8 Şubat 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r Andre Maurois'nin »aheseri ;\ İKLİMLER Hamdi Varoğlunun eşsiz kalemile dilimize çevrilmiştir. Dünyanın bütün dillerine tercüme edilen en meşhur ve hissl romanıdır. 150 kurus. AHMED HALİD Kitabevi u.l yll OHjl . OUI 4 C«« u m huri . 0fl7/1 Telgraf ve mektub adred: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusuj îstanbul No. 246 Telefonlar: Umuml Santral Numaraa: 24298. Yaa İsleri: 24299. Matbaa: 24290. Rebeka nmharrinnin son eseri KRALIN GENERALİ Nişanlandığı gun attan düşerek kötürüm olan eüzel b t r kızın gönül acıları. Ingilterede geçen iç harblerin heyecanlı romanı. 250 kuruf. KURUCUSU.'YUNUSNADİ Cumartesi 8 Subat 1947 AHMED HALİD KİTABEVİ Ulus diyor ki"C.H.P.nde milletin silâh Hamdullah Suphi Tanrıöver, parasını çalan vicdansız yoktur. Hiç Parti Büyük Divanmda varılan kimse ad vermeden böyle soyleyemez,, neticeyi izah ediyor Bir gazete Mareşalın ima ettiği. kimse lerin Saffet Arıkan ve Nuri Conker olduklarını, fakat Meclisin bu meseleyi tetkik edip hükmünü verdiğini yazıyor Mareşahn bahsettigi tedrisatı etrafında bu iki kişi kim? Partide yapılan tetkikler Biz ve Mareşal Fevzi Çakmak, gazeteîerde çıkan son beyanatında cAvrupaya silâh mubaysasına giden ve onur hesabını vermiyen iki kişi biliyorum ki, bugün bir tanesi Halk Partisinde nüfuz sahibi bir zattır, diğeri de 51müştür. Bunlan Divam Harbe sevketmiştim, fakat sonra mebus seçildikleri için haklanndaki takibat dur duruldu.> demişti. Mareşalın bahsetüği bu «iki kişi» nin Saffet Arıkan kim olduğuna dair zihmlerde pok haklı olarak bir sual belirmişti ve biz de bu suale efkârı umumiye karşısmda cevab verilmeai lüzumunu işaret etmiştik. Dün akşamki «En Son. Dakika> gazetesi bu bahis Din tedrisatı prograau vncnde getirmek için nealeketîn bo bahislerde selâhiyeti oba ilim adamlarına •öracaat edilecefc . Yüksek Divanına verüen ve dia tedrisatuu hed«f tutöirı takririn, günlerce Yüce Divanda müzakere edildiği v« sonra bir tebliğ nesrolunduğu malumdur. Bu takriri verenlerden tstanbul milletvekili Hamdullah Suphi Tanrıöver, Ankaradan şehrimize gelmlştir. Hamdullah Suphi Tanrıöver, dün kendisüe gönişen bir muharririmize muhim beyanatta bulunenustur. Saym îstanbul milletvekili demiştir k i : < Düşündüklerimi ve bu münakaşalardan sonra elde ettiğim kanaatleri siza kalbim ferah hlasile dolu olarak anlatacağım. Yeni hükumet, iktidar mevkii Arkast Sa. 2, SO. 1 <U * illetvekili seçimleri biteli n e . redeyse yedi ay olacak. Bir muhalefct partbile de kuvveiendikıen sonra Meclis çalışmalarının daha verimli bir yol alacağım, millî kalkınma davalarımızın daha müspet bir sekilde çözülmeye başlıyacağım urauyorduk. Vatandaşlar, iç rahatlığına kavuçacak, mııhalefetin kontrolundan ve hayırlı ikazlarından faydalanan hükumet, yurdumuzu hızlı adımlarla ileriye, aydın giınieıe doğru koMuracak sanıyorduk. Bn iımidc yüreklerinde fazla yer ayıran'.arımız, ne yazık ki, şimcM oldukça derin bir haval kınklıçı içindedirJer. Seçim günlerinin dağinık. kavgah ve sfaıirli havası hâlâ aramızda esip duruyor. Küfür ve iftira ile bulaşık, manasız bir tartışma edebiyaü bütün davalanmızı askıda bıraknıış gibidir. Millet önünde partiler sanki birbirlerini suçlandırnıaktan başka hiçbir şey diişünemez obnuşlardır. Türk tarihine aynı ülküniin kandas yolc.ıları olarak geçmesini beklnliğimiz' isimler artık karşıhklı birer düşman ke' siimTşlerdrr.* Gün jeçnıîyor ki yeni btr saldırı hamlesile bir taraf öbür tarafı kötülemeye çalışmasın. Siciller ortaya atılıyor, cemaziyülevveller karıştırrhyor; olnr olmaz akla ne golirse yanlıyor, hatırdan ne geçerse söyleniyor. etrafında funları yazmıştır: «Bu iki zat da sayın Marejalın Cam) Baykut gibi, fakat onunla kıyas kabul etmiyecek İki meslek arkadajıdır. B) ri, Çanakkal« sa • vaşlarmdakl ya rarlığile Conker soy adını, adına Ovünj nijanı olarak takmıj olan rahmetll Nuri Conkerdir. «İkincisi şlmdi C H. P. Meclis Grupu başkan vekili olan Bay Saffet Arıkandır. Fakat 1mâ «dilen mesek Nuri Conker Büyük Millet Meclisinden vaktile apaçık geçmiş ve Millî Müdafaa Vekâl«tinin, Kâzım Karabekir başkanlığile yapılmış tahkikat neticesini bildiren raporu Meclisçe kabul edilmistir. Arkası Sa. 3, Sü, 2 de Sıtma savaşı Hamdullah Suphi Tanrıöver, arkadaşınuzla görüfüyor Moskova toplantısı Londrada konferansın akim kalması ihtimalinden bahsediliyor Uşaktaki seçimler İç Bakanı Mecliste izahat verecek Millî Eğitim Bakanı dün Ankaraya gitti Reşad Şemseddin, dinî tedrisat, ilkokullar meselesi ve okul aile mevzuu etrafında basma beyanatta bulundu Ismet Inönü. sıtma komisyonu üyelerile görüştü Ankara, 7 (T«lefonU) Sağlık v s Sosyal Yardım Bakanı Dr. Behçet Uz'ia bu akşam saat 17 de Anadokı Kulübünde sıtma komisyonu üyeleri şereftn« verdiği koktcyli Cumhur Başkanımı» İsmet Inönü de şereflendirmişlerdir. Toplantıda Başbakan ve Bakanlar da bulunmuştur. Mücadele bölgelerindeki çalışmaları ;österen grafikleri ve diğer tabloları tetkik eden Cumhur Başkanımız her bölge başkanından çevresindeki çalışmalara aid malumat almış ve bu davanaı önemini belirten direktifler vermiştir. Cumhur Başkanımız saat 19 a doğru toplantıdan ayrılmıştır. Manzaramn kısırlığına bakarak dnydıığumuz hüzün korkuncdur. Bu nereye kadar gidcbilir? Bunun sonu ne olur? diye düşündüğümüz zaman, gözümüzfin örüne bir çöl kadar boş ve çıplak faraUşakta yapılan muhtar «İngiliz Dış Bakanlığı Moskova konferansının riye ufuklan seriliyor. Tutulan metodla seçimleri için de itirazlar yurd hesabına faydalı bir gelişmeye imçıkmaza saplanması ihtimalini gözönünde tutarak kân veremiyoruz. yükseliyor Almanya için hiç bir plân hazırlamış değildir» Siyasî partilerin halk efkân karşısmda birbirlerini överek bir nezakct jarıAnkara 7 (Telefonla) îç tsleri BaAmerika ile Rusya ar&sındaki ihtilâflar artıyor ş;na çıkmalarını elbette hatırımızdan gecanı Şülcrü Sokmensüerin, Uşak seçimçiremeyiz. Folitîka, devamh mücadele eri hakkında Meclisin pazartesi günkü demektir ve mücadele zaman zaman en ;oplantısında izahlarda bulunması kuvaşırı şekillere de bürünebilir. Particilik vetle muhtemeldir. Iç Işleri Bakanı bu gayreti, insana, bazı beğenmediği lıakiizahları, evvelâ demokrat listesinden sekatîeri mübalâğalı bir manzara içinde çilen, sonradan bağımsızlığını Meclisteki gösterebiiir. Mübalâğadan iftiraya giden sahşmaları bakımından daha uygun buyol ise farkına varılmıyaeak kadar az lan Çanakkale milletvekili Nureddin meyillidir. Seçim sıralannda bu gibi taşUnelle Kütahya milletvekilerinin sözlü kın^ıkiarı bir dereceye kadar roaznr sasorularma cevab olarak verecektir. Bu yebiliriz. En olgun dercokra<:)lerrte nile izahların pazartesi gündemine almamaönüne geçilemiyen bazı ifratlan, demek Arkası Sa. 3, Su. 6 da iüşanfcğın yaradılış zaaflarına bağişlanıak zorundayız. Son ingiliz seçimlerinde de, partiler, birbirlerine karşı söylenmedik söz bırakmadılar. Churchill Bosyalistleri komünHlikle, Moskovaya bağlılıkla suçlandınrken, onlar da muhafazakârlan faşistlikle hham ettiler. Fakat bir defa halk hükmünü verdikten sonra artık bu kısır tarüşmalar yeter sayıldı ve milletçe normal hayata dönülıîü. Eskiden Muhafazakâr Partt iktidarda bulunuyor, işçiler kontrol vazifesini göıüyorlardı. Seçimlerden sonra»roller değistL İşçiler iktidara, muhafazakârMemleketimiz hakkında lar da murakabe yerine geçtiler. Ingiltere devletinin siyasî mekanizmasmda Londrada neşredilen esash hiçbir değişiklik olmadı. Hükumet Bevin, Molotov ve Vichinsky son toplanülardan birinde görüşürlerken yeni bir kitab icraatı etrafındaki tartışmalar, sahıs veya parttcillk duygTilarına aid her türlü Londra 7 (a.a.) Londra basın ser çevrelerinde tamamile hayal mahsulü mübalâğadan sıynlarak, realite ve pren isinin siyasî muharriri yazıyor: olarak vasıflandırümaktadır. Eİp meseleleri üzerinde toplandı. Iç poBöyle bir batı Almanya devleti kuAlmanyanın birleştirilmesi bahsinde litikaya aid mevrulardan bir tasmmda, Moskova Dıç İşleri Bakanları Konferan rulması için İngiliz hükumeüle herhandıs polirikava aid olanlann çognnda, muBinrn akim kalması halinde İngiltere ve gi başka bir hükumet arasında hiç bir haîefet. iktidar partisini müspet bir şeBirleşik Amerika hükumetlerinin batı müzakere olmamış ve böyle bir müzakilde destekliyor ve Ingüiz miUeti bunAlmanyada a y n bir devlet kurmak ta kere açılması için hiç bir talimat verildan azamî bir şekilde faydalanarak yasavvurunda olduklarına dair dünkü ga memiştir. ralarım sanyor, içtimaî ve iktîsadîkal Arkası Sa. S, Sü. 4 te zetelerde çıkan haber Londra resmî kınma davalannı bir an önee tirmeğe çalışıyor. Maraşın kurtuluş yıldönümü Törende bulunacak Meclis heyeti Ankaradan aynldı, bir D.P. heyeti de gitti Ankara 7 (Telefonla) Maraşın kur. tutuş yüdönümünde bnlunmafe üaera Gcneral Kâzım Karabekirin başkaalıgındakl Meclis heyeti Maraşa hareket etmiştir. Difeer tar&ftan, D. P. merkaz ıdare heyeti azasmdan Refik Koraltaa Millî Eğitim Bakam, gazetecilerle konuşuyor ile Sarced Agaoğlu da yüdönümü m i Millî Eğitim Bakanı Reşad Semseddin durum karşısmda da kredi müessesele rasimiiHie bulunmak üzere Maraşa gitSirer dün Millî Eğitim Müdürlüğünde rile bir anlaşma yapma imkânlannı in mişlerdir. gazetecileri davet ederek bir konuşm» ceüyeceğiz» demiştir. D.P. heyeti Adanada Aileokul birlikleri mevzuuna temas apmı? ve sorulan sualleri eevablan Adana 7 (Telefonla) D. P. miHetdırmıştır. eden Bakan demiştir ki: vekillerinden Refilî Koraltan ile «KuvBakan, ilk olarak, yurdun on binlerce « Bir okul etrafmda toplanan aile vet> gazetesi 15457128X1 Samed Agaoğlu, köyünü birer ilkokula kavuşturmak i Arkası Sa. 3, Sü. 3 te Arkası Sa. 3, Sü. 5 te çin yapılan isleri anlatjmş ve nüfus sayısı 150 den yukarı her Türk köyünde en kısa zamanda, yani önümüzdeki on yıllık müddet içinde bir ilkokulun bulunacağını söylemiştir. Bunun için her yıl ortalama 2000 okul kurulacağmı ve öğretmen yetiştirm* kaynaklarınm buna göro tertjblenmiş olduğunu da ilâve etmiştir. Bakan, öğretmenlerin yapı sandığı konusuna temas ederek yapı sandığırjn 2,5 milyon lirası bulunduğunu ve özel bir kanunla temin edilmiş olan kaynakarınm kısa bir zamanda bütün öğretmenleri ev sahibi yapmağa yetmiyeceğinin tabit olduğunu anlatmışhr. «Bu "Modern Tttrkiyede Hayat,, Sanayi Birliğinde dün bir toplantı yapıldı Ticaret ve Ekonomi Bakanları uzun müddet görüştüler ve dilekleri dinledîler Bizde ise yedi ay 5nceki sînirH kaygaların aynı kısırlıkla devam ettiğini görüyoruz. İşin kötüsü, bu fikir kısırlığından kendimizi kurtaramadığumz takdirde, demokrasi tecrübemizin müthis bir fiyasko ile sona creceğini belll eden emarelere de son zamanlarda sıkça raslamaya başladık. İki taraf, henüz rejimin isleme mekanizması üzerinde en ufak bir prensip anlaşmasma bile varamamışbr. Birinin ak dediğine öteki siyab diyor; birinin yumuşak sandığını öteki katı buluyor. Sanki her şeyimiz şahıslara bağlı imiş gibi hâlâ bütün gayretimİ7İe muayyen adamların isimlerini batırmaya veya kurtarmaya çalışıyoruz. Bir kendimize, bir de dünyaya baktıktan sonra bu şartlar altında iyimser duygulara bağlanmak. doğrusn oldukça güçtür. Yenilen devletlerin en bedbahtların• dan biri olduğu halde, Italya bile, bir an önce kcndini toparlamak, kayıblarım yerine getinnek. harabelerini tamir et mek gayreti içinde gece gündüz çalısır ken. bizim birbirimizi yi> erek yerimizd saymamız en hafıf tabiri kullanıyorum hazindir, hazin! Aşk Uyamnca Harabeler ortasmda. ölümle pençeleşerek. her şeye rağmen uyanan ve yaşayan bir aşkın romanı Yeni romanımızdan şu bir kaç satu, eserin orijinalliği hakkında bir fikir verebilir: «Mektubumu okudu, bir daha okudu, sonra ağladı. Demek ki ben de bir kadını ağlatabilirmişim! Mes'udum. Fakat keşke onu görmeseydim, keşke gözlerini yaşartmak saadetini tatm?saydım Ama, neticeyi niçin ölümde aramaraalı? İnsamn, kendisini aç bırakıp ölmesi okadar güç bir şey mi ki?»... i Yeni Romammıx Adanada feci bir ciıtayet Hüviyetini tesbit için cesed, manda arabasile şehirde dolaştırıldı Harb senelerinin bir kısmını memle ketimizde geçirmiş bir ingiliz, Londra ya avdetinde «Life in Modern Turkey yani «Modern Türkiyede hayat> isiml bir eser neşretmiştir. Altı yedi forma lık hacimde ve çok zarif bir cild ha linde neşredilen kitab tetkik edildiği va kit, müellifi E. W. Tomlin'in bıırpdak zamanını boş geçirmemiş olduğunu ispa eder. Çünkü kitab Atatürkün ve onun büyük eserinin pek özlü bir tarıhi ha linde yazılmıştır. Eser, ismine de sadık Arfcast So. 3, Sü. 5 te Adana 7 (Telefonla) Dün, Kı$l& üe Baicalı köyü arasında bogaa testere İle kef.;imis, hüviyeti meçhul bir cesed bulunnıuştur. Hâdiseden haberdar edilen Savcı yardımcıa gerek maktulün hüyiyetıni tesbit etmek, gerek katüi bulmai üzere ciddi bir araştırmaya gjrismistir. Bu maksadla cesed btr manda arabasile «ehirde dolaştınlmış ve nthayet maktukın 22 yaşlarında Urfalı All Miki ndında bir fırm işçisi olduğu tesbit edürniştır Eâdısenin işleni^ şeklirü inceleyen Savcüıls, Mikinin yakın arkadaşı Arkası Sa. 3, Sü. 1 de BakaBİar, sanayicilfrlf Ekonomi ve Ticaret Bakanları dün de îstanbul Bölge Sanayi Birliğinde canayıcilerle görüçmeler yapmışlardır. Öğleden evvel saat 11 de başlayıp saat 33 e kadar devam eden ve 16 da basla goriişiiyorlar Nakleden: HAMDİ YAROOLU NADİR NADİ Yarın Başltyoruz yrp geç vakte kadar suren Jçümada vclâ kömttr mevzuu ele alınmıç ve k 9 | mür bulunamamasırnian bir çok sanay müesseselerinin ugradıgı müşkülAt U » Arkan Sa. 3, Sü. 7 i* ,