31 Ocak 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
SEKiZiNCi SENE No. 2780 Sahip ve Başmuharriri VUNU8 NADİ İDAREHANESİ • Oavunuüffluınıy* lanjısiBda 4aırei Telgraf: İstanbul Cumhurıyet Posta kııtuau: !M° 246 . Başmuharrir : 22366 • Tahrir müdürü • ,23236 00472 Idare müdürü 22365. Matbaa Cumhu Çin'in İlânı harp kararı Cenevre'de bir bomba gibi patladı! • • tımmtillMIIIHMHIllHIMMililtıtiiitıtıııt PAZAR 31 KANUNUSANi 1932 ABONE ŞERAITI^ ] MÖODET: İTURKIYE İÇİN j HARİÇ İÇİN j Kr. j Seııeligi : 1400 : 6 Aylığı : 7 5 0 Kr. : 3 Avlıpi : 4 0 0 Kr. Kr. |1 Aylığı: 150 f 2 7 0 0 Kr.i ' 1450 Kr. : j 8 0 0 Kr. ] r Nushası her yerde Çin Yeni Baştan Kana Boyanacak: Harp Baslıyor' ıııııımııııııH I ııııııııııuıııııııııııııııııııııııııınıiMoıııııııııııııt < "~ MiııııınnııııııınıııııııııııınnıııtıımııııııtMiııııııııııııııııııınıııııııııııııtııııııııııııııınımiHiıııiMiıııııını = 5 Kuruştur = anghay yangınınm bütun cıhanı ateşe vermesinden endişe ediliyor: Çin harp ilânına karar verdi! Tütün müdafaa ofisi Teşkili içîn... Ankara'da tütün kongreslne: 2 «Tütün üzerine konulacak muvakkat bir resim harşıltk gösterîlerek istikraz yapmak salâhiyetini ve tütün zeriyat ve ihracatına müdahale hakkı nt haiz bir tütün müdaf aa ofiai teşkili zamridir. İstikraz, tütancülere ofis tarafından satdacak mallarına mukabil avans verilir.» Dünkü yazımızda Brezilya kahve müdafaa enstitüsünü misal göstere ren bugünkü tütün buhranımızm halli îçin ayni prensip ve esaslar dahilinde bir tütün müdafaa teskilâti yapmak mecburiyetinde olduğumuzu izah etmiştik. (Cumhurıyet) sütunlarında ötedenberi müdafaa ettiği miz bu iddiamızda ısrar ediyoruz, ve tütün kongresinin muhterem azalarına bir arada buiunmaları fırsatmdan îstifade ederek bu iddiamızı tetkik etmelerini teklif ediyoruz. Brezilya kahve müdafaa enstitüsünün teşekkülüne sebep olan âmiller ile bizim tütünlerimizuı kıy metsîzlenmesi âmîllerî arasmda büyük br müşabehet vardır. Brezilya'lılar kahvelerini kıymetlendirmek için çok haklı bir prensibe istinat et> mişlerdir. Brezilya'da piyasaya gelen kahve miktarları son derecede gayrimımtazam îdi. Buna bir taraftan, istihsalin miktarı, diğer taraftan da hasadı müteakip satısların yava* • lanması tesir ediyordu. Binaenaleyh, hücumuna mâni olmağı dusündüler. Kahvenm piyasaya hücumunun bir neticesî olan f iat düşkünlügüne mâni olmak için Brezilya'Iılar kahve satışını, ve kahve ihracatını tanzim etmeği düşünmekte haklı idiler. Buna mümkün olduğu kadar muvaf f ak ollak için de kahve zürraına avans vererek mallarını stok yapmaktan başka çare yoktu. Bu kıymetlendhme usulüne dün de söylediğimiz gibi 1909, 1917 ve 1921 de geniş mikyasta teşebbus edildi. Ve muvaffak olundu. Bu tarihler mahsulün ziyade olduğu zamanlara tesadüf eder. Kıymetleudirme usulü iki def asında hariçten temin edilen istikrazlar ile, ve yalnız 1917 de de alâkadar federal hükumetlerin muavenetile yapildı. İstikrazlar sayesinde stok edilen kahve» ler mahsulün az olduğu senelerde kolayhkla ve sür'atle tasfiye edildi. Eelde edilen bu muvaf • fakiyetler muvakkat tedbirlerin daîmî bir teskilâta bağlanmasma sebep oldu. Ve (1924) senesindeki dairnî müdafaa enstitüsü bu suretle doŞdu. Enstitü, bir taraftan: tstatistik ve propaganda ile, diğer taraftan: Zer'iyatın ıslahı, ihracatın tanzimi, ve stok mağazalarmın idaresi ile mesgul ve depo edilen kahve üzerine de avans vermek inhisarını haizdir. Enstitü, müdafaa vasıtalarını teskiî ve kahve naklivatmı tanzim icin aIâkadar federal hükumetler ile ve simendîferler ile itilâf akteder. (60) kiloluk her cuvaldan tedavüle çıkmasmdan itibaren bir defa olmak üzere (1) milreis altın (bugün on iki kurus) resim alır. EnstUii, bu ıesmi karşılık sröst«»'«'yek 1926 da dev!e*în srarantUi ile (30) seneie amorti edilmek ü z ^ e yüzde 7 1 faizli (10) mi'von tciîiz lirası istikraz 'anmıstır. Karşılık resîm ha«ı!atı (1930) sene«> n;have*;~«> kadar her altı ayda (436 314) i'e (587,7?6> îne;iliz lîrası arasmda değismi«tir. Fakat, istikrazın amorti edilebilmesi i n zarurî olan (423 ^^3) îiîPriliz lirasını her.zaman gecmi^tir. Kahve müdafaa enstîtüaü, bövvıe bir yardım membailf* di&er muva^Va' krediler sayesinde 1929 senesi ni hayetîne kadar kahve f iatlarını züra îcin çok kârlı bir dereceye çıkar mıstır. • (1929) da mahsulün iki mîsTi ziyade olması, ve bu ziyadeliğin 19271928 senesindeki fazlalığı yakından takip etmesi vüzünden müşkülât baslamıştır. Ayni zaiianda, 1929 sonbaharında Amerika borsa sındaki büyük buhranm kredi!»re ( Alabadı 2 incı şahifede i İlk t ü r k ç e e z a n Dün Fatih'te okundu tarafından alâka ile dinlendi Ezan Fatih meydanını dolduran halk Japonya'nln bütün Çin arazisine asker çıkaracağî söylenîyor îngiltere ve Amerika ne vaziyet alacaklar? ~~ Londra 30 (A.A.) Çin, Japonya'ya harp ilân etmiştir. Nankin 30 (A.A.) Ching Kai Shek ile geçenlerde Başve • kâlete tayin edilen M. Wang Ching Wei ve hükumet reisi M. Linsen oğleden sonra meçhal bir semte gitmek üzere hareket et mişlerdir. Banların Şanghay'a gittikleri zannolunmaktadır. Alınan malumata göre Japon • ya'ya harp Uânı hakktndaki ka rar yarmdan evvel tatbik mev kiine konmıyacaktır. Haftz Rifat Bey Fatth eamUvde ezan ofcurJten l Japonya ne yapacak? Changhai 30 (A.A.) Japon • ya'ya harp ilânına karar veren he yet, bizzat Nankin hükumetinin de tâbi bulunduğu Kuomintang merkezî icra komitesidir Nankin'de hararetli bir faaliyet hüküm sürmektedir. Gece, gündüz asker yüklü trenler, Changhai'dan hareket etmektedir. Çin Japon Thtîiâf ıntn valıaınel kesbetmesinin öniine geçmek için bü • tün kuvvetlerini sarfetmiş olan Ja • ponya'daki ecnebi mümessilleri, Nankin hükumeti tarafından ittihaz olunan karar karsısında dehset içinde Dunya yau ınının bir başlangıcı oltrasmdan Dün iki camide de Türkçe Kur'an okundu yenı atej sahası " Çin orduları, hiicum!,, Mareşal Tchang Kai Chek orduya hitaben bir beyanname neşretti Şanghay 3 0 (A.A.) Ching Kaı Shek Çin'deki bütün kumandanlara su telgrafı göndermistir: Türkçe Kur'an halk arasırda günden güne büyüyen bir alâkaya mazhar olmakta, camilerdeki tehacüm nazari dikkati calip bir derecede art maktadır. İlk türkçe ezan Türkçe Kur'andan sor.ra i'lr Fal'h camiinde ikindi ezanı da ilk defa olarak türkçe okunmuştur. Ezanın türkçe okunacağını haber alan kesif bir kalabahk vaktinden evvel Fatih meydanına toplanmış, türkçe ezanı büyük bir alâka ile dinlemiştir. Ezan Hafız Rifat Bey tarafından evvelâ arapça, sonra da türkçe okunmuştur. Türkçe ezan şudur: Gazi Hz. nin Hafız Sadetün Beye ettikleri türkçe Kur'artı kerim Allah büyüktür Tanrıdan başka tapacak yoktur Ben şahidim ki Tanrım büyüktür {Lutfen sahtfeyi çevirinlz) <s.Biz ne kadar sabtr ve tahaıti' mül gösteriyorsak Japon'lar da o kadar mütecaviz davramyorlar. Çin'in mukadderatı tehlikede bulunuyor. Vatanını seven her hangi bir kimse Japon tazyikına ve zülmete daha ziyade tahammül gb'steremez. Cin milletimn varlığını ve şerefini korumak için hakumetin ve ordularımn ayaklanması za manı gelmiştir. Cihan sulhuna olan itbnat ve emniyeti ihlâl ve mahveden Ja pon'lara boyun iğmekten ise çarpışmağa ve fedakârlıklara kat lanmağa hazır bulunuyoruz. Çm'in en büyuk adami'. Mareşal Tchang.Kai.Chek Ben Tchang Kai Chek, si miş isem de alelâde bir vatandaş mnle gerek iyi ve gerek fena zamanlarda beraber bulundum. Her sıfatile yambaşımzda harp etmene kadar siyasi hayattan çekil ğe karar verdim.» llltlMIIMllllllllllflUMIIUIIIIIUIlMIMIIIIIIIIMIIIllIIIIINIIIIlllllllHIIIMUIIlUIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllIlllllllinilllinillllIIUIMIIIIIIIIIIlillMIIIIIIHIIIIıııl Balkan murahhasları Dün Çamlıca'da kartopu oynadılar? Bugün son içtima yapılıyor Göksu'da verilen ziyafette bulundular Son vakayî esnasında Japon'lartn *sçal ettığı (Tıyençın) de almmts bir resim: Muşterek idare esnasında btr Japon asken ve bir Çın polısi yanyana. kalmışlardır, Bu mümessiller, şimdi Japonya'nın bütün Çin arazisine asker çıkarmak ve sevkülceyş liman " larını işgal etmek hakkına malik olduğunu ileri siireceği mütaleasmda bulunmaktadırlar. Harp hali bundan baska beynelmilel mıntakaların ırüdafaas: mes'elesini de ortaya atmaktadır. Bu mıntakalar umumiyetle kâfi derecede mücehhez ve müsellâh teIâkki olunuyor. Üç yeni ticaret mektebi Ticaret Mektebinin teşkilâtı tamamen değişti, yeni dersler ve usuller kondu Mektep müdürü Izahat veriyor L Yukanda kartopundan bir sahne, aşağtda Goksu kasrında Cemiyeti Akvam dehşet içinde! Cenevre 30 (A.A.) Dünkü cel«e, Cemîyeti Akvam meclisinin Çin • Japon ihtilâfına tahsis etmiş olduğu celselerin en heyecanlısı olmustur. Ticaret mektebinde İktisat ve MaMeclis muhitinde bir bedbinlik ha arif Vekâletlerinin müsterek tetkikvası ediyordu. M. Sato, bir nutuk irat leri neticesi yeni teşkilât yapılmıs, ederek, yalnız Aksayi Şark'ta değil bu teşkilâtın tatbikr mfiktep müdi (Mabadi 6 ıncı şahifede) rivetine bildirilm?stir;. ; , Âli Ticaret mektebi müdürü Hüsnü Bey kendisile görüsen bir muharReisicumhur Hz., dün Dolma yeni teşkilât hakkmda şu bahçe sarayındaki hususi büro • ririmize vermistir: izahatı larında mesgul olmuşlar, bir yeri '« Ticaret mektebi simdiye kadar teşrif etmemişlerdir. ayni idare altında üç kısmı ihtiVa ' Şehrimizde bulunan Büyük Mil edivort'u. Bunlardan biri Ulumu Âlet Mectisi Reisi Kâzım Pş. Hz. Hvei Ticariye mektebi, ikincisî Yük' sek Ticaret mektebi, ücüncüsü de ordün Gazi Hz. ni ziyaret ederek ta Ticaret mektebi idi. Birinci ve uzun mnddet neztlerinde kal ikinci kısımların isimleri avni mânayı ifade eden ayrı ayrı kelimeler olmtflardır. Reisicumhur Hz. Mektep müdürü izahat verîyor Balkan mu rahhasları dün sabah saat 10,30 da Balkan kon • f erans reisi Hasan Beyin riya • seti altında toplanmışlardır. Dünkü içti timada gelecek sene Bükreş'te toplanacak olan üçüncü Balkan konferansınm ruzna • mesi hazırlanmıştır. Bundan başka dün ekalliyetler mes'elesi de mevzuu bahsolmus, fakat bir netice alınamıyarak mii • zakere bugüne bırakılmıştır. Balkan murahhasları dün saat 14,30 da Topane'deki Seyrisefain Rıhtımından Sirketihayriye'nîn 74 nu marali «Altınkum» vapuruna binmişllı Ticaret mektebî müdürü Hüsnü Bey ler, Usküdar'a gecmişler ve oradan oduklarından bu ekseriya bir • ta tomobillerle Çamlıca tepesine çık • kım karısıkhklara, isim iltibaslarına mıslardır. Burada bir tenezzüh yapılmış, mu. Z''ÎC./ ' " müddet kar (" Jdı 4 '«•""i o 1 ) f topu oynamışlardır. Çalıca'dan «onra gene otomobillerle Göksu'y a gidümîs, Göksu kasri ziyaret olunmuş, burada murahhaslar şerefine saat 17 de bir çay ziyafeti verilmiştir. Ziyafetten sonra murahhaslar gene 74 numarah vapurla Topane'y* dönmüşlerdir. Balkan tttihadı İstanbul şubesi müdürü Tahir Bey dün gece Balkan murahhasları şerefine Perapalas otelinde bir ziyafet vermîştir. Bugün konsey içtimaının aonun • cusu aktedilecek, içtimalara nihayet Q*abadı di7zcı saıjede)
