20 Mayıs 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Almanlar, şimale doğru geniş bir fransız taarruzu bekliyorlar Garb cephcsinde Çok şey rar! Bu gün bütiin insanlıkta gittikçe artan bir ürperme vardır. Fakat Fransız ve tngiliz milletlerinin kendi mukadderatlarile birlikte medeniyetin talihini ne yapalım olmadı diyecek bir tevekkülle kendi haline bırakmıyacakları da muhakkakhr eçen Umumî Harbde dört yıl devamınca Alman umumi karargâhı tebliğlerinin tekrarladığı: Garb cephesinde yeni bir jey yoktur. Nakaratı bir Alman muharririnin himmetile diinya tarihine mal olacak bir mahiyet almış olmasına mukabil bu defaki harbin Holanda ve Belçika ile birlikte Fransız topraklanna da intikal eylemesi üzerine birdenbire garb cephesinde fevkalâde ehemmiyetli ve hatta vahametli vaziyetler tahaddüs eylemiştir. Bizzat Fransa Başvekili ve şimdi aynı zamanda Harbiye Nazın Mösyö Reynaud vaziyetin k^ğ'r olduğunu açık aöylemekte tereddüd etmemekle beraber asla umudsuz olmadığını da tasrih ederek bütiin Fransızları kendisile birlikte düşmanı behemehal mağlub etmek için and içmeğe davet eylemiştir. Paul Reynaud Fransa için bir parça geç kalmış bir Bajvekildir. Fransanın şimalinde dün hasıl olan muharebe vaziyeti Iki üç yıl önce Fransız gencliğile hasbıhal eden bir kitabını okuyaParU 19 (a.a/) ReUicumhur miyesinin başkumandanı tayin erak çok yüksek kıymetini takdire bu akşam General NVeygand'ı Mil den bir kararname imza etmiftir. fırsat bulduğumuz bu zatın (Fran lî Müdafaa Genelkurmay başkanı Bu tayin, Basvekâlette M. Reysız askerliği meselesi) unvanlı ki ve harekât sahneleri heyeti umu[Arkası sahife 4 sütun 1 de] tabı da günlerdir masamızın üzerinde duruyor. Kitab 1937 yılında yazılmış ve basılmıştır. Orada adeta bu giin cereyan haliııde bulunan harbin bütiin ;ekillerile tarihi yazılıdır. Paul Reynaud bu ^kitabında sulh ve emniyete desteklik edecek Fransayı bilhassa süratle motörlü teşkilât vücude getirmeğe davet ve bu sahadaki noksanlardan çıkabilecek vahametlere işaret ediyordu. Şimdi karşılaşılan vaziyet Fransız Başvekilinin çok evvel gördüğü ve üç yıl önce de yazdığı hakikatlerin filiyat sahasında tecellisinden ibarettir. Yani Almanlar Holanda ve Belçika ile beraber bilhassa Fransaya tevcih ettkileri taarruzda motörlü teşkilât bakımından hiç beklenmedik bir faikiyetle ileri atılmışlar ve miktarca yüksek olduğu anlaşılan bütün hava kuvvetlerile birlikte kara kuvvetlerinin hemen hemen topyekununu mümkün olan sür'atle netice alacak en şiddetli bir harbe sürmüşlerdir. Taar 24 Mart 1919 dan bir hatıra: Bugün müttefik ordulan başkumanruzun bu şekli çok şaşırtıcı bir te danhğına getirilen General Weygand (sağda) o zaman Erkânıharsir yaparak harb manzarasında bü biye Reisliğini yaptığı Başkumandan Mareşal Foch (ortada) ve General Foyolle'le beraber tün dünyayı hayrete düşüren büyük bir buhran yaratmıştır. O kadar ki dünkü Fransız tebliğlerinden biri Fransız askerlerinin motörlü düşman kafilelerile karşılaşmağa alıştıklarından bahsediyordu. Böylelikle Fransız Başvekili bundan çok yıl önce hükumet erkânından biri olarak değil, fakat sadece Paris meb'usu olarak pek güzel görüp kuvvetle takdir ettiği bir vaziyetle şimdi Başvekil sıfatile bütün Fransanın mukadderatını omuzlarında taşıyarak karşılaşmış bulunuyor. llk Alman taarruzlarından birine altı bin tayyare iştirak ettiğinden ve yalnız bir cephenin ileri yürüyüşünde iki bin beş yüz tank kullanıldığından bahsolundu. Bunlar uçan ve yürüyen kaleler demektir. Bununla beraber yüksek kültür sahibi ve çok ileri vatanperver Paul Reynaud bu buhranlı vaziyet önünde dahi asla umudsuz değildir. Aldığı enerjik tedbirlere ilâveten bütün Fransayı behemehal tehlikeyi ve düşmanı yenmeğe sürükleyor. Paul Reynaud ihtiyar Clemen Müttefik ordular Başkumandan Dün Ankarada Millî Şefin huzurunda törenle kutlulandı lıgına General Veygand getirildi Geıtdik Bayramı Memleketin her tarafında muazzam merasim yapıldı, Türk gencliği yeniden and içti Müessesemiz tarafından çıkarılan en son eseTİeri Hurrem Sultan 150Kr. Viyana Dönüşü . 150 > Kadın Avcısı 100 > Cem Sultan 75 > Tarihî Musahabeler 75 > Tarihte Türkler için söylenen büyük sözler 25 > Cumhuriyet Matbaatî M. Turhan Tan'ın Onyedinci yıl sayı: 5755 umhuri ISTANBUL CAĞALOGLU Telgraf ve mektub adresl: Cumhuriyet, lstanbul Posta kutusu: istanbuL No. 246 Telefon: Basmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. îdare ve matbaa kısmı: 24299 24290 KAVGAM Çevlren : Adolff Hltler ( Mein Kampff ) Hüseyin Cahid Yalçın Ahmed Halld Kitabevi Birinci Cild 125 • Ikinci 100 Pazartesi 20 Mayıs 1940 Dün Fenerbahçe stadında yapılan bayra mda genc kızlarunız geçerlerken Şarki Belçika Allyaya Uhak edUdi Bcrlin 19 (Hususî) Hitlcr, Umumi Harbden sonra Belçikaya ıltihak eden Eupen ve Malmedy vilâyetlerinin 18 mayıs tarihinden Itibaren Almanyaya ilhak edilmiş olduğunu Uân etmektedir. Zeis* Inquart Holanda umumî valisi Berlin 19 (Husıosî) Hıtlerin imzasını tajıyan bir emirname, sabık Avusturya nazileri şefi Dr. Zeiss Inquart'm Holanda \junum valiliğine tayin edildiğini bildiriyor. Bayram, dün şehrimizde de tezahüratla tes'id edildi Ankara 19 (Telefonla) Büyük Kurlarıcı ve Kurucu ES>edî Şef Atatürkün bundan 21 sene evvel Samsuna ayak bastığı gunün yıldonumü, bugun Ankara 19 Mayıs stadında ve bizzat MilH Şefimiz İsmet Inönünün huzurlarile muazzam tezahürat içinde kutlulanmıştır. Ebedi Şef Atatiırkün Samsunda karaya çıktığı anda, saat tam 7 de 21 pare top atılmak suretile bu kudsal günün kutlulanmasma başlanmış ve fabrikalar, lokomotifler birer dakika duduklerini calarak bu tarihî anı selâmlamışlardır. Ve bu andan itibaren Türkkuşu tayyareleri Ankara üstünde uçuslara başlamıç ve büyük günün manasım tebarüz ettiren vecizeleri havi matbu atmışlardır. • + Atatürkün manevi huzurunda Saat 8,45 te orta. lise ve yüksek okullarla spor kluüblerinden birer mümessilden mürekkeb bir heyet, Atatürkün Etnografya müzesindeki muvakkat kabrini ziyaretle çelenk koymuşlar ve Ebedî Şefin manevî huzurunda eğilmişlerdir. Bunu müteakıb okul talebeleri, sporcular, Samanpazarından hareketle Çocuk sarayı Anafartalar caddeleri yolile Ulus meydanma gelerek Zafer a[ Arkası sahife 2 sütun 4 te] >«îı ı İtalyada hava gene değişti! Kont Ciano "Harbe gireceğiz ve buna hazırlandık,, dedi tadır. Bu vazifenin ne olduğunu izaha hacet yoktur. Zira hepiniz biliyorsunuz, vatanımızm karadaki, denizdeki, havadaki menfaatleri için hayatî ehemmiyeti haiz bulunan meşru mutalebatımız kâmilen tahakkuk edecekür. Şimdilik bu hususta daha fazla izahat vermekte mazurum. Şefimiz Mussolini vaktinde emir verecektir ve bu emir verilince, bütün İtalyan milletinin Duçe'nin davetine icabet edeceğine kani bulunuyorum. Duçe emir verince, Milâno, kalble ve silâhla faşizmin piştarı olduğunu bilfiil ispat edecektir.» Roma matbuatında bir baıka ağız?! "Fransız enerjisi karşısında henüz son soz söylenemez!,, Roma 19 (a.a.) Fransız kabinesindeki değişiklik İtalyan mahfillerinde Fransadaki vaziyetin nezaketine işaret olmakla beraber düşman istilâsını kırmak içüî bütün Fransız enerjisini ileri sürmek hususundaki azme de bir işaret olarak telâkki edümektedir. Bu hissiyat faşist matbuatta da bilvasıta ifade ediliyor. Son günlerde müttefiklerin Alman salgınına mukavemet edemiyeceklerini iddia eden matbuat bugün muharebenin başhca safhaları hakkmda tefsiratta bulunurken son sözün henüz söylenmis olmadığını ihsas eylemektedir. Hariciye Nazın Milânoda Italyanın, bütün taleblerini harble alacağını resmen bildirdi Roma 19 (Hususî) İtalya Hariciye Nazın Kont Ciano bugün Milâno'da bir nutuk irad ederek İtalyanın siyasetinde ve hattı hareketinde değişiklikler husule geldiğıne dair deveran eden şayiaları tekzib ile, bilâkis İtalyanın harbe girmeğe hazırlandığını asık bir lisanla beyan etmiştir. Kont Ciano, her tarafta büyük bir ehemmiyet verilen bugünkü nutkunda aşağıdaki şayanı dikkat sözleri söylemistir: * € Duçe'nin emrile bugün Milânoda yapılan toplantının hususî ve çok büyük bir ehemmiyeti vardır. Avrupa ile dünyanın mukadderatım her an değiştirecek mahiyette hâdiseler cereyan ederken, Habeşistatıda, İspanyada galib gelen harbcu ve ihtilâlci İtalyanın bu hâdiselere karşı lâkayd kalması imkânsırdır. Roma, bu sözünü söyleyecektir. Bu sebeble İtalya kendisine terettüb eden vazifeyi ifaya hazırlanmak Mussolini Roosevelt'e cevab verdi Belgrad 19 (a^.) İtalya ve AlmanBoma 19 (a.a.) Mussolini, Ruzvelt tarafından kendisine gonderilen mesaja bugun cevab vermiştir. Bu cevabın ya aleyhinde makaleler neşreden Trgovinski Glasnik gazetesi kapatümışür. muhteviyatı hakkmda hiçbir malumat yoktur. Bir Yugoslav gazetesî kapatıldı Holandadan çekilirken^ Macarların yeri Balkanlılarm yanıbaşındadır lnönü Stadı Londra 19 (a.a.) 1918 mütarekesi esnasında Macaristan Başvekili olan ve şimdi siyasî mülteci sıfatile İngilterede bulunan Kont Mişel Karolyi dün bir beyanname neşrederek bilhasa söyle demiştir: «1919 da sulh şartlarının kabul edile mjyeceği kanaatinde olduğum için istifa ettım. Bununla beraber bütün Tuna milletleri için pek tehlikeli olan bu saatte herkesin mütecavize karşı birleş mesi lâzundır.> Ingiliz Fransız ordularile müttefiklerinin medeniyetin istikbali için çarpıştjklarını kaydettikten sonra Kont Karolyi netice olarak şöyle demektedir: «Memleketlerinüı istikbalini nazi Almanyasına teslim etmek istemiyen Macarların yeri tecavüze karşı koymak için hazırlaıımış olan Tuna ve Balkan milletlerinin yanındadır. Avrupanuı müsYUNUS NAD1 takbel hürriyeti ancak bu suretle mü[Arkası sahife 4 »ütun « da] Şimalî Fransada Nancy'de Alman hava bombardımanile yıkılan mahalleler (Yansı üçüncu sahifede) dafaa edilebilir.» Bütün benzin depoları, liman tesisatı tamamen tahrib edildi Din teaefi atdaa Dol«abahçe4eki stada NİUi Şefimıiı şaah adı verilü Vali Lutfi Kırdar, temelatma merasiminde nutkunu söyleyor Yaztn 4 üncü sahifede