6 Ağustos 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5
6 Agustos 1934 Saatte 160 kilometro Rusçuğu ikinci göriiş gİden yeni trenler Her trenin içi mükellef bir otel gibi, en sıcak ve en soğuk havalarda hararet 12 16 derece, sigara içenlerin başkalarını rahatsız etmemeleri için bile tertibat var On yıl evvel bizi meşhur TersenkIi oğlu Ismail Ağanın bahçesine götürmüşlerdi. Bu ağa üçüncü Selim zamanında Rumeli âyanlarının en nüfuzlusudur. Bütün Balkan Tunasında onun hükmü geçer ve koskoca devlet ona söz geçiremez: Rusçuk Istanbulu dinlemiyor! Yeni askerliği Anadoluya yayan meşhur «nizamı cedit> kahramanı Abdurrahtnan Pasa, bu işi Rumeli ye de tatbik için, tatimli ve muntazam ordusile, Merice doğru ilerlerken; Tersenkli oğlu, diğer âyanlan da tesvik ederek, Edirneye büyük kuvvetler toplattı. Paşa şüphesiz oraya bir giille gibi düşecek ve âyan kuvvetlerini çil gibi dağıtacaktı. Fakat Istanbul vehim içindedir, korktular, Paşaya geri dönme emri verildi: Rusçuk Istanbulu ricat ettirîyor! Bir devlete meydan okuyan Tersenkli oğlu, aldığı haberlerle memnun, Rusçukta, çiftliğinin ağaçlarla çevreli şu bahçesinde büyük bir cümbüs tertip ettniştir. Mehtaplı bir geceymis. Karsıda Tuna yere inmis bir kehkesan gibi. Ortada kıvrak bir çengi oynuyor. Apansız bir tabanca sesi. Kalbinden vurulan ağa yerlere serildi. Bu yaman nisancı, birkaç hafta evvel, hakaretle kovulan eski uşaklardan biridir, intikama yemin etmis. Bir devletin yenemediğini bir uşağın kini yeniyor! Tersenklinin yerine Rusçuk âyam seçilen Mustafa Ağa ondan daha zekidfr, tstanbula mahzar göndererek bağı olmadığım anlattı; ve ondan daha kahramandır, bunu o sırada patlıyan Ru* harbile gösterdi. Ruslar, bizim Napolyonla birlesmemize meydan vermemek için, apanaız, ilânsız filân, topraklarımıza yüklenmişler, Bender, Hotin gibi kalelerimizi almağa başlamışlardı. lstanbul şaskın, ordu göndermemiz •ylara tnuhta,ç. Işte Rusçuk tek.ba«ına Ruslarm karsısına dikUdi, «dur!» dedi, durdurdu: Bir şehir bir çarhği mınlıyor! Rusçuk yalnız durdurmadı, yü • rüdü de. Mustafa Ağa sahlanmıs bir celâdet, Mustafa Ağa köpürmüş bir zelzele, Mustafa Ağa gülleleş • mi{ bir iman; tYcartntn trenleri* nin bufeainde her istediğiniz şeyi taze ve nefi» olarak bulabilirnniz. Uçuncu vagon 6 0 yolcunun ferah ferah oturmasuıa mahsus bir kısımla gene tuvalet dairelerini havidir. Dördüncü vagon da 56 yolcunun oturmasma mahsus salonla, geride bü • fe ve mutfağı ihtiva etroektedir. Ka • tarda ayrıca yemek salonu yapılma sma hacet görülmemiştir. Oturulan kuunlarda hususî tertibatla her yolcu ayağma kadar getirilen yemeğini ra • hat rahat yemektedir. Trenin heyeti umumiyesinin uzun • luğu 80 metre kadardır. Her seyahat te 116 yolcu almaktadır. Sürati saat te 170 mfl (bir mil takriben 1600 metredir) olarak yapılmışsa da rayların kuvveti henüz iyi tecrübe edilmemif olduğundan 90 milden fazla gitmemek • tedir. îçinde sıcak havalarda serinletici ve soğuk havalarda ısıtıcı tertibat mevcuttur. Bu suretle yazm Kalifomiyanın 40 derece hararetli arazisinde 1 2 1 6 hararet derecesinde ve kışm sıfırdan çok aşağı derecede soğuk yerlerde gene ayni hararet derecesinde seyahat edilebilmektedir. Motörfi gayrikabOi iştial mahrukatla islemekte ve 1200 mfflik mahrukat tasıyabflmektedir. Yatak kompartimanYergöğüdeki büyük Rus kuvvetlerini kusatıp mahvedi • yor. ötede, kendi adamı Pehlivan Ağa, tsmaili cenginin bu harikası, dev gibi endamile devler gibi çar • laruun her biri birer kisiliktir. Hepsi • nin birer tuvalet ve yıkanma kabinesi vardır. Oturma dairelerinde yukanda bahsettiğimiz gibi kurulup kaldırüa • bilen masalarda yemek yendiği gibi, isb'yen her yolcu da sigara içebilmektedir. Mükemmel hava cereyam ter • tibab sayesinde sigara içmiyenler diğerlerinin sigaralarmdan kat'iyyen müte * essir olmamaktadırlar. Fen âleminde yeni bir harika Cumharîvei '• TÜNA KIYILARINDA Burast yalnız mazisile Turk değil, bugün de Türklüğün kalabalık merkezlerinden biri. Düsündüm ki bu kalabalıktan bazılart bizim bayrağı gördü, çoğunun babası o bayrak altında efendilik yaptı ve hemen hepsinin dedesi de Alemdann elindeki sancağı seyretti. Tarih denen seyin göğsüme demir bir kütle gibi çöktüğünü duyuyorum. J pısmaktadır. Tunanın bir kıyısından öteki kiyısile konusan adam; Battalgazi gibi narasile ötler koparıyor ve Hatnza gibi bir vurusta yüz rfeviriyor. Rusçuk ki, türkçesi küçük Rus demek, küçük Rusçuk büyük Rusu yendi! Cevdet tarihinin bu sahifeleri, ilmin kuru üslubuna rağmen, nurlu bir destan gibi panldar durur. O büyük badirede Rusçuk, düsmanı yakan ve vatanı aydınlatan bir alev olmustu. Artık Mustafa Ağaya hem vezirlik verildi, hem «livayi serif» seraskerliği; artık ağa, pasadır; ve pasa Alemdar. Alemdann bundan sonraki işi malum; devleti irticaın elinden kurtarmak için «yaran» ın sözile #Alemdar> ın özü birlesir: Rusçuk tstanbul üzerin* yürüyor! Anadolu, tstanbuldaki «Âli Os man> idaresine karşi pek çok is • yanlar yaptı. Tarihlerin <CelâIilik> diye geçistiriverdiği bu feveranlar da, bazan yüz binleri bulan Anadolu kuvvetleri, devletin gönderdiği bütün ordulan tepeliye tepelîye, kaç defa ve kaç defa, Üsküdara kadar geldi; fakat geldi ve dağıldı. fstanbulun nasibi heD Rumeli tarafıuvdan ahnmakmıs. Fatîh orayi Bizanshlardan öyle almiştı, simdi Rusçuktan yürüyen Alemdar ordusu öyle alıyor, ve ondan tam bir asır sonra da Selânikten kalkan Hare • ket ordusu öyle alacak! Anadolu, tstanbulu en sonunda bîr kere, ve son kere aldı. Dumlupınardan inen süngü Boğazdaki nrhIıları kovuyor. Mundrosla giden Mudanyayla gelntisti. tstanbul artık ne dıştan ne içten bir daha alınmıyacak; bir daha ve ebediyen ne dısa ne içe gitmiyeceği için... **• Gece yansından sonra Rusçuk • (an ayrılıyoruz. Burası yalnız ma * zisile Türk değil, bugün de Türklüğân kalabalık merkezlerinden biri. Düsündüm ki bu kalabalıktan bazılan bizim bayrağı gördü, çoğunun babası o bayrak altında efendilik yaptı ve hemen hepsinkı dedesi de Alemdann elindeki büyük sancağı seyretti. Tarih denen seyin göğsüme demir bir kütle gibi çötüğünü duyuyorum. Tuna, Jübiter vapuru İSMAİL HABÎP Rusyadaki güreşlerde 43 galip geldik Tallısııda yapılan yüzme yarışlarmda puvan itiL rile îkinciliği kazandık, sutopunda kaybettik Rus gurefçilertle yapuan musabakayı hazanan g&ref takımtmız Moskova 4 «Hususî muhabirimizden gecik miştir> Bugün Dinamo deniz s tad y otnunda I yüzme müsaba! kalan yapıldı. ) 100 ve 200 metro yanslarda mağlup olduk. Cavidan Hanımla Matmazel Zuvkova arasın Mukavemet yuzme da yapılan iki van&nda Oçinci obin metroluk lan Cavidan Hamm mukavemet yarısında 38,20 dakikada Matmazel Zuvkova birinci, 47 dakikada Cavidan Hanım ikinci oldular. Yüzme yanşlanna Rusyanın şampiyonlan istîrak etmislerdir. Yüzü • cülerimiz tatlı suda yüzmeğe alis • madıklanndan muvaffak olamamıslardır. Su topu müsabakasında da sıf ıra karsı 14 sayı ile mağlup olduk. kaduüarda, Sovyet Rusya birinci, Ca vidan ikincL Athunada, Suat çok muvaffakiyet • li atlayıslar yaptı ve alktflandı. Bu müsabakalardan sonra Küitür Parkta güreslerin yapılacağı büyuk tiyatrorfc gidıldi. Kalabalık bir hal<c önünde yapılan merasim v* Layıak teatisinden sonra müsabakalara baş • landı. 56 kiloda: Hiiseyin hasmtna faik bir güres yaparak sayı hesabile ga'.ıp geld 56 kiloda: Kenan güzel bir güreş yaparak 12 dakikada tusla galip geldi. 61 kiloda: Abbas sayı hesabile mağlup oldu. 66 kiloda: Saim çok güzel ve muvaffak bir güresten sonra hasmmı 3 dakikada tusla yendi ve çok alkıslandı 72 kiloda: Mehmet sayı hesabile yenildi. 79 kiloda: Adnan sayı hesabile kaybetti. 87 kiloda: Günün en heyecanlısı olan ba karsılasmada Mustafa hasmınm STrtını ikinci defa olarak yere ge rirmek suretile kazandı. Ve pek çok alkıslandı. Çoban Mehmet rakibmi 3 dakikada tusla yendi ve pek çok alkıslandı. Sporculanrmz bu akşam sefaretimiz tarafmdan verilen ziyafete davetlidir. tYurının trenleri» nde birer kifUik alth astlü yataklar ve yolcaları Atrupa ve Amerikada on be» se nedrrben irjasv tasavvur ,dıien ve ba uğurda yiiz binlerce !I*J sarfedile • rek naubteiif nümunelen vücude ge • tır.'len «yarmm trenleri» namındaki kataılardan amelî bir sekilde utifade temini ancak geçen senenin mayısmda kabil olabilmis, 12 şubat 1934 ten itibarea de bu, trenler Amerikada Şikago sehri ile San Fransisko sehri ve havalisi arasında muntazaman islemeğe baslamıslardır. Vakıâ bunlann birer küçük mo • deli de Almanya ve tngiiterede bir iki senedir seferler yapmaktalarsa da gerek hacim, gerekse dolastıklan yol itibarile onlarm vaziyeti bu defa A » merikada islemeğe baslıyanlarla krya* edilemiyecek kadar ehemmiyetsizdir. «Yarının trenleri» nin ilk yolculanndan biri de tabiatile Aroerika Reisicumhunı Mister Ruzveh olmustur. İlk tren 68 mohtelif şehre uğnyarak ve oralarda tevakkof ederek ahali tarahndan gö • rülmüs, gezilmiftir. «Yannın trenleri» heyeti umumiye* sini gösteren resimde gördüğünüz veçhile yekdiğerine geçme dört vagon • dan mürekkeptir. Fakat bu vagon lann ekseri taraflan tren vagonlan gibi demir ve sair ağır maddelerden de* ğfl alüminyomdan yapıhnıstır. Onun için çok hafiftir. Bmaenaleyh azamî BÜratle hareket edebilmektedîr Şimdi bu dört vagonu baştan itibaren sıra • süe gezelim. Birinci vagonun en önünde tabiatile makinist ve muavinleri buhmmaktadır. Tren 600 beygir kuvve • tmde 12 silindirli bir elektrik motörile yürümektedir. Bu motör makinist ve muavinlerinin kabmesinin arkasında dır. Ondan sonraki kuım trenin diğer memurlanna ve trene ait muamelâtın İfasma tahsis olunrouştur. Bunun arkatmda yuk dairesi vardır. lkind vagonun ön kısmmda kadın lara mahsus tuvalet dairesi, onun ge • risinde yataklı daireler, daha beride erkeklere mahsus tuvalet dairesi ve banyo dairesi bulunmaktadv ( Ajansın verdigi tafsilât Moskova 5 (A.A.) Dün Mos • kova şehri kenanndaki Dinamo sta dmda yapılan yüzme müsabakalan Sovyet b&lkı tarafmdan çok derin bir alâka ile karşılandı. Stadm her tarafı hususî bir ttina üe Turk Sovyet dostluk ve birliğini söyliyen yazılar ve bayraklarla süslenmifti. Bilhassa yüzme havuzunun ve atlama tranmplan • nin etrafı nci memleket hauonın yakınhğmı anlatan, canlı olduğu kadar da güzel bir manzara arzediyordu. Sta da toplu olarak gelen »porculanmıza j aziz ve büyük sefirimiz ve dostumuz Karahan Yoldaş ayn ayrı ellerini sıkmak ve habrlannı sormak suretile il • tifatta bulundular. Müsabakada hü • kumet ve spor teskilâtı erkânı, masla hatgüzarımız ve sefaretimiz mensup lan hazır bulundular. Müsabakalara sporcularm bir geçit resmile tam saat 18 de mutat merasimden ve millî marslardan sonra başlandı Yüz metro serbest: Birinci ve ikinci Sovyet birliği, ü • çüncü Orhan, dördüncü Halil. 100 200 nan. 200 metro serbest: Birinci, ikinci Sovyet Rusya, üçün cu Halil, dördüncü Saffan» 4X100 bayrak: Birinci Sovyet Rusya, Havuzun ikinci Türk takum, Mehti, Halil, Suat, Saffan. dışmda 2000 metroda, metro kadınlar serbest: metro kurbalama erkekler: ikinci Ad • Birinci Sovyet Birliği, ikinci Leylâ. Birinci Sovyet Rusya, Bodrum ve Mupla gençleri arasmda bir maç Milâs 5 (A.A.) Dün öğleden sonra Bodrutnlularla Muğla gençleri arasmda bir voleybol maçı yapılmıstır. Çok heyecanlı olan maçı Muğlahlar kazanmıslardır. Atletler davet ediliyor Atletizm Federasyonundan: Semih Mehmet aliRaif Julüfaham Bagıp . Ziya Beslm . Fethi Teohar dıGarbia Sedat Tevfık Haydar Necdet Pomyos . Fethl Mustafa (atlayıcı) . Veysi Irfan Ateş Ibrahlm Karaka§ . Papadopulos . Selim, Yukanda isimlen yazüı olan atlet lerin: 1 Altı adet fotoğraf, nufus kâgıdı ve Balkan oyunları için muhtemel bir seyahat için izın almmak icap ediyorsa ne. reden ve ne suretle alınacağı hakkında Ufailâtlı bir pusla ve ikametgah adres lerinin iki gun içinde Cağaloğlunda fe derasyonlar merkezine bırakmaları 2 Ayni atletlerin koşucu, atlayıcı ve atıcı olduklarına gore asagıds, yaiılı g\ın ve saatlerde Kadıkoy stadında muallimle birlıkte çalışmak üzere hazır bu . lunmalan tebliğ olunur. Atıcılar: Pazar . çarşamba (beşte) cuma (dokuz buçukta) Aüayıcılar: Cuma (dokuz buçukta) çarşamba (beşte) Kosucular: Cumartesl salı (beşte) Kopru ustu cınayetı (Birinci »ahifeden mabat) Fedai Ef. nin Matmazel Suzanı, evvelden tedarik eylediği bir brovnik tabancasile beynine ates ede rek tasavvur ve tasmim suretile öldürdükten sonra daireye avdet ederek vazifesi b&sına gelmis olduğu kendisinin vaz»h ikrarı ve sahît lerrn şehadetile atılaşılmış ve heyeti hâkime üzerinde de bu tarzda kaArzu edenler bizzat büfeye gidip naati vicd&niye tahassul etmistir. orada yiyip içeblirler. Hemen her is Mahkeme heyeti Türk ceza ka tedikleri seyi orada bulurlar. Büfe son nununun 450 nci maddesi mucibince sistem buz dolapları ve saire ile teç • maznun hakkında öliim cezası takhiz edildiği için bütün seyahat müdde» dir etmişse de bu cinayeti a»k saikatince yenüecek ve içilecek maddeler •ile ve büyük bir teessürle irtikâp taze olarak muhafaza edilmekte, muteylemesi esbabı muhaffefeden gö • fağm ocaklarında, fırmlannda (ala • rülmüs ve cezası 24 sene bapse tahminüt) bütün yemekler hazulanmak vil olunmustur. Af kanununa göre tadır. butıun da bes senesi mdirilerek oa Jokuz sene bapse konmasma ve mü«Yarmm trenleri» kumpanyası bu ebbeden hidemati ammeden mah • derece müterakki ve mütekâm>l bir rumiyetme karar verilmiştir. nakliye vasıtasmı elde etmis olmastna rağmen onunla iktifa etmek istemiyerek simdi 69 vagon'u katarlar tertio et mek fflcrindedir. Bunlan çekecek motör 9 0 0 ve 1200 beygir kuvvetinde 12 Moskova 5 (A.A.) Maresal ve 16 silindirli olacaktır. Balbonun riyasetmde İtalyan tayyare «Yannm trenleri» sade bu senenin cilik âlemi mümessülerinin yapmıs ol • flkbaharında 2 milyona yakm yolcu taduklan ziyareti iade için tayyare teşkişımıshr. Bu sekil katarlarm sade merlâtı reisi M. Eidemen, askeri tayyare kezî ve garbî Amerikaya münhasır kal Romaya giden Sovyet tayyareleri Gevve Hendek takımları arasında bir futbol ra? İ tYartntn frenfen» nâen bîrtnîn hareket halinde görünüfti mıyarak Avrupada ve dünyanın diğer kıt'alarında da yakında işlemeğe bashyacağı süphesizdir. Asnmızda her • sey gibi nakliye vasıtalan da dev adımlarile terakki ediyor. Yüz sene evvelki arabalan ve ilk trenleri dü fünecek olursak bu vaziyet akıilara durgunluk verecek bir ilerlemedir. Havayı ve hatta havanın fevkindeki st ratosfer tabakasım fethe kalkan beseriyet eski asinası deniz ve kara iize rindeki malum nakliye teçhizatuıı da her an yeni bir sekle sokmaktaa kâli kalmıyor. akademisi reisi M. Todorski ve diğer bir takım tayyareciler Romaya müte • veccihen havalanmışlardır. Bmdikleri üç tayyarenin hepsi de Rusyada inşa edilmistir. Bu tayyarelerin mürettebah, 21 kişiden mürekkeptir. Filo, Kiyef, Cracovie, Viyana, Roma yolunu takip edecektir. •Geyve ve Hendek futbol takımları müsabakadcm evvel Geyve «Hususî» r Hendek idman yurdu azalaıı vaki davet mis, len üzerine 3 4 kisilik bir kafile halinde fehrimize gelGeyve idman kulübü azalan ta gençler ilk mektep bahçesinde bir rafmdaa karşılanmıslardır. Buraya ge I Ayak ve koltuklardakı teri, kokuyu derlıa! keser, vucude zarar verme?. HiDROL çok seyircinin huzurunda Akın piyesi ni temsil etmişler ve takdire mazhar olmuslardır. Ertesi günü Hendek Geyve futbol takımlan arasınds samimt bir futbol maçı yapılmıs, musabakayı 70 Geyveliler bitirerek galip gelmis • tir.
