11 Eylül 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

B UGÜN 2 ncl sahifede: Siyasî İcmaL 3 üncü sahifede: Ben neyim? Ahmed Ağaoğlu. 5 inci sahifede: Festivallerin faydası V. Birson. 6 ncı sahifede: Olimpiyadda gördük lerim Ahmed İhsan, Sinema. J ü4On İSTANBUL • CAĞALOĞLU . rH|Ai 1QQC 1 1 jfll Sayi \ 44Za Telgraf ve mektub adresl: Cumhurlyet, İstanbul • Posta kutusu: tstanbul, No 248 uUma 11 tjlUI loOÖ Telefon: Başmuharrlı ve evl: 223S6 Tahrlr heyetl: 24298 tdare ve matbaa losmlle Matbaacılık ve Neçrlyat Şlrkeö 24299 . 24290 ı umhuriyet Erkek O kadar çok saçım dökülüyor v Kadtn Neye şaşıyorsun ? Seninki gibi bir kafada kalmak ta hoş bir şey değil yafs İki Büyük Şef Arasında teati Olunan telgraflar Hitlerin nutku Londra ve Pariste iyi karşılanmadı Bir Ingiliz gazetesi ((Almanya bağırmaktan vazgeçmeli ve uzlasma yolu aramalı)) diyor Büyük Sovyet manevraları devam ederken Sovyet gazeteleri de Almanlara hücum ediyorlar. Göring ve Göbels şiddetli nutuklar söylediler. Almanya Fransız Sovyet ittifakını bozmağa mı çalışıyor? Türk Ingiliz dostluğu ajeste İngiltere Kralı VIII nci Edvardm Türk topraklarından ayrıhrken Cumhurreisimiz Atatürke çektıği telgrafname ile Büyük Şefimizin buna cevaben gönderdiği telgrafnamenin metinlerini dünkü sayımızda neşrettik. Bu iki telgrafname Majeste îngiltere Kralının memleketimizi ve Büyük Şefimizi ziyareti mes'ud ve tarih' hâdisesıni en pürüzsüz karşılıklı muhabbet hislerile bağlıyan yüksek kıymet ve ehemmiyetli iki vesikadır. Büyük devlet adamlarınm bir memleketi ziyaretleri sonunda, ziyaret olunan memleketten ayrı Yeni Alman tanklart lınırken, bö'yle telgraflar teatisi nezaket ve sevkiyat için yo~ y* ptlmış büyük y* merasimi sırasına geçmiştir. Eğer büyük mılletimizin Büyük Şefleri arasında yollar teati olunan telgrafnameler sırf o nezaket âdetinin yerine getirılmesinden ibaret olsaydı hâdiseyi ayrıca mevzuu bahsederek üzrinde durmaga asla lüzum görmzdik Majeste Ingiliz Kralının memleketimizi ziyareti ve burada üç günden i'<aret kısa ikameti kendılığinden nasıl fevkalâde bir mahiyet arzedivermiş ise teati olunan telgrafnameler de bu mes'ud telâkinin hatıralarını o kadar kuvvet ve samimiyetle tecelli ettirmiş olduğundan iki Büyük Şefin muhterem şahıslarında iki büyük mılleti birleştiren bu vesikalara lâyık olduklan ehemmiyeti atfederek onlan bilhassa tebarüz ettirmek bize göre mübrem bir vazife olmuştur. Donanmamız Maltayı ziyarete gidiyor Başvekilin seyahat tarihi henüz taayyün etmedi. Filomuz Maltadan dönüşte dost Yunan filosunu da ziyaret edecek •\ Donanmamızın Amiral gemisi Yavui îstanbul 10 (A.A.) Donanmamız vuku bulan davet üzerine teşrinisaninin son iki haftasında Maltaya giderek Ingiliz donanmasına iadei ziyaret edecekDonanmamtz Maltadan avdette, dost Yunan donanmasına da ziyaretini iade edecektir. racaatten bilâmel vazgeçilmesi mukabi linde ciddî surette nazan itibara alabilir. Halihazırda Almanyada harb zihni yeti teşçi edilmekte ve şimdiden Almanyaya karşı fedakârlıklarda bulunmak adeta onu yarın başka taleblerde bulun mağa davet etmek olur. Morning Post, diyor ki: «Afrika müstemlekelerinin Almanyaya rücuu, ona yeniden tevessü etmesi için istinad noktalan vermek demek olur. Eğer îngiltere hükumeti, teallül ve tereddüd edecek yerde kat'iyyen iphama mahal bırakmamak suretile bu meselede kat'iyyen ve hiçbir veçhile serfuru etmiyeceğini ilân etmiş olmasaydı ihtimal dün Nurembergde yapılmış olan beyanat ya[Arkası Sa. 1 tütun 1 d<1 Beyahatinin nezaman yapılacağı henüz kat'î surette taayyün etmiş değildir. Maamafih bunun Majeste Sekizinci Edvardm 12 mayısta yapılacak resmi tetevröcü* ne tesadüf edeceği hakkmdaki haberler kat'î değildir. Başvekilimizin bu seyahatinb bu tarihten daha,çok evvel vaki olacağı anlaşılmaktadır. Ziyaret tarihinin Majeste Edvardm Londraya avdetinden sonra taayyün etmesi muhtemeldir. Londra 10 (A.A.) Times gaze Hâdiselerin içinde yaşıyan bizler her tesi, Nurembergde yapılan beyanat hakşeyden evvel bu telgrafnamelerin âdet yerini bulsun kabilınden beylik sözlerle kındaki makalesinde şu mütalealan yüyazılmamış olduklarını pek iyi biliyo rütmektedir: «Ingiliz efkân umumiyesi, eski Al ruz. Her iki Büyük Şdm telgrafnameleman müstemlekelerinin tekarr Almanyarinde tek kelime yoktur ki hakikî his ve fikirlerin izharı maksadile mahsus surette ya verilmesi meselesini ancak umumî bir üzerlerinde durularak, seçilerek ve tartı tesviye sureti yapılmak şartile ve Al larak yazılmamış olsun. Bu itina ise ha manyaca siyasî bir alet olarak harbe mükıkaten karşılıklı muhabbetin en samimi şekıllerinde ve azamî mikyasında ifadesi maksadına istinad etmış bulunmaktadır. Eğer Sa Majeste îngiltere Kralının memleketimizi ve Ulu Başbuğumuzu ziyaretile burada kısa ikametinin, dediğimiz gibi, kendıliğınden büyük bir düğün bayram şeklini alıvermiş olması hâdisesinde hiçbir siyasî hüküm ve mana bile olmasaydı iki büyük milletin iki Büyük Şefi arasında bu vesile ile teyemmünen teessüs ve tezahür eden samimî dostluk bile kendi başına gene büyü kehemmiyetli bir vakıa sayılırdı. Hususa ki bu dostluk havası yalnız iki Büyük Şef arasında kalmıyarak derhal milletlerimize sirayet etmiş vc Majeste Kralın Türkıyedeki kısa ve fakat her dakikası çok saf ve mütezayid bir inşirahın inkişaflarile dolu ikameti büyük bir bayram an ve şanını yaşarken Ingilterede efkân umumiye bu telâkinin dasitanını inşad etmekte bulunmuştu. Bellibaşlı büyük Ingiliz gazetelerinin bu münasebetle neşrettikleri makaleler Türk milletini hakkile anlıyan ve hakkile anlatan nadir yazılardır. Taymis gazetesi bu vesile ile mazimiz üzerinde seri bir göz gezdirirken împaratorluğun zayıf zamanlannda dahi Türkiyenin büyük bir siyasî ehemmiyeti bulunduğunu bilerek ve anlıyarak tebarüz ettiriydrdu. Londralı büyük refikimizin doğru görüş ve kavrayışmı ikmal etmek için: Çünkü Împaratorluğun fena idaresindeki çürüklüklere rağmen bu heyulâ devlet manzarasmın arkasında sağlam cevheri her zaman parlamağa müsteid ve muktedir bir millet bulunuyordu. Hakikatini ilâve ile iktifa ederiz. Nitekim bu keyfiyet büyük Dünya Harbinde olduğu gibi o harbden sonra bazı cahil siyasilerin imparatorlukla beraber Türk milletine de tatbik etmek istedikleri idam fermanına karşı Türk milletinin haklı ve mukaddes, muvaffak ve muzaffer gazab ve isyanile bütün dünyaya bir daha ispat olunmuştur. Şimdi artık Türkiye imparatorluk değildir. Ancak imparatorluklar kuran bütün millî kuvvet ve satvetini, Atatürkün en büyük deha eseri olarak, kendi özünde ve kendi obasında toplamıştır. Millî hududla çevrili millî hukuka dayanan ve bu hukuku dayayan yeni Türkiyenin şimdi artık en şevketli imparatorluk devirlerinden daha kuwefli bir varlık teşkil etmekte olduğunu söylemege hacet bile yoktur. Kendi hudud ve hukuku haricinde yeni Türkiyenin gözönünde bulundurduğu başlıca siyaset açıkça sulha hizmet gaye»inde toplanmıştır. Komşulanmızla hep bu gae uğrunda birlejtirdiğimiz emelle Başvekilimizin Londra seyahati Londraya Başvekil Ismet înönünün Müttefik iki Antant daima beraber ve eleledir! M. Tataresko ve Stoyadinoviç Küçük Antantla Balkan Antantının ayni gaye ugrundaki çelik tesanüdünü tebarüz ettiren nutuklar söylediler Bükreş 10 (A.A.) M. Stoyadinoiçle M. Tataresco ve M. Antonesco, dün Romanya ve Yugoslavyayı alâkadar eden malî ve iktısadî meseleler ve bilhassa Yugoslavyaya Rumen petrolü gönderilmesi meselesi hakkında görüşmüşlerdir. Üç devlet adamı, Tuna üzerinde uzun müddettenberi inşası tasavvur olunan köprü meselesi hakkında da görüşmüş lerdir. Bu köprü, iki memleket arasmdaki mesafeyi hissolunacak derecede kısalacaktır. İki Başvekil bu meyanda Yugoslav yanın petrol ihtiyacı meselesile de meşgul ılmuşlar ve öğleden sonra Romanya petrol madenlerini ziyaret etmişlerdir. Petrol müzakerelerine hususî bir ehemmiyet ıtfedilmektedir. Asiler Sen Sebastiyeiıe 4 kilometre mesafede... İhtilâlci tayyareler Madride beyannameler atarak halkı teslim olmağa davet ediyorlar. General Mola tavassutu reddediyor Boğazlar komisyonu resmen dağılıyor Cenevre 10 ( A . A . ) Beynelmilel Boğazlar komisyonu başkanı, Montrö mukavelesi mucibince komisyonun işleri bundan böyle Türkiye tarafından görüleceği için komisyonun mesaisine nihayet vermeği kararlaştırdığını Milletler Cemiyeti Genel Sekreterliğine haber verrniştir. Belçikada da sola temayül tehlikesi Başvekil; parlamentoda şiddetli tedbirler alınacağını söyledi tki Başvekilin mühim nutukları Bükreş 10 (A.A.) Rador Ajansı Brüksel 10 (A. jildiriyor: A.) M. Van Zeeland, âyan ve meb Dün akşam, Dış îşleri Bakanı, Yugosusan meclisleri daavya Başbakanı M. Stoyadinoviç şere hiliye encümenle fine büyük bir ziyafet venniş ve bu ziyarinde mühim siyafeti bir kabul resmi takib etmiştir. sî beyanatta bulunIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHUininUII Meraklı bir em>t.a , ane: İrun düştükten sonra İspanya toprdklarınt terkederek muştur. Mumai Hâdiseler arasında Fransaya kaçan milisler Fransız topraklartna girerlerken leyh, bu beyana Sen Sebastien 10 (A.A.) Havas alınan bir habere göre Ornieta ve Ado tında milletin ek seriyetine istinad ajansı muhabiri, üç gündenberi mevzi anayı ve Hernaninin yansını asilere bı eden millî birliğin lerde bir değişiklik olmadığım bildirmek rakmışlardır. Asiler, Sen Sebastiene dört teşekkülünü müdaM. Van Zeeland annz Coğrafya cemiyeti umumî bir memlekettir. tedir. îhtilâlciler, Renteria kapılannda o kilometro mesafede bulunmaktadır. faa etmiş ve bunun iktısadî muvaze • Çocuk hafifçe kızardı ve kosarak kâtibinin Türk topraklannda Kürlup şehri ihata etmişlerdir. Bu kuvvet Asiler sehri tahrib etmemek için neyi, hürriyet an'anelerinin ve kral ha Uzaklasmasaydı benim düstan diye bir ülke olmadığım büme uzaklastı. ler, Sen Sebastiene giden yollara hâkim hücumlarım tehir etmişler nedanının vazifesinin muhafazasını te^ mesine şaşıyoruz. Avrupada coğrafya kendisinden fazla ktzardığımı ve ubulunmaktadırlar. Hükumet kuvvetleri, Sen Sebastien 10 (A.A.) Sen Se min edebilecek yegâne formül olduğu • alimlerinin Türkiye hakkında bildik tandığımı gorecekti. Ben de adımlart\Arkası Sa 3 sütun 1 de\ nu söylemiştir. Tolosaya doğru ilerlemişlerdir. Ancak leri bu; ya coğrafya bilmiyenler, ya mı sıklastırarak yürüdüm. lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMlllimimi |||||llllllllllllllllMI1lllllinilllllllllllllllMllllllllllimillllllllllllIH!lirillllltllllllMIHII1IIHIIMIINIIIIII Hepimiz mektebde birçok coğrafya [Arkast Sa. 7 sütun 4 te\ hud mektebde öğrendiklerini unutmuş olanlar bizi nasıl tantyorlar? inmleri öğreniriz, fakat sonradan ubir işaret teşkil etse yeridir. îngilrimiz ve emeklerimiz kendi muhitimizde | Pariste, Montmartre aokaklanndan nuturuz: Içimizde cenubî Amerika insanlığm şeref ve menfaatine uyan ol tere Krallığı Avrupanın garbi sibminde bir çocuk, yaya kaldınmının memleketlerini ve sehirlerini eksiksiz dukça geniş bir barış bölgesi yaratmış mali köşesinde kâin ve bize göre üttüne tebeşirle Fransadaki sa şehir tayabilecek insan pek azdır. Kendi • olduğunu harta üzerinde göz gezdiren bir hayli uzak Büyük Britanya adalerinin adını yazıyordu. Durdum ve mizi Avrupaya tamtmak için, unutulherkes kolayhkla anlıyabilir. Sulha hiz sında oturur amma bu zahirî uzakkendisine bir de «Türkiye» kelimen mıya en müsaid bilgilerden biri olan met edebilecek milletlerin ellerindeki bü lık ancak basit düşünceleri aldatayazmannı rica ettim. Düşündü. tm coğrafyaya güveniyorsak, belki Antil tün vasıta ve imkânlarla bu yüksek ınlâsını beceremiyeceğini kestirerek adalart kadar söhretimiz olmıyacakttr. bilir. Büyük Britanya adan dhan sanlık işini, icabmda en ileri fedakârlıkharfleri teker teker kendisine söy Bizi mektebde öğrenmek Avrnpalt • şümul tngiliz camiasının sadece ları göze alarak, yerine getirmeleri birinci ledim, yazdt, sonra üttüne basılma nın vazifesi ise kendimizi hayatta uidare merkezidir. İngiltere Türkiderecede vazifeleri olduğuna kat'iyetle man için yazdığını sildim ve yihü nutturmamak ta bizim vazıfemizdir. yeye diğer komsulart kadar ve belAvrupa halkı ve münevverleri aradüm. Çocuk arkamdan kostu: kani bulunuyoruz. Büyük İngiltere dev Affedersiniz, dedi, «Türkiyv» sında birçok insanlara tesadüf ettim letinin sulha aid insanlık vazifesinde aynı ki birçok cihetlerle daha ziyade Lille 10 (A.A.) Grev hareketi ef ne edemk? ki, Türkiye hakkında hiçbir şey bil kanaatle müteharrik ve dünya milletleri yaktndır, ve bu iki devlet Büyük miyorlar. Haritadaki yerini bile unuYüzüne, boyuna bosuna baktım. içinde buna en ziyade taraftar ve mukte Şeflerinde tebarüz eden çok sami rafa yayılmaktadır. Lille varoşlannda tanlar vardır ve Türk sozü onlarm ki mensucat fabrikaları bu gece grevci On yaşlannda kadar vardu mî dostlukla hakikaten elele veredir olduğunu da biliyoruz. kafasında, otomatik olarak, iptidaî Sordum: Bu kısa izahlar bize iki büyük rek müşterek menfaatleri kadar sul ler tarafından işgal edilmiştir. Işgal edil Hangi mektebde okuyorsunaz? bir yakınşarkm bütün karmakartstk miş olan bütün fabrikalara kızıl bayrak milletin Büyük Şefleri arasında hun yüksek menfaati hesabına dave acayib kavimlerini hatıra getirir. Montmartre ilkmektebinde. lar çekilmiştir. RSvülerde, kabarelerde, afislerde hâhusule gelen anlaşma ve kaynaş hi çok müessir bir if birliği yapa Kaçtncı sınıftasınız? Paris 10 (AA.) Matin gazelâ Türk, basını kavuktan, belini yata~ manın belki şimdiye kadar temas bilirler, ÜçBncS. tesi yazıyor: ILÛtfen sahlfeyi çevtrinizl YUNUS NADt Size öğretmediler mi? TSrkiye bile olunmamif olan derin $ırrı için {Arkast Sa. 1 tütun 3 U\ Dost Romanyanm Başvekıli M. Tataresko, ve Hariciye Naztrı M. Antonesko Ziyafetin sonlanna doğru, Romanya Başbakanı M. Tataresco, aşağıdaki nutku ira^. eylemiştir: « Romanya hükumeti adına, Yu « • goslavya Başbakanmı selâmlamak be nim için kıymeti ölçülemiyecek derecede büyükbir saadettir. Milletimiz filhakika mazide birbirlerine bağlı idiler. Bu gün de iki memleket birbirine bağlı bu lunmaktadır. Çünkü ayni müşterek hedef ve değişmiyen bir ideal için mücadelede lArkası Sa. 4 sütun 4 te] Avrupanın Türk bilgisi F Fransada grevler aldı, yürüdü Tahrik edilmiş ameleler tarafından fabrikaların işgali devam ediyor