5 Haziran 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

5 Haziran 1942 tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3
Metin içeriği (otomatik olarak oluşturulmuştur)

5 Haziran 1942 CUMHURÎYET . S O P» «J Lavaiin düşmesi yakın mı? emokrasi kaynaklarına göre Fransa halkının lıiç olmazsa yüzde doksanı Demokrasi davasına karşj bağlılığım muhafaza etmekte ve Demokrasi cephesinin son zaferine inanarak yaiın istikbali gün geçtikçe kuvvetlenen bir imanla beklemektedir. Bu istikbal, Fransanın hürriyet ve istiklâlini, biitünlüğünü ve Avrupa hayatında eski şerefli mevkiini iade edecektir. Onun için Vişi hükumeti Fransayı, Mihver hesabına maceralara sürükliyemiyor, Laval dahi Fransız milletinin bu durumıı liarşisuıda sarsmtılar geçirdiği için Mihvere hizmet edemiyor ve Fran6iz milletinin gözünden düştüğü gibi Mihverin de gözünden düşüyor. Amerikanm harbe girmesindenberi Fransız milletinin istikbale daha fazla emniyetle baktığl şüpbe götürmez. Avrupada, Sovyet mukavemetinin sertleşmesi ve Alraan Sovyet harbinin müzminleşmesi, Mihverin Fransa üzerindeki tazyüını ister iatemez ihafil'lettiği için bu emniyet, temelleşti. Demokrasi cephesinin Mihvere karşı taarruzî faaliyetlere girişmek istidadında olduğunu göstermesi, temellcşen bu enıniyeti, bir kat daha sağlamladı. 3Iihverin bu şartlar içinde Fransa üzerindeki baskısını artırmak ve Fıansayı Mihver istikametinde yürütroek için Lavaiin iş başına gelmesini temin edecek şartları ihdas etmesi, belki de 6İyasî bir ınuvaffakıyet teşkil eder. Fakat bu tedbir, Fransanın, Mihverin avcunun içinden kaçmasına karşı gelecek ınahiyette değildir. Onun için İtalyanın Fransayı ayrıca tazyik etmesi, ve Fransayı Mihver arzularına göre harekete sevkedecek teşebbüslerde bulunnıası düşiinüldü ve bu yolda hareket edildi. Fakat Mihverin, Fransayı, isyan ettirecek tarzda tazyik etmekten çekindiği de göze çarpıyor. ÇUnkü Mihver, Fransayı parçalamağa karar vermiş olsaydı, her halde bu karan tatbika geçer, İtalyanlar, zaptetmek istedikleri yerieri isgale teşebbus ederlerdi. Fakat Mihver, Fransayı isyana sevketmemeğe ehemmiyet verdiği için müzakere yolunu tercih etmiş ve gorünüşe göre bu müzakerelere giıişilmiştir. Harb gücüne Kızılaysn kışm Mm. Şerbesko dair Nttfus memurlarının açacağı aşhanelea* dün Ankaraya hareket etti kadroları tesbit ediliyor Buralarda, 30 bin kadar vatandaşa ^» Maruf Rumen sanBu hususta hazırlanan lâyiha, nüfus İ memurlarma daha kolay terfi imkâmnı vermektedir Ankara 4 (Telefonla) Kadrolann müsaadesizliği dolayısile uzun müddet ayni derece maaşını almakta olan nüfus memurlarının maaş kadrolarını daha geniş ve elverişli bir hale getirmek üzere hazırlanan lâyiha Meclis Dahüiye Encümeninden geçti. Lâyihaya bağiı kadroya göre 30 lira aslî maaşlı otuz, 25 lira aslî maaşlı üç yüz altmış kaza nüfus memuru, 20 lira aslî maaşlı iki yüz otuz, 15 lira aslî maaşlı yüz seksen kaza nüfus kâtibi, 15 lira maaşlı elli iki, 10 lira maaşlı yüz seksen nahiye nüfus memuru olacaktır. Dahiliye Vekili kaza nüfus memurlarını ve nüfus kâtiblerini almakta oldukları maaşları ile mensub bulundukları vilâyet dahiinde lüzum gördüğü yerde istihdam edebilecektir. (Başmakaleden devam) ralama ve ödünc verme kanununu bile Kongre güçlükle kabul etmişti. Buna rağmen Amerika altı aydanberi harbe kanşmış bulunuyor. , Bu nasıl oldu? Diye sorduğumuz zaman cevab kendiliğinden kafamızda hazırdır: Amerika, harb istiyenlerin harb istemiyenler üzerinde kazandığı üstünliıkle değil, hâdiselerin zorile harbe girdi. Altı ay evvel harbi özliyen veya ondan nefret eden Amerikahlar, şirndi ister istemez ona uymak ve karşılannda Almanya ile beraber asıl düşnıan bildikleri Japonya o'duğu halde, harbin icab ettirdiği bütün fcdakârhkları başarmak zorundadırlar. Bu fedakârlıklar teknik, ekonomik ve endüstriyel, sadece maddî fedakârlıklardan mı ibarettir? Ve eğer öyle olsaydı, Amerika ile İngilterenin birleşmiş ham madde ve endüstri kaynakları bütün dünyaca bilindiğine göre, bunları Mihverinkilerle mukayere edip neticeyi şimdiden tahmin etmek mümkün olur muydu? Birçok kimselerin, devler arasında teknik, endüstriyel ve ekonomik bir boğuşma olarak görmek istediği bu harb, eğer hakikaten yahuz bu unsur'.ara dayansaydı bile, bu ölçüler gözönünde tutulmak suretile neticeye dair fikir edinmek gene çok zor olacaktı. Evct, Amerikanın muayyen bir istihsal potansiyeli vardır. Fakat Amerikan işçisinin istekle veya isteksizlikle çalışması, o potansiyerin seviyesini indirip çıkaracak mühim bir unsur değil midir? Ayni unsıırun Avrupa için de hayatî bir rol ojnadığını unutabilir miyiz? Alman kumandası altında çalışan fabrikalardan tam verim ahndığı takdirde Avrupa istihsal potansiyel'inin kudretini kim inkâr edebiUr? günde bir defa sıcak yemek verilebileceği umulmaktadır Sfoyyetharp fAlman hprp \ tebliği L^Jtebliği Moskova 4 (a.a.) Sovyet geceyarısı tebliği: 3 haziran tarihinde cephede mühim bir hareket olmamıştır. Cephenin bazı kesirr.lerinde mevziî muharebeler ol muştur. Şimali garbî cephesinde Alman hatları yarıldı Moskova 4 (a.a.) Sovyet radyosunun bildirdiğine göre şimali garbî cephesinde Sovyet mitralyözcüleri Alman hatlarını yarmağa muvaffak olarak düşman kıt'alarırun gerilerine sarkmağa muvaffak olmuşlardır. Bu taarruzdan evvel yapılan topçu hazırlığı on dakika devam etmiştir. Sovyet hatlannm önüne yerleştirilmiş olan Sovyet bataryaları 13 Alman blokhavzı ve zırhlı sığınağını tahrib etmişlerdir. Alman mukabil taarruzu geri püskürtülmüş ve mitralyözcüler vazifelerini başarmışlardır. Leningrad cephesinde vukua gelen mahallî bir çarpışmada Almanlar 500 ölü vermişlerdir. Diğer taraftan Sovyet kuvvetlerirdn cenubdan bir taarruza geçmiş bulun malan tahmin edilmektedir. AjmarJar 1 ayda 1366 tayyarc kaybetmişler Moskova 4 (a.a.) Kızılyıldız gazetcsinde çıkan bir istatistiğe göre, son bir ay zarfmda vukua gelen hava muharebelerinde Almanlar 1366 tayyare Bu müzakereler, Fransaya yeni fe kaybetmişlerdir. dakârlıklar yüklediği takdirde FransaBuna mukabil Rusların tayyare kaybı nın boyun eğmemesi, hatta İtalyaya 479 dur. nıeydan okuması ihtimali mevcuddur. Vaziyat bu yolu tuttuğu takdirde, ki bu ihtimal daima variddir Lavaiin düşmesi ve Fransanın kalkınma (Baş tarafı 1 incl sahifede) ümidini temsil edecek daha başkala çalışmalar cumartesi günü de devam erının iş başma gelmeleri beklenir. decektir. Bununla beraber Lavaiin IVîihveri Pazar günü Etimes'ud hava meydahoşnud edecek bir neticeye varama nmda bir miting yapılacaktır. Mitlng için masl yüzünden, Mihverin de, daha ye ayrı bir progrnm hazırianmıştır.. Hava ni bir tecrübe yapmak üzere Lavali Kurumu fabrüosında yapılan ilk uçak atması muhtemcldir. Bu takdhde ayni gün meydan üzermde uçacaktır. Lavaiin halefi, bir Fransız faşisti o Pazar günü fabrika ve atölyeleri gezilelacak ve Mihver faşist bir Fransız cektir. KuruUay ikinci toplantısını pahükumeti ile anlaşmalar yapacnktır. zartesi günü saat 10 da yapacak, ayni Fakat bugiınku şarllar içinde bu hâ gün akşam saat 17 de Başvekü Kurultay disenin, ancak nıezbuhane bir gayret üyeleri şerefine şehlr lokantasmda bir olarak kalacağı da unutulmamak icab çay ziyafeti verecektir. eder. Bunun nıezbuhane bir gayret hududunu aşması için Mihverin Avrupada yeni ve çok parlak zaferler kazanması, Sovyet muka\emetinin büyük bir Ahnan hamlesi karşısında yıkılmasl ve böjlece Almanyanın Avrupadaki hâkimiyetinin kc.lay kolay Ankara 4 (a.a.) İcr\ Vekilleri Hesarsılamıyacak hale gelmesi icab eder. ye'i bugün saat 16,30 da' Başvekil Dr. Bu takdirde Fransız efitân umumi Refik Saydamm relsliğinde Başvekâlette yesinin herçibadabad boyun eğmcsi haftalık toplantısım yapmıştır. ve yeni bir teslimiyati göze alması Ankarada bir İngiliz okul mümkündür. Fakat bugünkü şartlar içinde Fransanın yeni bir teslimiyete sergisi açılıyor razı olması bertaraf, İtalyan metalibini Ankara 4 (a.a.) Haber aldığımıza dahi, fedakârlığı göze alan bir uysalUkla karşılaması ihtimali zayıflamak göre önümüzdeki cumartesi günü saat 11 de Ankara Halkevinde İngiliz ünitadır. ersitelerlle lise, ilkokul, puplic school ve ömer Rıza DOĞRUL tekr.ik okullarına aid fotograflar ve İngilterenin muhtelif iş manzaralarım tesEminönü Halkevinde pit eden resimlerden mürekkeb bir sergi açılacaktır. mükâfat tevzii 8 inci Hava Kurulfayı (Baştarafı 1 inci sahifede) taarruz etmişlerdir. Eu kesimde Alman av uçakları 5 Sovyet tayyaresi, uçaksavar topçusu da 4 Sovyet tayyaresi düşürmüşlerdir. Alman ordusu başkumandanlığının da bildirdiği gibi Alman hafif savaş uçakları, dünkü gün müteaddid defalar Ladoga gölü üzerinde devamlı bir tesirle gemilere hücum etmiştir. Alman savaş tayyarelerinin bombaları sahile bağlı bolşevik dubalarma çarpmıştır. Baskın şeklinde yapılan taarruzlarda Alman savaş uçakları limandan çıkmağa teşebbus eden dubalara bombalarla ve kendi silâhlarile taarruzlar yapmışlardır. Leningrada gidecek malzemelerle yüklü bu teknelerden 7 si batmıştır. Şimal kesiminde Ruslar 44 tank kaybettiler Berlin 4 (a.a.) Askerî bir membadan bildirdiğine göre şimal kesiminde faaliyette bulunan Alman kıt'alan haziranm ikinci salı günü bolşeviklerin mukavemetini kırarak yeni arazi kazanclan temin etmişlerdir. Alman hava ordusu kara harekâtıru müessir surette desteklemiştir. Bu muharebeler esna smda bolşevikler 32 tank kaybetmişlerdir. Alman resmî tebliği Berlin 4 (a.a.) Alman tebliği: Şark cephesinde mühim harekât olmamıştır. Hitler Finlandiyada Berlin 4 (a.a.) D. N. B. ajansı Helsinkide resmî olmıyan bir kaynaktan bildiriyor: Führer, refakatlnde Mareşal Keitel olduğu halde, 75 inci yıldönümii münasebelile Fin topraklarında bugün Mareşal Mannerheim'i ziyaret etmiştir. (Başfarafı 1 inci sahifede) bu büyük hayır işinde kullanılması imkânları araştırılmaktadır. Kızılay İstanbul mümessili İsmail Cemal Okan dün bir muharririmize, şu ma lumatı vermiştir: « Sekiz yüz bin nüfuslu bir şehirds değil fakir clduğunu söyliyen, hattâ gerçekten fakir olan her adamı, Kızılay vesaitile iaşe etmefe imkân clmadıgı kolayca teslim edilir. Tesis edilecek olan aşhanelerde, ancak son derece muhtac olan kimselere yardım edilebileoektir. Hakikl muhtaclan tespit edebilmek için de aşhane kurulacak olan mmtakalarda, kaymakam ve yahud nshiye müdürlüğünün reislıği altırda Kızılay ve Parti mümessillerile bölge okul baş öğretmenlerinin iştirak edeceği birer ko. misyon toplanacaktır. Bu komisyonlar, kendi muhitleri dahUindeki muhtaclan birer birer tespit ederek cetvellerini hazırlıyacak ve tevziata bu esas dahilinde başlanacaktır. Aşhanelere verilecek gıda maddelerini stok etmek üzere, Çırağanda büyük bir depo tesisini düşünüyoruz. Aynca her aşhane mıntakasında da birer talî depo bulunacaktır. Şjndiden kesin bir rakam söylenemezse ds, hergün için 30,000 ksdar muhtac vatandaşa günde birer defa sıcak yemek dağıtabileceğimizi umuyorum. Aşhaneler, kış mevsimimn başlangıcı olan ikinciteşrin aymda faaliyete geçecektir.> Balta limanı yalısı hakkmda henüz karar yok Baltalimanmda Damad Ferid yalısmda, Kızılay tarafından yaptırılan tamir iîleri, bu ayın,15 inde sona erecektir. Yalmın kimsesiz Türk çocuklannın barınmasma mahsus bir yurd olarak kullanılacağı hakkmda henüz verilmiş bir karar yoktur. Kızılay umumî merkezinden bu hususta talimat bekJenmektedir... atkârı? yıırdumuza gelmekten duyduğu sevinci anlatıyor Madam Silviya ŞerbeskoVu, sek bir san'atkâr olarak dinlemeden evvel, Rumen hükumetinin san'at mü« messili olarak ziyaret etmek fırsatıni buldum. Bu ziyaretimde, kendisini istikbal m\ ediyordum, teşyi ml, pek belli değil: İstanbula dün geldi, bu akşam Ankaraya gidiyor. Mülâkat peşinde koşaa bir gazetecinin, ziyaretine geldiğini ha< ber aldlktan beş dakika sonra karşımda gördüğüm Madam Şerbesko, hiç de, trenden henüz İnen, tekrar trene bin« meğe hazırlanan, yorgun argın bir yolx cu değil, beşuş, zinde ve çevik. c Belki yorgunum; ama hissetml* yorum, diyor. Türkiyeye seyahati o kadar sevincle karşıladım ki, beş gün« lük seyahate rağmen yorgunluk duy« muyorum. , Rumanyanm Ince duygulu bir ar^ tlsti karşısında bulunduğumu hissetmek İçin, Madam Şerbesko'nun, Türkiyeya seyahat haberini alıralmaz, tabiatin en güzel köşesinl göreceğini düşüneıei duyduğu memnuniyeti kendi ağzmdan dinlemek kâfi. Gülümsiyen gözleril* bakarak anlatıyor: € Hiç beklemediğlm bir zamandal öğrendiğim bu yocuuk f(in, hazırıklarlmı, bir kaç güne sığdırıverdim, dl* ye anlatıyor. Yolculuğum, zahmetiicaı geçti. Fakat, büyük bir talih eseri o* larak, otomobilimin sür'ati sayesinde, aktarma istasyonunda, treni yakalıya» bildim. Orada, her yolcu gibi bir gec« geçirmekten kurtuldum.» Yıllarca, büyük merkezlerde dolaş* mış, Avrupanm bütün başşehirlerind» konserler vermlş olan Madam Şerbes« ko, Rumanya Propaganda Nazırlığı ta' rafmdan memleketimize, büsbütün baş* ka bir vazife ile gönderilmiş. Rumanya* nın garb musiki hayatındaki mevkiin* den başka, bize, Rumen millî musiki* sinl de tattırmağa memur. Propaganda Nazlrlığının, Rumanya ile komşu memieketler arasındaki küllür bağlarıru kuvveltendlrmek İçin sarfettiğl seme* rell gayreti bana şöyle anlattı: « Propaganda Nazırlığı, Rumanya* nın hudud komşusu olan memleket» lerle kültür mübadelesine büyük bir ehemmiyet veriyor. Türkiye İle doğ* rudan doğruya hudud komşusu değiliz, Fakat, asırlarca bir arada yaşamış, kaynaşmış, kültür bakımlndan biribi* rimizle alışverişler yapmış iki milletiz. Bu yakınlık, Rumen Propaganda Nazır* lığmın, Türkiyeyİ, san'at ve fikir mü. badelesi sahasmda birlnci derecede bir komşu memleket telâkki etmesi İçin başlıca sebeb. Bu yolda ilk adlmı bea aüyorum ve bundan dolayı çok mem* nunum.» Madam Şerbesko, iki komşu mem* Jeket arasında san'at elçiliğini; bu zevki de, mes'uliyeti de büyük işi, üzerindeki zarif kostümü kadar benimsemiş ve yakıştırmış. Türkiyeye gelişi, Kızılay menfaatine Ankarada ve İstanbulbirer konser vermekten ibaret bir maksadla değil. Ruraanya musikisinden bize hediyeler getirirken, bizden de oraya bir şeyler götürmeği tasar. lamış. Bakınız ne diyor: « Seyahaüm kararlaşlr kararlaşmaz, burada vereceğim konserlerin repertuvarına, Türk musikisinden de bir kaç parça ilâve etmek istedim. Fakat, ne yazık kı, Türk dinleyicilere çalabileceğim kendi musiki papçalaruıı orada tedarik edemedim. Fakat bunu, başka şekiîde telâfi edeceğim. Ankarada bir kaç gün kaldıktan. sonra, İstanbula geleceğim. Rumanyaya dönmeedn ev\Tel. istanbulda bir hafta o* turmak niyetindeyim. Gerek Ankarada, gerek burada, Türk musikisinin en salâhiyetli şahsiyelterile temas ederek, Rumanya radyosu için bazı hazırbJdar yapacağım. Rumen Propaganda Nanrhğlnın komşu memleketlerle kültür mübadelesi programında, o memleketlerin millî musikilerini, radyo neşriyatı arasına almak da vardır. Rumanyaya vardıktan sonra, başhca hedefim, burada toplıyacağım güzel musiki eserlerinizi, radyomuzda Türk musikisine tahsis edilecek saatlerde, dünyaya dinletmek olacaktu.» Bülün sosyal davalarda olduğu gibi burada da iç dinamizmanın nabzını dinlemeğe mecburuz. Sonra, istihsal potansiyel'i endüstriyel duruma olduğu kadar ham madde kaynaklaruıa da bağhdır. Halbuki altı aydanberi Demokrasinin müstemleke kayıblan hesablarda milyonlarla ifade edilebilecek farklar doğurmuştur. Demek ki, Amerikan hazırhğınuı derecesini anlamak için harb masraflarlna, endüstriyel ve ekonomik faaliyete bakmak kâfı değildirT Amerikan milletinin harb karşısındaki ruhî dinamizmasını da bilmek, bu dinamizmanın iniş çıkış seyirlerini de takib etmek şarttır. İnşaat amelesinin grevleri devam ediyor mu? Harb kabinesine karşı efkân umumiyenin itimadı reyle ifade edildiği zaman artıyor mu. eksiliyor mu? Umumî olarak, Amerikan halkının harb azmi ne derecelerde kuvvetlidir? Bunları bilmek, milyarlık harb masraflannı okumaktan daha aydmlatıcıdır. (Baştarafı 1 inci sahifede) Bu sabah hücumbotları Fransız sahilinde Letouquet cıvarına alçaktan uçan tayyareler refakatinde yaklaşmışlardır. İngiliz deniz birlıkleri derhal Alman mevziindeki topçunun steşi altma almmış ve geri dönmeğe mecbur olmuşlardır. Cenubda yapılan diğer bir ihrac teşebbüsü de muvafiakiyetle neticelenmemiş ve Ingilizler keza Alman müdafaa kuvvetinin ateşi karşısında geri dönmeğe mecbur kalmışlardır. İhrac kıt'aları kendilerini bekliyen hücum botlarına ulaşmak için kauçuk sandallarla kaçmışlar ve hiçbir muvaffakiyet eîde edememişlerdir. Şimali Fransa sahillerine rîhada (Ba; tarafı 1 incl sahifede) geri hatlarma taarruz etmişlerdir. Rotonda Sinyali kalesini zapteden Ingilizler üstün vaziyete geçtiler Kahire 4 (a.a.) Libyada, bir kaç gün evvel Alman kuvvetlerinin sfıkulmuş olduğu mayin tarlaları etrafında şiddetli muharebeler olmaktadır. Müttefik kuvvetleri, düşmanın levazım kollaruıı kesmek için muvaffakiyetli taarruzlar yapmaktadırlar. Bu arada Rotonda Sinyali kalesini zaptetmişlerdir. Bu kale Kapuzzo üzerinde, muhtelif düşman üslerine hâkim bur mevkidedir. Londranuı askerî mahfillerinde kaydedildiğme göre, Rotonda Sinyali veya Olida Sinyali zapteden İngiliz kuvvetleri çıkış hareketleri yapmak için müsaid bir durumda bulunmaktadırlar. Bu kuvvetler Mihver kıt'alarının iaşe ve ikmal hattını tehdid etmektedirler. 1 utakşark J hnrhi YekiHer Heyeü dün ı (Baştarafı 1 inci sahifede) Bu ikinci taarruz öğle vakti yani birinci taarruzdan altı saat sonra yapümıştır.» Vaşingtondan verilen bir habere göre, hasar gayet azdır. Dutch Harbour üssü, Alaskanın anahtarı mesabesinde bulunmaktadır. Bu taarru3, Amerikan hava ku\rvetleri tarafından h\t müddet evvel Tokyoya yapılan akına bir mukabele telâkki edilmektedir. 1 Yunan adalarına erzak yollanıyor Eminönü Halkevinden: Spor şubemizin 1941 1942 yılında terüb ettıği kros müsabakalarmda derece alan sporcularla takımlarmı, voleybol ve basketbol turnuvalarında kategorilerinde birincilıgi kazanan teşekküUerin, kupa ve madalyalan 6 6 '942 cumartesi günü saat (18) de yapılacak törende tevzi edilecek, müteaiıben spor filimleri gösterileceknr. Alâkadar sporcuların ve teşekküllerin mezkur gün ve saatte evimizde bulunma. lan rica olunur. Mes'ud bir evlenme Küîahya meb'usu Receb Pekerın kızı Şehriyar Pekerle Ticaret Vekâîeti, teşkilâtlandırma bürosunda raportör Rauf Meleksoy evlenmişlerdır. Dün Ankara Belediyesi evlenme salonunda yapılan nikâh töreninde Büyük Millet Meclisi Relsi Abdülhalik Renda, Başvekil Dr. Refik Saydam, VekUler, Parti Genel Sekreteri, Meclis ve Parti reis vekilleri, Riyasetl Cumhur umumi kâtibi, Ankara valisl ve komutam ve her iki tarafın yakın dost ve akrabası hazar bulunmuşlardır. Genc evlileri biz de tebrik eder. kendilerine saadetler temenni ederiz. Süreyya Bey vayü diyordu. Maamafıh Nuranı yatıştırdl. Artık İstanbulda da bir genc kız müstakil hayatını yaşayabilirdl. Çalışan ve kazanan kadm ker.di yurduna neden kendi sahib olmasın? Haşa, bunu bugün kimse ayıblamaz. Bu hususta bazı yaşlı kimselerin eski görenekte Israr etmelerini hoş görmeli. Koşma kızım, a a!.. Ben sizin genc bacaklarımzla yarış edemem. Nuran onu hiç yadırgamadan sokuvdu ve bir dakika için koluna girdi. Süreyya Bey bir küçük saz tertib edecekti, İşte Nurana söz veriyordu. Keııdisi de Nuramn şerefine çalacakü. Çok tıkdir ettiği bir kaç san'atkârı on3 muhakkak dinletmek isterdi. Hele bir udî Sermed vardır, ancak o Nuana alaturka musikinin ruhunu tanıtabilir. O, merhum tamburî Cerril tarzmda klâsik, ayni zamanda tarif edilemez derecede hususiyetlerle doludur. Tam bir şarkh, mistik, fakat genc, tepeden tırnağa kadar ateş ve hareket. Üstelik güzeldir de, hain kıyasıya güzeldir. Nuran onu tezelden tanımalı ve dınlemeli. Nuran, Süreyya Beyin hararetle çizdiği portrcye alâka gösterdi. Nası»?!. Mistik, şarkh fakat çok canlı bir san'at! Her halde Sermed Beyi görmek ve sazını dinlemek ister. Yalnız bilmem tıı Bey sahiden güzel mi? Nuran iddia Kayıb çocuk aranıyor 15 yaşında, esmer, uzunca boylu, doktor Baha Ener oglu Erol Ener 19 mayısta Bursada tagayyüb , etmiştir. Yerini bi*lenlerin insaniyet \ namına Mudanyada Şaziye Rüş'.U Sağ"^ lık Yurdu müdürlü , ğüne yazmalan rica olunur. Japon uçakları nereden havalandı? Vaşington 4 (a.a.) Salâhiyctli mahfillerin tahminine göre, Japon hava akmına Dutch • Harboure'un hedef tutulmasına sebeb, Japon komutanlığının, Tokyo'yu bombardıman eden Amerikan uçaklarlnm bu üsten havalandığını sanmış olmasmdan ibarettir. Japon uçaklarının buradan hareket ettikleri meselesi de münakaşa edüen noktalardan biridir. Bu uçakların bir taj'jare gemi=İnden havalandıkları umumiyetle zannediliyor. Bununla beraber Japon tayyaıelerinin Aleusyen adalarmda kurulan gizli bir üsten kalkmış olmalarl ihtimali de büsbütün yok değildir. Bilindiği gibi bu adaların çoğu boştur. 4 Japon denizaltısı batırıldı Londra 4 (a.a.) Sydney radyosuna göre Başvekil Curtin, Avusıralya açıklarında yapılan gece hücumu esnasmda 4 Japon denizaltıslnın batırıldığını bildirmiştir. 4 Japon gemisi daha batırıldı Melbourne 4 (a.a.) Müttefik umumî karargâhmm hususî tebliği, Müttefik denizaltllarmm topyekun 30 bin tonilâto tutarında iki Japon yük gemisi ve başka iki malzeme gemisi batırdıklarmı bildirmektedir. Yük gemilerinin ikisi de siiâhiı İdiler. (Baştarafı 1 inci sahifede) arasında bir anlaşma hasıl olmuştur. Gerek Kızılay gerek mülkî ve askerî Türk makamatı beynelmilel kızılhaçın bu yüksek insanî hareketine geniş mikyasta kolaylık göstermektedir.» Ahalisine yardım edilecek adalar Sakız, Sisam, Midılli ve Nikarya adalarıdır. Buralardaki aç ve mustarib halka 660 ton muhtelif gıda maddesile 500 çuval İngiliz unu tevzi edilecektir. Sakıza götürülecek eşya, üç Yunan vapuru, Sisam ve Nikaryaya götürülecek eşya 200 tonluk bir yelkenli, Midılliye götürülecek 200 tonluk eşya da diğer bir yelkenli tarafından nakledilecektir. Nakliyat İzmir limanmdan yapılacak ve adalardaki tevziat da tamamen beynelmilel kızılhaç delegesi Raymond Courvoiser'in kcntrol ve nezareti altmda cereyan edecektir. Halen bu gıda maddelerinin yola çıkarılması İçin lisans beklenmektedir. Karaya çıkanlan Ingilizler esir verdiler Berlin 4 (a.a.) Alman resmî tebliği: İngilizlerin az kuv\?etle Manş sahiline Alman resmî tebliği yaptıkları bir asker çıkarma hareketi Berlin 4 (a.a.) Alman tebliği: Alman sahil müdafaa kuvvetleri taraŞimal Afrikada, düşman mevziî mufından kırılmıştır. Elimize bir miktar harebelerde 22 tank, 7 top kaybetmiş ve silâh ve esir geçmiştir. bir miktar da esir vermiştir. Alman ve Bremen'e ve şimalî Fransaya İtalyan uçak teşkilleri Capuzzo kesi minde demiryolu tesislerile asker İngiliz hava akınlan Londra 4 (a.a.) Hava Nazırlığı kamplarını bombardıman etmiştir. tebliği: İtalyan tebliğine göre savaşlar Dunkü çarşamba perşembe gecesi Mihverin lehine neticeletıdi bomba tayyarelerinden mürekkeb bü Roma 4 (a.a.) İtalyan tebliği: yuk bir teşkil, Bremene hücum etmişMarmarikada dün cereyan eden satir. Hava, taarruzu kolaylaştırmış ve vaşlar lehimize neticelenmiştir. 22 sitenvir fişeklerile aydınlaülan her he lâhlı tank ve 7 top İğtinam veya tahrib def ağır surette bombalanmıştır. edilmiştir. Bir çok esir ahnmıştır. MihBritanya hava kuvvetleri, dün işgal ver hava kuvvetleri Kapuzzo çevresinde altındaki Fransa topraklarına dört akın demiryolu tesislerini ve depolan bomyapmışlardır. Bu hareketlerden yalnız balamışlardır. Bu kuvvetler, motörlü abirine iştirak eden tayyare miktarının raba kollaruıı mitralyözle bomba ateşi200 olduğu söylenmektedir. ne tutmuşlar ve mukavemet merkezlerine çiddetle hücum etmişlerdir. Hava Korkunc bir ihtimal? düellolan esnasında 5 Curtis uçağı düLondra 4 (a.a.) Associated Press'in şürülmüştür. Uçaklarımızdan İkisi üsbildirdiğine göre, bundan sonra Alman lerine dönmemişlerdir. yaya yapılacak hava akmlarına 2000 Pantelleria üzerinde Alman avcılan tayyarenin iştirak edeceği kuvvetli bir tarafından yolu kesilen bir İngiliz teşihtimal dahilinde bulunmaktadır. kili arasmdan 5 Spitfire düşürülmüştür. Augusta üzerinde yapılan bir gece akım esnasında hiçbir kayba uğranılmamıştır. İzmirde füyler ürpertici bir cinayet Mevlidi nebevi Hikmet ve Ahmed Sinoblu kızı Günseli Finoblunun ruhuna ithaf edilmek üzere önümüzdeki cumartesi günü Kızıltoprakta Zühdüpaşa camünde öğle namazmuan sonra Mevlidi Nebevî okunacaktır. İzmir 4 (Telefonla) İzmirde Sİnekli meykiinde, 88 inci sökakta 5 numarall evden fena kokular çıktığından şikâyet edilmiş, içeri girilmiş ve halâda 20 yaşmda genc bir kadm cesedi bulunmuştur. Tahkikattan anlaşıldığına göre ev sahibi tabakhane amelesinden Dikveçli Abdülâzizin 2 ay evvel evlenmek maksadile bu 20 • yaşında adı Emine olan kadını kaçırmış, ondan sonra her nedense onu kalbinden bıçaklaylp öldürmüs ve ondan sonra cesedini halâya gömmüştür. Katil bundan sonra annesi ve kardeşi ile birlikte kaçmıştır. Katil aranmaktadır. Hatay vilâyetinde akdedilen mukaveleler Ankara 4 (Telefonla) 25 haziran 1939 tarihinden itibaren Hatay vilâyeri hududu dahilinde me^zuu Türk altm lirası olarak vuku bulan akidlerde akdin harfiyen icrası (aynen ödenecek) kelimesi veya buna muadil sair tâblrlerle şart edilmiş olsa dahi borçlu borcunu. vâdenin hululünde aynen altın olarak veya altın 925 kuruş hesabile Türk evrakı nakdiyesile ödiyebilecektir. Buna dair lâyiha umuml heyete sevkedildi. Teşekkür Bir muallimi kaybettik Öğretmenler Yardım Cemlyeti R«isliğinden: Cemiyetimiz azasmdan ve Darüşşafaka lisesi memurlarından Nazmi Işıyı maalesef aramızdan ebeaiyen kaj"bettik. Kederli ailesine ve sayın arkadaşlara taziyetlerimizi sunanz. Romada Yahudi askerlerine verilen şerefli vazife! Roma 4 (a.a.) Yahudilerin mecburl hizmete tâbi tutulmaları lşi dünden itibaren Romada tatbika başlanmıştır. 132 Yahudi Saint Ange şatosunun önündeki nhtımları temizlemeğe memur edilmiştir. HflllMI «Cumhuriyet» in edebî tefrikası: 6 Yasan: S A F İ Y E eder ki eline ud alan bir erkek güzel olamaz. O şişman sazı kucskladlğı anda kendlsinde erkek tavrı kalmaz da ondan. Süreyya Bey: Öyle deme Fröylayn! dedi, Sermed cidden yakıcı bir şahsiyettir. Korkarım ki şahsı da, san'atı da sizi lüzumundan fazla saracak. Göreceksiniz. Tramvay durağına kadar gelmlşlerdi Orada Nuran kebab kestane satınaldı. Hava birdenbire rutubetli bir sis= bürünerek soğuduğu İçin genc kız asfaltm üzerinde hlzlı adımlarla dolaşmağa başladı. Süreyya Beye kestane uzatırken düşüncelerini bir kere daha izah etti» Hayır! Sermed ona şahsile de, san'atile de bir tehlike, hatta hatta.. bir cazibe olamazdı. Evvelâ, alaturka saza imanı yoktu, ikincisi. Hiç korkmayın. Süreyya Beyciğlm EROL I Bir erkek ve elinde bir ud, nayn! Ne ğe çalışıyor, tabaka tabaka sıyırıp dü\ de olsa ciddî bir şey değildir. Belki şürüyor. Kendisinde şimdiye ka.iar bir dekor... kendisinin de tanımadığı bir takım müphem duygular doğuyormuş gibi Boğaziçinin Anadolu yakasmda eski biraz çarpıntı ve korku duydu. Sazı debdebesini bugüne kadar nasılsa mu teknik cihetinden muhakeme etmeğe hafaza edebilmiş bir yalıda toplandı uğraşarak kendine gelmek istedi. Peşlar. Süreyya Bey girift çalryordu, Ka revi garb mefhumlarına göre bir sıdlköylü Müfid Galıb kemençs, Sermed raya soktu, «prelod» dedi. Sonra beste Bey ud. Ev sahibi, ihtiyar bir hanım, çalındı. Ya bu ne? Beste de ne deNuranın yanına oturmuş, ara srra saç mek? Ne kasdediyor? Fılvaki monolarım, sırtını okşuyor, çalman şeyleri tonluğu İçinde gizli bir kompozisycn izah ediyordu. Bu Mehpare Hanım san'atı var. Evet, iıîsafla söylemeli ki vaktile Nuranın annesini tanlmış ol polifoni eksikliğini melodi ve rıtm duğu için genc kızı yalıda misafir e zenginliği İle telâfi etmeğe çahşan bir derek ona memleketin €n seçme bir musiki ancak bu kadar yapabilir. Asazını dinletmekten memnun kalmıştı. lafranga ile mukayese yapmak doğru değil, çünkü alaturka karakteri dolaAsım Beyin rast peşrevi ile başla yısile mahdud vasıtalara hükmedebilir dılar. Bu dört haneli, çok ağır bir parve bu mahdud vasıtalarla elde edeceği çaydı. Nuran zannetti ki meçhul bir şey İşte budur ancak: Peşrev, beste. kuvvet ruhunun karanlıklaruu delme Hemşirem Hediye Kardaşın vukuu vefatı münasebeiile, gerek cenazesinde bizzat hazır bulunmak, gerekse mektub ve tel. Valizlerini çözmesile kapaması bir grafla taziye ve tesliye etmek sure:ile olan san'atkârl yormamak İçin, mülâailemizin elem ve teessürüne iştirak eylemek lutfunda bulunan muhterem ze katı, bu hayırlı teşebbüsün müjdesile vata teşekkür ve minnetlerimizin iblâ bitirdik. *** ğına muhterem gazeenizin tavassut ve delâletini rica ederim. Alenî teşekkür Zekâi Cankardaş Karadenizde meçhul bir denizaltının taarruzuna uğnyarak batan ve bUâhara Çalanlar da bunu acaba böyle mi kur:anlan DUATEPE mo:örümün akıtelâkki ediyor? Bilinemez. Onlar her betile candan alâka göstererek telgraf halde kendinden geçmiş gibi görü ve mektubla izharı hissiyat eden, gerek nüyorlar. Süreyya Bey her zamanki İstanbul ve gerekse taşradaki bütün. şaklabanlığı hilâfma olarak çok ciddî meslekdaşlarıma. dostlanma ve arkadaşbulunuyor, kaşlarl çatık, gözleri ağır larıma teşekkürler etmiye imkân bulalaş"nış. Kadıköylü Müfid gözlerini büs madığımdan hem bu hissıyatı âlicenababütün kapamış, sanki kemençesinden neye teşekkür etmek ve hem de sayın çıkan nağmeler ancak kapalı gözle gö Münakalât Vekilimizin vesair Vekâlet rünen birer şekle bürünerek önünde erkâmnın motörümüzün kurtarılmasmda resmigeçid yapıyorlar. Müfid Bey bu lütuf ve izhar buyurduklan yüksek alâcezbeli duruşuna rağmen pek soğ'jk kadan ve bizzat verdikleri dırektif va kanlı görünüyor. Hiç şüphesiz san'atma emirler sayesinde motörümüzün kurtulhâkim, hem de hiç ambale olmadan muş olmasmdan duyduğum minnet ve sazınm lezzetini tadan bir adam. Bu şükrammı ifade etmek hususunda sayın artistlerle Nuran ayni toprağın evladı gazetenizin tavassut ve delâletini rica ama arada ne büyük fark var. Onlar ederim. başka bir kültürle beslenmişler, memDuatepe motörü sahibi leketin maziye karlşan eski kültür'le. Mustsfa Giridli Nuran ise bundan o derece uzak k3İAdres: Galata Halilpaşa sokak Sermed han 1 inci kat, No. 1 de mış ki işte ancak nazarî bir alâka üe onlarm sazmı dinliyor ve tahlile çaSsbık Galata rasumat başmüdiriyetl lışıyor. Düşüncelerinin bu noktasında Nuran durakladı. Sahi mi? Ben bu İstematarlanndan merhum Ahmed Ham san'ata çok mu yabancıyım? dedi. Ü di eşi, Devlet Limanları iskeleler âmiri züntü gibi, hissikablelvuku gibi tulnf Cemal İkizin validesi ve Ayvalık Parti şeyler duyuyorum. Demek ruhan büs başkanı Basri Akınm kaymvalidesi Haybütün garblı değilim. Ne de olsa bu riye İkizin cenaze merasiminde bulunan musikiyi kanımda taşlyorum. Atavizm. akraba ve dosUarımıza ayn ayrı teşekküre teessürümüz mâni olduğundan ga Tekrar sazendeleri tetkike başaidı. zeteniz vasıtasile tcşekkür ederiz. Ailesl (Arkası var).

Bu sayıdan diğer sayfalar: