6 Eylül 1940 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1
Vatan "Telefi BAŞMUHARRIRİ: PT Balkanlarda Türklük dürüst siyasetimiz, ba- Türklere kalbimi- zi kapadığımıza ve onların ta- | Küne karşı lâkayt olduğumuza | delâlet etmez. ——— ——— Yazan: Ahmet Emin YALMAN Bizi riçteki -Romanyanın geçirdiği — cerra- İ ameliyeler bize, kendimize ait irkaç şeyi hatırlatıyor. Bunlar- dan birincisi Remanyada yaşıyan Yarım milyon Türkün âkıbetidir. öncisi de hariçte yaşıyan Türk- eri düşünecek devamlı teşkilâtı- Tizin yokluğudur. -60,“20 senelik bir zaman, ta- Tih ölçüsile çok kısa bir müddet- tir, İşte bu kadarcık bir. zaman &vvel bütün Balkanlar Türklüğün ükim olduğu bir yerdi. — Yalnız| ve idari bakımdan deği Yer yer miktatca üstündük. Öl- madığımız yerlerde de dil, kültür Kimiyetimiz vardı. Bu hâkimi- Yet Osmanlı istilâsından — sonra kurulmuş değildi. Bin küsur se- nedir Balkanların büyük bir ku- Mi kısa fasılalarla - Türk idaresi altında bulunmuştu. Osmanlı daresi, Rumen topraklarında ku- rulan Türk idarelerinin birincisi | değil, onuncusu idi. | Balkan Türkleri bulundukları toprağa kök salmış, surlarla aikı tentas yüzünden mil İi hüviyetleri kuvvetlenmiş, dü- Tüst yuhlu, çalışkan — insanlardır. ki, üç nesildir. Osmanlı idaresi Muharebeler, beşinci kolların f ti, kendi cehaleti ve iktid uzlığı yüzünden Balkanlardan dit adım çekilmiş ve bu mükem- TMel insanları yabancı — idarelere terketmiştir. Türklerden kimi, bu idarelerin plânlı tazyikı yüzünden 'er şeyini feda ederek muhacir ka fileleri halinde anayurda akmış- 'ar. i bütün tazyiklere —karşı Turmaş, eski toprağında varlığı- aa devam etiniştir. Kimi de (bu arada bilhassa bizden lâyık ol- dukları sevgi ve anlayışı hiçbir man görmemiş olan Hiristiyan Türklerinin bir karnı) bulunduk- hâkim tesirleri için- Biz bü manzaranın hazin- liğini görmedik denemez. Fakat Huurlu bir millete lâyık bir suret- te duyamadık. Çünkü anayurdun kendisi gailelerden baş kaldira- Miyor, geri çekile çekile bekası | için çarpışıyordu. -Bugün anayurdumuzdaki var- lığımız küvvetli temellere da; niyor. Milli siyasetimiz dürüst, a- Şık, geniş bir şekilde kurulmuş. kökleşmiştir. Artık bugün hariç- teki Türklüğün âkibetine vakar- h, fakat her halde yakmdan alâ- kalı bir gözle bakmaraza hiçbir engel yoktur. Etrafımızda — bulunan memle- | ketlere bakalırn: Kendi cinslerin- den olarak hariçte yaşıyan nüfu- sun yerlerinden — kımıldanmasını istemiyorlar, — çünkü bu — nüfu; kendileri için bir takım toprakla- ra hak iddia etmek maksadile kullanılacak bir vasitadır. Biz bu yolu tutmadık. Kuvve- timizi anayurda toplanmakta va bu yurdü elbirliğile inkişâf ettir- mekte gördük. Her türlü arazi ldialarını —( n tasliyeye uğrattık. Dunun en açık ve saf bir delili olarak da hariçteki Türkle- re kucağımızı açtık. Hattâ bütçe imkânlarına göre bu Türkleti a- nayurda nakledecek, orada kök (Devamı: Sa, & Sü. $ e) | semtlerde ekmek bulunmumasına ge- 24136 AHMET EMİN YALMAN Birçok karışıklıklara sahne olan Transilvanyanin mühim şehirlerinden Cluj'un mamur manzarası Köstencede 6 Saat Süren Bir Sokak Harbi 45 ÖLÜ 70 YARALI! Kluj'da İtalyan Konsolosluğu Tahrip Edildi (Buna ait haberler & üncü sayfada) Kanlı 'arbedelere sahne olan Ekmek Meselesi Memleketinde yeni bir diktatör- lük rejimi kurmak istediği anlaşılar Kral Karol bir görünüş Köstence'den Fındıklıda Un Olmadığını İleri Sürerek Ekmek Çıkarmak | İstemiyen Bir Fırında 70 Çuval Un Meydana Çıkarıldı. Buğday fiyatlarının yükselmesi ve piyasaya İdfi derecede mal gelme- mesi bazı kırmacıların fırmlara z ün vermesine ve bu yüzden — bazı bep olmuştur. Toprak mahsulleri o- fisi piyasamıza her gün 300 vagan buğdüy verdiği balde fırınlarda ua bulunamamasının iki sebebi — vardır. Biri: Değirmenlerden ve piyaandan | şehrimizdan manda- Balıkesir, Bur- &9, Marmara kasabalarile "Trakyaya, Köradenizin yakm kasabalarma ka- dar un gönderilmesidir. — Fiyatların bu sevkiyata müsalt olması da şeh- Fit ün stokunü Azaltmaktadır. İkin «t eebep Anadahıdan tüccar nümma getirilecek buğdayların nakli için Tüzümü kadar vagon tahsis edileme- mestdir. Demiryolları idaresi avveli ofisin buğdaylarını nakletmekte ve boş vagon kaldığı takdirde tüccara | ları şehrimize ayrılan Üç yüz tonun mühim bir kısımımın müteahhit kana- ile gehirden çıkmasına — sebep ol- maktadır. Bü itibarla toprak ofimin | günlük buğday miktarını hiç olmaz. | #a yüz tan kadar artırması zerureti vardıı (Devamı a. 4; Sü. 2) “Üzerinde 1000 Lira: Çıkan Dilenci Kiralamaktadır. Bu yüzden muhtelir | Yot buğday mıntakalarından piyasamıza kAfI derecede buğday getirilememek. tedir. Bazı fırıncılar büyük un stoku yapamadıklarından ve un tedârikin- de müşkülâta uğramak ihtimallerini | b düşündükleçinden çıkardıkları ekmek Müktarını —nisbeten — azaltmışlardır. Burdüt dolayı bu fırınlarık Tulün- düktarı semtlerde bol ekmele bul mamıştır. Toprak afisin her gün tofr buğdayların artık şehrin n karşılıyabilmesine de imkân gö- Tülmemektedir. Çikikli eehrimiz geçen seneye nü- zaran dana çok — kaflibalıklaşmıştır. | Hattâ birçok müteshhitlerin piyasa- 1000 lira sahibi dilencinin resmi mıizdan ün mübayan etmekte olma- (Yazısı 3 nci sayfamızdadır.) | | | MÜHİM BİR HİTABESİ | 0 Fena Adam Bir —| Maceraya Teşebbüs Etmenin Zamanı Geldiğine Zahip Olursa Hesabını Göreceğimizden Emin Bulunuyoruz rek Churehill şu miştir: «Biz şu adalarda, birikmiş olan fesatlık ve zulmü- * sözleri — söyle- » pe düşmanın ! nün yükü altında bulunı Şoför tutuldu. * Kutlandı Bavas, 5 (ALA.) — Bavas Kon- gresinin Ebedi Şef Atattirk'ün başkanlığında toplantısının S1 in- «i yıdönümü olan 4 eyiâi günü, Merasimde Sivas o mebisu — le- kur, memleket — hastanesi baş bekimi Sırri Aher ve lise son sınıf talebesinden Pakire — Yener söyledikleri — nutuklarda, — Sıvas Kangresinin Türk milletinin kur- tuluşundaki büyük önemini teba- Tür ettirmiş ve Ebedi Şef Atatür- kün aziz hatırasını anmışlardır. Bundan sonra, başla Vali Akif - yidoğan olmak ürere - kengronin toplandığı ise binasına gidilerek tarili salon — ziyaret — edilmiştir. Dün bütün gün Svas halkı ayni süretle bu tarihi salonu — ziyaret İzmirde Feci Bir Kaza İzmir, 5 (Telefonla) — Kemalpaşıdan üzüm getiren bir kamyon devrildi. Acrpayam'ın Yeşil- ova köyünden Mustafa Kilci ve Mehmet Pamuk İtalyanlar Ege Denizinde Bir Muharebeden 'Bahsediyorlar İngilizler Şîd(ietli Bir Hücumda Bulunmuşlar İtalyada bir mahal, 5 (A A.) — İtalyan umumi karargâ: hınin 90 numaralı tebi Cezayir sahilleri açıklarında sefer etmekte olan üç İngiliz kru- vazörü ile iki İngiliz torpido muh- dbi, — tayyarelerimiz — tarafından şiddetli bembardımana tutulmuş lardır. İki kruvazöre büyük çap- Fakat bu yükün altında bir vaziyette değiliz. Dört ay ev- vel buraya Ük geldiğiniz zaman- lar, nisbeten küçük bir düşman ordusu dahi, mahvedilmeden ev- vel çok hasarat yapabilirdi. Fa- kat şimdi çok“kuvvetli orduları- miz — mevcut , bulunmaktadır. t Iiaslrnyorlerin Teslim Edileceğini Almanlar Öğrenmiye Çalışıyorlar Vaşington, 5 (AA.) — Ro- ösevelt'in kâtibi Farley, İngiliz- lere verilecek destroyerlerin ha- İreketi hakkında dün gazeteciler tarafından sorulan bir suale şu ce- İvabı vermiştir: sAtnarsi bunların ne zaman hareket edeceklerini, nere- de olduklarım vesair — malâmatı almak için çalışmaktadırlar. Ro- iliz - Amerikan ösevelt, İngil "|lAfı hakkında efkârı umumiyenin | göstermiş olduğu hissiyattan çok memnun olmuştur. Beyaz köçke gelen yüzlerce telgraf meyanın- da itilâfa muhalif olanların adedi Tokyo, 5 (AA.) — D. N. B. Yomiuri Chimbün gazetesi şun- ları yazmaktadır: ” Kadro harici çıkarılmış elli A- merikan destrayerinin satın alın- ması, İngilterenin askeri vaziye- tinde hir tebeddül husule getire- mez. Buna rağmen İngiltere bu gemi alıyor, müsellâh ünlerini de icara veriyorsa, maksadı an- cak Amerikayı harbe — sürükle- mektir. Bu manevra ile ayni za- manda, İngilterenin kuvvej ma- neviyesini yükseltmek istiyor. Her halde İngiliz * Amerikan itilâfı- yetinin pek yakın olduğudur. Mezkür gazetle, bu itilâfın, İn- giliz - Amerikan nüfuzunun Pasi- fikte ve Uzak Şarkta takviye e- dilmesine matuf bulunduğunu zennetmektedir. Japonya bu ye- ni vaziyeti gözden kaçırmamalı- dır. Japonya, İngiliz - Amerikan tazyikinin artmasına intizar etme- lidir, demektedir. — — NOTLAR $ EKMEĞE DİKKAT! Bazı semtlerde bir ekmek sıkışıklığı göze çarpıyor. Halk, geç vakte, meselâ ge- ce dokuza, dokuz buçuğa ka- dar fırınların içinde ve önün- de birikmiş; bekliyor. Tatsız ve müheyyiç manza- ra! Fırıncıların iddiasına göre o seratlere mürettep miktardan eksik un veriliyormuş. Doğru mu bu söz? Bilmiyo- ruz. Her halde gida bakımından dünyanın bu en mesut memle- ketinde yeni ve bereketli mah- sulümüzü idrâk — ederken ek- mek sıkıntısı çekecek değiliz. Belki biridari aksaklık, bel- ki bir ticari dalavere, — Halkın rahatı ve işlerimizin — selâmı namına ikisini de gidermek lâ- zım! Ekmek meselesi — şakaya gelmez. İngilizlere NeZaman | nn mânası, İngilterenin mağlübi- Churehill'in elinde makineli tüfekle alınmış bir resmi Şayet o fena adam — sergüzeşi teşebbüs etmenin zamanı geldiği (Devamı: Sa. 4 Sü. 3 te) Romanyanın Romanyanm parçalanması, ora- da bulunan yarım müyon Türkün Akibetini mamleketimiz için gü- Dün Mmeselesi haline koymuştur. Memleketimizde çok — yakindan Klâka uyandıran bü mesele hakkın- da malümat topladık. Vaziyet şu- Gür: Uzün matihaceret — akınlarından sonra büğün hâlâ Romanyada ya- rım milyon Türk kalmıştı. Roman- Y parçalanınca Türklerden iki yüz kırk beş bini Besarabya ile baraher Bövset idaresine geçmiştir. Geri kalanlardan yüz yirmi baş bini (Sekaşn bin Müslüman ve kirk beş bin hıristiyan Türk) — Dobrüca ile Bulgür idaresine geçiyor. Çoğu Köstence tarafında olmak üzere biltün Romanyada antak — 130,000 'Türk kalıyor. Ramanya arazisinde bin dört yüz seneyi bulan Türk varlığında büy- lece Son gürlerde çok cesalr daği- şiklikler Olmuştur. TÜRK BİLİNİN HAKİMİYETİ | — Yarım mülyon Rumen Türkü bin küsur senodenberi yalnız kendi dü | ve kültürlerini muhafaza etmekle Kkalmamışlar, bu âili ve — kültürü gokluk halinde bulundukları muhit. derde tâ bügüne kadar yaymırya muvaffak olmuşlardır. Vakit vakit Romanyayı ziyaret oden'Türk ga. Hetecileri, 1067 senesinde akıp ge- den Oğuz Türklerinin bekayası olu- Tük Romanyada yaşıyan haristiyan Türklerle zahmetsişce tülrkçe — ko- nuşmuşlardır. Bu huristiyan Türklerin yaşa- Gıkları bütün ashalardaki coğrafi iimler, Ramanyanm ve Balkanla- Tn diğer tarafında — olduğu gibi. türkçedir. Akdoğan, Gelincik gibi adlar taşıyan Türk köylerine tena- dür edilir. Küstencenin yanı başın. da Acıca gölü vardır. Biraz — öte- de Tekir gölü gelir ki, içinde kır- mıizı bir böcekten buşka - canlı bir şey yaşıyamadığı — için — takırdan Borma demir adını taşıyar. olmamaları dolayisile arapça isim- der almamışlardır. Afalarında, Sa- rıca. Tabakoğlu, Anatoi, Balaban, Biricik. Boyluogtu, Ökstzoğlu. Kibi soyadlarına tesadüf edilir. Reman- ya hükümeti kendilerini Türk az- Hğı diye tazrmıştı. Türk devletinin yolladığı kitaplarla ve müslüman Son senelerde anayurda gelen göçmenlerden bir grup Dobruca Türkleri Üzerine Yarım Milyon Türkün Akıbeti Ne Olacak Hiristiyan Türkler, Müslüman|” — ta bombalar isabet etmiş olduğu ve bunlardan birisinin güvertesin- de büyük bir sütununur yükseldiği görülmüştür. Bu ayın üçünde düşmanın de niz kuvvetlerinin refakat etmek: te olduğu büyük bir ticaret kafi- lesi Ege denizinde görülmüş ve İtakip edilmiş idi. Düşmanın de- niz ve hava kuvyvetleri, her ne pahasına olurma olsun, kafilenin emniyetini zıman . altına almak için dün fecir vakti Eye denizin- deki deniz te hava Üslerine tanı- ruz eğnek teşebbüsünde — bulun- muşlardır. 'Taarruz, iki hava filosu tara- fından Gadurra ve Mrozza kenip- larına karşı yapılmış ve oralar- daki iki tayyaremize yerde isabet vâki olmuştur. Taarruza bir de niz kuvveti de iştirak etmiş ve bu kuvvet, Scarpante'yi bombardı man ederek binaları hafif hasa: rata uğratmış ve sivil ahiktan bir- çok kişinin yaralanmasına sehe- biyet vermiştir. Avcı tayyarelerimizle tayyare dâfü bataryalarımızın mödıhılf #i, bu taarruzu süratle tardetmiş- tir. Düşmanın yedi tayyaresi dü- sürülmüştür. Üç tayyarenin cem an sekiz kişiden ibaret olan mü- rettebatı esir edilmiştir. Düşman bu suretle tardedilmiş (Devamı: Ba. 4 Sü. 1 de) Askeri Vaziyet Akdenizde yakında büyük deniz etmiştir. Bu tarihi gün şerefine dün bü- tün Sıvas huştanhaşa bayraklar- la süslendiği gibi gece de ber ta- raf teavir edilmiştir. Akşam axkeri mahfilde ayrıca bir de bale verilmiştir. alev Parçalanması 'Türk hocalarla — yedi - senedenlçeri | bunların arasında türkçe — tedrisat yapdıyordu. İçlerinden seksen iki genç İstanbul, Ankara ve Edirne- | Ge tahsil görmektedir. Bunların a- rasındaki umum! urzu, memleketi- mizde kalmak ve Türk cüminsına karışmaktır. - Hiristiyan — Türkleri- | nia dini kitapları, Karamarlı Rum- lar tarafından yazılmış türkçe ki- taplardır. Ayinleri ve dumları ta- mamile türkçedir. | — SİLİSTRE VE TOTRAKAN TÜRKLERİ Şimdi Bulgaristana geçen — Dob-| ruca Türkderine gelince yukarıda #öylediğimiz gibi bunların miktarı yüz yirmi beş bin kadardır. Fakat Romanyadan sön seneler içinde memleketimize mühaceret eden yüz Gört bin Türkün çoğu da buralar- Gan gelmiştir. Bunlar atlarile, hay- yanlarile, neleri var neleri yok her faylerile Romanyayı terkatmek im- (Devamı: Ba. & Bü. 4 te) Yugoslav Kralı 17 Yaşında aa mukabil Churebili son nutkun- ©a İstilâ tehlikesi geçmemiştir, di- yöor, Hitler de bunu teyit ediyar. Herhalde eylâl ayı zazfında Bü- Yük Britanya adasma daha şid- detli hücumlar beklenir. 5 Eylâl gündüzü birçok Ah man tayyareleri cenubu şarki sa- mahiyette büyük bir vüs'at kes- betmesi şüphelidir. Dün 17 nci yıldönümünü idrük eden dost Yugoslavyanın genç Kralı Piyer | Yazısı 4 üncüde)
