April 15, 1935 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 6

Streza Konferansından Alınan Neticeler Nedir? ——— - — Başı 1 incl sahifede — Gtürlü hava taarruzundan müte- kabilen koruyacak olan bir huva andlaşması akdini derpiş etmek hususunda — İngilterenin muvafakatıcı İstihsal ctmiştir . Streza, 14 (ALA) — — Royter ajansından : Zannedildiğine göre bir be. yanname silsilesi belinde bir vesika tanzim - olunmuştur. Bu vetika 7 maddeyi havidir. Ez. sömle, bava andlaşması, orta Asropa andlaşması, Şark and. İaşması, Almanya'nın uluslar ku- rumuna avdeti ve Londra uz- laşmasından — heriç diğer üç mevzu bu vesikada münderiç bulaonmaktadır. Streza, 14 (ALA) — Royter ajansındand : Haber alındığına göre, kü- çük itilâfın tebliği öyle bir ma biyettedir ki Macarletan'ın bu nu kabal etmesi müstebad gö- rülmektedir. Bua tebliğde ez cümle; Macaristan hudatlarının tashihi emelinden vazgeçmedik. çe kendisinin sllâhlanmıyacağı beyan edilmiştir. 'ler Memnun: 14 (A.A) — Röyter m bildirdiğine göre, İn. giliz mahafili konfersns neti eelerinden çok memnundur ve üç devlet arasında tam — bir abenk olduğu İntibar — vardır. B. Laval da İngiltere İle kat'i bir tesanüd bulunduğunu teyid etmiştir. Tona konferansına İş- Hrak edip etmiyeceği hakkında Almanya'dan istalmeçta bulun- moştür. Küçük — itilâfın Maca- ristan hakkındaki öğleden son. | raki müzakerelerin büyük bir kısmını İşgal etmiştir. Küçük Bellaf Macaristan'ın tekrar silâh İsaması için bazı şartlar koş- maktadır. Ba — şartlar. Macar hükümetine bildirilmiştir. tim yolündaki — İlerleme — yaş mağa değer bir derecededir. Istihsal etmek — — üretmek, (fr.) produire mahsul — Gücün (fr.) pro: dült müstahsil — üretmen, (fr.) producteur mütehassıl — bolma, ürüme, hasım — hasım (T. kö.) (bak yerinde birbirine karşılık anlamına) Hasım — düşman Husumet — hasımlık - (ir.) adverslite Husamet — düşmanlık Hasls —. clmri, bayağı, aşağı . Cörnek; Haslse menfeatler, ba- — yağı (aşağı) asığlar. Hisset — elmrilik Haslet (Bak; seciye) — ıra Hasretmek — hasretmek (T. kö.) örnek: Mesalsini, yalnız ilme hasretmiştir, çalışmalarını, yal- nız ilme basretmiştir. Hasren — basrın Münbhasıran — salt örnek: Müohasıran pederini çağırmış, salt babasını çağırmış. İnhisar (monopol), tekit lohisara almak - (monopolize etmek), tekitlemek hasret, tabassör — özlem örnek: basret günlerini an- dim, özlem günlerini andım, Mütehassir olmak — özlemek örnek: mütahassir olduğum demler — özlem günlerini an- dim. Mütebassir mek olmak — özle. e ll - Fransız'ların teklifi: Sıreza, 14 (A.A) — Royter Ajansından: Londra beyannamesile teklif edilmiş olan hava andlaşması bakkında dün öğleden sonra cereyan eden müzakerat esna snda Fransız murahhasları üç devlet arasında — derhal böyle bir andlaşma akdine taraftar olmuşlar ise de İngiliz murah- hasları " beyanmamedeki bütün maddelerin birden halledilmesi bulunmuşlardır. Bunun - özerine Fransız'lar 3 şabatta Londra'da müzakere edilen projeler hazırlanır hazır lanmaz diğer alâkadar devlet- lerin de girebileceği bir şekilde üç devlet arasında bir anlaşma akdin! İleri sörmüşlerdir. Streza 14 (A.A) — Konlfe rans müzakeratının haricinde İtalya muarabhası bay Guarna selli ile İngiliz hariciye —meza retl Musir İşleri gübe müdürü bay Tompason arasındu. Habe şistan İşlerine dalr mükâleme- ler vukubulmuştur. Bu mükâlemelerde ekseriya müsol lâh olab yılın bazı aylarında Togiliz somalisinden Habeşista na ve İtalyan somalleine geçen yerli — kabilelerin — vaziyetleri mevzunbahis olmuştar. Bu mü- kâlemeler kabilelerin mütemadi yer değiştirmeleri mes'elesinin budud mesalli iİle sıki — bir sürette alâkadar olması dolayı: siyle şayanı ehemmiyettir. Berlio, 14 (A.A) — Hariciye nazırı Baron Fon Nöyrat şark misakı hakkında dün Sir Con Saymon'a verilen notanın bir suretini — Polonya sefiri bay Lapski'ye tevdi etmiştir. Ayni zamanda Alman moktal nazarı hakkında da nazır sefire mü- temmlm İzabat vermiştir. mütaleasında demler — özlediğim demler, İştiyak — Göresl Örnek: Günler geçtikçe size olan İştiyakın artmaktadır. — Günler geçtikce size olan gö. resim artmaktadır Müştak olmak — Göreslmek Husta — Hasta (T. Kö,) Haşâk — Çöp, süprüntü Haşere — Böcek Heşin — Sert, katı Huşunet — sertlik, katılık Örnek: Huşunet göstermeden İş yaptırmasını bilir — sertlik göstermeden İş yaptırmasını bi- lir Hoşiv — şişirme haşiye — çıkma haşmet, ihtişam — görkem örnek: haşmetli bir yürüyüşü vardı, görkemli bir yürüyüşü vardı, başyet — belin örnek: yıldırım düştüğü va- kit haşyet Içinde kaldık. - Yıl dırım düştüğü vakit belin için. de kaldık. tehaşl (bak: ihtiraz) sakınma örnek: ona söz söylemekten tehaşl ederim. ona söz — söyle- mekten sakınıtım. mütehaşi — (bak: sakıngan bat — 1 çizgi, yazı, 4 hat (T. Kö.) örnek: | — kırmızı bir hat çekti, kırmzı bir çizgi çekti. 2 — hatatn hadidiye, de- miryolları 8 — hbattı mihi, çivi yamsı hattı hareket — gidiş, tu: tom (fr.) manlere d'agir, llgne 'de condulte muhteriz) 2 yol, 3 Milliyet ve Be — Başı 1 inci yüzde — dan arzasu böyle olduğu İçin millet olmuştur.) Bu izshatım, (Millet) in ne olduğunu, nasıl teşekkül ettiğini ve netice itibarile (Millet) lerin suan'i, İtibari birer teşekkül değli, ihtiyaçtan ve İnsanların İnsiyakından doğmuş tabli züm- reler olduğunu gösterir, * .. (Miller) halinde birleşmiş olan fasonların birinci idesli, müs: takil bir devlet haline girmektir. Milliyet fikrinin tarihi bize gösterir ki, her millet, bu ga- yeye ermek — için ekseriya bu uğurda mubasım — küvvetlerle çarpışmak mecburiyetince kal mıştır. Bugünkü dünyada İs- tiklâl demek, hâkim bir dev- letin sabhib olduğu bu kavvet elemanlara malik olmak de. mektir. Bu da milletin (Dev- let) balinde tagayyür etmesi ile mümkün olur. İstiklâl iatiyen bir milletin hâkim devletle müceadelesi ne- ticesiade müstakil devletlerin adedi, bilhassa son asır İçinde, gittikçe — çoğalmıştır. — Şimdiki mücadele, tarihla eski devlr- lerinden — birl başlamış — olan ezeli bir eldalin en — muszram şeklidir. Bugünkü cldal ve Ibillâf, devlet halinde (Orgu: nize) olmuş, hür ve mustakil milletlerle, Bbilhassa — umumit harbten sonra tecssüs — etmek lstidadını — göstermiş olan on- dan daha yüksek — (Milletler veya devletler cemiyeti) diye bileceğlmiz — bir teşekkül ara: sında cereyan etmekte — bulun: muştur. Bu oldal, eskilerine nisbotle çok daha geniş ve şiddetlidir. Filbakika, bir devlet, ordusile, bahriyesile, adliyesile, — maliye- Bile, hulâsa, bütün kuvvetle: rile tam ve kâmil bir kül teş- kil eder. İçinde yaşattığı diğer örnek: hattı hareketini be- genmlyorum. gidişini (tutumu- nu) beğenmiyorum. hattı vâsnl — bağdaç hatâ — 1 » Yanlış, yanlışlık, 2 - yanılma, 8 - (Bak; kusur), (fr.) fante, errenr Örnek; 1 — Bu yazıda ter: Vp hatası (sebvi) var, bu yazıda dizl yanlışı var. 2 — Bu battı hareketinizdeki batayı anlıyor musunuz, bu gl- dişinizdeki — yanlışlığı — anlıyor musunuz? 3 — Hatayı adli, tüzel ya- mılma, Zühul — inadvertance örnek: Aftediniz, zübul et miçim, bağışlayımız, unutsalık etmişim. bataen — yanlışlıkla örnek; bu sözü, herhalde ha- tacn söyledi, bu sözü, herhalde yanlışlıkla söyledi. bata etmek — 1 - yanılmak, 2 (bak: kusur etmek), (fr.) commettre vne faute, se trom- per. örnek: Size itimad etmekle hata ettiğlini anlıyorum, vize güvenmekle yanıldığımı anlıyo rün. Zühal etmek — unatsamak örnek: bu İşte zübul ettim, bu İşte unutsadım batır — hatır (T. Kö.) batıra — 1 - anı, 2 andaç (fr.) souvenir İhtar etmek — batırlatmak, (fr.) rappeler Tahattar etmek — hatırla- mak, (fr.) 6o rappeler, v0 v0- onatsalık, (fr.) A UU L Ai ddi el adai —e AA ferdlerin tatmine tali teşekküllerin ve bütün — ibhtlyaclarını kâfi gelecek vamıtaları Bir milleti vücüude — getiren müşterek âdetler, ananelerin yanına bu küvvetler de — katı hnca o milletin küdreti büs- bütün artar. Zaten devletin rolü ve meşrülyetinin sebebi de budar. Bu süretle — devlet kendisine lâzım olan bütün vesaite malik bir taazzuv ha oe girince, kendi huaklarımı kuvvetini tahdid edecek hiçbir mafevk, hiçbir âmir tanımaz. İşte, bir taraftan, keodinden yüksek ve kadir hiçbir mevcu- diyet tanımamağa — mütemayil hâkim ve müstakil devletlerin mevcudİyeti diğer ta , bun- lerın hepslne emirlerini geçir. meğe kadir daha yüksek bir devlet telâkkisi bizi, (Nasyona lzm) ve — (İnternasyonalizm) Abtilâfile karşılaştırır. Bu ihtilâf, halli imkânsız birgeymidir, yanl (Nasyonalizm) ve (Enternasyonalizm) denilen fikir cereyanlarının esas ma hiyeti urdir? Bublara hâkim olması lâzimgelen hukuk kal delerini İstihrac etmek müm- kün müdür? Zehiren birbirine zıd görünen bü İki cereyamın uzlaştırılması kabil değil midir? Bunu takib edecek olan İza- hatımla, bu suallerin cevabını vermiye çalışacağım. Nasyonalizm: Evvelâ (Nasyonalizm)den baş- hyacağım. Herhangi ilmi bir mübahase veya münakaşanın İlk çartı, ta- birler, mefhaumlar özerinde an- luşmak, bunlarla — kasdedilen manayı evelden ve vazih bir şekilde tayin etmektir. Blzim “Milliyetçilik,, “Milli yetparverlik,, dediğimiz “Nas: yonalizm,, muhtelif mabalarda ve daha ziyade dar ve fena menada alınan ve kallanılan vardır. uvenir Muhtıra — andıç, (fr.) me molre Yüâdü tezkâr etmek — anmak hatib — uytaç hatibe — ayta hitabe etmek — aytamak örnek: size hitab ediyorum, sise aytayorum. İcadı hitabe — etmek, vermek ayta söylemek öenek; İradı. hitabe ederken sözünü kestiler, ayta söylerken (verirken) sözünü kestller. Iradı nutketmek — söylev vermek örnek: B.M, Meclisinde iradı putketti, kamutayda — söyley verdi. Natuk — sözmen, (fr.) gul a İa parole facile, beau parleur Notuk —— söylev, (fr.) dis- coure Müahatab — aytıç Hatlme — sonsöz Hitam — son, bitim batmetmek — bitirmek, sona erdirmek, tüketmek örnek; koca bir. kitabı. bir gecede hatmetti — koca — bir kitabı bir gecede bltirdi. hattâ — bile örnek: hattâ sen — sen bila batve — adım bava — hava (T. kö.) bavale — gönderi örnek; para havalesi — para gönderisi bavale etmek — üstüne bırakmak, (para için) örnek: bu İşi ona bayale et. tılar ayta bırakmak, göndermek bir tabirdir. Bazıları bunu “Şuursuz, ölçüsüz vatan sevgisi diye tarif ederler. Bu manada abnan nasyonalizm, Alman'ların (Doyelând Uberalles) diye meş: hür olan marşında — ifadesinl bulan yanlış, fena bir fikirdir. Bu telâkkiye göre, muayyen bir millet, kendisi için bir gaye ve binnetice, diğer bütün siyasi ve dini camlalar ona düşmen- dır. Bu prensib, (Makyavel) in telâkkitine dayanır. Ona göre: (Devletlerin yegâne cehberi men feattir; bu menfestlerin müda- fantı hususunda da devletin hak- larımı tahdid edecek yegâne hu- dud, kuvvettir) Ba Çikir ve bu telâkki, bogün artık müdafaa edilemez birşey — olmuştur. Bi- zim anladığımız inefada — (Nas yonalizm) borlbiulik şekline gi rerek temiz hüviyetini kaybet memiş, küvvetli ve sıcak bir vatan, bir millet sevgieldir. Ba sevgi, tıbkı bir İnsanın âllesini başka âllelere — Üstün — tuttuğa gibi, bir rüchan haddi içinde kalan makul, meşra bir sevgi- dir. Dayandığı fikir, herkesin, bendine daba yekın — olanlara kargı bususi vazifeleri — olduğa fikridir. Meşhur bir darbımesel- dir ki, “ En yerinde sadaka, kaşanın kendinden başlar.» Bunun gibi, insanın etrafın- dakilere karşı duyduğu muhab- bet ve sevgi evvelâ en yakın- larından başlar ve böyle başla: mesı da — doğradur, — lâzımdır, zaruridir. Bu şekilde bir mil Hiyetperverlik, yalnız hak değil, ayni zamanda vaziledir. Bundan evvel, bir millet vü. cuda getiren âmilleri İzah et. tikten sonra, milletlerin — sun'i ve İtibari değll, tabii birer zümre olduğunu bu izahata istinaden söylemiştim. — Arzettl gim mefada ( Milliyetperver, nasyonalist) olmak için, milleti vücuda getiren ferdler arasında Çodun üstüne bıraktılar) bavali — dolay örnek: İstanbul havalisinde — İstanbul dolayında. etrafâ bavali — yöreçevre örnek; köyün etrafü havallel hep bahçe idi — köyün yöre çevresi hep bahçe İdi. havari — yarlar örnek: havariyondan — salnt panl İlk İncili yazdı — İsa'nın yarlarından salnt panl ilk incili yazdı. Havas — ağal Havası hamse — beşduygu Havayici zarariye — yaşatık örnek : Şeker de havaylci za- ruriyedendir. Şeker de yaşalık- lardandır. önergeler Kılavuz sözleri üzerine, her lstenin (ULUS) ta çıktığından başlamek üzere bir ay içinde, Istiyenler yenl bir önerge ileri sörebilirler. Bunlar T. D, T. C. genel kâtipliğine şa çekil al. tında gönderilecektir ; Osmanlıca ... , limesine kılavuzda , . , karşılığıcı uygun (yahut : ter) görmüyorum. ye İmza (1) Buruda bir önerge gös- terilmiyen yazılar üzerine bir şey yapılamıyacaktır. 16 NİSAN ynelmileliyet .. . . .—— örülü bolunan bağlar batli L şıba kâfi gelecek — d ehemmiyetli şeylerdir. Bizlm bu temiz, başi """. hiçbir zararı dokunmıyan liyetçiliğimiz; C. Halk ı-:; programında — ne gözel İ edilmiştir. Bu tarife, bisle x liyetçiliğ'mizin, tzah cttiğim a kilde bir milliyetçilik nldıc“* gösterir, bu tarileye dikket mek lâzımdır. Barada, (T0 içtimet beyetinin hususl lerini ve başlı başına M hüviyetini — mabfoz yani, başka milletlerdet tarDA e mile hususi evaaf ve seciyeler ayrılmış müstakil - bir '*': olan Türk milletini, dB7 yi tön milletlere -üstün esas tutan parti, bu ö ğ veriiğin, milletler arası k betlerinde bötün masser mille lerle bir arada çalışınıydı çere ör ve Inkişafa mâni bir mü' ge olmadığını da tebarâz cetirmli aa Programdaki bu yük"ı brr partinin umumi kâribi lletee” y Receb Peker tarafından ;: vazih ve ilmi bir sureti lf'“. edilmiştir. Müsaadenizle Peker'in Izahatından bst! ÖL leri okuyacağım. (Recth 'ef rin izahatından bazi Ha gl okunmuştur) ba izahb, heti letl teşkil eden onsurlarA, de bizim milliyetçiligimi”i” süretle anlaşılması |uıı$;’ gine dair olan meruzatım! eder. gö 23 Nisan Çocuk haftasının günüdür. Yeniden Silâh Yarışı Baş- lamak üzere:. — Başı 1 incl yüzde ;" #ilâblanmalarını € Gi hıyacaklarını söylemiştir. Ç af Yiyana, 14 (AA) ’d ol mehafil Avusturya'da " nacak mecburi sekerli! etrafında müzakerelerdt ge maktadır. Anhı'd'c";# et hükümet askerliği ”LĞ’ K mil etmek fikrinde gyett Ordaya uncak hükümelt? ten sadık — gençlerin düşücülmektedir. buri iş hizmeti buradan orduya aaker olüri Praha, 14 (AA) — yettar mahafll — Aİ Şark — andlaşmasına e Avrapa'da sulbun “""'::ui' landa elddi. bir ı:: etmektedirler. - Bünlar O aj VW ya'nın tebdili fikir mamile muhakeme w için henüs kâfi ““_:.H rih malümata malik larını beyan ediyorlar: Gene ayni ıııbl";_l' tine göre Almanya ,J Sovyetlerle olan hlıl“'wl sini daha da & görünce vaziyetini 'J;:M tir. Bu Fransız - SevY | lopya'aın da Şark & bir ytf iştirak hususundu. BİCJ yayaf serdetmiyeceği — " Lükin diğer taraftaP lerle Baltık ı"ıak"’. aktedilecek andlaşM yanın İştirakl ll”"" ya'nın itiraz edib