17 Ağustos 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

UNIVERSİTE F. K. B. talebesine: TUNA DERSFVİnde Tecrübî Fizık ve U. Kimva ıkm=.l kurslarl acılmlştlr. Sızi en kısa zamanda İmtihRnlarlnlza hazırlar. Ayrıca, Dersevimizde, bütün ORTA LISE dersleri de mütehassls öpretmenler tarafından verilmektedir. A T> R E S : İstanbul Aksaray Atatürk bulvarı No. 88 umhuri I 9 UI1CU ffsfampa KUTUSU 6467 İSTANBUL CAĞALOĞLU Teîgraf ve mektub adresi: Cumhurivet. İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Teiefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa fasmı 24299 24290 I 7 AÖUStüS I 942 Garbî Avrupada Ikinci cephe ihtimaline karşı Alman y a bütün sahilleri tahkim etmiş Berlin 16 (a.a.) D. N. B. ajansı askeri kaynaktan aldığı şu malumatı vermektedır: 1940 ilkbaharında, Alman ordulan Avrupanın şimal ba'ı cenahını Barentz denizinden Jutlanda kadar hımayelen altına alalıdanberı Alman istihkâm kıtalan devamlı çaüşmalar netıcesmde muazzam bir müdafaa cephesi kurmuşlardır. Bu müdafaa sistemi harb mevzilerl, ırtibat, emir verme, ihtiyatlann hareketi, muhımmat ve malzeme stoklan ve nihayet elektrık tesısleri için yeraltı dehlizlenle cıhazlandırılmıştır. Denız toplan ve bombalar, ağırhklan ve kudretlen her ne olursa olsun bu teslslere karşı tesirsiz kalmaga mahkumdur. Bundan başka en modern tesisli den'z üsleri ve be^ondan yapılmış uçuş yollaŞark cephesinin cennb kesimindcki harekâtı idare eden ardular grupu kumandanı Mareşal Von Bock Dahiliye Vekilimiz Dr. Fikri Tttzer dün ansızın vefat etti Hinddeki Müttefiklerin Büyük Don subayları Zırhlı ve piyade tümenlerin hücumile yarıldı Azak sahillerinde bir liman işgal olundu, motörize küvvetler Astrakhan'a doğru ilerliyor İçabında adam öldürmek salâhiy etini kallanabilecekler! Yeni Delhi 16 (a.a.) Reuter: Burada neşredüen bir emirname, tasarruflan korumak maksadile, bütün İngiliz Hindlst*nındaki yüzbaşı rütbesinden itibaren tekmil subaylara cebir kullanmak ve hatta lüzumunda öldürmek hakkını ver. mektedir. Ayni haklar İngilterenin mütteflklerine mensub ordulann müsavi rüt belerdekl subaylanna teşmil edılmiş bulunmaktadır. (Arkası sahife 3 sütun ? de) Çok acı bir kayıb^ Merhumun cenazesi Bagün öğleden sonra Hacıbayram caniinden bfiynk nerasinle kaldırılarak yeni nezarlığa defnedilecektir Ankara 15 (a.a.) Teessürle haber aldığımıza göre, Dahiliye Vekili ve Erzurum meb'usu Fikri Tüzer bugün saat 17,30 da bir kalb sektesi neticesi olarak hayata gözlerini yummuştur. MütevefEanin cenazesi Nümune hastanesine nakledilmiş bulunmaktadır. Ankara 16 (a^.) Haber aldığımıza göre, Dahiliye Vekili merhum Dr Fikri Tüzerin cenaze töreni yarın öğleden sonra yapılacaktır. Merhumun nâşı, saat 16,30 da Hacıbayram camiine getirilecek ve cenaze alayı saat 17 de HaMerhum Dr. Fikri Tüzer cıbayramdan hareket edecektir. arabası takib edecektir. Top arabasının Cenaze alayının önünde askerî kıt'a ardından da merhumun ailesl efradı ve lar ve bunun arkasmda mızıka yer a cenazeyi takib edecek zevat gelecektir. lacaktır. Mızıkayı, cenazeyi tasıyan top (Arkası sahife 3 sntnn ? de) nnı ve geniş hangarlan bulunan tayyare meydanlan kurulmuştur. Mitralyözler, tank ve uçak karşıkoyma Norveç fiyordlannda âlman top yataklan (Arkası sahife 3 «fitnn 1 de) dirseğindeki Rus mevzileri 1942 Almanyasında Atatürk ve İnönüne karşı zun bir yolculuktan doniiyoruz. Sabahleyin Sirkecideki coşkun kavuşma sahneleri arasında kendi hallerine bıraktıgım arkadaştar gibi, ben de, bcrafecr topladığıniü, fakat ayn ayn dağarcıklarımıza yerleştirip vatana taşıdığımız intıba tomarlarmın birbirine karışmış zengin, çeşidK ve derbeder yükü altından nasıl kalkacağımı mes'uliyet duygusu oldukça gelişmiş bir yancı sıfatile şu dakikada derin derin düşünüyorum. Hükumetimizin uygıın görmesi fizerine Alman Keich'ının davelüsi olarak Almanyaya giden gazeteciler arasına kanldığım mman, seyahatimizin bu kadar çeşidli, yüklü ve çok cepheli olacağını akluna getirememiştim. Garb şehirlerinde birkaç giın geçirdikten sonra doğru şark cephcsine gideceğimizi, oradan da yurda doneceğimizi hcsablıyordum. Mahdud hedefli bir kaç mevzu ile temasa gelip bes on gün içinde iiç beş yazılık sermaye toplayıvermek siıphesiz az yorucu bir iş olacaktı. Halbuki yurdlarının kapısım kar.şımızda ardına kadar açan Alman dostlarımız bizi o kadar çok gezdirdiler ve bize o kadar çok şey gosterdiler ki. bunları sadece iiç lıaftanın sayıh güntari içine sığdırmış olmak başhbaşma bir iş demcktir. Nerelere gitmedik? Devlet merkezinin ağırbaşh, temkinli havası içinde yaşadık; orta Almanyanın endüstri merkezlerinde, cephoye gece giindüz malzeme yetişriren çarkların nasıl döndüçünü götdiik; iiç senedenberi zafer iistüne zafer kazanan Alman ordusuna durmadan yeni bölükler, taburlar ve alaylar hazırhyan garnizonlan gezdik; artık tanilıc karışan Maginot hattını ve tarihte hâlâ yaşıyan Verdun kalelerini baştanbaşa dolaştık; Rhin kıyılannda saatler geçirdik; yeni Almanyanın en yüksek fikir tepesi olan Berchtesgaden'e çıktık; Salzburg'da Mozart'ın olnıez müziğini dinledik. Metternich'in hayaletini koynunda saklıyan Viyanada göçen bir âlemin yıkınhlarını seyrettik. Karpat dağlan ve Ukrayna ovaları üzerinden uçarak Kınma gitrik. Nikolaycf tersanelerindeki otuz bin tonluk yarım kalmıs nrhlıyı, geçen sene yıldırun hızile Almanların eline geçen Simferopol'u gezdik; tabiatin dağlaria ve insanm betonla tahkim ettigi dünyanın en kuvvetli kalesi sayılan Sıvastopolun ne hale geldiğini, dağların iistüne çıkarak, kalelerin içine girerek gördük. Cenaze merasîmi Almanların toplu olarak besledikleri hayranlık ve tahdir duyguları Türk milletine karşı besledikleri sevgi hislerine kartşıyor ve her gittiğimiz yerde bizi karşılıyordu V. J Almanyadan avdet eden gazeteci arkadaşlanmız ve Matbuat Cmsm Müdürâ Sflitn Sarper, Sirkeci Lstasyonnnda Natbuat heyetimiz dün avdct ctti Heyet reisi Necmeddin Sadak Almanyadan güzel intıbalarla döndüklerini ve çok misafirperverlik gördüklerini söylüyor Vuku bulan davet üzerlne, bir müddf ttenberi Alnıanyada te'kiklerde bulunmakta olan, Necmeddin Sadakın re; ısliği altında A<;ım Us, Nadir Nadi, Ai danada Tıirk Sozıi gazetesi muharrir! lerinden Nevzad Güvenden mürekkeb, Türk gazeteciler heyeti ve Matbuat U. M. Selim Sarper, BiKİapeştede ve Sofysc'n ikişer giın kaldıktan sonra dün sabah saat 6.50 de trenle şehrimize dönmüşlerdir. Heyet, Slrkeci istasyonımda İstanbulda bulunan Türk ve yabancı ^aKtecıler ve Alman konsoloslıığu erkânı tarafından karsılanmıslardır. Türk mntbuat heyetinin evvelce Berlinden tavyare ile avdetl kararlaştığı halde Macar hükumetinin daveti üzerine seyahat programmda bir değişiklik yapnıak zarureti hasıl olmuş ve gazctecilerimiz evvelâ Pestede, daha sonra da Sofyada ikişer gün kalarak Macar ve Bulgar hükumet erkânı tarafından kabul edilmislerdir. • Gazetecilerimiz, buradan Berline kaKimlerle tanısmadık? Nazırlarla müdar trenle gitmisler ve Kassel, Franklâk?tlar yaptık; devlet ve partinin ileri furt, Lüksemburg, Baden Baden, Stütgelen adamlarile yemekler yedik. Heniiz Washington 16 (a.a.) Salomon ada gard, Münih, Salzburg, şehirlenni otodumanı tüten muharebe sahnelerinde, larında Amerikahlar mevzilerini sağlambüsle dolaşmışlardır. NADİR NADt laştırmaktadırlar. Viyanadan sonra tayyare ile seyahat(Arkası sahife 3 sütnn 6 da) (Arkası sahife 3 süttın 4 te) (Arkası sahife 3 sütun 3 t«) Japonlar Berlin 16 (a.a.) Alman ordulan başkomutanlığınm tebliğı: Kafkas cephesinde Alman ve müttefik kıt'alan kuv\*etli düşman ardcılannın mukavemetıni kırmışlar ve gittikçe artan bir taarruz hareketile üeriye geç mişlerdir. Hava kuvvetleri Karadeniz limanlarüe Kerç bogSızınde^üşnıan tahliye ve irkâb hareketlerine karşı mücadelesine devam etmiştir. Bu hareketler sonunda Sovyet donanması iki büyük taşıt gemisile iki kıyı gemisi kaybetmiştir. Başka bir büyuk taşıt gemisile iki deniz devriyesi cıddî hasara uğraülmıştır. Don büyük dirseğinin şimal doğu dönemecinde Alman piyade tümenlerile hızh tümenler hava kuvvetlerıle iş beraberliğı yaparak düşman mevzilerini delmişler ve Don nehrine kadar ilerlemişlerdir. Macar kıt'alan başarı ile bıtirilen çarpışmalarda 16 düşman tankını yok etraişlerdir. Voronej çevresinde ve Rjev yakımnda düştnanuı tekrar ettiği bir çok taarruzlar şiddetli mudafaa savaşlarile neticesiz kalmıştır. Bu çarpışmalar sırasında duşman yalnız Rjev bolgesinde 71 tank kayMoskova 16 (a.a.) Sovyet tebligi: betmiştir. 15 ağustos gecesi kuvvetlerimiz KletaIlmen gölünün cenvıb doğusunda ve kaya cenub doğu ve Kotelnikovo cenub Yazan: Volkow yakınında^eni düşman taarruz doğu çevrelerile Mineralnivodi, Çerlan kanlı kayıblar verdirılerek püskür kask, Maikop ve Krasnodar çevreieıinAlman orduları Rostov'dan sonra ce yareciliği, Alrnan hava kuvvetleri kartülmüştür. Fin hava kuvvetleri hava de düşmanla çarpısmağa devam etnuba doğru bir kolla yurüyüşüne devam şısında âciz kalmaktan uzak bulunmuşçarpışmalarında, 3 ü Hurricanes tipinde mişlerdir. Cephenin başka kesimlerinde etti ve ediyor. Bütün gayretler Kafkas tu. Vakıâ; Kıalordu havacılığı Almanlaolmak üzere 6 düşman uçağı düşürmüş inemli bir değişiklik olmamıştır. ya ve petrolu olduğu aşikâr surette göze rın üstünde bir faaliyet göstererek havalerdir. Rus mevzileri yarıldı (Arkası sahife 2 sfitun 1 de) çarpıyor. Sovyetlerin senelik petrol isMoskova 16 (a.a.) Reuter: Alman tihsalâtmın yüzde 87 sini veren KafkasAzak sahillerinde bir liman i$gal ar Krasnodar'da bir Rus mevziini 2 is yanın Alman orduları tarafından işgalı edildi Vichy 16 (a.a.) Von Bock ordu ikamette yarmağa muvaffak olmuş ve petrol havzalaruun ele geçirilmesf lan Stalingıad istikametinde taarruz ardır. takdirinde, Sovyet motörlü vasıtalarmın, larına muvaff.ıkıyetle ,devam etmekteYeni bir taarruz başladı bilhassa havacıhğının felce uğraması tehdirler. Azak sehri kıyılannda Akhtari Moskova 16 (a.a.) Almanlar, Klets likesi çok geniş bir ihtimalle meydana limanı işgal edilmiştir. * kayanın simal doğusunda tekrar ta çıkacaktır. (Arkası sahife 3. sütun 3 te) Geçen sene şark cephesinde harekâtın (Arkası sahife 3 sütun 2 de) Stalingrad şehri için tehlike arttı Almanlar Kletskayada yeni bir taarruza geçtiler Hava harekâtı Reuter ajansı, Krasnodardakî Rus mevzilerinin de yarıldığını haber veriyor Kafkasya petrolları Almanların ellerine geçerse? Arif Ahtshal Reutere göre Salomon adalarından çıkarılmak üzere! Bir Amerikan sözcüsü böyle diyor Sofyada memnuniyet siyaşî mahfilleri ve matbuat Hariciye Vekilimiz Numan Menemencioğlundan sitayişle bahsediyor Sofya 16 (a.a.) Havas Ofi: Eski Hariciye Umumî kâtibi Numan Menemencioğlunun Türkiye Hariciye Vekilliğine tayini Bul^aristanda derin memnuniyetle karşılanmıştır. Bulgar siyasî mahfillerinde, yeni Türk Hariciye Vekilinin uzun yıllardanberi Başvekil Saracoğlunun iş arkadaşı ve onun gibi Atatürkün siyasî görüşlerinin tercümanı olduğu belirtilmektedir. Bulgar siyasî mahfilleri şu ciheti de ilâve etmektedirler ki, Numan Menemencioğlu Türk devlet adamları arasında, bu günkü beynelmilel davalara bir hal sureti bulabilecek ve Balkanlan ve ayni zamanda Yakmşarkı alâkadar eden meseleleri halledebilecek olanlardan birisidir. Bulgar gazeteleri de ayni görüş ve düşünüşü izhar etmektedirler. Filof hükumetinin yarıresmî organlığı vazifesini gören Mir gazetesi, Numan Menemencioğlunun Hariciye Vekilliğine tayini münasebetile neşrettiği bir başyazıda diyor ki: • Türk haricî siyasetinin yeni şefi. Bulgaristam alâkadar eden meseleleri ve (Arkası sahife 3, sutun 3 te) Şark cephesinden resimler: Bulgar başlangıcı sıralarında on binlerce hava silâhile Alman ordularına mukabele eden Sovyet tayyareciliğini cephelerden atarak hava hakimiyetini tesis edebilmek oldukça güç ve fedakârlıklar bekliyen bir işti. Yakacak benzini, yağı kâfi derecede mevcud. sanayi merkezlerinin ikmal ve yardım hasılaları normal ve hatta normalin üstünde seferber edilmiş bir vaziyette bulunması, Sovyet havacıhğım ezilmekten kurtarmışlardı. Ve harbin birinci senesi zarfında on beş bin tayyare kaybettiği söylenen Sovyet Rusya tay Slovakya Macaristana tekliff edilmiş? Fakat Macar Başvekîli Hitlerin bu arzusunu reddetmiş! (Yazısı 3 üncü sahifemizde) Yeni Ginede çarpışmalar tekrar başladı ALMANYA: 1942 Yazan: Nadir Nadi J Matbuat heyetile beraber Almany adan avdet eden Başmuharririmiz Nadir Nadi bir kaç giine kadar inttbalarım neşretmeğe başhyacakttr Şiddetli bombardımanlardan sonra zaptedilen bir Rus gehrine Alman blrlikleri girerkea