meb'usandaki beyanatını tekrar eylemistir. Bundan sonra söz alan Âyan Mec lisi Hariciye encümeni reisi M. Miha lakopulos muhaliflerin hükumetin noktai nazanna iştirak etmemekle beraber tasdik kanununu kabul edeceklerini söylemiştir. Muhalif ve muvafık birçok âyan söz söyledikten sonra hürriyetperver fırka narnına Kavala âyanı M. Stamolis beyanatta bulunmuş, hüri>yetper • ver fırkanın tasdik lehine karar ver mekle beraber Yunan teşkilâh esasi • ye kanununun 82 nd maddesi mucibince bîr itilâfnamenin gizli kalan me vaddım nakzedemiyeceğini ve gene teskilâtı esasiye kanununun 83 iincü Yunan Âyanı Hariciye Encümeni maddesi mucfbince hük'î'~t;n mebu Reisi M. Mihalakopulo* san ve âyan meclislerinde kabulü o' harp ilân edemiyeceğini na kanun tasdik edilmistir. dikkatte tuttugunu söylemistr. Konferannn tehiri tektifi nasd zan Bunlara cevap veren Hariciye Nageri alındı?, zm sartsız olarak kanunun tasdik'nı taAtina 3 (Hususî) Balkan kon • lep eylemis, reye müracaat olunmus, (Mabadi beşind aahifede) (Solda) MiotİM vapurundan întulân eayannt almak için vekâletname muamelesi yapan noterle avukat ve tercüman Tevkifhaneden çıkarlerken (tağda) tnsulü görmek için Tevkifhane kapısmda ^nııııtıııııııııınıııııııınımnnımnnıınıınıııııımuıııııııııııııııııı^ bekleşen sazeteciler Yunan hükumeti I Ayrıca teşebbüste bulunmayacak İ İ ! j 1 i İ İ j \ 5 Trakya Müfettişliği Kadro tamamlanıyor, İbrahim Tali Beye bazı salâhi. yetler verilecek; Edirnenin imarına çalışıhyor Ankara 3 (Telefonla) Trakya umum müfettisliği l>afmUfavirliğine\ Emniyeti umumiye müdür muavmi Şükrü, asayis müşavirliğine birinci u • muraî müfettişlik istihbarat müdürii Osman, iskân müşavirliğine birinci umumî müfettişlik iskân müdürii Hulusi, umuru tahririye müdürKiğüne de sabık Usküdar kaymakanv tzett» Beylerin tayinleri derdesttir. tbrahim Tali Bey kadrosunu ikmaUe meşguldür. Burada, ayni zamanda fa aliyete bazı talimat ve salâhiyetler de alacaktır. tbrahim Tali Beyin beş güne kadar mahalli memuriyetine gideceği anla sdmaktadu. Atina 3 (A.A.) Gazete • | lerin aldığı malumata nazaran | Yunan hükumeti Maiotis kap | tanı tarafından yapılan teşeb~ | büsii kâfi görerek ayrıca hu | sasî teşebbüste bulunmamaya | karar vermiştir. | ' ' Esasen nazari bir surette | münaziünfih bir beynelmilel hu •kuk meselesi mevzan bahİMtir. | Inaalün avukatı Ahmet Esat Bey ve kendisinde hastalık mevcut ol madığı anlasılmışbr. •ıııııııııııııııııııııııınııııııııııııııııtııııııııııııııııııiMiıııııııııııııııı^ İnsulün ailesine ve bankaya telgrafları Insul, dün sahah saat altıya doğru kalkmıs ve süt, yumurta ve tereyağdan ibaret hafif bir kahvalh ettikten sonra aldığı müsaade üze • rîne Londrada bulunan ailesine vaziyetini bir telgrafla bildirmistir. Amerikalı banker, paralannı muhafaza eden bir Londra bankasına da telgraf çekerek 10,000 dolar gönd'erilmesini istemistir. Saat dokuzda Tevkifane doktoru Fuat Bey, M. tnsulü muayene etmiş Odası degiştirildi Banker, evvelki gün tahsis edilen odayı beğenmediğinden değiştiril • mesini rica etmistir. Burada muhakeme edilmiyecek o(Mabadi altınct aahifede) Edirnde bir toplantt Edirne 3 (A.A.) Şehrimhde bulunmakta olan meb'udlarunız vali beyle C. H. Fırkası ve belediye reis lerinin iştirakile yapılan toplantıda Edirnenin imanna ait işl<v hakkmda görüşmüşler ve bir takım esaslı noktalan tetkik etmislerdir. Istanbulda serbest limani)DörtdevietittifaM tazeleniyor mu? îstanbulun iktısaden yükselmesinde ve sanayiin inkişafında serbest liman mühim rol oynıyacakbr \Umumî Harpteki vaziLimanımızdaki tersane ve havuz larda işlerin azalması bir serbest liman yete doğru gidiyoruz tbrahim Tali Bey ııı ı ııı m ı ıı 1 1 M nıı ııı ı ııif 1 1 1 r ı r 1 IM 11 • ıtıtııııı ı»*4iı ıı ı ıi 1 ııi ıııı Hi t ıııiıiıııııııınrıııııı ııııı ı tıııı ııı ıııııııı tıt ııuuııııı ıı ıı ıılıtıııııiıııtıııiTiııııı ı ıııiı 1 11 1 1 1 Fransada malî buhran tesisi mevzuunu tekrar ortaya atmış bulunuyor. Fabrika ve havuzlar idaresi Roma 3 (A.A.) Silâhlan bımüdürii Cemil Bey Istanbulda böyle rakma görüşmeleri ve bilhassa bir serbest liman yapılmasmda lüzum Bartu tle Himans arasındaki müve ehemmiyeti dün, bir muharririmize lâkat hakkmda Cenevrede çıkan şu suretle izah etmistir: Lavoro gazetesi şunlan yazmaktadır: « Memleketimizin smaî ve iktısadî vaziyetini düzeltebilecek mühim ça • «Belçikahların akilâne temenrelerden birisi de Îstanbulun serbest linileri mucibince, şimdilik ve bizman haline getirilmesi olacaktnr. Bun • ce sulha sağlam bir kale olabi dan takriben beş sene evvel, ortaya lecek bir tngiliz, Fransız ve ttalatılan serbest liman meselesi, birçok müyan anlaşmasınm belirmesini her nakaşalan mucip olmu», neticede Ahvşey iimit ettirmektedir. Bu üç kapı ile Samatya arasında bir mende devletle Belçika arasında bu anrek insası suretile bir serbest liman laşma olur ohnaz, nasıl olur da mmtakası tesisi teklif edilmişti. Böyle Almanya ıslahı hal etmez?» bir mmtakanuı yapılabilmesi yirmi beş otuz milyon liralık bir masrafa ihtiyaç gösteriyordu. Malî vaziyet dolayısile Istanbulda serbest liman tesisini <elo zaman bundan sarfmazar edilmişti. zem gören Fabrikalar ve Havuzlar Yalntz gazetelerimizin bu hayırlı iş' idaresi müdürii Cemil Bey üzerinde yaptıklan münakaşalardan ibBenhn kanaatime kalırsa, Ikhsat VeCenevre 3 (A A.) Muhtelit ret alan Yunan hükumeti Pireyi süratle kâletine de arzettiğim gibi, Gazi köpmübadeie komisyonunun ilgasma da. serbest liman haline ifrağ etmistir. Geriisünün asma köprü olarak yapılması, ir Türkiye ile Yunanistan arasın rek drahminm düsüklüğü ve gerekse Galata köprüsünün de kaldırılaraU Hada 9 kânunuevvel 1933 tarihinde birçok muafiyetlerden istifade eden tilicin müntehasında bir yere alınması AnVarada imzalanan mukavelcnin caret ve sanayi müessesah orada tami • i vx5. bugün .meçhul,, bakunsız bir halde bir sureti, Muhtelit Mübadeie ko rat ve dok işlermi transit suretile çok kalan tersane bto?lannm da, anlrepo misyonu reisi fsrafmdan Milletler ucuza malettiklerinden ecnebi gemi haline îfrağı suretile Istanbul limanı Cemiyeti başkitabetine gönderil • lerinin tamîr ve havuz ifleri Pire limanın, serbest mıntaka olarak tesisi, ti miştir. nma mtikal etmişbr* (Mabadi besinci sahifede) .*v Dört buçuk milyarlık bütçe açığını kapamak için bulunan tedbirler çok asırdır Paris 3 (A.A.) Dört buçuk milyarlık bütçe açığnu kanamak için alman tedbirlerin ilk kısnu çarşamba günü < kacak karamame ile ilân olunacakbr. Halkın paskalya yortusu nesesini ka çırmamak için bayram sonuna bıralalan bir kararnaroe 100,000 e yakın nvemuru alâkadar ediyor. Bunlardan 60000 i tekaüde çıkanlarak vazifeleri ilga edilecektir. Kararnamenin derpiş ettiği tasarruf iki buçuk milyarljkhr. tşçUe rin ictimaî sigorta aidatmdan kesflme si düşünülen yüzde 15, nafıa nazırı M. Marketin muhalefeti karşısmda mec lisin hakemliğne bırakılnuş, gerek bu, gerek eski muhariplere ak ve ayni nisbette tasarruf bu kararnameden tefrik edilmiştir. Muhariplerm konfederasyonu, hak lannı şiddetle müdafaa için verdik • leri karan M. Dumerge bildirmiş bu lunuyorlar. Hükumet bütçeyi tevzin icin muztar kalırsa kendilerinden fedakârlıklar istiyeceğkıi ve muhalefetleri halinde istifa edeceği cevabmı vermiştir. Buna rağmen teşkilât rüesası kongre karanna sadlk kalacaklanm bütçeyi tevzin hususunda hükumete baska teklif ve tavsiyelerde bulunduklariBl söylüyorlar. Bir taraftan da umumî 5ş kon Muhtelit Mübadeie komisyonunun ilgası Teklifleri kabuı oıunmazsa istîfct edeceğini bildiren Başvekil M. Dumerg federasyonunu bütün sendikalan uy*» ı.ık bulunmağa ve müteaanit grevler le menfaatlerini müdafaaya davet et mektedir. Şubat ortalarmda yapılan saatÜk tecrübe grevi, siyasî mahiyetto (Mabadi dördüncS aahifede)