25 Aralık 1938 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 3

DIŞ POUTIKA İngiltere ve Fransa karşısında İtalya Eğer Almanya Fransa Arruz ederse, İngiltere, lühla müdafaa edecektir. filterenin Fransaya k İle giriştiği bir taahhüddü Te bu taahhüde Lokarno mukhedesiy İe girişmişti. Fakat Lokarno muahe- Gdesi 1926 senesinde imzalandığı za. n, Fransayı Alman taarruzüna karşı müdafaa ettiği gibi, Alman- yi da Fransız — tagrrüz karşı a karşı ta- nsayı « Bu, İm- na a Lokarno muahe- zaman, İngiltere Fransa hakkında girişt İle bağlı kalacağını bildirdi. Fransa da buna mukabil, İngiltereyi Alman İaaruzuna karşı müdafaa etmeyi hhüd etti. Binsenaleyh Lokarno TMüshedesi, İhgütere ile Fransa ara- Sında bir Alman taarraztma — kargı kıı rşılıkli yardım muahedesi mahiye lmaştır. İngiltere le Framsanın Mmınvı karşısındaki — vaziyı Satihtir. Fakat bu iki devletin İtelya kar- Hiindaki vaziyetleri nedir? İngiltere Pransayı ve yahud da Fransa İngil- tereyi, bir İtalyan taarruzuna kargı Müdafaa etmeye mecbur mudurlar? Geçenlerde İtalyan — meelisinde Ftunsaya karşı yapılan tezahürat ve- tilesile İngiliz ve Pransız devlet adam ları tarafından söylenen sözler, bu toktanin aydınlanmasına yardım et- Miştir. Bit defa sarih olan bir nokta Yuduür ki İtalyan taaruzu karşısında İngiltereyi Fransaya veyahud da Pransayı İngiltereye yardımda bu- lunmak için bağlıyan bir taahhüd Yoktur. Baasen böyle bir taarruz ih- timali, 1936 senesine kadar ne İn- Kiltere, ne de Fransa için varid de- Bildi, Ttalya ile İngiltere ve Fransa Arasındaki münasebetlerin tarihinde har piktimali ancak Habeş Ihtilâfi Zamanında belirmişti. İtalyaya karşı 2eeri tedbir alhımırken, İngiltere ile Ftansa, bBu yüzden bir İtalyan taca- Vüzüne uğrarlarsa, biribirine yardım #tmeyi vadetmişlerdi. Fakat bu, an- Vvek zeeri tadtirlerin İhdaa ettiği buhranlı vaziyet dovam ettikçe meri Ve müuteber olan bir tahhüdden iba- Tetti. Nasıl ki o zaman bu taahhüde bir takım Akdeniz devletleri de iş- titâk etmişlerdi. Fakat o0 fevkalâde Vüziyet zall olduktan sonra, anlaş- Hayı, İlalya aleyhine yapılmış bir il- tifak mahiyetinde — daimlleştirmeyi hiğbir devlet düşünmedi. Yani ne Tuğgilterenin, ne de Fransanın, Al- Mân tecavüzünden başka hallerde biridirike yardım için girişilmiş ta- Ahhüdleri yoktur. © halde Fransa veyahud da İngil- tete, İtalyanın taaruzuna uğrarları Aa, bu iİki devlet biribirine yardım timiyecek mi? Her iki tarafı da böğyle bir yardıma bağlıyan imzalah. Tiş bir vesika mevcud olmamakla betaber, taarruz halinde yardımdan kaşımılamıyacağına dair her İki ta. Taf devlet adamlarının sarih sözleri Yardır. 1936 senesinde İngiltere ile İtal- Ya aramındaki ihtilâf, bu iki devleti biribirlle harbe doğru sürükler gibi Rörünüyorken, Fransiz Hariciye Ve. kili Delbos, İngiltereye karşı talya tatafından yapılacak bir taaruzun Pransaya karşı yapılmış bir taarruz telükki edileceğini bildirmişti. Ön- Ün sonra da Akdeniz meselesi bâhis Mevzuu olduğu zaman, Fransa, İngil. fere ile arasındaki tesanüdü tebarüz t#ttirmek fırsatını kaçırmamıştır. Hâdiselerin p tecellisi olmak Üzere, aradan iki sene geçtikten son- Ta bugün, İngilterenin İtalya ile mü- Dasebetleri normal, hatta samimi Börünüyor. Diğer taraftan Fransanın tâlya ile münasebetlâri çok gergin- leşmiştir. Bir İtalyan * Fransız harbi Thtimali karşısında bu defa İngiltere- hİh nasil bir hareket hattı takip ede. teği bahis mevzuu olmüştür. Evvelâ z devlet adamları ortada İngil- fereyi yardıma bağlıyan bİP muka- Vele olmadığını tebarüiz. ettirmişler. Git ki bu, doğrudur. Fakat bugün İn- Riliz hariciye: doğrudan doğruya İdare eden Başvekil — Çemberlayn, her hangi bir yanlış tefsire yer ver- Memek için şu hoktayı tavzih etmiş fir, Başvekil demiştir ki: — Filiyatta Fransa ile münasebet- *fimiz o kader sıkıdır ki basit hu- || M Uzak Şarkta Ruslarla Japonlar arasında çarpışmalar başladı Rus ordusu baş kumandanı Mareşal Voroşilof ile erkânıharbiyesi tayyare ile Uzak Şarka hareket etti 'aris, 24 (Radyo) aber veriyor: Rus-japon ihti gittikçe artan bir tehlike mahiyetini ulmıştır. Japonların Sahalin Mançüri — Havas ajan- n ahhüd |hudullarında askeri tahşidata baş-|Mmuştur. Çar ladığı ve tahkitnat yapmakta öldü- &u Tokyodan bildirilmiştir. Paris 24 (Radyo) — Rüsların, u- Zak şarka takviye kıtastı gönder- Meğe başladıkları ve Rus urdüsü baş- kumandanı mareğal Voroşilofla er- kânıharbiyesinin, tayyarelere bine- fek uzak şarka hareket . ettikle eri |Moskovadan Havas ajansına bildiril. | tmiştir. P: 24 (Raâyo) — Havas ajan- Bına göre, bugün öğleden sonra uzak şarkta Rüus küvvetleriyle japon kı- tastı arasında kanlı çarpışmalar ol- şmaların vukubulduğu saha hakkı tır. Tokyo, 24 (ALA.) — Domei ajan- #ının bildirdiğine göre B. Litvinof B. Göyoya Sovyet hükümetinin önümüz. deki sene zarfında bahk avı meselesi |2! etrafında akerelere devama a. ,|Made olduğunu tebliğ etmiştir. Moskova, 24 (A.A.) — Japonya- Konya sevinç içinde Yapılan araştırmalar neticesinde Konyanın Beyşehir havalisinde maden kömürü bulundu Konya, 24 (Hususi) — Konyanın Beyşehir havalisinde maden kömü- rü bulunmuştur. Yapılan araştırma- larda yirmişer kilolük kömür çıka. Polonya Silezya hudut rılmıştır. Maden kömürünün — bulunmasın- dan Konya halkı, bilyük sevinç duy- imuştur, hükümeti mıntakalarında hadis olan vaziyetten dolayı protestoda bulundu Prağ, 24 (A.A.) — Folonyanın Prağ sefiri Silexya hudut mıntaka- || kında hadis olan vaziyeti Çek harici- ye nazırı Svalkoyski nezdinde dün Protesto etmiştir. Sefir Svalkovski- ye verdiği bir muhtarada bazı mü- seilâh Çek gruplariyle Çekosloyak matbuat ve radyolârının Polonya &- kindeki faaliyetleri üzerine Çek hükümetinin dikkatini celbetmiş Ve bu faaliye vuk etmeı derhal bunların önünne geçilmesini | istemiştir. İskandinavya hükümatı Deniz silâhlarını tahdit için İngil: | tere ile bir uzlaşma akdetmişlerdir Stokholm, 24 (A.A.) — İsveç, Da- nimarka, Norveç ve Fenlandiya hü- kümetleri deniz silâhlarını tahdit gayesiyle İngiltere hükümetiyle bir Pakt akdetmiğlerdir. Bu pakt 81 bi- rinejkânün 1942 tarihine kadar me- riyette kalacaktır. İsveç, Norveç, Danimarka ve Fen- Jandiya hükümetleri bu muahede ile kuki taahhüdleri kat kat aşar. Çün. kü bu münasebetler menfatleri n bitibirinin AYni Bulunmasına müste- niddir. İki kıta üzerine yayılmış olan Çem. berlaynin bahsettiği bu girift men- fantler, bir zamanlar, başvekilin tâ- birini kullanalıtı, ebiribirinin ayni» değildi. Ve bu yüzden geçen asrın sonlarına kadar Fransa ile İngiltere | arasında sık sık İhtilâflar — çıkardı. Bünların sonüncüsu - Yâşoda ihtilâfı- | &z kaldı İhgiltere ile Fransa arasın- da bir harbe sebep olacaktı. Fakat Fransa, İngiltere ile müstemleke me- selelerinde anlaştı. 1904 — İngiliz- Fransız antanlı bu anlaşmanın teme- Nnf teşkil etmiştir. Bundan sonrâ da müstemleke Mekelelerinde İngil- tere ile beraber yürümek — Fransiz dış politikasmin en esaslı ümdesi ol- Muştuür. Fransız - İngiliz antantının meri olduğu uzun tçinde Fransa bir kısım müstemlekelerinin müdafaasını bile İngiltereye ter. ketmiş — İngiltere de bazı nok - talarda — Fransaya — güvenmiştir.. İngiliz ve Fransız müstemleke İmpa- ratorlakları strateji bakımızdan hizi seneler 485.000 tondan yukarı ve 17.000 ton- dan aşağı zırhli yapmamağı — taah- |hüt etmektedirler. Bu muahödede İngilterenin evvelce Almanya, Po- lonya ve Sovyetlerle akdatliği an. laşmalar esasına müstenittir. Mus- hede Lonürada mümkün olduğu ka- İdar süratle tasdik edilecektir. birini tamamlar., Akdeniz de bu im- paratorlukların en ehemmiyetli mu- de İngiltere Ve Fransa beraber yü. rümiye meeburdurlar. Bugünkü va- Siyet her ikisinin de menfaatini ko- Fuduğundan ne müstemleke mesele- rine ne de Akdeniz işlerine yeni yehi Jünsurların karışmalarını istemezler. |İngiltere 16 Nisan unlaşmasile Ak. denizin statükosunu İtalyaya kabul ettirirken biraz da Fransa namına hareket etmiş demekti. İtalyan gaze- €leri, «Tunus bizimdir» diye makâ- leler yazarken, — unutuyorlat ki bu memleketin Fransız himayesi altın. dâ kalmasile, belki Fransa — kadar İnziltere de alâkadardır. — İngili: PFransız tarafı da İtalyan hafta içinde meşgül eden garbi Ak- deniz vaziyetldir. Bunu anlamış ola- caklardır ki birkaç — günden beri, «Korsika, Tunus, Nis, nümayişi tav- samıştır. Ve şimdi İtalyan gazetele- ri, daha vakur bir lisanla Cibutl ve bahsetmektedirler. JA $. ESMER a malümat alımamamış. | lir tesantdiinün &n kuvvetli| *7 nın Möskova büyük elçisi Togo, 165, 17, 20 ve 23 künunuevvel tarihlerin- de Litvinofla balık avı mukavelesi hakkı mülükatlarda — bulunmuş- tur. Bu mülâkatların ilk üçünde jaj- pon büyük elçisi müsbet hiç bir tek- bulunmadığından ve japonya deki evelki iddialarını — tekrar- a l eylediğinden müza- kereler iletleyememiştir. Dün japot büyük elçisi Litvinofu Ziyaretinde japonlar tarafından işle- tilme olan mintakalardan 12 sini istisnaya Muvafakat ettiğini bildir- miş ve fakat buna mukabil başka aF istemiştir. Japon büyük elçisi ayni zumanda bu miınlakala- rin müzayede suretiyle ihalesini de reddeylemiştir. Litvinof, japonların bu iddlalarını kabul eylememiş ve azami taviz ola- rak işletilmekten istisnası Sovyetler tarafından zarurt! görülen 40 minta- kadan üçüncünün müzayedeye ko- nulmasına ve bundan başkaca da ge. n& 7 mıntakanın müzayadesine mu- vafakat eylemiştir. Japon büyük elçisi Sövyetler bir- liğinin bu son teklifini do reddet! tir. Çekoslovakya hükümeti 'Komünist Partisini lâğvetmiş ve bu Partiye mensup bütün belediye reislerini azleylemiştir. Prağ, 24 (Radyo) — Hükümet komünist partisini lüğvetmiş ve Çe- koslovakyağın her tarafındaki ko - münist kulüplerini kapattıktan ve ev& rak dosyalarını aldıktan sonra, ko-| münist partisine monsup — bilâmum| belediye reislerini de azletmişlir. Bu hâdise, Çekoslovkayada oldu- u gibi, komşu memleketlerde de de- uyandırmış, Berlinde| memnuniyeti mucip olmuştur. rin Aakisler İşsiz amele Krala bir istida vererek, Noe! .. için yardım Londra, 24 (A.A) — Birkaç günden beri Londrada gürültülü nümayişler tartip eden tahminen elli bin kadar İş- sizden mürekkep ayni gurup dün de kralin sarayı önünde Noel bayramına mahsus hüsüst yardım talebinde bulün muştur. İşsizler krala bir istida ver- mek niyetinde idiler, Kendilerine kra- hn Londrada bulunmadığı cevabı ve- tilmiştir. Üzerlerinde <Noel yardımı istiyoruz» «İş ve ekmek — istiy |ibareleri yazılı afişler taş:yan ışnulex gurubu sarayın parmaklıkları önünde tevakkula davet edilmiş ve yalmız içle tinden biri saraya kabul edilerek krala hitaban yazılı bir istidayi kralın kâ - tiplerinden birine tevdi etmiştir. ÇAT istemişlerdir Bu istidada bütün Londra ve İn- giltere işsizleri namına iş- . lelerine Notlde hususi diminda bülünmaları için kralın na « r para yar- zırlarına emir vermesi taleb edilmek- t6 idi. İstidada ayni zamanda bugün Bu- kingham sarayına mürneaat eden mü- tahhas beyeti komünist partisinin hi- Mayesi altında son günlerde teşekkül etmiş olan işeiz âmoleler grubuna men #up 100,000 kişiyi temsil ettiği kayde- dilmiştir. İstidayı tevdi ettikten sonra âme- leler hiç bir hâdiseye meydan verme- den uzaklaşmışlardır. Daladiyenin seyahati Fransız başvekilinin Tunus seyaha- tına büyük ehemmiyet veriliyor Paris, 24 (Radyo) — Başvekil Da-İnelkurmay başkanı general Vilimen ladiyenin Tunus seyahatine büyük Vasala yolu olduğundan bu meselede / #hemmiyet verilmektedir. Donanma genelkurmay — büaşkanı amiral Darlan, hava kuvvetleri ge- ile milli müdafaa komitek! başkani general jorj, başvekile refakat ede« ceklerdir. İspanya harbi Cumhuriyetçiler, mütekabil taar- ruza geçerek düşmanı tev- kife muvaffak oldular Barselon, 24 (Radyo) — Cumhuri. .|Yetçi Ispanyanın son vesmi tebliği - Frankisller, dün yüz kilometre u - drruza başlamışlardır. Düşmanın (Suyera Groso) tepeleri- ni zaptettiğini göreri kıtâstımız, der- hal mukabil taarruza kalkmış, (Tra- mız haricinde tevkif etmeğe muvaf . fak ölmüştur. Früükistler, bütün gayretlerine rağ. men (Segr) nehrini geşememişlerdir. gazetelerini son (yunlağıtda ve geniş bir cephede ta- | Düşman tayyareleri, büyük tahri . bat yapmağtı ve — şehirleri başlamıştır. Yapılan (: &r) havalisinde motörize edili yakmağa ikşafta, (Çiros) ve iş İtal- net) ve (Balayer) havalisinde düş -| yan küvvetlerinin, Frankistlerle bir bine büşlamıştır. Kıtaatımız, düşmanı istihkâmları - Süvey$ üzerinde <bazı haklardan. | Pütla Karşılaşarak, mukavemet har- | hizüda harp etmekte oldukları tesbit edilmiştir. Paris, 24 (Radyo) — Salamanka- Düşündüklerim Ziraatımız Orhan Rahmi ( İlk plânda zirâatçi bir memleket ve nüfusunun en büyük kısmı çift olan Türkiye, iptidat ve adalelsiz bir çiftçilik hayatından çıkmış, yeni bi ziraat devresine girmişti .Düne ka- dar üstünde çalıştığı büyük — ara: den bir avuç toprağa bile sahip ola- n yavaş ya- vaş toprak işçisi ve kölesi olmaktan çıkmış ve kasmen de çıkmak üzere- dir. Fakat ziraat mevzuu, modern ma- nasile artik daha büyük bir iş ve İstih İ organizaayonuna muhtaçtır. İk- |tısadi bünyemiz, en büyük gıdasını |topraktan alıyor. Şu halde, toprağı tam manasile kavramak ve efendi köylünün daha kuvvetli, daha bilgili olarak toprak üzerine nüfuzunu te- min etmek lâzımdır. Türkiyede arazi hem verimlidir, hem de boldur. Mahsul, hem dahil için lazımdır, het de harice satış için. Fakat — unutmayalım ki, istih- sali artırmak ta lâzımdır. Hem de, daha ucuza mal ederek artırmak.. Bu da, kuvvetli ve teşkilâtın bir çiftçi organizasyonu ile olur. Bir çiftçi nelere muhtaçtır: 'Toprağa, suya, tobüm ve fidana, çift hayvanatına zirai sigortaya, ucuz levazın taksitle sağlam borsa. ya, alıcı, faizci, tefeci elinde oyun. cak olmamağa, kredi, satış teşkili tına malik olmağa, devlet himayesi- ne, mahsulü ucuza mal etmeğe.. Büugün Tük çiftçisi, bunlardan pek Jazına sahiptir. Netice olarak ta borçe Tu ve mustariptir.. Bilhassa eski bor larn kabara kabara büyüyen faii Türk çiftçisinin kalkınma kud. retini hiç durmadan aksatmaktadır. Ziraat köngresi, büyük, fakat ayni nisbette hayati olan bu kadar mü. him meseleler karşısındadır. Bunları hallederek tağlam halkalar h de biribirine bağlamak İse, ancak ha. saplı ve kifayetli iraat plânı ile ka- bil olur. Devlet vel in son seyahaltinde bu kategoriye dahil olan çiftçi ve lü mevzuları Üzerinde dikleri isabetli ehemmiyetin Bir ifa- desidir. Biz köngreden çok iyi kararlar ve yeni faaliyet hiz ve hamleleri bekliyoruz. Çünkü «Ziraat» mefhumu içinde, büyük bir memleket, büyük bir ser İvet ve iş davamız vardır. ——— Budapeştede İki yahudi kendi ken- dilerini öldürdüler Budapeşte, 24 (A.A) — İmredi hü. kümetinin yahudi alyhtarlığı kanun projesini neşretmesinden sohra geçen 24 snat zarfında profesör Liber intihârıni ikinci bir intihar dabı kip etmiştir. Budapeşte yahudi cema- atı hukuk müşaviri 64 yaşında Dr. Ge 4a Denbovari kalbine bir kurşan &1 « karak intihar etmiştir. Bıraktığı mektupta kimseye borcu (otmadığını ve yahudi katumü dola - e hayatı terketmekle — olduğunu ildirmiştir. dan haber verildiğine göre, Fran ler, taarruzdan Bonta bazi tepeleri ilerilemişler ve — cumhüriyetçilerden iki bin esirle mühim miktarda mü -« himmat almışlardır. Frankistlerin tayyare — kuvvotleri, bütün cephelerde faaliyet göstermiş- lerdir. Paria, 24 (Radyo) — Katalonyü- da başlıyan muharebeler, görülmemiş deretede kanlıdır. Cüumhuriyetçil #on derece mükavemet - etmektedir. Buna rağmen Frankistlerin yeni bazı Köyler zaptettikleri söyleniyor. Paris, 24 (Radyo) General Fran. ko, hiçbir gazetecinin cepheye gilme. sine mMüsaade etmemiştir. Bündan dola yı, harekâtın hakiki safahatim lâyi. kiyle tesbit etmek mümkün olamamış- tır. Muharebe hakkındaki haberlerin, yalnız erkânı harhiyeden — vertileceği vildirilmistir