27 Eylül 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
SEKîZiNCi SENE No. 2655 ywu8NADr f | İDAREHANESİ: Mj'HumMUjniye kansısında dairei aahsasa : * T e l g r a f : İstanbul f.ıımhuriyet :'* Posta k a t u s u : N° 2 4 6 Sahip ve Basmuharriri 1 1 Başmuharrir : 22369 1 T a hrir madara '• 2323e Idare müdürü 22365. Matbaa " 8047 a' BimıımmımıuıııııııınıııııınHiıttmıııııııııımııııniMiMiııuu Gazi Hz. Ankara'da Heyecanla Karşılandı ııııııımiHmınımiHiııımımiMiıiMiıııııı ımııııııınııiHiıııuıuıımııımnıutuıiMiıımıiiiııııııı Dresden 22 eylul 931 Zaman, eski iktisat mektebinin öğrettiği şeyleri birer birer kadronun dısarısına çıkarmıştır. Temeli gök • lerde kurulmus nazariyelere yaşa yışra en küçük bir tahammülü yoktur. Eski iktisat mektebi, dünya yangınma kadar, devlete mukaddes uzlet köşesi göstermisti. Devletin va zifesi bütün iktisadî hâdiselere se yirci kalmaktı. Fakat bütün hâdiseler gösterdi ki böyle bir seyircilik ce miyet hayatı için tehlikelerin en büyüğüdür. Dünya iktisadının yolları değiştikten sonra, artık, eski nazariyelerin kıymeti mi olabilirdi? Eski iktisat mektebi, bütün ik tisadî teşkilâta olduğu gibi, para teşkilâtına da, bankalara da sonsuz bir hürrîyet ayırmıstı. Banka isle • rinde devlete kalan şey, aşağı yukarı, yalnız verilen bilânçoları görmek • ten ibaretti. Limitli sirketlerin bir çoğu, Avrupa'da, bu bilânço nesri sıkıntısından da uzak tutuluyordu. Halbuki, iktisadî tesebbüsler ne kadar hususî mahiyette olursa olsun devlet ve cemiyet hayatı ile son derecede alâkalıdırlar. Bütçesînin vaziyetini bilen devlet, ayni zamanda, istinat ettiği iktisadî kuvvetin ma hiyetini de yakından bilmek mecburiyetindedir. Bunu yakından bîlmiyen bir devletin iktisat politikası tam manasile sözde kalmıs, ilk kımıl • danışında donmuş bir faaliyet sayılabilir. Bankalar ve bütün para teş • kilâtı devletin umumî iktisat politikasına yabancı kalamazlar. Bu da yalnız devletin bankalarla daha yakından temau ile temin edilebilir. Almany» D<u»at Bankası ile devlet yük bir tecrübe dersi almıştır. Hususî para teşkilâtın.n içyüzünü bilme • mek yüzünden Almanya'nın geçir mis olduğu para buhranını henüz kimse unutmamıştır. Bütün dün yada esi görülmemiş bir buhran hüküm sürerken devletin en ehemmi yetli vazifelerinden biri de yurt içindeki iktisadî oluşu gözden uzak tutmamaktır. Halbuki pek iyi biliyoruz ki asrımızın bütün iktisadî faali yeti ile bankalar arasında birbirin • den ayrılmaz münasebetler vardır. Borsa cetvelleri ile, bilânçolarla se zilen iktisadî vaziyet, hiç bir zaman tam bir seziliş sayılamaz. Bunu daha yakından kavramak, her şeyi daha yakından görmek ve bu suretle her hangi millî bir tehlikenin önüne müsbet tedbirlerle çıkmak icap eder. O nun için banka politikası devlet için birinci derecede ehemmiyetli bir politikadır. Bilinmiyen, arkatarafı gizli ve karanlık kalan şeyler için düsü nülen tedbirlerin kerametten ayrılan bir hususiliği yoktur. Her devleti te sirli bir banka politikasına yabancı bıraktırmıyan sebepler şunlardır: huriy Bedia H. Selâniğ'e gittî PAZAR 27 EYLUL 1931 ABO1ME SERAİTİ MÜDDET JTÜRKİYE İÇİNJ HARİç İÇİN Seneliei İ 1400 Xr. : 2700 6 Aylıği | : 3 A>Iığı : 750 Kr. j 1450 400 Kr. İ 800 Kr. Nüshası her yerde W 5 Kuraşf ur =" Devlet ve Banka Politikası Seyrisefainden sonra Vapurcuları dinliyiniz! •• ıuınııı ııııııımmııiMiıınıııııııııımıımHiıııımınıııııııııııııııımı^iiıuiin^ıiMiuıııııııııııiiiııııııııııı.ıııııııııııııııiMuıııııııııı ıııııııımın. ıııııııııııııııııııııtnııııııııııııııııııııııııı ^ ^ ^ ^ ^ ~ ^ ^ ^ ^ ııntıınıı ^ ^ ^ ^ ıiiimıiiiiNiıııınıııııııı ^^^^r ^^^^r ııııı 1 ıımııııımıımıı ^ ^ ^ ^ ~* ~ ^ ^ ^ ~ ^^^^r <^^p^^ Gazi Hz. Ankara^da Ankara Reisicumhur Hz. ni heyecan ve sevinç içinde karşıladı Ankara 26 (Telefonla) Gazi Hz. ni hâmil tren Ankara istas • yonuna saat 3 ü 5 geçe geldi. Garda basta Müsir Fevzi Ps. Hz. olduğu halde erkânı askeriyemiz, vekiller, meb'uslar, ecnebi devletler sefirleri, Belediye Meclisi azaları, müessesat mümessileri hazır bulunuyorlardı. tstasyonun methali ve harici Gazi'yi görmeğe gelenlerle hıncahınçtı. Katar istasyona girerken mızıka istiklâl marsını calmağa basladı. Trenden evvelâ Gazi Hz., sonra Başvekilimiz, Dahiliye ve Hariciye Vekilleri indiler. Reisicumhur Hz. istikbale gelenIerin ayrı ayrı ellerini sıktılar, erkânı askeriyenin hatırlarmı sor dular, resmi selâmı ifa eden askere «merhaba, asker!» diyerek iltifatta bulundular. Bu sırada istasyonun içini ve dışını dolduran halk «yaşa Gazi!», «hoş geldin, Gazi!» diye bağırıyor, etrafı ardı arkası kesilmiyen bir alkıs tufanı kaphyordu. Gazi Hz. nin refakatlerinde mutat zevattan baska sabık S. F. Kâtibi Umumisi Nuri B. de bulunu yordu. Reisicumhur Hz. Ismet Ps. ile birlikte diğer zevata veda ettikten sonra açık bir otomobile bindiler ve Çankaya'ya azimet buyurdular. îsmet Pş. Hz. de Hariciye Vekili ile beraber köşklerine gittiler. Gazi Hz. Cankaya'da yapılmakta olan «Reisicumhur evi» inşaatını bir müddet tetkik ettikten sonra bir saat kadar istirahat buyurdular. Bunu müteakıp çiftliklerine azimet ederek Marmara koşkünde kaldılar, Gazi Hz. nin bu sene Istanb .1'dan sehrimize erken dönmeleri Ankara'hları sevindirmistir. Buna bir ehemmiyeti mahsusa atfedenler vardır. Bazılarına göre Gazi Hz. Atina'ya gidecek olan Basvekilin gaybubeti esnasında Ankara'da bulunmağı tercih buyurmuslar, bunun için avdetlerini tesri etmislerdir. Vapurcular Birliği reisinin beyanatı Oldürücü rekabeti kaldırmak için azamî ve asgarî bir tarife yapmak lâzımdır [Seyrhefa • kabete lil gotiiren zihniyeti tah ittle millî dakî ktcı da miz va etmiş, vaziyeti iki cephe purcular arasın' rekabet safhas'n * bulanu) .. Yunus Naen hâd ve yt den mütalea eylemişti. Bundan sonra biz de bu memleket derdine çare araşttrmak gayesi ile iki taraft, iki *araftn arzularınt, iddialartnt, mu dafaalartnt dinlemeği kararlastır mıştık. Dünhü nüshamızda Seyrisefain U' mum Müdürü ile konuştuk. Bugün de vapurcularla doğrudan doğruya temasa geçmeden evvel birliklerinin reisi Muzaffer Beyin mütalealartnt nesrediyoruz. ] ( Mabadi 2 inci sahifede ) ' San'atkâr Atinada büyük bir hüsnü kabul gördü j Başmuharriri di B. geçen günkü başmakale sinde bu şayani dikkat sefainle mevzuu. millî Reisi Muzzafer B (Eskı bir resmi) ele almış, Seyri Millî vapurcular Bırhğı vapurcuları re Feci bir otobüs kazası Kaza Suadiye yolunda oldu, biri ağır olmak üzere 17 kişi yaralandı çok Bedia Müvahhtt Hanvmvn Atina'da imzaladığt son resmi Atina 25, Tayyare postası (Sureti mahsusada gönderdiğimiz muhar rimizden) Darüdbedayi san'at kârlanndan Bedia Müvahhit H. Atina'da bulunuyor. San'atkâr bura • da meslek arkadaslan tarafmdan iyi bir sekilde karşılandı. Ati na'nın birinci sınıf otellerinden Akronol otelinde misafir edildi. Kendisi ile görüştüm. tsmet Pş. Hz. nin Atina'ya muvasalatlarının •f^îfcînci günü aksamı temsil edilecek «Otello» piyesinde oynadıktan sonra ertesi günü Atîna'dan aynlacağını, Basvekilimizin ziyaretinde verilen bir temsile çağırılmasından çok memnun olduğunu söyledi. İHSAN Atina 26 (Sureti mahsusada gönderdiğhniz muharririmizden) Bu sabah tayyare ile Selâniğ'e gidiyo nun. Bedia Müvahhit H. da bera berdir. Yarın ğim. İHSAN Atina'ya dönece Amerika seyahati Nasıl bir semere verecek? • ••«>«••• Seyahat, Anıerika sefirinin İsmet Pş. ile mülâkatından sonra takarrür etti Saracoğlu Şükrii B. Yeni beyanatta bulundu Sabık Maliye Vekili Saracoğlu Şükrii Beyin yakında Amerika'ya giderek malî mehafil ile temasta bulunacağı yazılmıstı. (Yeni Gün) ün verdiği malumata göre bu seyahat, Amerika sefiri Mis ter Gro'nun Basvekil İsmet Paşa Hazretlerile mühim ve uzun bir mülâkatından sonra takarrür etmiştir. Filhakika Amerika sefiri Cenapları üc gün evvel, Basvekil İsmet Paşa Hazretlerini Dolma bahce sarayında ziyaret etmiş, Amerika müessesati maliyesinin memleketimizle alâkadar iktisa{Mabadı 5ınct saıfede) llllllllllllllUllltllllllllllllllllllllllllllll lllllllllllllll lllllllllllll lllllllllllllllllll Yunan Muhalefet rüesası Kazayı yapan otobusle yaralamp Haydarpasa hastanesinde tedaviye alnavlardan bazıları Reeep B. Nüzhet B. Naim B. Ziya B. 1 Bankalar iktisadî hayatm temelidir. Oradaki beklenilmiyen bir sarsıntının neticeleri devlet için çok ehemmiyetli mes'eleler doğurabilir. 2 Bankalara bırakılan paralar, vatandaçlarm biriktirdiği paralar dır. Bu paraların da faal iktisadî hayatta büyük bir rolü vardır. Vatan nilllllllMllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllinilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHlllltllllllllltlllllltllHlltlllllHllllIIIIIIIII daşın içeceği suya kadar karışan devlet, bu paraların kıymet yarattığı yerleri bilmek mecburiyetindedir. Ayni zamanda millî serveti çok yakından alâkalandıran para kımılda nışlarının yüksek iktisat politikası ile münasebetlerini anlamak zarureti de vardır. smda isliyen ve 3611 numaral' soför Mehmed'in idaresinde bu lunan bir otobüs Kadıköy'ünden İki otobüsün birbirine Maltepe Endaht mektebine gö türmek üzere 18 yolcu alarak saat Yol vermemesidir 7 de hareket etmiştir. Yolun bir Dün sabah Erenköy Suadiye kısmı arızasız gecmistir. Fakat otobüs Bağdat yolu üzerinde ve yolunda feci bir otobüs kazası olGöztepe civarında Çukurçesme muş ve 17 kişi, biri ağır surette önüne efeidiği zaman önüne Suaolmak üzere yaralanmışlardır. Vak'a şu suretle cereyan et diye oteline ait olduğu tesbit edi(Mabadt 4 üncü sahifede) miştir: Usküdar ile Kadıköy ara Kazaya sebep Türkiye ile anlaşma si yasetini tasvip ediyorlar ısmet Ps. ile uzun ve mühım bir mulâkat yaptığı hdber verilen Amerika Sefiri Mıster Gru llllllllllllllllllll IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMII llllllllllllllll' Yangm haberi verilince.. ÇiUçi Ftrkast Reisi M. Papanastasio Ahaii Fırkası Retsi M. Çaldaris İtfaiye 20 saniyede hazılanıyor!.. Her politika gibi devletin banka politikası da mutlaka istinat noktaları ister. O da yalnız kontrol ola bilir. Her devlet, banka politikasını kendi iktisadî vaziyetine göre düşünmek mecburivetindedir. İlerdeki saşırtmacıkların önüne geçmek mak sadı ile Almanya'nın banka politikasını hulâsa eden yeni Bankalar kamrnıma göz gezdirmek faydasız değildir. Yeni kanun bütün banka ha yatını murakabe altına koyuyor. Murakabe heyeti maliye ve iktisat vekilliklerinin seçeceği beş kişiden ibarattir. Reisleri devlet bankası reisidir. Bunlardan birî de devletin banka komiseridir. Banka komiseri iktisat vekilliğine tâbidir ve iktisat vekilliğinin, devlet bankası müd»rlüğünün inhası üzerine devlet reisi tarafın dan nasbolunur. Murakabe heyetinin ' M. NERMİ {.Mabadi 3 üncü sahifede) Atina 25 (Sureti mahsusada gönderdi^imiz muharririmiz den) Yunanistan'daki muhalefet fırkalarının en kuvvetlisi kralivet taraftarı Ahali Fırka sımn Reisi M. Çaldaris, Atina' (Mabadi 4 üncü sahifede) İngiliz lirası 725 kuruş! İzmir tacirleri hükumete müracaat ediyorlar İngiliz lirası dün Avrupa ve Amerika Borsalannda mühim temevvüçler geçirmiş, bir aralık takriben 725 kuruşa kadar düşmüştür. Bu hususta Borsamızdan ve Avrupa borsalarından aldı ğımız haberler beşinci sahifededir. İ İ 217 senedenberi muhtelif devirlerde itfaiyemizin kıyafetini gösteren Yazm dorduncu sahifede mankenler zOlup Yeniçeri çektim cefayı * Piyade eyledim nice gazayı» Koca Mimar Sınan itkınci sahifede takip edinizl
