3 Aralık 1943 Tarihli Büyük Doğu Dergisi Sayfa 4

SINIFLARDAN CEMİYELE DOKUZ ESINAF ARASINDA BİRİNCİ ÖRNEK — Tütün. cü, aktar, — Bir otuzluk versene! -— Buyurun yerek — Nerelisin sen — İsfahanlı anbullu sayılırım. — iliediş adm — İşler nasıl? — Çok giikür, iyi... — Amma her halde bazı en- geller çıkıyordur. Meselâ resmi engeller... (Tuhaf bir bakış) — Canım seninle eski ahbap- faat vergisi alıyor — Alıyor, peri İlel, — Sen verdin — Tabii, amma yi zara- rım yok... — Niçin? gereği sattığım mallara 2 r kuruş zam yg 'me$- di i Pek âlâ, ucu halka doku- .nan bu işte — ne gibi hile. lere başvuruyo; -— Çok tl geyler. Meşelâ kahve geldiği zaman değirmenin içinde daima nohut o bulundur- ni ve taze mak; aa defterler ve ka. lemler üz — Ha bi res hileler oluyor? nim” bildiğim, yüxguncu hik Ve istifçilik, gayi. sence hangi smıf halk yapıyor? — Havadan pâra kazananlar — Ticaret yayalım, gidişini beğeniyor musun? — Ben oldukça para kazanı- .yorum amma, bu gidiş gidiş de- — İKİNCİ ÖRNEK — Sütçü. “Haraç işile alâkan!. — Kime? — Şuna, Si — Eh, şöyle böyle, — Niye şöyle, böyle? «Çünkü benim pek işim düş- j ğe gibi belirsiz hileler ya- — Sütçülüğe mi karar verdin — Yok! Sen söyle hele... te su katıyorum.. a beyim bakın “muslu edin, Herkes a Ter. kos değil,. Halis Hamidiye suyu Ea yi şurası var ki 'man- dıra sa su katarlar, ben de ederim. Böy : e zaran kepek fiyatları düşük ol duğu halde üzumundan . sahipleri 96 20 nisbetinde o 20 ilâve e de halis süt na- dıra sahipleri, süt fiyatlarmı arttırıyorlar. Siz ne yapıyorsunuz bu vaziyette? — Bizim başımız kel mi? aş — Peki, müşteri kaybetmiyor musunuz : — Yok be beyim, onlar vur di tozurlar.. ÜÇÜNCÜ ÖRNEK — Mahal: le bakkalı. — Bu ufağık mahallede elde edeceğin kazanç seni besliyor mu? u? — Tabi, beselmez olur mu? — Belki veresiyen de çok- tur? * — Harbin başındanberi azal- dı. — Neden? 5 — Herkeste para bol... —Kâr nisbeti ayni değil mi? — Ne münasebet! Resmi kâr haddi başka, müşteriye söyle. nilen fiyattan elde edilecek kâr başka.. — Yaptığın iş doğru mu? ye doğru olmasın. Ben indr, gibi on binler, yüz bin- ler vurmuyorum. — Peki amma bir kontrolle bu vaziyet anlaşılırsa? -—Kolayı var. — Nasıl? —- Kolay Medi ya ese — Hele, hele -—— Canım b edenler iğ için yorgan yakacak değiller y — Anlamadım. — Darılma beyim amma sen memur olamazsın. "DÖRDÜNCÜ ÖRNEK —Sey- yar (satıcı. i — O ıspanaklar niye ıslak! — Söylesene sana soruyorum, -—- Yağmur yağdı da.. — İki süsle hava günlük ineşi 2 olsn sivilini ya am- iü arkadaşça soruyorum, Merakım var da böyle şeylere —Eh öyleyse.. Okka çeker de ondan —Memurlardan NS ÜR var değil m — Tabii il olurmu. — be rim nasıl? — Çok ki ei takmtısı olanların be mem — Bu kadar veresiye ser ma tehlikeye pesin kei fazla olunca mese- le yok. op sola haraç musu! — ie düşün. — Onlar mı dedi sen mi ve- rirsin Zİ ile veririm, onlar istemez. a ahlâkını nasıl gö rüyorsun Wi Eskiden bir zana- at namusu vardı, şimdi o da ka. raborsaya düştü. BEŞİNCİ ÖRNEK — Büyük bakkaliye. —Siz okumuş, lisan bilir, mü- nevver sayilan bir tüccarsınız. Ticaret hayatının gilin beğe- 0 musunuz Öyle başı boş ki. — Mv — in Gael bakım. dan. Hiç verimli değil. — Buna Meri kullanılan me- murlar mı? ia” bir kısmı teşki lât memurları, diğeri de malüm: lar e göre, müsebbip bi rincile, veriyo — Ni ey oldukça dolgun maaş alırlar ve üstelik sıkıştır. dılar mı üç dört haneli rakam- lardan aşağı konuşmazlar, İkin. ciler mecburdur, çünkü muhtaç- tır, verirseniz alırlar, Yukarı mahfuz; ve hakikate rinin neşredilmi örneklere göre küçük gibi ayandır. TEŞHİS daki (örneklerin her biri, ismile, yerile, yurdile bizde a yüz uygundur, Kendilerine, isimle. ret örnekler halinde (vaziyeti okuyucularımıza arzediyor; ve hemen şunu tekrar ediyoruz ki, yukarıdaki örneklerin her biri hakikate tıpatıp uygundur. Bu noktayı (şerefimizle taahhüt ederiz. ! Bu ö hile, ahlâk bozukluğu, -#tarâg, mürakabesizlik, başıboşluk gün Toplayan ve belirten: Nejat MUHSİNOĞLU a söz verdiğimiz için sadece ticaret ve esnaflık hayatımızda, ye —sSiz ap hiç haraç ve diniz mi? — Aslâ, hem bir şey söyliye. yim mi size.. Piyasada en gillr gışlı ve çapraşık işleri ekalli. esi yapıyor, Ve ondan sonra bigünahları kendilerini gör- aldm emi e diye böyle kötü bir hale teşvik ediyorar. —Ne gibi hileler yapılıyor? £ san vermiye kadar bin bir hile.. — Af buyurun siz de başvuru- yor musunuz bunlara? — Ne yaparsınız ? Halk ne bu- lursa alıyor. mazsan mali- e: ve dolayısile fiyat da yük- or, — Yağlı müşterileriniz en çok kimler? para Mara günkü hayat şeraiti altında na- sıl year şaşıyorum. için — Öyle ya; aylığı 200 lirayı n bir memur, kuru ek- mekten başka ne yeğirebilir ağ ilesine —— 2 ken bu — B era veya hariçte ufak tefek e yapa- caktır. Hiç bir bütün maneviyatile beraber bü- tün maddiyatını kaybedip göçe-f cektir. ALTINCI e m ii ve zeytinyağı | e ak di. — Hani nerede! — Niye 2 Güle di gelmiyor da ondan -— Karaborsada kaça? —15 dakika evvel kilozu 258 di. Şimdi bilmem. 5 Eiyaiine dakikada mı değ” şiyor böyle — Tabii (itok) azaldıkça fix yat yükseliyo — Buna Send bir şey des diği yokmu? -— Kim — a Alan ra zı, satan r al ne e vaziyette? —0O da epey yükse! — Fazla kâr için ne ye vE leler yapılır? ek o zeytinini Gemlik Marti diye sürers — Erdek zeytini daha mi xi tüdür?. i — Tabii şey yapamazsa | >. MEME oo 16 ncı sayfada/i