16 Ağustos 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

HAYAT Ansiklopedisi 62çıktı nci cüzü ncı cilt hazırdır. Cttzlertaizi Onbirinci seneNo 3692 TeiRraf ,e mewuP «a»* c u n S ^ ^ t ^ t a n b ^ îoZ "tusu: istanbui NO 246 Perşembe 16 Agustos 1934 bir an ervel ciltletiniz L umhuri heyetl: 24298 Idare ve matbaa HAYAT Ansiklopedisi 6 Telefon: Başmuharrir ve evi: 22366. Tahrir kısmUe Matbaacüık ve Neşriyat Şirketl 24299 24290 J Yeni zamanların En mühim haricî Meselesi A caba Avusturya roeselesidir, dıyeceğimizi mi tahmin cder • «Iniz?.. Haynr, Avusturya me • aelesi, diğer bir meselenin cihansümul denilecek kadar büyiiklüğüne nisbetle küçük ve mahallî bir mesele kalır. O diğer mesele Asyanın şarkına dflıilmiş olan Japonyanın hergün artan ve sar • kan bir kuvvetle ihdasma namzet bulunduğu Asya veya diinya meselesidir, ve bu mesele simdi artık başta en yakın alâkadarlan olmak üzere derece derece bütün dünyayı işgal etmeğe baslıyan bir mesel« olmustur. Başvekil Hz. Zonguîdakta büyük merasimle karşılandı Ismet Paşa Hz. dün yarım antrasit fabrikasının temelini attılar, kömür yıkama fabrikasını da açtılar Başvckilimiz, temelatma merasiminde soyledikleri nutukta «Türk milleti yiiksek kabiliyetini medeniyetin hayrına olarak sarfetmektedir» dediler Maarif Vekitinin beyanatı "Bütün icraatımızı yeni seneye sakladık!,, Abidin Bey, Maarif ve Üniversitede hiçbir değişiklik yapılmıyacağını söylüyor Şehrimizde bulunmakta olan Maarif Vekili Abidin Bey dün Bristol otelinde kendisini ziyaret eden bir muhar ririmize su beyanatta bulunmuştur: « Bu sene Üniversitede, liselerde ve bütün maarifte tebeddülât yapüa cağına dair bazı gazetelerde çıkan haberler asüsızdır. Ne kadrolarda, ne de ders programlarında esash tadilât yapüacak değildir. Bütün icraatımızı önürauzdeki seneye sakladık. Bu bir sene zarfında derin tetkikat yaparak inzıbatta, tedrisatta ve teşkilâtta yapacağımız yeni programUrla metotlan • mızı tebarüz ettirecrğiz. Birçok tasav vurlanmız var. Fakat bunlardan simdi değü, icraya basladıktan sonra bah setmeği daha muvafık buluyoruz. Hukuk ve Edebiyat fakültelerinin dört seneye iblâğı hakkmda çıkanlan şayialar tamamile asılsızdır. Gerek Hukuk, gerek Edebiyat faküheleri her sene olduğu gibi bu sene de üç sınıflı Japonyanın tarifçi diğer bir adı da Doğan gunestir. Bu memleketia mkişafı hakîkaten doğan günese de benzenvstir. Japonya medenî diinya hayatma kansah iiç çeyrek asır oldu olmadı gibi birşeydir. Başka milleflerin azçok daha uzun zamanlarda inkisaf etmif bayatlanna nisbetle Japonya bu kısa müddet zarfında muasır Avrupa medeniyetinîn bütîin icaplarını denıbde etmiş ve bütün neticelerini almıştır. Asyanra şarkmda bu kudreüe yükselen bir devletin bakiki surette doğop büyüyen bir günes manzarası arzetmek • te olduğunda dost ve düsman hiçbir tarafm ihtüâfı yoktur. Siyasî yayüma ihtiyacı Japonyayı Çarlık Rusyasile yaptığı 1905 barbinde Koraya çıkararak Asya kıt'ası karasına ayak bashrmts • u. Son bir iki sene zarfında Japonya Milletler Cemiyetinin kararlannı hiçe sayarak Mançuriden yeni bir impara • torluk yarattu Iş bu kadarla kalsa beliri mesele olmtyacak. Fakat bühassa ondan sonra Japonya tasan su veya yayılan ateş gibi birsey oldu: Sovyetler Rusyasile teması adıro basına bir yanguun sirayet ve azma tehl&elerini göstermeğe basladığı gibi Çcnin diğer ak Maarif Vekili Abidin Bey çalışma odannda kalacakbr. Sonra liselerin de 12 seneye iblâğı hakkmda deveran eden rivayetler doğru değildir. Bu is gelecek sene için mevzuubahstir. Yukanda söy • lediğim gibi maarifm herhangi bir subesinde esash değişiklik yapılmıyacak, yalnız bazı taymlerle derslerde ufak değisiklikler olacaktır ki bu devletin (Mabadi dörduncu sahifede) Liman ve rıhtım işleri bir elden idare edilecek Bafvekilimizin geçen sene Zongtddağt ziyaretlerinden iki hattra: îtmet Paşa Hz. fabrikalan ztyaret ederlerken, solda fenerlerle maden kayulartna inmeğe hazırlantyorlar İsmet Paşa v e maiyetleri ancıga narenet euuer Ayancıga hareket ettiler Vilâyet, B«lediye ve Fırka heyetleri, meb'oslv Gülcemale çıVarak Baş Iktısat Vekâleti İstanbulda «Müstakil liman idaresi» vücude getirmek üzere bir proje hazırladı ^ ^ ^ B^ekü HMretler:ic r r f a f e a t . Zonguldak 14 «Husutî muhafcirisiroalî Amerika ve tngiltere gibi diğer mîzden» Başvekil İsmet Ps. Hz. devletlerini derin derm düşundüren ile tktısat Vekili Celâl Beyi ve re bir mesele olmustur. Yalmz ilk hedef fakatlerindeki zevatı hâmil olan Gülcemal vapuru aakin bir hava ile olan Çin bütün Asyayı mevzuu bah • sabahleyin saat 9 da buraya gelmişsettiren bir sahadır. tir. tstikbal merasimi çok samimî 470 mîlyon nüfuslu Çmin uyanıp ve çok hararetli olmustur. Vali, Fırkalkıntnası ihtimali azçok zaruan isti • ka reisi, Zonguldak meb'uslan, be» yen baska bir meseledir. Fakat Japon • lediye, fnrka, vilâyet e>kânı, büyük ya Çinden evvel davranarak bu koca bir halk kütlesi, sporcular, Başvekil ülkeyi kendi hakimiyeti altma almağa Hazretlerini denizde karştLadılar. azmetmis görunüyor. ÇunkS bîraz geç Her taraf donanmışh. Vapur, lima na gnerken f abrikalar düdük öttürkalarak Çinin kendi mukadderatına mek suretile âziz misafirleri selâm kendisi hâkim olacak veçhile kalkmlıyordu. ması takdirinde yalnız Nankîn hükumetmuı 200 milyon nüfusiie basa çıkmanm muşkül olacağını Japonya pek iyî takdir ehniştir. Japonyanm telâkkis'ne gore eğer serbest bırakırsa Çin kendismi toparlıyacak, Japonyayı iç'nden çıkılması adeta muhal müşkülâta sokacakhr. Çinin ayaklanmsı modern tek • nikle cînazlanmasmdan ibaret birsey • d:r. Unutmamalıdır ki ÇinJe birço b u Amerîkalılarra yardnnfle yürüven maarif teskilâtı hayli kuvvetlidh" Ezcümle tstanbul Gümrük Muhafaza Basbutdn Çmde bagun mTI>OTja talebe omüdürlüğü teskilâtı mühim bir hah kutan yîrmi bir tane unfversite var • kaçakçılığını meydana çıkarmıştîe. Gümrük transit antreposuna getiridır. Yanlış okumuyorsurraz: Rakamla len ecnebi malı halılardan bir kıs tam 21 tane! mının, gizlice antrepodan alinarak Bu demektir ki Japonyadan sonra tstanbul piyasasına sürüld'üğü tesbit iste Çin de uyanmak yolunda bulunuedilmîştir. yor. Mançuko devletinin 30 nvlyon Muhafaza Başmüdü> lüğü sözde nufusuuu da Japonyanm hakimiyeti transit olarak geçiırilmek üzere analhnda farzederesk Japonya bugiin antrepoya konulup ta aşırılmak su • cak 125 milyon nüfusa malik sayılır. retile kontenjan harici olarak memHalbold öte tarafta yalnız Nankin hüleketrmize ithal edilen bu halıların piyasada sevkolunduğu yerleri ve kâmeti 200 milyon nufusa hâkimdir, bu kaçakçılıkla alâkadar tacirleri de ve b&tfin Çmde ise 4 7 0 milyon msan ya bulmağa muvaffak olmustur. samaktadn*. Kolay anlarsmız ki yeni (Mabadi 8 ici »ahifede) şarkta yeni bir diinya ayaklanıyor! ıııiııuııııııııniMiııııııııııııııııııııııunıııııııııııı Japonya Çm Bzermde kendisinin dimeselesinin esasen Japonya lehine ve ğer devletlerin bepsinden fazla hususî herhalde diğer büyük devletler aley • bir vaziyete sahip olduğunu açık ifade hine halli demektir. Çin meselesi na • • e 0in etti. Diğer devletlerin yüzlerine v sü hallolunursa Hindistan, Hindiçinî meseleleri de öyle hallolunacaktır. Mefaavale edflmis bir tokata benziyen bu selenin genişliğini buralardan btidlâl ifade muahhar diplomatik istizah ve edebilirsiniz. hahlarda azçok hafifletîldi ve yumu şatudı ama hakikatte omm esası bü Amerika deniz kuvvetlerini artm tfin acılığile duruyor. Acele bir bare yor. Ingütere de ayni yolun yolcusu Itete hazur olmıyan diğer devletler Ja olmak ıstırannda bulunduğunu bütün ponyanm vermiş olduğu muahhar iza bütün saklıyamıyor. Japonya ise eli kohats kanmıs göründüler. tçyüzîJTide lu bağlı durmıyarak bütün azim ve gaymScadele butün kuvvetile devam et • retüe çalısıyor. Şu rakamlara bakı • meğe baslamubr, ve yuruyor. Vo Ja • nız: ponya dahi bunu pekâlâ bHdiği >çin o Japon. bahriyesinin 19351936 bahda hazn*lıklarmda ona göre davranı • riye bütçesi 714,270,000 yen, yani yor. Diğer devletlere nisbetle Çinin 41,692,000 tngiliz lirası olarak tahnrn açık kapısi Irapanmak tehlikesine ma edilîyor. Bu m:ktar şîmdiki lng'liz bahruzdur. Bu kapmm kapanmast Asya riye bütçesinden 7 milyon Ingiliz lirast lerinde bulunan zevat saat onda ka raya çıktılar. Caddeler ve yollar, mektepliler, izciler, isçtler ve bütün Zonguldak halkı tarafından dolmustu. Halkevi ve Ereğli Gençler Birliği bandosu millî havalar çalıyordu. Başvekil Hz., halkm alkıslan ara • sroda Vilâyet konağmı tesrif ettiler. Burada bir resmi kabul yapıldı. Yeni Fırka ve Halkevi binast gezildi ve buradan Belediye bmasma gidildi. Burada bir müddet istirahatten son İasvekilimiz evvelki gün tzmllte nuhıklarım söylerlerken n takasma gidfldi. tsmet Paşa Hazret otomobfllerle Türkis maden mın (Mabadi oesınci »ahifede) tstanbul limantndan bir mcnzara Liman sirketinin hükumete intikali ve Rıhtım sirketinin d e mubayaasından sonra rıhhmlarla birlikte bütün liman islerinin <müstakil liman idaresi» altında idaresine dair Iktısat Vekâleti bir proje hazırlamıştır. Kömür depolarile de bu idare mesgul olacaktır. Pirede hükumet namına yapılan tetkikattan bu hususta istifade edilecektir. Hazırlanan projede mütaleasi Piyasaya kaçak hah sürenler yakalandı Dil Kunıltayı için hazırlıklar Umumî Merkez Heyeti dün içtima etti Türk Dili Tetkik Cemiyeti Umumî Merkez Heyeti ve Kurultay merkez bürosu, umümî kâtip lbrahim Necmi Beyin reisliği altında Çanakkale meb'usu Ahmet Cevat, Ordu meb'usu Ali Canip, Aksaray meb'usu Besim Atal'ay, Müzeler müdürü Hamit Zübeyir, orta tedrisat umum müdürü Hasan Ali, Konya meb'usu Naim Hazım Beylerden mürekkep olarak dün toplanmış, tezler ve Kurultay işleri etrafında tnüzakerelerde bulunmuştur. Maarif Vekili ve cemîyet reisi Abidin Bey bir aralık toplantıya iştirak ve riyaset etmiştir. Eskişehir meb'usu Yu(Mabadi 8 ici sahifede) i* alınan tstanbul Ticaret Odası erkâ(Mabadi dörduncu sahifede) • •ıiMiıiııgııaflırikiifrpınıııııiMiıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııınilllllllillllIIIIIIIIIIIMIIIIIIIHIIIIHIHIII IIIIIIIIIHtllVHIIIIIHIfll > v < Transit antreposuna konulan echebi malı halılarm bir kısmını meğer şehirde satıyorlarmış! Mahkeme kapıları açıktır, efendiler! Florya plâjcıları bizi dava edeceklermiş, tekrar ediyoruz; plâj ücretleri ihtikârın daniskasıdır Gümrük Basmüdarü Seyfi Bey lllllllililllllllllMIIIIIIIUIIIINIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItllIIIIIIII fazladır. İngiliz matbuab Japon bahriyesi tngiliz bahriyesine nisbetle 3/5 nisbetmde iken bu fazlahğm Amerika bahriye insaat programmın bir aksü • lâmeli olması lâznn geldipni yazıyor. Japon matbuab ise Japon kara ve deniz kuvvetierî bütçesinde derpiş edilen ziyadeliğin birincisi için 2,182.500 ve ikmcisi içm 7,062,500 tngiliz lirası olduğumı kaydetmektedir. Bıma naza • ran Japon bahriye bütçesi 49,785,000 ve ordu bütçesi ise 39,002,500 tngiliz İTrsstna baliğ olacaktır. Bu silâh mjsabakasi doğrudan doğruya b : r harle hazırlık manasnu ifade edecck bir cereyandadir, ve bu mace rada Japonya kendi başmi '^ı'i'.im dunyaya karn kcymağı göze almş göriîn mektedir. YUNUSNADİ Gazetemiz bugün 12 sahifedir .' vrapamn her türlü asri tesisatt ihtiva etmekle beraber duhuliyt ucreti bizimkilerle ktyas kabul etmiyecek kadar ucuz olan plâjlartndan biri Dün üstüade Sefer ve tbrahim Etem damgasmı tasıyan çok garip bir mektup aldık. Bu mektup bizim geçen gün plâj ve deniz hamamlarımn pah,alıhğından bahsederek yazdığımız yazıya cevaptır. Mütaleamızı sonuada söylemek üzere mektubu büyük memuı.iyet sahibi maruf bir zatın ailesi hakkındaki çirkin kısımları müstesna hatalı cümlelerile birlikte aynen neşrediyoruz: «Muhterem gazetenizin 9 cari tanhli nüshasınm ilk sayfası ikincl ve üçüncü sütunları ortasmda, cift sütun üzsrine fMabadi 8 iei sahifede) ktytlarmda Yazan: İsmaü Habip tçtimaî bahisler Yazan: Ağaoğlu Ahmet 3 üncü sahifemizde Tuna 6 ncı sahifemizde Çocuk sahifesi 7nci sahifemizde