20 Nisan 1939 Tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 50

20 Nisan 1939 tarihli Her Ay Dergisi Sayfa 50
Metin içeriği (otomatik olarak oluşturulmuştur)

50 Her Ay dar ihtimalidir ki münferit haller dahilinde onun devamını ve ya bozulmasını teyin eden sebepleri bulmak mümkün olamı- yor. Fakat her halde bu faraziye yardımile, bir taraftan haya- tn en bariz karakteri gibi görünen cehd ve heyecanın bütün tabii oluş içerisindeki mevkiini tayin etmek, diğer taraftan ha- yat mudilesindeki ihtimaliyet ile atom mudilesindeki ihtimali- yet arasında mevcut müşterek vasıfları daha fazla meydana çı- karmak, hasılı tabii oluş içerisinde hayat tekâmülünün de tıp- kı madde tekâmülü gibi ihtimali bir determinizme tabi olan «karşılıklı tesirler mudilesi» ile izah edileceğini göstermek ko- laylaşmaktadır. Hayati tekâmülün mahiyetine nüfuz için Hayati tekâmül yalnız hayatın nasıl doğduğunu, ve onu maddeden ayırdığı iddia olunan vasıfların nasıl vücude geldiğini izah etmek kâfi değildir; ayni zamanda hayati vakalarda çoğalma, üreme ve nesilden nesle geçme hadi- selerinin de ayni usulle tetkik edilmiş olması lâzımdır. Bizzat geniş bir tecrübe sahası teşkil ettiği için bu bahis diğerinden ziyade biologisteleri alâkadar etmektedir. Bir ilim ve tarih fel- sefesinde de onun vereceği mutalar - bundan dolayı - çok kıy- metli olacaktır. Son asır zarfında canlı mevcutlerin üremesine ait birbirine tamamen zıd iki kanaat karşısında bulunuyoruz: Bunlardan birisi en tam şekilde J. Loeb tarafından ifade edilen mihaniki telâkki, ikincisi yeni vitalistlerin ve bilhassa Hans Driesch'in kanaatidir. Lceb'e göre, canlı mevcutların çoğalmasını izah eden yalnızca fizikoşimik hadiseler- dir. «Beyzaya hayati bir prensipin girmesi veya beyzadan hayati bir prensipin çıkmasını düşünmeğe ma- hal yoktur. Nitekim suyun buhar haline kalbolmasını izah için de gazler hareki nazariyesi kâfi olup sululuk diye her hangi bir prensipin kaybolduğunu düşünmeğe mahal yoktur.» (| «Hayat bütün beyzalarda bilhassa deniz kestanesinde (oursin) humuzlaşma (oxydation) süratinin artmasile başlar; ve bu art- manın hareket noktası yumurtanın kışır tabakasının harap ol- Mekanizmin tenkidi: (1) J. Leb:; La Conception mecanigue de la vie.

Bu sayıdan diğer sayfalar: