21 Temmuz 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 4

Seçimler El çabukluğu f' eçen haftanın sonuna doğru Cu- W ma sabahı saat 10 da Karanfil sokağındaki C. H. P. Genel Merkez binasından yıldırım hmyla çıkan u- zun boylu, çevik rüyüşlü adam, Siyah bir Olds mobile'e atlıyatrak, a- rabayı Ulus istikametinde son sür'at sürmeye başladı. Üc dakika sonra B. M. M. nin önündeydi. Siyah ota- mobilini Ankara Palasın kapısı önün- de bırakarak, koşar adımlarla MWec- lis binasına girdi. Sağına soluns ba- kınmadan İçişleri Komisyonunun yo- #lunu tuttu. Fakat normal zamanlar- da saat 11 den evvel topla.nmı_van ha- marat İçişleri Kom u saat 10 d çalışmalarını bıtırmış mahallı se cmv lerin geri bırakılmasına dair olan ka- nun tekliflerini “U'mumi Hevetin tas- vibine arzedilmek üzere ytiksek riya- sete sunmuştu.” Konisyonun cahsmalanna katıl- max üzere, Karanfil sokağındak, mü- him Parti Meclisi toplantısını bırakâ- rak B. M. M. ne kosan milletvekili 'Turhan Feyzioğlu idi. Dört adet çok mahrem teklifin o gilin komisyona geldiğini bir tesadüf eseri öğrenir Öğ- renmez derhal Meeclise gelmişti. Ses- siz sedasız geçirilmek istenen mah- rem tekliflerin seçimlerin tehiriyle ilgili olduğunu - biliyordu. Ama İçiş- .leri komisyonunun, 4 mühim kanun tasarısını görülmemiş bir süratle ge- çirebıleceğım doğrusu tahmin etme- As.mda bir sür'at te bahis mevzutı değildi. Zira komisyonda ekseriyetin bele temin edilmesine Jlüzum görlllme- rulunda lışmalarına tatbik müzakeresiz kabul edilmiş. sonradan 13 D. P. milletvekiline mazbatalar imzalatılmıştı. Komisyon —Başkanı Rüknettin Nasuhioğlunun — Baskan vekili Ömer Lütfü Erzurumluoğlunun e 13 D. P. milletvekilirin taşıvan mazbatalarda, bp sebeple hiç biş C. H. P: mı)letvekıhnın muhalefet Şerhme rastlanmı) ordu Tek elden çıkmış tasarılar xı üzakeresxz ve muhalefetsiz geçen tasarı Pazartesi günkü Meclis toplantısında görüşülecekti. Blecik milletvekili Mehmet Erdemin, arka- daşları transfer kıymetlerden Hüse- yin Şahin (Erzincan) ve Kemal Ter- Zioğ'u (Çorum) ile birlikte verdikleri tlk tasarı Belediye kanumuna muvak- maddesine göre 1959 yılırın 18 Kasım günü yapılması gereken belediye meclisleri seçiminin 1960 senesi Ey- JüÜl avına kadar tehiri isteniyordu. Dört yıldan beri işbaşında bulunan belediye meclisleriyle reisleri o tarihe Kkadar işbaşında kalacaklardı. & Secmen kütüğü Bütün suç onun!. Sadi Pekin (Muğla) ve Turgut Topaloğlunun ( Muğlaj) imzalarını ta- şıyan ikinci teklif 6438 sayılı kanu- nun birinci maddesine göre, 27 Eylül 1959 güniü yapılması gereken ıl genel meclisleri seçimlerinin ısoo Eylülü sonuna bırakılmasına dair çüncü teklif Nazım Ts_.ml i Yoz- gat) ve Kemal Serdaroğlu (İzmir) ta- rafındam vapılmıştı. Bu milletvekilleri de 6834 sayılı kanuna göre 29 Kasım 1959 gîlnü yapılması icabeden Şehir ve kasabalardaki mahalle muhtar ve ihttyar heyeti secimlerinin 1960 Ka- sımının sonuna tehirini istiyorlardı. Dördüncü teklifin Sahıpieri Sa- m'h İnal ıGa/ıan p) ve Fikri Arığ da 1165 sa- < 29 kasım- "*aı ve kasımmm sonuna kaînıas.m te Mîf e- diyorla D- 7kuz m illetvekilinin imzasını ta- şgıyan bu tehir teklifinin en bü- yük hususiyeti. eszbabı mucibelerinin tek elden çıkmasıydı. Doğrusu tek el- den çıkan tehir sebebi ilk »vekışta bir hayli de câzipli: “$ mdik: seçcmen kü- tüklerine karşı 1950 den heri umumi- yetle şikâyetler ve itivazlar” edile- gelmekteydi. Bu sebenie “demokratik rejimin temel prensiplerinin başında gelen secim emniyetinin İkLemaliyle lerek Sistemin takviyesi yolunda” se- cim kütüklenmn aka—k kları gideril- meden veni bir * gidilmesinin “doğru olınıuı(ağ’ı duş;hülm’dıştü Kütükleri islah maksadiyle Adliye Bakanlığınca bir tasarı hazırlanmış Lasa- “Soçimi imi teşkil eden seç- men h rilin her genel milletve- kili seçiminde yeni baştan tanzimni, kütüklerin — daimiliği, — prensibinden xaızwilm Paİ, ahalii İdare seçimlerinde, kütük- lvrhı tanzlıni ve kesinleşmesi tarihin- den itibaren 6 ay geçmiş iİse yaltız o seçlme ait kütüklerin yoklamaya tabi tutulması, Adit teminat prensibinin seçim kütüklerine de teşinili esas na uyguün olarak, kütüklerin tanzimi işinin hâ- kim riyasetindeki bir kütük bürosu- na verilmesi, Kütüklerin askıya — çıkarılmadan evvel hâklın tarafından kontrolü, za Mmüuhafazasımn seçim — kurullarına bırakılması, Seçmenlik vasının seçen gününe göre — hesaplanması — MilletvekiHeri, belediye, İ| genel meclisi, köy nıuhtar ve ihtiyar moelisi ve mMahalle ihilyar heyetleri seçimi İçin ayrı ayrı ten kül- tük tanzimi mecburiyetinin varaftığı Küzumsuz külfet, masraf ve güçlükle- ri bertaraf etmek üzere bütün seçim- lerin bir tek kütükle ldar'——iım" dair hüikülimler yer almakta i Tek elkden cıkmıs gerohcolere göre kumınlyu bu tasarının “ne zaman k rceği b t ın câaya KAd seçimler Le..ır edilmelidir. Madalyonun öbür tarafı ! akikaten simdiki kütükler büyük bir şikâyet mevzuu ıdı Bu k *.k— lerle yapılacak bi bir seçim olacağını söylemeye ; yoktu. Bu h sla gr—con Yıl komis- yonda, İrişleri Bakanı Namık Gedik ve Adalet Bakanı Esat Budakoğlu ol- üzere muvafık, muhalif herkes mntabık kalmıastı. Adalet Bakanının önünde 1859 sonbaharına kadaı kA— fi zaman vardı. Nitekim Z gec olsa, Adalet Bakanlığı. kuuıklen İs- lah eden tasarıiyı 1959 ilkbaharınla Meclise vernişti. Atnğ nedense ' de- mokratik rejimin temel prensipleri- nin başında gelen seçim cemiyetinin kemaliyle temini ve bertaraf edilerek yolunda” komisyon Üyesi D. P. ml- lı-tvekıllennde bariz hiı' isteksizlik hâkim olüverdi. Komisyon çalış- maları sistematik bir şekilde aksama- ya başladı. Tasarının bir an evvel ka- nunlaşması icin komisyona koşan C. H. P. milletvekilleri D. P. li arkadaş- larının komisyon çalışmalarına âdeta boykot etmesi yüzünden ekseriyetiu bir türlü temin edilemediğini gördü- ler. Meclis odacılan bile işin farkına varmıs, e€ yeti temine çalışan C HP: mıllotvek lterinin arkasından kıs kıs gülmeye koyulmuslardı. İste bu yüzden tasarı ve tasarıvla birlikte seçim emniyeti komisyomnla uyudu ka'dı. Bu uykudan sonra “seçim em- niyetini temin maksadıyla seçimle- AKİS, £1 TEMMUZ 1959 ':r