1 Eylül 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 16

İç pazar meselesi. İsmail Husrev. Sanayi kuruluşunda cn mühim dava hiç şüphesiz pazar mesele- sidir. Bizim gibi harici pazarlarda harcıalem sınat mamulaâtını satmak imkân ve ümidi olmıyan memleketler için pazar ancak içpazardır. İçpazarın masetme kabiliyeti, alım kuvvetidir ki, sı- naf kuruluşun inkişaf temposunu tayin edecektir. Binaeneleyh seri ve olgun bir sınai oluş için içpazların alım kabiliyeti canlılı- ğını ayakta bulundurmak, iktisat siyasetinin ana problemini teş- kil eder. & İçpazar, zati iktisat sisteminin inhilâl ederek emtia iktisadı sis- temine istihalesi seyrinin bir muhassalasıdır. Emtia iktisadının inkişafile muhtelif işletmelerin, muhtelif istihsak kollarının (branşlarının), muhtelif mıntakaların muayyen işlerde ihtisas- laşmaya başlaması bir iş bölümü ve bu is bölümü de ihtisaslaşan bu işletmeler, istihsal kolları ve mıntakalar arasında bir emtia mübadelesi dağurmuştur. Fakat bu ihtisaslaşma hareketleri, iş bölümünün teessüsü, mübadelenin inkişafı, geniş bir içtimat oluş havası içinde cereyan eder. Bu içtima! oluş, köylü ve esnaf işlet- melerinin farklılaşması (servet kutuplaşması) ve dağılışı (bir kı- sım köylü ve esnafın mülkiyetinden tecerrüt ederek kol kuvvetini satan amele haline gelmesi) dir. Bu içtimai oluşun inkişaf derc- cesi ayni zamanda içpazarın |inkişaf derecesini tayin eder, İçti- mai farklılaşma ve dağılış nekadar ilerlemişz ise, içpazar o nis- bette genişlemiş ve derinleşmiştir. İçpazar iki istikamette teessüs eder: 1 - Zati iktisat sistemi inhi- lâl edince müstahsil zati ihtiyaçlarını bizzat kendisi değil, sattı- gı emltianın bedeli mukabilinde pazardan temin eder. Binaena- leyh emtia mübadelasinde istihsalle islihlâk birbirinden ayrılmış- tır. Emtea mübadelesi ilk adımda istihlâk eşyalarının pazarını tesis etmiş, başka bir tabirle islihlâk maddeleri sanayiinin paza- rını yaratmışlır. İstihlâk maddeleri sanayiinin müşterisi blir ta. tar del