20 Mart 1931 Tarihli Yarın Gazetesi Sayfa 5

İRAN ŞAHI AHMET Hatıratını ya: KAÇAR'IN SARAYIND zan: Naci İSMAİL Hazreti Hurşit Hayyamın kadın aşkı ile şarap alemini tefsir ederken Cem- sid'in güller içinden topladığı Cemşit bağları şarabından birer kadeh vermek latfunda bulunmuştu — 28 — Eski bir kapının önüne gelmişlik. Etrafı kalın dü- varla sarılı olan bu evin bir sır sakladığına hüknte- dilirdi. Burası, ya bir dere- beyinin eski evidi veya bir tekkel Kamber, üç defa demir tokmağı vurdu. Genç | bir çocuk kapıyı açtı. Kam- ber, benim anlayamadığım bir farisi ile bir şeyler söy- ledi. Çocuk önde, biz ar- kada içeri girdik. Burası büyük bir bahçe idi. Ağaç- larla çiçekler arasında yük- selen bir binaya doğru gidi- yorduk. Kamber bizim hayretle karışık istifhamkâr nazarla* rımızı görmüştü. — Hazreti Hurşit, dün- yanın dinarını buraya dök- müştü. Hazreti Süleyman gibi kuşların lisanından anlar, Akbaba kuşlarından nice dostları vardır . Her gün bu agaçlara gelirler, arka la- raftaki kuşhanenin duvarla- rında gece'erler ! Kamberin bu ıevmli'. ginden her şey anlaşılmıştı . Burası, bir ateşperest mabe- di idi . Fakat, başka nam altında işini görüyordu . Bu mabedin olduğu yerde Zer- deşt dininin müminleri de olacaktı . Ben bunları, hâlâ cenuplarda, Bender Abbasla Bulucistan arasındaki sahil- lerde bulunur, zannetmiştim. Meğer, bir milyon türkün yaşadığı sahada da varmış Kâhinin kaşkal olması ise Şemseddini Tibrizinin kon- yadaki rolünün mahiyetini anlatmağa kâfi görmüyordu. Zerdeşt dini türkler arasın” da da vardı. İ Samih Beyle Riza Tevfik arasında geçen meşhur Zer- deşt Türk müsdür, far$ mı- dır?,, münakaşası da aydın- laşıyordu. Filhakika, Çatak ca da bir kurt ayazma kö- Yü vardır ki, bunlar Tı"ırk çeden başka lisan bilmez!ler ve Bombay zerdeştileri gibi ateşperesttir, ölülerini akba- balara yedirirler. Bu köylü- leri Türkleşmiş farslar zan” netmiştim. Çünkü, Yavır zun Çaldıran muharebesin- den sonra buralara yerleşe tirildiklerini ıöyloııılılerdir— Binaya ..hııi,uk. Bem beyaz elbizeli bir kaç ger” koridorda bekliyordu. Bizi Sörünce, iki kısma ayrıldılar. Bizi, aralarına aldılar. He- Sapsız kapılardan, karanlık koridorlardan geçe geçe aklımızı oynatacaktık. K:ıın- €r pişkin pişkin gidiyordu. D*m':ı'ıkıl.'ıı, f::. bir dint Tasim olacaktı. Herhalde, tü bir — İranli — bu şey- kavme — merasimine İştirak edemezdi. Kambe- Tin ateşperestliğinden YÜP" h'knııı'::... ; Bu baş döndürücü kapi Stiği — atlaması d.ı.kbıbtiu © gibi yus yuvar! ir *daya dirdik. Odanın kup- me- | Azıst. besi, camlarla — örtülmüş, kızgın güneşin içeriye gir- memesi için de elyaftan bir inc2> hasırla kaplanmıştı. İki penceresi vardı. Ak sakallı bir ihtiyar, odanın ottasına yerleştirilmiş yuvarlak bir | divanda oturuyordu. Bisi 1 görünce, ayağa kalktı. Odaya doğru — yayılan sedirin üstünde güneşe ben- ziyen işlemeler göze çarpı- yordu. Her biri bir Insanın oturması için kâfi bir bü- yüklükte idi. İhüyar, hepi- mize bir güneşlik post gös- terdi. Oturduk derin bir mübahasaya giriştik. Ame- rikalılar da boş adamlar de- gildi. Bu sergüzeşte çikar- ken bir çok kitaplar oku- muşjar, eski İran hakkında esaslı bir bilgi ile mücehhez bulunuyorlardı. Hayyam ter- cümesi, doktorun cebinde bir pusula — gibi bulunuyordu. Doktor, havaiyat üzerinde giden mübahasayı değiştir- mek istiyordu : — Hazreti Hurşit, dedi, Hayyamın şarap içtiği ye- şillikler, ahu gözlerine ci hanı feda eylediği güzeller nerede bulunur ? İhtiyar, birdenbire genç- leşmiş bir teke gibi ge- rildi. Bu sözlerden kızdı- gini, bizi lanetlerle bo boğacağını sanmıştım. Fa- kat, gözlerinde beliren bir ziya kuvvetinin munis mt- nis bize doğru geldiğini görüyordum. — Bahçedeki akan su- yun kenarına gidelim. Size yalmız Hayyamın şarabını değil, Cemşidim bağlarını da göstereceğim. Hepimiz kalktık. Bah- çeye çıktık. (Devamı var) BORSA Tahvilât Tramvay — 4,37,50 Tünel 4445 İstikrazlar İst. Cahili 97 s1.= ark d. yo. 8. â.%ıvlhhldıı.” Rihterma Gümrük'ter — 5.10 | Anadola 1 Bagdat 49 b ::ı T. sskeriye — — i Esham 8,18 | Terkos 17,30 | Çimento Ar. 10,50 | Ünyon 16.30 | Şark dey. — 215 — | Balya 4,90 10;— | Şark m.ceza 3,25 35,— | Teleton zi,- Çek fiatları ndra — 1030,— | Praz li;ıy;rı OAT Z3,— | Viyana Poris — 1208— | Madrit Milano — 90l,— | Berlin Brüksel Varşuva Atina Pişte Cinevre 24 Bükreş DN .— | Belgrat n 1,17,62,50 Moskova Nukut kuruş 10ğ2,— 212,25 168,— zü— 119,— 55,50 İş Barkası Anadolu Reji Şir. hayriye Tramvay * Umumi sigo. Bomonti 15,90| 3,25,— 4,21 2,09,75 7920 26,55) 10688 3,38,— 36,40 A5,12,50 kuruş| 1 gilin Av. 3l— 1 Pezeta — 2Z3,— 1 mark Si,— 1 zloti a— Sİ,— eee YA ü— 1 isterlin 1 dolar 20 £. İrsz. 20 liret 20 £. Belç. 20 drahmi 20 1 isyiç. 825,— | 1 çermi 20 leva Si,— 1 florin — &5— 20 kur.(çek) 127,— 20 20 dinar öVeçÇ 1 Altın 1 Mecidiye - S2.— 1 Banknot 280,— Gandi İplik fabrikaları sa- hipleri müzakerede Bombay, 18 (A-A. ) Hin: distan'ın muhtelif mıntaka- larında bulunan iplik fabri- kaları sahipleri M. Gandi'yi ziyaret etmişler ve ecnebi mensucatı satanlara ait pi- lânı hakkında mumaileyh ile müzakerelerde bulun- muşlardır. M. Gandi, bu plânında ecnebi mensucatı ve kumaşları satanlara elle- rinde bulunan cenebi malla- mın yerine yerli mensucat ve kumaş koyabilmek için mevcut ecnebi — mallarını H'ndistan haricine sürüp satmak hususunda yardım edilmesini derpiş etmiştir. Bu plânın başlıca esasları üzerinde daha evvelce bir anlaşma hasıl olmuştur. Yi- ne bu pilânın ecnebi men- sucat ve kumaş istoklarının “ zarar ve ziyan istok sah p lerine ait olmak üzere , ecnebi piyasalarına tekrar ihracı için 177 bin İngiliz liralık sermaye ile bir acen te tesisi de düşünülmüştür. Gandi ile Hint valisinin yeni bir mülâkatı Yeni Delhi, 19 (A.A.) — Gandi, bugün öğleden sonra valil umumi ile görüşmüştür. Mumaileyh, biraz sonra ce- maatler meselesi hakkında mecusi ve müslüman Hint murahhaslarile de görüşe- cektir. Hindistanda 3- idam mahkümu ' Lahore, 19 (A.A) — Hindistan valii umumisi La- hore - fesatçılarından — olup idama mahküm edilmiş olan Bagbastignh —Rajguru — ve Sukbaderin affi için vuku- bulan talebi reddetmiştir. Lortlar kamarasında Londra, 18(A. A.) Lortlar kamarası Hin:listan meselesi hakkında müzake- ratta bulunmuştur. Adliye nazırı. hükümet — namına izahat vermiş ve hüküme- tin bu mesele hakkındaki siyasetini müdafaan etmişti-. Nazır, taslağı yapılmak- ta olan Hint kanunu esa:l- si projesine Hariciye, Ordu Maliye ekalliyetler ve umu- miyetle İngilterenin mes'u- liyetleri hakkında bilhassa bazı teminat — maddeleri konması lâzımgeldiğini söy- lemiştir. Avam kamarasında Londra' 18 (A.A.).— Bip- vekil M. Mac Donald inti- habat usulünde ve kanunda tadilât icrasına dair — bulu- nan ve geçen pazartesi gü- nü hükümetin mecliste e- kalliyette kalmasına sebep olan kanun lâyihasını Pas- kalya yortularından sonra tekrar tevdi edeceğini Avam kamarasında bildirmiştir. Romen istikrazı ve zirai kredi Bükreş, 19 (ALA) — Meb'usan ve âyan meclis- leri Paris'te: aktedilecek is- tikraz mukavelenamesile bir ziral kredi ihdasına ait pro- jeyi kabul etmiğtir. Japon Meb'usan Meclisi daktilolarının grevi Tokyo, 19 (A.A.) Meb'usan meclisinin bütün İsteno daktiloları dün grev yapmış olduklarından mü- zakerat bizzarure münkati olmuştur. Bu grevin sebe- bi dün muhalefet azasından bir takımı tarafından İsteno daktilolar üzerine yapılan ve içlerinden birisinin has- taneye kaldırılmasına sebe- biyet vermiş olan hücum dolayısile hâsl olmuş olan kalgaşalıklardır. Muhalefet daktiloları azası llteno meclis — müzakeratına zabılları tahrif etmekle it- tham ediyorlardı. ait Grevciler bugün tekrar işe baslamağa muvafakat etmişlerdir. Fransız - Yunan ticaret muahedesi Atina, 18 (A.A) — Yu- nan hükümeti Mart niha- yetinde mer'iyet müddeti bitecek olan Fransız - Yu- nan ticaret muahedesin'i mefsuhiyetini ilân etmiştir. Atina 19 (AA) — 11 Mart 1929 tarihli Fransız Yunan ticaret muahedena- mesile 18 Mart 1930 tarih li itilâfnamenin 18Nisan 1931 tarthinden itibaren meri'yet- ten sakıt olacağının ilânına karar veren nazırlar meclisi bu tarihten evvel Fransa ile yeni bir itilâf akdi ümi- dini izhar etmiştir. Bahriye mütehassısla- rının içtimar Londra, 18 (A.A)— Fran- sız ve İtalyan bah>iye müte- hassısları yarın Londra'da yapılacak içtimada — hazır bulunmak üzere Londra'ya gelmişlerdir . Bu içtimada bir kaç gün evvel aktedil- miş olan deniz itilâfının kat'i ve nihai şekli kaleme alnacaktır . Calais, 18 (A.A.) — Fev- kalâde murahhas ve orta e!İçi payesini haiz bulunan M. Massigli ile Amiral Darlan, deniz itilâfı tahrir heyetinde Fransayı temsil etmek üzere Londraya gitmişlerdir. Alman dahiliye nazı- rının bir mülâkatı Paris, 19 (A.A.)— Maten gazetesi, Alman dahiliye nazırı M. Wirth'in bir mü- lâkatını neşietmsktedir. Mu- maileh, bu mülâkatında müfrit fırkaların menşele- rile tehlikeleri hakkında izahat ve teşrihatta bulun- maklta ve Almanya için medeni ve siyasi terbiye- nin zaruri olduğu neticesi- ne yâsıl olmaktadır. Belçika meb'uslarının —.. tahsisatı Brüksel, I9JA.A) —Meb'u- san meclisi maliye ercüme- ni 11 reye karşı 15 rey ile Meb'us tahsisatının yüzde 10 nisbetinde tenkısli kabul etmiştir . Şimdiye kadar, bu tahsisat 42 bir — franktan ibaret idi . Ingiliz bahriye bütçesi Londra, 19 (A.A.,) — Avam kamarası — bahriye bütçesini kabul etmiştir. Fransa da Deniz itilâfı Paris, 18 (A,A) — Meb- 'usan meclisi 'hariciye en- cümeni deniz itilâfı mazba- ta muharrirliğine”M. Emile Borel'i intihap etmiştir. Encümen. bu itilâfa kar- şı alacağı — vaziyeti tayin edeceği içtimaı bahriye en- cümeninin teknik noktai nazarından bir vaziyet ala- cağı tarihe kadar tehir”et- meğe karar vermiştir. Bu- nunla beraber encümen bu itilâfi evvelce elde edil- miş veya bundan sonra elde edilecek beynelmilel emniyet ve selâmet temi- natına derecei tealluku nit- betinde takdir ve tasvip et- mek hususundaki niyetini şimdiden izhar etmiştir. Encümen, bu itilâfın Akdenize dair bir itilâf ha- imkân hasıl mu- zırlan nasına lâzım geldiği talaasında bulunmaktadır. 10 saat Çengele asmışlar Nashville, 17 (A.A.)—Hü kümet, Tennesse'de bulu- Nashville hapishane- sinde bazı azılı mevkufla- rın duvarlara çakılmış çen- gellere — saatlerce müddet asılı bırakıldıkları hakkın- daki iddiaları ne dereceye kadar doğru olup olmadı- ğıni araştırmak — üzere bir tahkikat komisyonu teşkil etmiştir. Mahpuslar arasın- da bir kadın bu çengeller- den birine kollarından 10 saat kadar asılarak o halde bırakıldığını temin - etmek- tedir. Bir komünist Bir tüccarı vurdu Brüksel, 18 (A.A) — Ga- zeteler, bir İtalyan komü- nistin yine İtalyan tebea- sından bir tüccara bir el revolver atmış — olduğunu, fakat kurşunun isabet et- mediğini yazmaktadır. Mu- taarrız, tevkif edilmiştir. Chbharleroi'dan bildirildi- ğine göre, sokaklardan bi- rinde revolverle öldürülmüş bir İtalyanın cesedi bulun: muştur. Joliet isyanı nasıl oldu Joliet, 19 |ALA)- Dünkü isyan hapishanenin küçük sandaliye fabrikasında baş- lamıştır . Orada çalışmakta olan 170 mahpus birdenbire gardiyanların üzerine atıla- rak ellerini bağlamışlardır 1800 kişiden ibaret olan mahpusların hemen hemen hepsi asilere iltihak etmişler ve atelyelere yemekhanelere ateş vermişlerdir. Bu akşam gelen gtakviye kıtaatı sükün ve intizamı iade etmiştir . Okyanus üstünden telefonla muhavere Vashington, 19 (A. A. — Dün M. Stimson Londra'da bülunmakta olan M. Da- ves ve M. Morrov ile tele- fonla uzun uzadıya — görüş- tükten sonra Fransız, İn- giliz, İtalyan deniz itilâfna- mesinin tanzim ve tesvi- dine —Amerikanın iştiraki hususunun zaruri - olmadı- ğinı byecan etmiştir. Yunanistan'da grev Atina, 18. - (A.A.) - Fi- rın amelesinin yapmakta oldukları grev bu gece ni- hayet bulmuştur. etmesi nan ., * Viking Vapur felâketi Saint Jean 18 (A.A.) — Bir tahlisiye gemisi, Viking vapurunun kıç tarafında, in- filâkın tesirile oraya atılmış ve orada büzülüp kalmış olan 3 tayfa bulunmuştur. Bun- lardan birisi, geminin telsiz telgraf memurudur. Bu za- vallılar, diri değil âdeta ölü bir halde bulunmaktadırlar Telsizcinin !2 bacağı kırılmış ve vücudunun yarısı donmuş- tur, Halihazırda bu felâkette ölmüş olanların miktarının yirmiyi tecavüz etmiyeceği ümit edilmektedir. Bu tel- grafa nazaran bankiz âdeta inişli çıkışlı bir dağ manza- rası arzetmektedir. Buz kıran gemisi kaza- dan kurtulmuş olanların se- kenesinden bazı kadınlar ta- rafından tedavi edilmekte bulundukları Horse İsland adasına gitmeğe uğraşmak- tadır. Bu adada yiyecek ve ilâç fikdanı şiddetle hisse- edilmektedir. Gemiler buz manlaları arasından kendilerine yol açmağa muvaffak — olma- makta olduklarından Horse adası ahalisinine yiyecek ve içeceklerini almak - için yürüyerek vapurlara gitme- ge çalışacaklardır. Buzlar üzerinde — Viking vapuru yolcularından sağ kalmış birkaç kimseler daha bı- lunmuştur. Bunlar açıktan ve soğuktan derece mustarip bulunmaktadır. New-York, 19, (A.A) — Viking yolcularından sağ kalmış olanlarla Horse İs- lant adası ahalisi kıtlık teh- likesine maruz bulunmak- tadırlar. Terre Neuve hükümeti, tahlisiye vapurları mürette- batına kendilerini adadan avırmakta olan mesafeyi yürüyerek katetmeleri için son talimat vermiştir. Zira va- purların hareketlerini müm- künsüz kılan bir takım ban- kizler arasında kalmış!'ardır. Vasseur bankası Paris, 18 (A.A.) - Bir müddet evvel iktısadi buh- ran dolayısile muzmelâtını tatil etmiş olan Vasseur bankası ile alacaklılar mec- Hisi arasında yüzde yüz esa- sına göre bir tesviye sure- tini mutazammın bir muka- vele yapılmıştır. İstanbul Asliye Üçüncü hukuk mahkemesinden: Ma dam Lüizin kocası Dolap- derede Yenişehirde Irmak sokak 48 numaralı hanede muükim olup — ikametkâhı meçhul bulunan Misak Me- raşlıyan — efendi — aleyhine açtığı boşanma davasında tahkikat hâkimliğinden mü- ttehaz adi gıyap kararı ü- zerine gelmiyen mumaileyh hakkındaki tahkikat tekem- mül ederek evrak müştemları mahkemeye verilmiş oldu- ğundan muhakemesinin icra- sı için tayin edilen 15 Nisan 931 Çarşamba günü Saat 14 te Misak Meraşlıyan fendinin hazır bulunması veya — vekil — göndermesi aksi takdirde gıyaben muha- kemesinin e- icra — kılınacağı ilân olunur,