1 Şubat 1930 Tarihli Yarın Gazetesi Sayfa 2
Sahife 2 çe e Tütün Rezaleti —roe — 1 inci sahifeden|devam — Aşağıya aynen dercettiğimiz vesika, doğrudan doğruya Türk Triyeste konsolosluğunun Hari- ciye Vekâletinin göndermiş ol- duğu resmi bir raporun aynen kopyesinden ibaret bulunmakta- dır. Bu tahrirat iyice ve dikkatle okunacak olursa, içerisinde (Her- man kumpanyasının) ötedenberi Triyestede bu gibi bozuk düzen işlerle meşgul bulunduğu, ve ma- hiyeti meçhul, mağşuş ve kötü tütünleri, Türk tütünü menşe' şa- hadetnamesile (Mısıra) soktuğu anlaşılacaktır. Hatta, (İskenderiye) şehpen- derimiz de şu sahtekârlıktan do- layı birçok şikayetler olduğunu açıkça söylemiş ve nazarı dikkati celbetmiştir. Vesikayı aynen aşa- ğıya geçiriyoruz : Menşe şahadetnameleri veren Triyesle konsolosunun — Hariciye — vekâleline yazdığı 7-1-929 sarihli ve G numa- ralı- tahriratin sureli — * 14-6-929 tarihli 4460-122 nu- maralı raporumuzla arzedildiği üzere, Tiryeste bilhassa İzmir yangınından — sonra bir tütün maniplâsyon merkezi ve bunun tabii neticesi olarak Mısır ve orta Avrupa için bir alım satım piyasası halini almıştır. Bunun başlıca sebebi doğrudan doğruya müstahsilden aldıkları tütünlerin bir kısmını mahallinde işletmek için lâzım olan depoların mev- cut olmaması, yeni imalâtın ise bizde pahalıya mal olmasına mukabil — Tiryestede — harptan sonraki vaziyet icabı, boş kalan ömumi transit depolarının pek ucuz kiralanabilmesidir. Bu halin neticesi olarak burada depoları ve manipolâsyon — işleri — olan büyük alıcılar buraya işlenme- miş olarak celbedilmekte, sonra da yine burada yapılan - satış- larına göre atıl istihlâk piyasa- larına sevkedilmektedir. Bu muamele Yunan ve Bul- gar tütünleri için de varittir. Tiryesteye getirdikleri tütünleri Amerikaya sevkeden Amerikalı şirketler hariç tutulursa yukarıda arzedilen şekilde iş gören mühim müestese Herman Spirer evidir. Bu ev orta Avrupa ile Mısıra tütün satıp göndermektedir. Bu cümleden olarak Mısırdaki İstern şirketine mühim mıktarda Türk tütünü vermek için konturatı vardır. Mısır gümrük idaresi Tiryesteden sevkolunan tütünlere Tiryeste Ucaret ve sanayi oda- sının verdiği menşe şehadetna- meleriyle iktifa etmemekte ve malın menşel olan memleket konsolosluklarından verilmiş ve- tikalar —ibrazını istemektedir. İlk defa Herman Spirer tica- rethanesi bizden bu yolda bir menşe şehadetnamesi isteyince memuriyetimiz müşkil mevkide kalmış ve şu noktaları mütalâa ederek isienilen vesikaları sıkı ve vert bir tetkikten sonra ver- meği muvafık götmüştür. 1— Tiryeste bir manipülâs- yon merkezi olmakta devam ettikçe buraya gayrı mamul olarak — celbedilen — tütünlerin burada ambalajları değişeceğin- den bu mallar için satıldıkları zaman buradan menşe şeha- datnamesi alınması zaruridir. Bu hal her transit merke- zinde ve her malın satım piya- sasında her cins mal için böyle İspanyada meşruti idare yeniden teessüs etmelg üzredir Milli meclis reisi istifa etti. Diktatör şimdi de Balear adalarına vali oluyor Madrit, 31 (A.A) Yakında neşredilecek olan hükümet beyannamesinde meşruti usulü idarenin yeniden tesisi hakkındaki siyasete dair izahat verilecektir. Jeneral Berenger, | harliciye nazırlığının yeniden | ihdası hakkında henüz bir ka- | rar ittihaz edilmiş olduğunu be- yan etmiştir. Milli meclis reisi M. Yangu- | as, istifa etmiştir. Milli meclisin feshine ait e- mirname pek yakında okunacak- tır. tacirlerinin bize sattikları Bre- zilya kahveleri ve Çekoslovak şekerlerinin şehadetnameleri Tir- yeste ticaret ve sanayi odasınca verilmektedir. 2— Mısır gümrüğünün ayrıca | konsolosluklarında — şehadetna- melerini istemesi bize muhtemel olan sui istimalleri bir dereceye kadar kontrol etmek imkânimı vermektedir. — Filhakika bura ticaret odası tütüulerimiz - için şehadetname verirken — bizim iktisadi menşaatımızı değil Tir- yeste piyasasında tütün işinin inkişafını — gözetmesi tabiidir. Deveran eden bir şayiaya na- zaran Jeneral Primo dö Rivera yakında Balear adalarına askeri vali tayin edilecektir. Madrit g1 (A.A ) zaretlerini deruh'te eylemiştir. Madrit 80 (A.A) Berenguer kabineyi teşkil et- miştir. Madrit,30 ( A.A ) Nazırların tahlif merasimi saa 7 de ibra edilmiştir. için istihlâk edez, Mısırın mühim olan yerli istihlâki için aldığı tütün sert Ve ucuz tütündür. (Ne- tekim son senelerde Mısıra ihra- catımız dâlma artmaktadır.) Bu ihtiyaca tekabül eden tütünle- rimiz en Zİyade marmara hava- lisinde yetişir.Edirne mahsulü ile İzmirin Ada tütünlerine benzeyen cinsleri de serttir. Şu halde olsa olsa hile bu iki mıntıka mahsu- lümüz etrafında yapılabilecektir. Halbuki gerek Ada, gerek Filibe, Cuma tütünlerinin bizim onlara benzeyen tütünlerimizden pahalı oldukları tahkik olunmuştur. Bu Konsolosluğumuzca teşebbüs ve | böyle olunca ucuz tütüne paha- vekâleti celilelerine arzolunduğu üzere sevkolunan Brezilya kah- veleri için asgari tarifeden isti- fade maksadiyle Holanda müs- temlekeleri kahvesi diye şeha- detname — verilmiş olması bu noktanın açık bir delilidir. lısını karıştırmakta ticaretçe bir | falde tasavvur olunmaz. * — Şehadetname isteyen Herman Spirer evi en ziyade Türkiye tütünleri üzerinde çalış- maktadır. ( Umumi mağazalar ! istatistiklerinden alınan rakkam- 8— Türk tütünü namyaltında | lara göre bu müessese namına Yunau veya Bulgar tütünü sevkin-| geçen sene memleketimizden | de Mısır gümrüğüne karşı bir hile tasavvur olunamaz. Çünkü bizim tütünlerimize rakip olabilen, ve bir karıştırma- ya mevzuubahs edilebilen bu iki memleket tütünleri de Türk tütün- lerinin tâbi olduğu gümrük res- mine tâbidir. (Burada İtalya mahsulü| tütünlerde batıra gelir- se de bu tütünlerin hiçbir nev'i bizimkilerle yaprak halinde ka- rıştırılmasına — müsait — değildir. Bundan başka cinsi aşağı olan İtalyan — tütünleri — bizimkilerin bunlara yakın cinslerinin fiyatla- rından daha pahalıdır.) Şu halde tütünlerimizi başka tütünlerle karıştırmaktaki mak- sat alıcının aleyhine bir hileden ibarettir. Halbuki alıcı eğer bun- dan haberdarsa hileye lüzum yoktur, değilde aldanması ancak birkaç cins tütünümüz üzerinde mümkündür. Bu cinsler Bulga- ristanın Filibe, Cumaibalâ, ve civarı tütünlerine benzeyen Edir- ne, Yunanistanın adalarda yeti- şen nevilerine pek benzeyen İz- mirin bazı havalisi tütünleridir. 'Yunanlılar mübadillerin mem- leketimizden götürdükleri tohum- larla Makidonyada Samsun ve İzmir tütünleri nev'i ve ayarında tötün yetiştirmeğe muvaffak ol- muşlarsa da, bu yüksek tütün- lerden Misir az miktarda - sirf gelen tütün miktarı 6,250,000, diğer memleketlerden gelen ise 2,000,000 kilodur. Bu iki milyon kilo içinde Bulgar tütünü 200,000 Ada tütünü ise (dört sene evvel iki milyona yakın Olmasına mu- kabil) geçen sene 200,000 kilo- dur. Herman Spirer ve kumpan- yası Makidonyadan aldığı tütün- leri Almanyaya satmaktadır. Zira Almanya yavaş tütünü tercih | ediyor. Almanya Piyasasında tötünlerimizin istihlâkinde göze çarpan eksilme bundan ileri gel- miş olmak muhtemeldir. Bu nok- tada İstern şirketine olan taah- hüdün miktarını doldurmak için müracaat edilmesi Muhtemel hile- ye sapmaya mevzuubahs müesse- senin ihtiyacı aAlİmadığını izah etmektedir. 5 — İkinci maddede bahse, dilen' kontrol keyfiyeti, alâka- darlar şu vesikalari ibraza mec- bur edilmekle mühim mikyasta temin edilmiş olur: A — Türkiyeden alınan men- şe şehadetnamesi, B — Koni nto, C- M.[::m;lryu“ serbest limanına ç.ıı.rılclıııııı dair umum! mağazalardan werilmiş vesika, Ça Alâkadarın teminat mek- tubu, D — Ekspertiz vesikası, 6 — Bütün bu mütalâata rağ- olmak gerektir. Nitekim bura | ihracata mahsus sigara nevileri | men vehme kapılarak ve fazla ö Jeneral Berenguer kabineyi teş- kil etmiş, harbiye ve hariciye ne- Abide mi? — aneljem Harbi umumi failine böyle şey yok Belgrad 30 (A.A) Arşidük Ferdinand'in katili Prençip namına rekzedilecek bir abidenin resmen küşat edi- leceğine datr olan haber dola- yisile Avala ajansı şunu tebliğ ediyor: Iki şubatta Prençip'in akra- basından ve arkadaşlarından mürekkep mahdut bir zümre kendisinin Saraybosna'daki ha- nesine bir levha koyacaklardır. Hükümet — memurlarından - hiç kimse hazır bulunmayacağı gibi hiçbir. cemiyet te iştirak etmi- yecek, hiçbir nutuk söylenmiye- cek ve nümayiş yapılmiyacaktır. ışsizliğ_e karşı Avam kamarası Lortlar kamarasınin bir teklifini reddetti Londra, 30 (A.A) Avam kamarası lortlar kamara sının işsizliğe karşı sigorta layi- hrsında yapmış olduğu tadilati 183 reye karşı 204 reyle reddet- miştir. Bu tadilata nazaran, ka- nunun tatbikı (müddeti bir kere olarak tahdit edilecek ve hakika- ten iş arayan işşizler mes'elesine mütcallik yeni bir madde ilâvesi suretile işsizlik tazminati alınma- sı için lâzımgelen şerait daha sıkı bir hale ğetirilecektir aa ihtiyatlı — davranarak — istenilen şehadetname verilmezse, memle- ketimiz haricinde muayyen transit kanallarından geçmesi zaruri olan bir kısım ihracatımız,Işgal edilmiş ve nihayet menşe şehadetnamesi itası işi diğer yerlere olan sevki- yat için olduğu gibi yalnız bura ticaret odasına kalirsa korkulan sui istimallere daha ziyade fırsat verilmiş olur. Binaenaleyh daima bu cihetlere istinat ederekTiryeste ticaret ve sanayi odâsının verdiği şehadtnamelerle birlikte ibraz | edilecek olan şehadetnamelerin verilmesi cihetine gidilmiştir. Bu sıralarda İskenderiye baş t rihi ile alınan bir tahriratta Tir- yesteden Mısıra sevkolunan Türk tütünl9rinin İtalyan tütünlerile karışık olduğunun bazı tütün tüc- carları tarafıncan ihbar edildiği bildirilmektedir. Bu tehirat sure- tile verilen cevabın sureti mer- buttur. Mezkür cevabın yazıl- dığı gün yeniden bir iki parti tü- tün sevkedildiği için bunların nu- meraları oraca yeniden fsıkı bir muâyeneye tabi tutulmak Üzre ayrı bir tahrirat ile bildirilmiş ve bu defa 2100/0 numaralı ve dfj 929 tarihli tehrirat ile alinan ne- licenin iş'arı tekit edilmiştir. Bir taraftan kat'i bir kanaat tevlidine yarayacak olan bu tah- t neticesine intizar olunur- ken, vaziyetin mufassal olarak makamı celilelerine Aarzına ve emirlerinin inba buyurulmasına Mücaseret kılınmıştır, efendim hazretleri. 11/1/920 Tirgeste M. Konsolosü N, HAŞİM konsolosluğumuzdan 7/9/928 ta- | Hayatı sevinizailenizi vatandaşlarınızı — seviniz seviniz: Bütün güzellikleri, ıısd'ddu' kucaklıyan bir hayet,bir hays! mümkin olduğu kadar hu"'d, ve kedersiz ve emniyet IÖ": sizi aileniz sevecek, peder V€ deniz,, çocuklarınız duasın! ai ' ğiniz insanlar sevecek. İşte mes'ut bir hayat budü” Bu hayatı temin için icap | den vesaite malik misiz' Öyle ise bu mes'ut hayati l zirlamak için neler ,.p.ıı..h!"_ Tarihin bize tanıttığı bayik | mütefekkirlerin sözlerine M edilirse.Bu mes'ut hayat kı ğinden meydana gelmiş olur: Bunların hepsi de diyorlar* — Seviniz, mes'ut olmak - için niz, kimseye fenalık n her kesten mehabbet ve hüt görmek için hakikat perest nuz. Başkalarına hürmet (ed bütün çalışmalar bütün didin ler ne içindir? İztırapla için mi? Elbette ki hayır: Bunların F sİ mes'ut olmak için ve rahat V — şamak içindir. Öyle ise bu çalışmalar bu * dinmeler bizi mes'ut etmiyecek' bunların faidesi nedir? Evet sizi mes'ut 'etmiyen didinmenin hiç bir faidesi Evvelâ mes'ut olduğumuzu lamak için saadetin ne oldı bilmemiz tayin etmemiz lâzım gll midir? saadet bence şöyle # vir edilebilir. j Mümkün olduğu kadar ıztır$/ sız. yaşamak insanları sevmek nalık etmeyi düşünmemek P? kesten muhabbet ve hürmet mektir. aa P Bu saadeti bulmak ve banlaf' kavuşmak çok güç bir işmidir: Bence biz bundan güç Işl? yapmaktayız bizim için bul çok güçlük yoktur. Öyle ise m ut olmak için ne yapmalıyız? — Evet mes'ut olmak için ne mak lâzimgeldiğini gelecek sahibmızda söyleyeceğiz. Yalnız 5 güne kadarkendif' zi yoklayalım! j Kendimizin hakikaten mef olup olmadığını düşünelim? H, N Buğday -bîya : Ü Rusya ihracatından — dolayı düşüyor Şikago, 30 ( Rusyanın buğday — ih hakkındaki san haberlerin t buğday piyasası son derec€ * nezzül ederek mevsimin en af | rekorunu — kırmıştır. Tenef | miktarı düne nazaran iki ilâ 2:” — çent miktarındadır. Gümrük ittihaf” İngiliz sanayi alem' tehlikede ö Londrı.l:% Muhafazakârlar / parlamentoya müstemlekâli ’ biye rekabetine mani olmak pif imparatorluk eczası l",," gümrüm ittihadı tesisi teklif "” — muştur. j M. Meclisi reisi , Bundan bir müddet -"':u trahat için Viyanayâ ıpd Büyük Millet Meclisi g” Klkunl’ıııyumıılr_’ B | ceklerdir,
