27 Mart 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 8

Köycülük Her vilâyet köyler için bir alkınma plânı hazırladı Köylerde bu sene ne gibi işler gerçekleştirilecek İç Bakanlığı; köylerimiz için vilâ - yetlerin hazırlamakta oldukları beş se- nelik programları büyük bir özen ve dikkatle tetkik etmektedir. Bu seneki umumi meclis toplantılarında, her vi- lâyet, kendi hususi bünyesine uygun olan kalkınma plânlarını hazırlamış ve İç Bakanlığına bildirmiş bulunmaktadır, Ana davalar: İç bakanlığı her vilâyetin kendi iklim, ekonomik şartlar, sosyal şart- lar ve umumi hayat telâkkilerine göre hazırladığı programının müşterek ve topyekün halli gereken ana davâlar ü- zerinde de durması için bu büyük mese- lelerin neler olduğunu vilâyetlere bildir- miştir. Kültür işlerinin plânlaşması : Evvelâ örnek bahçeli mektebler ya- pılacaktır. Bu mektebler köy birlikleri teşkilâtı tatbik edildiği zaman birlik merkezi olacak yerlerde kurulacağına göre şimdiden buna göre tetkikler yapı lacak ve plân projeleri hazırlanacak - tır. Bundan başka yatı mekteblerinin de programları hazırlanacaktır. Köy bir- likleri teşkilâtı içine kurulacak olan bu “okullarda kaza içinde mektep yapamı- yacak az nüfuslu köylerin çocukları o- kuyacaktır. Ayrıca öğretmen evleri de yapılacaktır. Gerek bu evlerin, gerek köy okuma odalarının plânları şimdi - den hazırlanacaktır. Köy büdcelerine yüzde bir nisbetin- de para ayrılacak ve bu para neşriyat iş- Jerinde harcanacaktır. Ekonomik işlerin plânlaşması: Bu işlerin baş nda pazar, panayır ve sergiler vardır. Bunların nasıl kurulup nasıl gelişecekleri bir programa bağlâ- nacaktır. Lonca ve haller üzerinde 'de aynı şeyler yapılacaktır. Satış kredi, kredi kooperatifleri üzerinde tetkikler ve hazırlıklar yapılacaktır. Merkezde kurulacak müşterek ban- ka için köy büdcelerine yüzde beş nis - betinde para konacak ve belediyeler ban- kası hesabına mahalli ziraat bankalarına teslim olunacaktır. Her köyün işletilen veya işletilmeye elverişli olan ocakları tesbit edilip faa- liyete geçirilmeleri için hazırlıklara başlanacaktır. Köylerin değirmen ihti- yacı üzerinde tetkikler yap larak neti - celer tesbit edilecektir . Yerli kıyafetler tetkik ve bunlar tip- leştirilecektir. Ziraat işlerinin ana plânı: Bütün köylerde köyün manevi ;ahsi- yeti adına çift başına 1 - 2 dönüm tarla veya bir evlek meyva bahçesi kurula - caktır. Orta malı tarla ve bahçe yoksa mevzuata göre devlete veya köye aid * umumi yerlerden bu ihtiyaç karşılana- caktır. Mümkün olan yerlerde okulların içinde veya yakınlarında yapılacak zi- Trai tatbikler için nümune olacaktır. Nü- fus başına kabul edilecek bir mikdar ü- zerine yabani ağaçlar aşrlanacak ve ka- vaklıklar kurulması için bir program ya- Ankara civarı köylüleri Sağda güzel bir köy evi binası görüyorsunuz. A- şağıda Ân .ara civarında- ki köylerden biri tarlasında su kanalı Bir çeltik —— pılacaktır. Nüfusu, iki binden yukarı olan köy- lerde köy fidanlıkları kurulacaktır. Şimdilik bu işler için tabit vaziyetleri elverişli olan yerlerde bu işi belediye- ler üzerlerine alacaklardır. 'Gene nüfusu iki binden yukarı olan köylerde ziraat âletleri ve makineler bu- lunacaktır. Bu makinelerden bazıları ot, saman, petek, prasa, süt, yağ, kalbur, selektör, ve benzerleri makinelerdir. Bu sene bütün köy büdcelerinde da- mızlıklar için para ayrılacaktır. Nüfusu binden yukarı olan köyler- de sütçülük, peynircilik, konservecilik, kozacılık, şarabçılık gibi köylerin bün- ye ve ihtiyacına uygun olan ziraat sa - natlarının kurulma ve gelişmesine çalı- şılacaktır. Nebat, hayvan hastalıkları, muzır havyanlar ve böceklerle savaşlar için birer program yapılacaktır. Sıhat işlerinin ana plânı: Köy çeşme ve tulumbaları, ayakyolu çukurları, umumi helâlar, içme — suları hayvan sulama yalakları, köy gübrelik- leri, çöp araba ve sandıkları, hamam ve duş yerleri, etüv ve buğu sandıkları, köy mezarlıkları, küçük su birkintileri- nin kurutulması. köy mezbahaları, sağ- lık kursları, köy çamaşırhaneleri, oda - larla ahırlar arasında bölmeler yaptır - mak bu kısmın işlerinin mevzularıdır. Köy mezbahaları ve çamaşırhaneleri nü- fusu iki binden fazla ola nköylerde ku- Trulacaktır. Bayındırlık işlerinin ana programı: Bu kısımda köy evlerinin sıvanması ve badanalanması, köy evlerinin kire - mitlenmesi, köy memurları evleri, köy ve pazar yolları, köy içi çapraz yol ve kaldırımları, köy bahçe park ve havuz ları, köy ve cumhuriyet meydanı; &por sahaları, yol ve meydanların ağaçlanma- sı, köy ambarları köyün ışıklanması, nalband, demirci, arabacı, berber ve benzer dükkânlar, heykel ve anıtlar, köy posta kutuları bu kısmın başlıca mev - zularıdır. ekim sahaları şunlardır: Buğday Alanı Ankarâ 1.555.000 Yozgat 595.000 Kırşehir 440.000 Çorum 696.000 Çankırı 123.000 3.412.000 Ankara ıslah istasyonu bölgesi içinde bulunan beş vilâyetin Arpa Yulaf Çavdar Alanı Alanı Alanı * Dönüm — Dönüm ü 645.000 11.000 1.600 267.000 1.900 13.000 132.000 — 5.500 — 27.000 400.000 — 24.000 — 1.900 94.000 1.000 1.538.000 Ankarada tohum İslâh istasyonu her sene yurda 3.711.000 lira hazandırıyor 'Tohum ıslâh istasyonlarının, türk köylüsünün en büyük derdi olan tohum işi üzerindeki verimli çalışmaları, ide- al tiplere doğru her gün biraz daha yak- laşarak devam etmektedir. Bu arada en çok kuraklığa maruz bulunan Orta Ana- dolu için kurağa dayanıklı bir tip bulmaya çalışan Ankara ıslâh istasyo- nunun kendi mıntakası içinde bulunan vilâyetlerdeki deneme ve tecrübe saha- ları gittikçe genişlemektedir. 42.400 44.500 | Sıncan köy örnek köy oluyor | Üst üste olarak, köylü çeşidleriyle bugün elimizde olan ıslah edilmiş tip- lerin verimleri arasındaki farkı X, 25 olarak kabul edebiliriz. Bu şekilde va- sati olarak dönüme 60 kilogram hesab edecek olursak 3.412.000 dönümlük sa- hadan alınacak mahsul 204.720 tondan ibaret olur. Bu rakam köylü çeşidlerine göre he« sablanmıştır. Islâh buğdaylarımızla 'a- lmnacak fazla ürün bunun 9525 şi olaca- ğından 51.180 ton eder. Bir kilogram buğday (5) kuruştan hesab edilirse her yıl yalnız buğdaydan edeceğimiz kâr 2.559.000 lirayı bulur. (1.538.000) dö- nümlük arpa ile (86.900) dönümlük yu- lâf ve çavdar üzerinde aynı düşünceyi yürütecek olursak, memlekete sağlıya- cağı menfaat (1.218.675) lira olur ki bu rakam evvelki buğday kazancına ilâve edilirse: Yalnız Ankara tohum ıslâh istasyo- nu hububat bakımından her yıl memle- ket lehine kazandıracağı (3.777.675) lira« yı bulur. 41300 J sFOR [j 43.00 NÜMUNE TARLASI Z OA 3 b YO T FIDANLIK FIDANLIK l 26.00 T Z 46.00 ——— Etimesutta kurulacak olan 100 evlik örnek köyünün plânı Sıhat Vekâleti; göçmenlerin yer - rülmüştür. Köyün sağ köşesinde spor sahası leştiği mıntakalarda kurulan köylerin örnek vasıfları taşımasına büyük bir ehemiyet vermektedir. Muhitin hu - susiyetleri gözönünde bulundurula - rak plânları hazırlanmış olan bu köy- ler ideal türk köyünün biütün vasıfla- rını taşımakta olduğundan çevresin- deki köylerin yavaş yavaş kendine benzemesi, dolayısiyle eski ve geri köy tipinin yerine yeni ve ileri köyün geçmesini sağlamaktadır. İskân idaresi, böyle bir örnek kö- yün, Ankaranın demiryol hattı üze- rinde bulunan Sincan köyünde kurul- masına karar vermiş ve plânını hazır- lamıştır. Bu köy 100 evlik olacaktır. Evler 2 - 5 nüfuslu ailelerin ser - bestçe oturacakları kadar büyüktür. Evvela samanlığın eve bitişik olması düşünülmüş, fakat yangın - tehlikesi göz önüne getirilerek samanlığın da evden epi uzak bir yere yapılacak o0- lan ahırın yanında inşası muvafık gö- Evler bahçenin içindedir. Bahçe nin uzunluğu 40, genişliği 25 metre- dir ve böylelikle her ev bir dekarlık sahanın içine kurulmaktadır. Evler iki çeşiddir. Orta mahalle - ye çift yani tek çatı altında ikiz, ke - nar mahallelere teker evler yapıl- maktadır Sıra evler on ikişer met- relik düz yollarla biribirinden ay - rılmıştır. Bahçelerin büyük olması dolayısiyle buralarda sebze ve bağ yetiştirilecektir. Okul, köyün ortasın- da ve büyük bir bahçenin içindedir. aynı sıra üzerinde jandarma karagol binası, sağda cami, solda hamam ve helâ vardır. Köyün tam ortasına ras- lıyan yerde köyün anıtı bulunmakta- dır. Anıtın sağında ve solunda sıra dükkânlar yapılacaktır. Anıtı bir meydan takib etmektedir. ki burası aynı zamanda güzel bir parktır ve bir tarafında köyün gazinosu, öte tara - fında okuma odası vardır. bulunmaktadır. Diğer üç taraf nü - mune tarlalariyle çevrilmiştir. Kö - yün fidanlıkları, demir yoluna rast- layan kısma muvazidir ve burclarta ağaç yetiştikten sonra köy daha çok güzelleşecektir. Köyün iki ucunda birer fırın, birer çamaşır evi, birer çeşme vardır. Nümune tarlalarının yanı başlarına da birer çeşme konul- muştur. Bu köyün en dikkate değer tarafı şudur: evleri biribirinden ayıran hu- dudlar ağaçtır. Bunlar büyüd! za- man, köyün beyaz evleri bir orman - cık arasına yapılmış kadar göz alıcı olacaktır. Fidanlıklarda ağaçların yetişmesi, köylünün müşterek davası olacaktır. Köye de, mülkiyeti köylülere aid olmak üzere bir de selektör konacak- tır. Köyün önünde ekme ve biçme â- letlerini tamir etmek üzere ufak bir atölye de yapılacaktır.