November 14, 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

# (£ y' : ON YEDİNCİ YIL. NO: 5497 Buşbetka İKİ NİZAMLAŞMA Falih Rıfkı ATAY Son bir iki aydanberi, Berlin ve Roma, Viyana ve Roma, Budapeşte ve Roma, ve ayrı ayrı hepsinin ken- di aralarındaki temaslar bütün dik- katleri Ortaavrupa üstüne toplamış- tır. Bu, faşist bir nizamlaşma teşeb- büsüdür ve Milletler Cemiyeti Avru- pasının demokrasilerini, korkunç bir silâh dağı ile, biribirinden ayırmak- tadır. Milletler Cemiyetinin - Avrupası kararsızlık ve teşebbüssüzlük içinde bacalayıp dururken, 80 küsur - mil- yonluk almanla 44 milyonluk İtal- ya'nın yuğurmakta olduğu blok, bir cephe birliğinin esaşlarını tesbit et. miştir. Bu esaslardan biri Milletler Öcküyeli llti sliyklade olmak, diğeri, demokrasilerin sola doğ « ru akışını durdurmaktır. Blokun başlıca rükünleri kendi münase- betlerinde belki tarihin mukad - der kıldığı menfaat tezadlarını, şim- dilik, velev muvakkat bir zaman i- çin, kendilerini birleştiren menfaat âhenkleri arkasında unutmuş görün- mektedirler. Blok politilası fiilci ve realisttir. Halbuki eski, Milletler Cemiyetinin zayıflığı anlası!dığından beri başlayıp devam eden ikinci nizamlaşma te- şebbüsü, Avruna kudretinin en bü- yük kısmını teşkil eden şark ve garb devletlerini yapvıcı bir hareket birliği- ne doğru sevkeder görünmüyor: bun- lar arasında yalnız küçük antant ile Balkan antantı blokları fülci ve rea- Tist olmak karakterini muhafaza et- mektedirler. Cünkü bu anlaşmalar- da Milletler Cemiveti barısçılığı — ile pek yakın ve hakiki müdafaa zaru- retleri biribirini tamamlıyor. Vaziyet zetkik edilecek olursa, her pahaya harb ve tanrruz tehlikesi- nin önüne geçmek ve Avrupa'yı bu bakımdan daha iyi teşkilâtlamak is- teyen milletler, sayıca en büyük ek- seriyeti ve kuvvetçe öklcülmez bir üstünlüğü temsil ettiklerine şüphe yoktur. Fakat kollektif barış ve em- niyet nizamı gercekten, yaşamak ka- biliveti olmryan bir hayalden mi iba- rettir? Yoksa, bu davanm ba- zı liderlerinin hâlâ iddia ettikleri gibi, eğer ikinci cenheyi zanfa düşü- ren egoist temayüller ortadan kal- karsa, bir toparlanma imkânı kolay- lıkla elde edilebilecek midir? Ne olur- sa olsun, zaman, sulhun zararına kayboluyor. Bu arada Milletler Cemiyeti ni- anın taraftar ve aleyhdar- ları arasında bir de bitaraflar - tebel. lür ediyor: bunlar eğer tekmil Avru- pa devletleri, istisnasız, kendiliklerin- den yardın. edecek olurlarsa, Cenev- reye karşı vazifelerine sadık kala- caklarını söylüyorlar. Bunlar — karşı safa katılmıyorlar: lâkin Cenevre cephesini açık ve müsbet bir müca- deleye girişmek teşebbüsünden de mahrum ediyorlar. Fransa gibi de- mokrasilerde sağlarla sollar arasında- ki uzlaşmaz ihtilâf, bu hükümetleri de atalete mahküm kılıyor. Biz büyük bir felâketin yakm teh- Kikesini gören telâşçılara kulak ver- Miyoruz. Henüz hiç kimsenin, umu- mi tarihin en ağır mesuliyetlerinden biri olacak olan, harb mesuliyetini üstüne alacak halde olmadığı iddia olunuyor. Fakat 1913 de de böyle söyleniyordu. VGUIRRAT — VO AA M RERR A Bugün IKINCI SAYFADA: Her şeyden biraz — Dil köşesi — Düşünüşler: Uyanan şark « İç haberler. ÜÇÜNCÜ SAYFADA: Yarı siyasal; İnkilâb ve Sanat — Diş haberler — Son dakika, yen insan, BEŞİNCİ SAYFADA: | Kamutay encümenlerindeki ka- nun projeleri — At yarışları, ULUS ADIMIZ, ANDIMIZDIR Boş saylavlıklara »»»î î » b3 « o . » * 0090080LALLLAISALAR 05906000090009 C. HL P. namzedlerini gösterdi Boş olan Çankırı saylavlığına Dil, Tarih, Coğra/ya Fakülte- si profesörlerinden Fazıl Nazmi Örkün ve Maraş saylavlığına U- şak eski belediye reisi ve Kırklareli C.H.P. eski başkanı Ankara ve Paris hukukundan mezun Alâattin Tiritoğlu ve Kütahya saylav- lığına muharrir ve milli romancı Hüseyin Rahmi Gürpinar ve Yoz- gat saylavlığına Hicaz hükümeti nezdinde maslâhatgüzarımız Celal Arat Parti Genbaşkurunca parti namzedi olarak onaylan- mıştır. Sayın seçicilere bildirir ve ilân ederim. C.H.P. Genel Başkan Vekili . İnönü 6006000000000010000000AdO0OCACCOSOOAAAAAAAA0ATADOAOADAAAAAAA Seçim yarın yapılacak Öğrendiğimize göre seçim, yarınki —pazar günü ilğili vilâyetlerde yapıla- caktır, Yeni saylav namzedlerimiz — Soldan sağa doğru: BB. Fazıl Nazmi Örkün, Aldeddin Tiridoğla, Hüseyin Rahmi Gürprnar, Celâl Arat Üç tayyaremiz | Küçük sanatlar kongresi Ankara şehrinin satın aldığı tayyarelere yarıtı törenle ad konacak Devlet demiryolları, bankalar ve An: kara şehri tarafından satın alınarak or- duya ârmağan edlien üç tayyaremiz bu- gün saat 9 da şehrimize gelecekler ve yarımki pazar günü bunlara törenle ad könacaktır. Bu iş için hazırlanan programa gö- re, tayyarelerimiz bugün saat 9 da An- karaya geleceklerdir. Pazar sabahı saat 10 dan önce Türkkuşu sahasından bavalanacak olan plânörler meydanın üzerine gelecekler, alçaktan uçuşlar yaptıktan sonra yük- selecekler ve y larak akrobasi ha dır. Bundan sonra paraşütçüler atlaya- da tayyareden ayrı- tleri yapacaklar » caklar, mütcakiben de ad konma töre« ni yapılacaktır. Ad konmâ töreni bittikten sonra (Ankara), (Bankalar) ve (Demiryolla. rı) tayyareleri şehir Üzerinde uçuşlar yapacaklar ve beyannameler atacaklar. dır, Halkımızın da törende bulunmasına imkün vermek üzere sahaya otobüs se- ferleri temin edilmiştir. ——— ——— — Kongre pazartesi 14 SONTEŞRİN 1936 CUMARTESI Son haberlerimiz üçüncü sayfada STUR HER YERDE 5 KURUŞ Kamutayın dünkü toplantısı Askeri ve mülki tekaüt kanununa tekaüde istihkak müddetini tavin eden bir fıkra ilâve edildi Kamutay dün Refet Canıtezin reis- liğinde toplanmıştır. Çankırı mebusu B, Rifat Ünür ve Maraş mebusu Mit- hat Alamın öldüklerine ve Kütahya mebusu Dr. Lütfi Kırdar ve Yozgad mebusu Avni Doğanın mebusluktan is- tifa ettiklerine dair hükümet tezkeresi okunmuştur. 932 yılr hazine umumt hesabına aid son hesab kanunu lâyihası, ispirto ve ispirtolu içkiler inhisarının 032 yılına alt gon hesab kanunu lâyihaları kabul edildikten sonra Emin Draman (Yoz. gad) ın bir takriri okunmuştur. B. Dra- man bu takririnde Arzuhal ençümeninin 13.1v.936 tarihli haftalık karar cedve- Hindeki, Ziraat bankasında ücretle kul- lanılmakta olan iki vatandaşın; bankak da ücretle çalışan ve bir taraftan da ha- zineden yetim maaşt alanların bu ma- aşları yarı olarak verildiği halde kendi- lerinin tekalid aylıklarının fevkalüde tahsisatları kesildiğinden dolayı Ka- mutaya yaptıkları müracaata dair Ar- zuhal encümeninin vermiş olduğu kara- günü toplanacak Encümenler çalışmalarına devam ediyorlar; kongre âzâları Atatürk Anıtıma çelenk koydular e Küçük sanatlar ve clişleri kongresi axâları Atatlirk anıtına çelenk koyarlarken Elişleri ve küçük sanatlar kongresi encümenleri, dün de şimalarına de- vam etmişlerdir. Encümenlerin çalış- malarını bitirememiş olmaları dolayı- siyle, ikinci toplantısın: bugün yapa- cağı kararlaşmış olduğunu evvelce yaz miş olduğumuz koöngre, pazartesi günü toplanacaktır. Kont Ciano Bud:ı[mşteye gidiyor Konferansta revizyon meselesinden bahsolunma- ması Macaristan mahfillerini hayal inkisarına uğratti. Peşte, 13 (A.A.) — B. Ciano ile zeve cesinin bugün saat 13 te buraya gelme- leri beklenilmektedir. Başvekil B. Da. ranyi, kendilerini istasyonda karşılaya- caktır. Caddeler bayraklarla donatılmış. tır. Devlet adamları arasındaki konuş. malar öğleden sonra başlayacaktır. B. Ciano, saat 17 de parlomentoya gide- cektir. Başvekâlet dairesinde şerefine bir akşam rziyafeti verilecektir. İtalya elçiliği de yaran akşam bir ziyafet ve- recektir. Pazar günü B. Ciano, bir av partisi için Godollo şatosunda âmiral Horthy'nin misafiri olacaktır, İtalyan hariciye nazırı, pazartesi akşamı Roma- ya dönecektir. Peşte mahfilleri hayal inkisarına uğradılar Peşte, 13 (A.A.) — Hayas ajansı mü. bhabisinden: (Sonu 5. inci sayfada) Kongre, azalart dün saat 12 de Ulus meydanına gelerek Atatürk anıtma çe- lenk koymuşlardır. rın umumi! heyette müzakeresini İstiyor ve bu hususta gelmesi beklenen bir tefe sirin gelmesine kadar kararın geciktie rilmesini istiyordu. Arzuhal encümeni mazbata muhar- riri B. Ziya Karamursal vaziyet hake kında izahat verdi ve arzuhal encümeni kararının eldeki mevzuata uygun oldue ğunu söyledi. Neticede B. Emin Dra- manın “kararın tefsir mazbatasının vü. ruduna kadar taliki,, yolundaki takriri kabul edildi, Gene B. Emin Dramanın; (Sonu $. üncü sayfada) Balıkçılık kongresi toplanıyor Deniz mahsulleri ve sa- nayii kanunu projesi hazırlandı Bir balıkçılık bankası kuruluyor İktisad vekâleti, epeydenberi üzerin- de durduğu balıkçılık için bir kongre toplamağa karar vermiştir. Kongre, bir zamanlar deniz kıyısı ku saba ve şehirlerimiz halkınım geniş mik- yasta geçinme vasıtası olan ve her yıl dış piyasalardan memleketimize milyon- dar getiren türk balıkçılığını bugünkü ölü vaziyetinden kurtarmak için vekâ- let tarafından düşünülem tedbirler üze- rinde müzakerelerde bulunacak ve ka- rarlar verecektir. Bugün memleketimizde balıkçılık iş- terini tanızim eden 18 safer 1299 tarihli (zabıtai saydiye nizamnamesi”dir. Bir de 19 nisan 1288 tarihli “Dersaadet ve tevabil balıkhane nizamnamesi” vardır, Maddeleri arasında, çok raman evvel hududlarımızın dışında kalan - Trablüs Şam ve Adenin adı geçen $0 küsür sene. Tik bu nizamnameler bugün için tatbik & dilmez Gir hale gelmiştir. Her ne kadar bazı kanunlarla göze çarpan bazı hüküm- lerin tadiline çalışılmış ise de artık bu- günün her gün artan ihtiyaçları karşı- sında türk balıkçılığını yeni hükümlere tâbi almak bir zaruret halini almıştı. İktisad vekâleti diğer milli mahsulle- rimiz ve mamüllerimizin istihsal ve sa« tış işlerinin tanziminde kullandığı usule uyarak, bir tetkik devresinden sonra, deniz mahsulleri ve deniz sanayil üze- Tinde de fili ve müsbet adımı atmaktadır, Bunun için bir kanun projesi hazır. (Sonu 2. inci sayfada) — ebe Bn. İSPANYA İHTİLÂLİ Hükümetçiler mukabil taarruza geçti Viyana konferansından sonra | Hükümet topçu kıtaları, ihtilâlcilerin tanklarma göz âçtırmıyor. uınım;ıçı' lnv;eüu geri aldıkları dımanlardan sonra bir binanın hali (Yazısı 6, ıncı sayfada)