December 6, 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Atama ŞÜKBÜ GALİB EBKEB Topladığtm Çiçekler Şi i r 1er İstanbul ve Ankara kitabcılannda bulunur. Saüş yeri: «ARİF BOLAT KİTABEVİ» J I 0 Mlül Ifl inni umhuri R0I7 İSTANBUL CAĞALOĞLU ajfl . D& I I Telgraf ve mektub adresı: Cumhuriyet İstanbul Posta kurusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrır: 22366. Tahrir heyeü: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 r MiLLT PİYANGO ıLKKÂNUNDA CEKlLlYOR I 941 Iaşe kadrosu Solda: Şimalî Afrikada seyyar bir İngiliz mühimmat laboratuan iş başında; sağda: tanklardan biri Afrika çölünde bareket halinde Amerikanın gönderdiği İzmırde kömüryok Bir arzştırmada gizli futulan 50 60 bin kilo kömiir e!e geçli İzmir 5 (Telefonla) Son günlerda İzmır pıyasasmda komür bulunamamaktadır. Beledıye. gızli kömür depolannı arastırmsya başlarmştır. İlk elde 50 60 bin kılo komur bulunan bir depo meydana çıkanlmıştır. Dığer gızli depolarda kömur bulunacak olursa bunlar dehal musadere edılecek ve halka tevzi olunacaktır Bugune kadar ele geçen kömurler musadere edllmıştir. Değişiklikler ve ilâveler yapan kararnameler mer'iyefe kondu Ankara 5 (Telefonla) Tıcarec Vekâletı Iaşe Musteşarlığının merkez kadrosu üe İstanbul, Ankara ve Izmıı Iaşe mudurluklen kadrolarında değışıklıkler ve ılâveler yapan kararnameler bugun mer ıyete konulmuştur. Musteşarlıtın merkez kadrosundakı hajat pahalılığı tetkik senısı şeflıgı, hayat pahalüıgı tetkik şubesı mudurlüğune hukuk muşavırlığı muavınlıklennın unvanı da hukuk müşa\ırlıklerıne çevnlmıştir. kararnameye nazaran İaşe umum müdurlugu, memleketin ıaşe Ihtıyaclarını icab ettırdıgı şekılde ıthal, ıhrac. stok ve tevzı işlerüe istıhlâki tanzim ve tedvir eder. Umum mudurluk Toprak Mahsulleri Ofısi muamelâtı Ue iştigal eden bırınci şube, saır ıhtıyac maddeleri ve tıcaret işlenle meşgul olan ikınci şube. petrol ve naklıyat muamelelerıle iştigal eden uçuncü şube kararlar ve muamelâtla meşgul olan dordüncıl şubeden mürekkebdır. Dığer taraftan İstanbul İaşe müdürlüğünun unvanı «Bolge İaşe mudurlüfü» ne çevn'erek kadrosu artırılmıştır. Yeniden ilâve edılen memur ve müstahdemlerın ucret ve tazminatlarile bunların çalışmalan ıçın luzumlu bina kirası. mefruşat ve salr masraflar ıçiD Tıcaret Vekâletıne 30 bin lira tahsis Pdıldı. Fransaıun Duruınu Askeri vaziyet i ! ilhassa şimalî ve garbi AfOdesanın işgalinden sonra şehrin liman muesseselerine giren rikadaki müstemlekelerinin Rumen askerleri ihtiyatla yürüyorlar stratejik ehemmivelleri iti barile olduğu gibi geçcn \ıl jazındaki mağlubijetine rağmrn büjuk hir millct ohnası bakımından da Fransanın esasen ihmal olunaınıyacak bir kemijet ve keyfiyet olduğunda şüphe yoktur. Harbije Nazın Hutzinger'in Afrika mu»tenılekelerinde yaptığı tefliş sejahatinden avdetinde bindiği uçağın uğradığı kaza neticesinde vefatı uzerine ccnaze raerasimine iştirak için gelen Alman Iıejetinin Vişi hükumetile vapmağa başladığı müzakerelerden basiıjarak Fransız meselcsi diye bir mesele patlak vermiş oldu. Ve bu mesele ahiren Saintl'lorentin'de Maresal Peten'le Mareşal Goring arasında vukıı bulan mülâkata o1. kadar uzandı. Zaten General Hutziııgerin Afrika müstemlekelerini teftişe gidişi icabında bu müstemlekelerin müdafaasını temine matuf tedbirleri yerleAynulGazel° , . rinde tetkik etmek nıaksadına müstenid Londra 5 (a.a) Röyter'in diploAlman cenub ordulan kumandanı ' •'''"" V.= o Akroma 0 olacağı tahmin ediliyordu. General binFıat Murakabe komisyonlannın tematık muhabiri yazıyor: r Von Kleist GaddelAhna o diği uçağın kaçınılamıyacak bir kazaya şekkııl tarzlannı gösteren kararda da Ingi'iz ültimatonıuna Finlandıyadan nğramakta olduçunu farkeder etmez evrieğ'.şıklık yapılmıştır. İstanbulda Bolge •••* E henuz hiç bir cevab gelmemıştlr. Ültirak çantasını atmış ve teftis seyahatinin İaşe mudürü, Ankara ve İzmırde Vılâmatom miıhletinin cuma gunü gece.? . B yet İaşe miidürleri ayni zamanda konotlaruıı ihtiva eden bu çanta buluna/ jarısmda bittiği Tondrada teyid edilmisyonlann işlerini hazırlamak ve karak Visi'ye getirilnıisri. mektedır. Bu mühıetten evvel bir cerarlanm tatbık mevkiıne koymakla Bu evrakın Visi hiikumetine öSrettiği ab gelmedlği takdırde. İngilterer.n. ıki mukellef umumi kâtıblendır. hakikatleri b'lmnoruz. Fakat General memleket arasında harb hali mevcud Weygand'm filî hizmetten çekiiisi bunlduğunu ilân edeceği tahmin odıHvor. Moskova 5 (a.a.) Sovyet öfle dan sonra vaki oldu. ve Fransız hukuBundan bir haffa evvel, Rusyay^ı karşı teblığı zeyli: meti hâlâ devam eden yeniden yeniye yaptığı taarruzlsra nihayet vermrd'ği MIKVAS f 2 500 000 Cenub cepheslnde düşmanı takib etefti«ler ürerinde ısrar ederek şimali ve takdirde İngilterenın Fınlandıysyı duşden So^iet kuvvetleri Almanlan takrigarbi Afrika müstemlekelerile çok yamsn telâkki edeceği Fin hukumetine o 2 5 S0 7 5 IOO ben 90 kasabadan çıkarmış ve geri kmdan alâkariar olmağH pek büyiik bir Km ihtar edilmışür. Bırleşik Amerika Devsurmuşlerdir. General Kharotonov kuehemmiyet atfetmekte ve bundan dolayı letı de synı mealde bir ıhtarda bulunmandasındaki kuvvetlerimlz üç gunluk Şimalî Afrikada harekât sahasını gosterir harita biihassa Amerikan mahfillerince ihanetrruşt'or. Fin hükumeti de bu rruddet bir muharebeden sonra 34 Aîman tanle itham olunmaktadır. zarfırda antıkommtern pakta İmza koynu ve hava Vismareşalı Arthur Conyngkı, 53 top ve sair ganımetler almışŞimali Afrikada: Ortada ne fol. ne de yumurta yokmuştur Rurranya ve Marari=;!ana da ham kumandasındaki hava filolannın lardır. ken Fransanın ihanetle itham olunusu tır hafta evvei ayni mahiyette ihtar67 ncl Alman piyade tömeninin 55 in30 sonteşrin 1941 tarihli bir Londra ve cenubi Afrika ve Avustralya uçak 'sr yapıimıştır. ber şeyden evvel kendi basına bir ga telgrafına gore. bir gun evvel, yani 19 grnplarının da İmparatorluk ordusuna cl alayına mensub FredrichReinstock ribe teskil ettiçine dikkat etmemek ka sonteşrin sabahı En geç olarak bu gün gpcevarısma isminde esir bir er, Alman ordusunda General Sir Alan yardun etmekte olduklannı bildiribil değildir. İhanet nihayet bir tabiin Cunningham'ın kumandasındaki 8 inci yordu. kadar tatmin edici bir cevab verilmeInzıbatın tethiş usulıle temm edıldığibir metbua karşı irtikâb ettiği fena ha İmparatorluk ordusunun 7 8 ay gibi diği takdirde. İngiltere ile bu ikı memGene İngiliz haber kaynaklarına göni sövlemiş ve misal olarak, mitralyöleket arasında da harb hali mevcudireketin ifadesi olmak lâzim gelir Müs uzun bir hazırlık de\resinden sonra e re, 8 inri İmparatorluk ordusunun karzun bozulmasmdan dolayı ateş ederrsiyetınin ılân ed^eceği ku\Tetle tahmin takil bir devlet ve şimdiki feci havaü hemmiyetli mıktarda motorlu kuvvet şısındaki duşman kmvetleri Z Alman yen mıtralvöz erının komutan tarafınedıliyor.» içinde dahi hiç olmazsa hürriyet ve ta Ierin himavesinde olarak Mısır Libya ve 1 İtalyan zırhlı tumeninden ibadan oldüruldügünü ifade etmiştir. mamiyetini muhafazava çalısan bir nıil hududunun denizden cenuba dogru 200 retti. Bu Mihver kuv^etleri Sollumla (Arkası Sa, 3, sütun 3 te) Rumanva, ültimatomu reddetti let olmak kaygusundaki Fransanın Arae Km. lik bir cephesinden buyıık olçude Halifaya geçidinde ve Kapuzzo ve Sidi Bukreş 5 (a a.) Rumen hükumeti rika mahfilleri tarafmdan ihanetle it bir taarruza kalkmış oldugunu öğren Omerde bolunduklan gibi Tobnıgu mu1 ıîkkânunda tevdi edılen ingiliz ültiham olunmasmda hic bir isabet bıılıın miştik. Ayni tclgraf, 8 inci İmparator hasara etmekte idiler. Burada oldugu Tokyo 5 fa a ) Hariciye Nazırı rr.atomuna Rumanyanm cevabi notasuıl madığı asikârdır. Mağlîib Fransa nvllî luk ordusunun sag yanının Amiral gibi Bardia kalesinin etrafında da de Togo, Uzakşark iktısad konferansmda Amerika maslahatgüzarına vermiştir. Ru menfaatlerini yalnız galib Alman\a>a Cunningham kumandasındaki İngiliz rinliğine kademelenmiş bulunuyorlardı. soylediğı nutflkta şunlan ılâve etmiştir: Berlin 5 (a a.) Alman ordulan u men hükumeti, bolşevızme karşı harekarşı değil. dünkü müttcfik ve mııhib Akdeniz filosu tarafından korundufu Feıkalâde cur'et, cesaret ve ustalığile t Siyasî vaziyetın son inkişafı vanıumî karargâhının tebliğınde ezcümle kâtı durdurmasını ve kıt'alarını Dmyestanınmış Alman N'ar\ik kumandanı him bir şekıl almıştır Uzakşark, tarıhilerine karşı da müdafaa etmek mecbujoyle denılmektedır: tere kadar çekmesini istiyen ingiliz ta« General Rommel de başlan idi. rivetinde olduğunu zamanla daba ivi nin en buyuk buhranını geç»rmektedır Cenub kesiminde Sovyet kuvvetlerinin (Arkası sahife 3, sütun 7 de) pörmiiş bir memlekettir Bu bahîs'e bir İngiliz taarruzunun ilk hedeflerinin Bu hal ise. mıllî müdafaa için iktısadi yaptığı yeni karşılık taarruzları kirılIki noktavı tesbit etmek hak ve haldsahilden 35 Km. cenubda Sidi Ömerle sahada büyuk bir enerji sarfını istümıştır. gene sahilin 80 Km. cenubunda Madda zam etnıektedir. Beynelmüel vazıyete kat icabıdır: Lenmgradda bir mühimmat deposu lena kalesi olduklan ve İngiliz ordusu karşı kovabılecek ve*kendi kendine ye1. Mütarekevi kabul etmek ıstırarmahrıb edılmiştır. nun biihassa zırhlı ve motorlu kuvvet tecek bir ıaşe sistemi kurmanın çareleri da kalan Fransa. hilhassa Maresal PeHango'nün tahlıyesi sırasmda bir çok lerden murekkeb sol cenahımn bunla araştınlmalıdır » tcn'in sahsında dünkü müttefiklerine o^et gemıleri mayın barajlarına çarprın üzerinden ve aralarından geçerek ve karşı sadık kalmak karannı almıs ve (Arkası sahife 3, sütun 6 da) Vaşington 5 (a.a.) Vaşington Star mışlardır. Bardia kalesini çevirerek Sidi Aziz ve bu maktadla mütareke hükümlerine sım. Staline Rus nakliye gemisi, dün de gazetesi, odünç verme ve kiralama kaSidi Rezek üzerinden Tobruğa varmak gıkı sanlmıstı. nununun Türkiye hakkında tatbikına bıldirildıği gıbı, Almanlar tarafından te buradaki İngiliz garnizonile birleş2. Fransız Alman miitarekesinin ?kkarar verilmezden önce Türk hükumeti zaptedümiştır. İki Sovyet gemisile ikı mek oldnğiı anlaçılıvordu. Bn suretle dinden itibaren Fransa İngilterenin gitile istişare edilmemiş oldugunu bildiri Rus hücumbotu batınlmıştır. birleşecek olan Sidi Ömer Sidi Rezek . tikçe artan husumetine maruz kaldı. yor. Tobruk hattmda tesis olunacak bir İn(Arkası sahife 3, sütun 2 de) 3. Fransanın çok samimi dostu çeçigiliz müdafaa ve mümanaat hattının nen ve Fransaca da ona göre lâyık nldoğnsunda Sollum, Halifaya geçidi, duğu büyiik ehemmiyetle karsılanan Sidi Ömer. Bardia ve Sidi Rezek bolgeAmerika Fransaya karsı muamelelelerinde bulunan Mihver kuvvetlerinin rinde Ingiliz göriis tarzına tâbi olmakia rie'atleri kesilerek muhasaraya dıiştirügecikmedi, o kadar ki açlıktan ölmck lecekler ve neticede imha edileceklerdi. tehlikelerine maruz gayrimesgul Fran(TelgTaflar 3 iincü sahifede) İşte bu işleri yapacak olan Cnnningsaya ilk aylarda gönderilmekte olan ham ordusunun mevcudü, Londramn bir kaç gemi buğdayı İngiliz mütalea fArkası sahife 3, sütun 5 te) ve mutalebesile kesti. Şimdi sıra Fransanın Afrika müstemleke imparatorluğuna el kovmağa peîmisti, ve Almanya ile birlikte Fransa dahi su kanaate varmıstır ki ilk fırsatta Anglo Saksonlar böyle bir harekete girişmekten çeldnmiyeceklerdir. Singapurda İngiliz kuvvetleri BaşknAlelâde bir sulha varılmak ihtimalinde mandanı Mareşal Sir B. Popham Finlandiya Cumhur Reisi >I. Eyti Fransa bütün tavizlerin kendisine ödetileceğinden korkabilirdi. Fakat sulh obnayıp da harb devam etmekte olduğuııa göre bu defa da AngloSak^onlana stratejik ehemmiyetleri itibarile Fransız müstemlekelerine göz diktiklerine dikkat etmiştir. Bu duruma düşen bir Fransanın kendisini müdafaa etmek lüzumunu hissedince nasıl bir hareket hattı ttıtacağı kendiliğindeıı anlasılır: Millî ve beynelmilel tedbirlerle. Yani eğer böyle bir zanıret altında Fransa Almanya ile anlasmak lüzunuinu hissediyorsa bunun mes'ulijeri Fransayı böyle bir âkıBerlin 3 (a.a.) Alman resmî teblığı bete sevkedenlere teveccüh edeceği cok Afııka şımalinde Alman italyan •cık bir istir. Şimdiye kadar diyegeldikuvvetleri duşmanın keşif kollarmı püsğimiz gibi buçün de demek isteriz ki kurtmuşlerdir. yersiz bir AnşloSakson husumeti FranAlmanItalyan hava kuvvetleri, Mar»ayı her gün biraz daha Almamanın nıanka cıvarında duşmanın zırhlı kuvkiırağına atmıstır Bu sartlar icinde vetler topluluklaı ını dağıtmıştır. ihanetle itham olunan Fransanın bir Dun gece Sıdı Barrani ile Marsa Mitgün bilfikis kendisinin ihanet gördiiğü Tünelin nihajet gelebilen kayışı, dun, ruh aıa^mdaki duman usleri ve münanii iddia ve ispat etme§e kalkısmasmyerine yerleştirilirken kale yolları havadan müessir surette d?n haklı olarak korkıılur. Universitede dünkü merasim esnasmda büyiik salonu dolduran profesörler v e talebeler Tünel için evvelki gün Basra yohlt hıcmbalanmıştır. Bu Fransız meselesinHe İneilterenin gelen çelik kayış dün oğleden sonra Hava savaşlarında Alman tayyareleri Yeni Üniversite Talebe B.ıliğnin toplantıyı rektör Cemıl Bılsel açmıştır |cjm!e sunları bıldırmektedir: be Bırliğı nizamnamesin'n 941 942 çok hatalı bir volrfa vü'ümüs ve bu ha >erine talcılmıştır Dün gece geç vakte 7 dıışman tayyaresı duşürmuşlerdtr ku'uluşu münasebetile dün Universite Rektör, Maarıf Vekıli Hasan Âli Yucel girmesi • İstanbul Ünıversitesi tarafından ders yılı başında yururîuğe VUNUS NADl kadar tecrübe yapılrnıştır. Tunel bu S"iaık sahılleri açıklarmda bir Al de, bütun profesör ve talebenin iştirakı taıafmdan gonderılen mesajı okumuş sorı senelerde, üstunde dikkatle çalışı uygun gdrülmüştür. Bu nizamname ile (Arkası saMfe 3 sutun 4 te) saDahtan itibaren işlemeğe açılacaktır. (Arkası sahife 3, sütun 7 de) ile umumî bir toplantı yapılmış, bu tur. Vekil, bu mesajuıda gencliğe ez lıp vekilliğimizce tasvib olunan Tale(Arkaa sahife 3, sütun 5teJ, Şimalî Afrikada H. Emir Erkilet Yazan: Etnekli General Almanîarın her ne pahasma olsa buraya yeni kuvvetler getirecekleri anlasılıyor Sovyet harb tebliği İngilferenin Noskovayı tehdid eden taarruz Finlandiya, Macaristan ve Rumanya Londramn talebini reddettiler Ruslar? cenubda Taganrog kapılarına dayandılar Bu 3 devlet, Ruslarla harbe devam edecek e Bu bölgede iki İfalyan fümenmin kaçtığı söyleniyor Alman harb\ tebliği 1 Uzakşark vaxiyeti Siyasî hâdiselerin son inkişafı vahim bir şekil a!dı Cenubdaki Rus taarruzu akım kaldı Moskova top ateşi altında Siyamdaki İngiüzler ve Malezyadakî Japonlar memleketi terkediyorlar Amerikan yardımı ve Türkiye Berlin askerî mahafili cenubdaki taarruza yakında cevab verileceği kanaatinde v İngilizlere göre J Afrikada yeni harekât başladı Karardan evvel hükumetimizle istişare] edilmedi Almanîarın yaptığı üç taarruz püskürtüldü Tünel seferleri bugün baslıyor V. Nihvere göre Universitede Talebe Birliği kuruldu İngiliz zırhlı kuvvetleri dağıtıldı Bütün profesör ve talebenin iştirakile dün büyiik bir toplantı yapıldı ve Hasan Ali Yücelin talebeye gönderdiği mesaj okundu Tayyareler, Sidi Barrani ve Narsa Matruhu bombaladılar