31 Mayıs 1931 Tarihli Yarın Gazetesi Sayfa 1

SENE: 2 “Abone Şeraiti DAHİL İÇİN Seneliği : 1400 kuruş|Seneliği Alt Aylığı : 800 Altı Aylığı Üç Aylığı : 450 Üç Aylığı » Nushası her yerde 5 kuruş HARIÇ İÇİN : 2700 kuruşi : 1500 : 850 » » 31 MAYIS — PAZAR 1931 YARIN Başmuharriri ARİF ORU! İst. Ankara caddesinde | Tel. Santral İst. 24316 dairei mahsusa Telgraf İst. (VARIN) Pasta kutusu İst. 395 DahiliNo. | Başmuharri: » No. 2Müdiryet » No" 3 Tahriri » No. 4Muhasebe Gönderilen evrak iade olunmaz. — Fırka Kkarsısında devlet reisi —e Fırka imkânı niçin olması Hususi mehafilde n? deniliyor ki: Fethi Beyin Serbes fırkayı feshetme- sinin belli başlı sebepleri malümdar. Fethi Bey : —Ben Gazi Hz.ine karşı hareket ede- mem> demiştir. Herhangi bir yeni fırka bu nazik vaziyet harşısında kalamaz mı Yeni — fırka ıızıelelerlî mevzuu, resmi mahiyeti bu- lunmıyan bazı hususi meha- filde endişeli bir hava ile karıştırılmak — isteniyor. Bu watandaşların haklı olma- dıkları iddia edilemez. Çün- kü temas edilmek - istenen nokla, vatandaşların heyeti umumiyesince — hassasiyetle karşılanacak kadar ehemmi- yetlidir. Çok muhterem Fethi Be- yin ani beyannamesile,“Ser- bes fırkanın, nasıl feshedil- miş olduğu malümdüur.Fethi B. Gazi Mustafa Kemel Hz. ine karşı hareket edemiye- | ceği mazeretini, fırkasının feshinde âmil olan en belli- başlı sebep olarak kaydet- mişti. Fethi Beyin kendi hu- susl görüş ve kanaatleri © merkezde bulunuyordu. Halbuki, — Serbes fırkanın infisahından sonra, gerek Devlet R. Mustafa Kemal Hazretleri, gerek Hükümet R.| hmet P. muühtelif ve- silelerle, fesihten evvel Fet- hi Beyin yapmak tasavvur ve kararını verdiği hare- ketten malümatları olmadı- ğını tasrih etmişlerdir. İsmet Pş. nın beyanna- mesile, Halk fırkası kongre- sinde okunmuş olan umu- mi Riyaset beyannamesin- de işaret edilen nokta- lar vardı. O cihet burada bırakılarak, yeni - teşekkül edecek bir fırka ile Halk fırkasının, bir de Halk fir- kası umumi reisi bulunan, ayni zamanda Reisicümhur Hz. nin zati vaziyetleri üze- rinde durmak icap edecektir: Bir defa fırka, cemiyet ve ne olursa olsun, Halk fırkasından ayrı olarak - ta- azzuv edecek teşekküllerde Mustafa Kenıal Hz.nin zatla- rını hatırlamak, milletin bir kısmından — ziyade — Türk vatanının ve Türk camlası- nin malı bulunan çok bü- | yük adama karşı, zimni hürmetsizlikle — tevemdir . Mustafa KemalHiz.leri, Halk fırkasını kurmuş olabilirler, gene o fırkanın umuümi reisi — bulunabilirler, fakat Türk devletinin reisi, devleti terkip eden vatan ve mil. letin tabil mümessili olma- ları itibarile de, fırkadaki | vaziyetleri ikinci, binaen-” aleyh asıl olan vazifeleri ya- nında tâli kalmak tabildir. | Nitekim, Devlet reisi bu- Jundukları müddetçe fırka işlerinde bir resmi vekilleri ? ARİF ORUÇ bulunmaktadır. Riyaseti u- mumiye beyannamesi, fırka kongresinde umumi reis ve- kili İsmet Pş. tarafından okunmuştu. Beyannamenin Serbes fırkaya temas eden kısmında da: “Umumi Reis veya vekilinin, kaydı sara- hatle göre çarpıyordu. Ge- çen sene “Yalova, da ya- zılan cevabi mektupta da, kendilerinin vaziyetleri tas- | rih edilmiş bulunuyordu. Mustafa Kemal Hz. nin vaziyetleri, daha ziyade *“Teşkilâtı esasiye, kanunu ile tavazzuh etmektedir. Evvelâ Türkiye Reisicüm- huru mes'ul değildir. Bir fır- ka bükümeti olan kuvvel icraiyenin ısdar ettiği mukar- reratın hiç birinden mes'ul olamazlar. Mes'uliyet,o karar-| ları imza eden Başvekil ile ait olduğu vekile aittir. T. C. M.de: 41 M.de: 39 Görülüyor ki — Türkiye Reisicümhurları, — Teşkilâtı esasiye ile gayri mes'uldür. Halbuki, ayni kantınla fırka namına hükümet eden kabine| bütün ef'al ve icraatından mes'ul tutulmaktadır. Gene T. C, nin 32 inci maddesi, Türkiye Reisicüm- hurlarını Millet meclisi mü- zakere ve — münakaşaları- na karışmaktan bile, men et- mektedir. Bu memnuniye- tin birinci sebebi;. ademi mes'uliyet olmakla beraber, ikincisi: Meclisteki Fırka münakaşalarına — karışma" ması, fırka münakaşoları Fevkinde, bitaraf kalması, nüfuzunu — istimal — ederek herhangi tesir yapmaması endişelerinden ileri geliyor- du. Demek oluyor ki, Mustafa Kemal Hz. leri Devlet Reisi bulunduklari için, fırkaların Meclisteki tezahürlerine işti- rak edemezler. Dolaysile de, fırkalar fevkinde, nâzım va- ziyette bulunurlar. Aksi tak dirde: Devlet ile Fırka mef- humları — arasında — zerre kadar fark kalmamak icap- ederdi. Halbuki, Halk fırkası ekse- riyetini temsilen icra vazifesi görerek, memleketin dahili harici siyasetini idare eden hükümet tamamen mesül bulunmaktadır. Kendisi fir- kasına, fırkası millete karşı müteselsilen mes'ul bulun- dukları müddetçe, umumi Riyasetin de ayni mes'uliyete iştirak — etmesi zarureti hu- (Devamı 4 üncü sayfada) Maliye teşkilâtı Yarın tatbika başlanıyor Yeni kadrolar bugün gelecek Defterdar Şefik B. (Yazısiç sayfamızdadır.) Yeni kadrolar gel- imeden verilmeyecek Dün akşama kadar ne renmi ve nede — nimiresmi dairelerin — kadroları gelme miştir: -kadroların bir geci- keceği söyleniyorr. Malum olduğu üzre kadrolar gelme- den maaşlar verilmeyecek- ti . Eytam maaşları Eytam ve eramil maaş- ları iletekaüt maaşları 1 Hazirandan itibaren maliye şubeleri tarafından tediye edilecektir. Tediyat 1 Hazı- randan 7 Hazirana kadar devam edecek ve evvelâ kadınlara tediyat yapılacak- Ur. Şevket sağ ölen kim? Dünkü polis haberleri içinde esrarkeş çamur Şev- ket isminde birinin esrardan öldüğü yazılmıştı. Halbuki çamur Şevketin öldüğü rivayet edilen yer işte bu çeşmedir. Dün bizzat çamur Şevket bu garip va- ka hakkında ne anlatıyor? (Tafsilâtı 4 üncü sahifede) | opun Jâyihaları Bu nasıl B. M. tasarruf ? Meclisi Mudanya, Bursa hattı satın mı alınıyor ? Ankara, 309(A.A.) — | B. M. Meclisi bugün Reis Vekili Refet Beyin riyasetin- de toplanmıştır. İstiklâl har- bi malülinirte verilecek 5100 liralık — Hakdi — mükâfatın 1930 senesi bütçesinin eytam ve aramil maaş ve tahsisatı faslından tesviyesi hakkın- daki kanun lâyihası kabul edilmiştir. Divanı muhasebat bütçesin- de 2,700 Hiralık münakale yapılması, şehir ve köy yatı mekteplerin 1931 haziran ve temmuz ayları mesarifile sanat mekteplerine yapıla- cak yarılım hakkındaki ka- müzakere ve kabul olunmuştur. Buna nazaran şehir ve köy yatı MASaRLANeesenesenesaSaS ebeknenanacaL e şEnASeRAdASEn aN mekteplerinin 1930 — bütçe- sile kabul olunan kadrosu dahilinde 1931 senesi hazi- ran ve temmuz ayları ma- aş ve ücretleri ve bu ay- lar zarfında vuku bula- Nafıa vekili —Hilmi B. l (Devamı 4 üncü sahifede)) Barem Darülfânunu yerinden oynattı Kadri Raşit paşa niçin istifa etti? “Gençleri. tekaüde sevkettiler!,, diyor Darülfüânun emini tekrar Ankaraya gitti Baremin kıdem — esası üzeriüden tatbiki mes'elesi- vin Darülfünun ve bilhassa Tıp fakültasini altüst ettiği malümdur. Hatta tıp fakül- tesi müder:islerinden Darül- fönun — divan — azasından bulunan Kadri Raşit Paşada bu yüzden istifağj etmiştir. Kaeri Paşanın is- tifam hayli dedikoduyu mu: cip olmustur. Bazı müderrislerin Kadri Raşit Paşanın Tıp fakültr- k"“ muarız olduğunu ileri .sürerek Barem meselesinde bu sebeple aleyhlerine ha- reket ettiğini söylemektedir Bu mâho dedikodular üzerine Kadri Raşit paşayı gördük. Kadri Raşit paşa bu hususta gazetemize şu izahatta bulundu —“Arkadaşlarım Divan- da bütçe meselesini kâfi miktar müdafaa edemediği- ni zan ettiler. Ben de istifa edip, ken- dilerinin müdafaayı daha iyi yapmalarını rica ettim. Mütekaidin hakkında yapı lan muamele de ;oooşwşb—»o. * DIKKAT!; vavererarra aN İngilizler Türkiyeyi 50,000 İngiliz lirasına nasıl satın almak istediler? Fevkalâde ifşaat.. hakka | | müstenit değildir. Çünkü hocalar içinde ki mütekaitler pek genç iken tekaüde sevkedilmiş bulu- Darülfünunu yerinden oy- natan Barem için tekrar Ankaraya giden Muammer Raşit B. (Devamı 4 üncü sahifede) Poliste tensikat Müdür Ali Rıza B. ne diyor? Yeni tanzim olunan hü- kümet bütçesi hasebile Polis müdiriyetinden de memur çıkarılıp çıkarılmayacağı hakkında — Polis müdürü Ali Rıza Beyle görüşen bir muharririmize — mumaileyh demiştir ki : Müdiriyetimizde bulunan mevcut polislerin çıkarılma- ları hakkında bize tebliğat yapılmamıştır ve yapılmıya- caktir. Yalnız şurasını — söyle: mek iİsterim ki: tabil mev- cut bir takım münhallât var. dır. Bunlara hiç bir kimse- şenin alınmaması için emir gelmiştir. Bu suretle tasar: ruf temin olunacaktır. * Talip yok! Yeni intihap için emirde yok Münhal mebusluklar hak- kında intihabata başlanma- sı için düa de emir gelme- miştir. Geçen intihabatta müstakillen namzetliklerini koyanlar 40 kişiden fazla olduğu halde bu defaki in- tihap için henüz hiç kim- se namzetliğini koymuş de- ğgildir. H. Vekili Ank raya vardı Ankara, 30 (A.A.)— Ha- riciye vekili Tevfik — Rüştü Bey bu gün şehrimize av- det etmiş, istasyonda Meclis Reisi Kâzım paşa ile Maliye, Nafıa vekilleri, Milli müda- faa müstaşarı, Hariciye ve | bazı sefaratler erkânı tara- fından karşılanmıştır. Son vaziyet!