27 Ekim 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

PİPO meraklılarına müjde: Oldenkott İngiliz pipolarımız gelmiştir. Sultanhamam No. 2 PİPO PAZARI umhuriyet jfll S3yi * J İ 9 4 Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet tstanbu) Posta fcutıısn: tstanbul No 246 24288. Idare ve matbaa Nefis san'atları sahifel rak ve tam sinema olarak, toplıyagazetesi 6u Cumartesi Ressam, fotoğrafçı, kalemlerLı rBrŞBIÎlDB 27 BlfİIlCİBŞriIl 1938 Telefon: Başmuharrlı ve evl: 22368. Tabnı öeyetl: Kismı 24299 24290 Bir ingiliz gazetesinin şayanı dikkat neşriyatı Fransa ve İngiltere çoktanberi Bir yıllılc Hükumet Alman müstemlekelerinin iadesi azı arkadaşlar dünkü sayılannda Celâl Bayann hükumet başkanJığına tayini üzerinden bir yıl geçmış olduğunu yazarak sayın Başbakanımızın gördüğü ışlerden memnuniyttle bahsetmışler ve göreceklerını de en samımî temennilenle takib eylemişlerdir. Hakıkaten öyle olmuştu. Celâl Bayar geçen yıl bugünlerde asaleten hükuınet başkanlığına tayin olunmuş ve ilk program nutkunu da Büyiik Meclisin işe başlaması haftasında söylemişti. Bunları biz arkadaşları okuduktan sonra hatırladık. Hoşa giden ve gitmiyen hâdiselerin dalgaları içinde zaman hiç durmadan nasıl akıp gidiyor. Bizim bu hâdiseye hususî bir ehemmiyet vermemekliğımizın bir sebebi de ihtimal kı Celâl Bayann devlet işlcrindeki alâkasını bir yılhk yenı bir zamanla tahdıde lüzum gdrmemekte oluşumuzdur. Fılhakika Celâl Bayar geçen yıl Başbakanlığa asaleten tayin olunmadan önce dahi Cumhuriyet Halk Partısi hükumetinin mühim bir ruknü idi ve memleket iktısadiyatının plânlarla tahakkuk ettirilmesi üzerinde çalışan arkadaştı. Rahatsızlığı hasebile Büyük Şeften mezuniyet alan İsmet Inönü yerine evvelâ vekâleten, sonra asaleten Başbakanlığı deruhde ettikten sonra dahi zaten o zamana kadar ya içinde, ya başında bulunduğu işleri yürütmekte devam etti. Hükumet, ayni Partinin hemen hemen ayni arkadaşlarla devam eden hükumetidir. Halefle selef arasında da sevgı ve saygı hisleri ayni samimiyetle devam etmektedir. Bu hal tabiatile insana değişen büyük birşey olmadığı hissini verip gitmiş olacak. Bununla beraber arkadaşların bir yıldönümünden bahsetmeleri manasız değildir. Elbette Ekonomi Bakanhğı ile Başbakanlık yekdiğerinden farklı vazifelerdir. İkincisinde şahsiyet, umumî siyasetin idaresıni deruhde etmış olan daha ehemmiyetli ve daha mes'ulıyetli bir vaziyettedir. Filân vekâletin işleri iyi yürürse bunun şerefi belki daha ziyade vekile aid olur. Fakat işler iyi gitmezse onun üzüntüsü daha ziyade Başbakanın şahsiyetinde toplanır. Ondan dolayı olacaktır ki hükumetler hep başbakanların adlarile anılarak İsmet İnönü hükumeti, Celâl Bayar hükumeti denilir. Şansa inanır mısmız? Biz insanlar için havaî veya tesadüfî birşey olarak değil, fakat şahsın kabiliyeti lehine kaydolunmak üzere şansa inanırız. Piyangodaki tamamen tesadüfî şanstan bahsetmiyomz. Fakat maddî ve manevî himmet istiyen işlerdeki muvaffakiyet şansından bahsediyoruz. Biz kendisini yalnız Ankaranın on sekiz yıllık hayatında değil, ondan daha önce İzmirde siyasî bir par*inin mahallî idaresi başında bulunduğu lamandanberi Celâl Bayarı şanslı, yani deruhde ettiği işleri herkese kolay görunen bir muvaffakiyetle yürüten bir arkadaş olarak tanıdık. Onun hayatında en küçüğünden en büyüğüne kadar her iî zâhirde büyük bir emek sarfedildiğini farzettirmiyen bir kolaylıkla yüriir g'rer. Buna bazıları şans derler. Biz de öyle diyebiliriz. Şu tek farkla, ki hakikatta o işleri kolaylıkla yürüten amil tesadüf manasına alınabilecek bir şanstan değil, belki önümüzdeki şahsiyetin tantana ile ilânından daima sakındığı kuvvetü meziyetlerden gelir. Karakter, görüş ve kavrayış olarak Celâl Bayarda çok kuvvetli bir kabiliyet vardır. Buna kendisini daima muhitine sevdiren yüksek insanlık meziyetini de ilâve edersek Celâl Bayardaki şansm mana ve mahiyetini daha iyi anlamış oluruz. Bu meziyetlerinden dolayıdır ki Büyük Cumhurreisimiz kendisinden mezuniyet istiyen İsmet İnönünden halef olarak kimi tavsiye edeceğini sorduğu zaman eski Başbakan tereddüdsüz Celâl Bayarın issöylemişti. üstemleke işi Çekoslovakya dün cevabını verdi Prag, ihtilâfın hakem vasıtasile hallini istiyor Prag, 26 (a.a.) Nazırlar Meclisinın içtimaı, saat 21,30 a kadar devam etmiştir. Meclis, Macar notasına verilecek cevabın metni hakkında mutabık kalmıştır. Bu cevab, bugün Macaristanın Prag sefirine tevdi olunacaktır. Suriyeye karşı alınacak tedbirler düşünülüyor Suriyenin gümrük meselesi çıkarması karşısında tutulacak yol, Hatay iktısadiyatını daha iyi canlandıracak, inkişaf ettirecektir. İskenderun26 (a. pılmıştır. Suriyenin •) Suriyenin, Hataya gönderdiği Hataydan gidecek Avrupa mamulâtı esyadan yüzde 25 doğrudan esyanın gümrük almasına doğruya temını, Hamukabele olarak, tay ıhracatının ana Hatay hükumetının vatana yapılması, de ayni sekilde hatransıt muamelesinreket etmesi üzerine de Haleb tüccarlatahassül eden yeni rına azamî teshilât vaziyet dolayısile gösterilmesi, buna burada Devlet Rerağmen dostvekomisı ekselans Tayfur şu Suriyenin müşSökmenm başkanlıkülât ihdası halinde ğında bir toplantı ana vatanın cenub yapılmıstır. Toplanvılâyetlerinden bir tıda Meclis reisi, kısmınm transitinin Başvekil, Vekiller, İ^kenderun İimanın' bir kısım meb'uslar, dan yapılması, bu Iskenderun Ticaret suretle öldürülmek isEkselans Tayfur Sökmen Odası erkânı ve tüctenen Hatay iktısadî carlar hazır bulunmuş ve meseleriin hayatınm bilâkis canlandırılıp inkisaf etehemmiyeti takdır edılerek esaslı karar tirilmesi hakkında müzakereler yapılmışlar alınması etrafında görüşmeler ya lArkası Sa. 7 sütun l de) Hatayda mühim toptflı Notanın metni Prag 26 (a.a.) Çek mukabil tekliflerinin aşağıdaki noktaları ihtiva ettiği haber verilmektedir: 1 Çek hükumeti, Münih anlaşmalarına göre, ancak Macar ekalliyeti mevzuu bahsolabileceği ve etnik mahiyette diğer meselelerin müzakereden haric tutulması icab edeceği kanaatindedir. 2 Hükumet Macar ekalliyetleri meselesini Almanya ve İtalyanın hakemliğine vermek hususunda mutabıktır. 3 Macaristana verilecek topraklirın d«vri tarihile bu işe müteallik fennî meselelerin tesbiti de hakemlere aid ol malıdır. 4 Çek hükumeti bu devir muamelesini hazırlamak üzere muhtelit bir Ma car Çek komisyonunun derhal teşkilini teklif etmektedir. [Arkast Sa. 7 sütun b tel meselesini görüşüyorlarmış Cenubî Afrika Birliği Harbiye Nazırı bu meseleyi görüşmek üzere Londraya gidiyor AF R l K A Beklenmiyen seyahat I ATLANTİK CENUBl APRİKA Büyük bayrama hazırlık Alman Hariciye Nazırı İtalyaya gidiyor Şehir hummalı bir şekilde süslenîyor Büyük geçid resmini takib etmek üzere Taksimde hususî tribünler inşa edildi, geçid resmine tam saat 11 de baslanacak Harbi Umumiden evvelki Alman müstemlekelerini gösterir harita Londra 26 (Hususî) Cenubî Afrika Birliği Harbiye Nazırı Pırov Londraya müteveccihen hareket etmiştir. Pirov İngiliz ricalile müdavelei efkârda bulunduktan sonra, müstemleke meselesi hakkında Hitler'le görüşmek üzere BerIine gidecektir. Birliği Harbiye Nazırı Pirov, dün öğleden sonra tayyare i!e Marsilyadan buraya gelmiştir. Pırov, bugün Reisicum hur Carmona'yı ve Başvekil Salazar'ı ziyaret edecektir. ingiltere teslihatına yeni bir hız veriyor 937 deki silâhlanma kredisinin birkaç yüz milyon lira fazlalaştırılması derpiş olunmaktadır Berlin 26 (a.a.) Havas Ajansı muhabirinden: Pirov Lizbonda Londra 26 (a.a.) Finanslyal TaıjVon Ribbentrop'un Romayı zîyaret eLizbon 26 (a.a.) Cenubî Afrika tıis yazıyor: lArkası Sa. 1 sütun 5 te] deceği haberi siyaset ve diplomasi mehafılinde büyük hayret tevlid etmiştir. Bu seyahatin Alman Hariciye Nazırile Polonya sefiri arasında dün yapılmış clan görüşme netıcesınde kararlaştırılmış olduğu zannedilmekte idi. Resmî Alman mehafili ise Alman ve İtalyan Hariciye Nazırlarınm telâkileri imkânınm on beş gün denberi tasavvur edilmekte olduğunu beyan etmektedir. Almanyaya iade edilecek miistemlekeler Von Ribbentrop Köprü ustunde yapılan taklardan biri Cumhuriyet Bayramı dolayısile cumar Taksime giderek kıtaatı ve mektebleri tefBu telâkki, her iki tarafın mütetesi günü saat 9,45 te Vilâyet dairesinde tişe başlıyacaklardır. kabilen yekdiğerinden malumai: alkabul resmi yapılacakhr. Bu kabul resmiTaksimde kıtaat ve mektebler Sıraserması mahiyetinde olacaktır. Almanya ile ni müteakıb V;ali ve İ'tanbul Komutanı ; • [Arkası Sa. 7 sütun 1 de] [Arkası Sa. 7 sütun 2 de] 1 ' »»"»ııııımııı.ı , ımımııı.m !„,„„„„ nııııııııımm,,, ıııııııııııııııııııııııııııııııııınıııııııınııııııııııııııııııııı Romanya manevralarında 3 deniz tayyaresi düştü Bükres (Hususî) Köstencede deniz tavyare üssü kumandanı emekli binbası Kostantin Negru yanında iki küçük zabitle birlikte bir deniz tayyaresile Köstenceye giderken bir göle düşmüş, kumandan ve arkadaşları ölmüstür. Kumandan, Kalas civarmda düsen baska bir deniz tayyare kazasmı tahkikten dönüyordu. Manevralardan dönmekte olan birkaç deniz tavyaresi de. borava tutulmus ve bunlardan mülâzim İzovorski'nin ku mandasmdaki bir denîz tayyaresi Tuça yanmda Razel gölüne düşmüştür. Tavjrarecilerden üçü ölmüş ve bir zabit de soğuktan donarak can vermiştir. Dobrucada Söğüd göle düşen diğer bır deniz tavyare kazasında da dört kişi ölmüştür ki. bu kazalarda on Rumen tavyarecisinin ölmüş olması Romanyada derin teessür uvandırmıstır. Güneş külübü esaslı spor faaliyetini tatil etti Kuliibün futbol, güreş, denizcilik atletizm şubeleri Iâğvolundu ve En kuvvetli dünya filosu olan İngiliz donanmasının dört büyük cüzü tamı bir arada: Revenge, Royal Otak, Nelson, Rodneyi istediği zannolunmaktadır. Başvekil, bu husus hakkındaki niyet ve tasavurlarını açıkça izah etmek suretile arkadaşlarına umumî siyaseti tasvib veya reddetmek ve herhalde önümüzdeki müzakerelerin arifesinde vaziyet almak imkânmı bahşede cektir. Esasen umumî fikir, kabinenin Başvekile tamamile muzaharet edeceği ve bu muzahereti temin edecek şeyin Çemberlayn ile Lord Halifaks'ın son nu' İArkası Sa. .7 sütun i te] Londra 26 (a.a.) İngiliz kabinesi bugün saat 1 1 de Çemberlayn'm riyaseti altında toplanmıştır. Parlamentonun mesaisine başlaması pek yakın olmasına binaen bu ıçtimaa hususî bit ehemmiyet atfedılmektedir. Umumiyetle Başvekilin umumî siyasete ve millî mücafaanm tensikıne aid programm kabulünü parlamentoya teklif etmesine ihtimal verilmektedir. Çemberlayn'm parlamento huzuruna YUNUS NAD1 lArkası Sa. 7 tütun 3 te] , tamamile mütecanis bir kabine ile çıkmak İngiltere Avrupa maçı dün Londrada yapıldı (Yazısı spor sütunumuzdadır.) . Güneş kulühünün lâğvedilen şubelerinden birinci futbol takımı denberi büyük muvaffakiyetler gösteren ve geçen sene futbolda Türkiye şampi yonluğunu kazanan Güneş kulübünün, en başta geln spor şubelerini lâğvetmesi, lArkası Sa. 7 sütvn * lel Güneş kulübü idare heyeti ve haysiyet divanı dün yaptığı bir toplantıda, kulü bün futbol, güreş, atletizm ve denizcilik kısımlarını lâğvetmeğe karar vermiştir. „ Sporun her sahasında, kurulduğu gün