March 30, 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansîklopedisi înci cüzü çıktı 28 Ookuzuncu sene: No. 3196 umhuriyet tSTANBUL CAĞALOGLU Telgraf ve mektup adresl: Cumhuriyet. İstanbu] Posta kutusır Istanbul, No 246 Telefon: Başmuharrlr: 22366. Tahrir müdürü23236, Idare müdürü22365. Matbaa 20472 Yurttaş î Törkiye malı, TOrkijre mamulâtı, TOrkiye mahsulO, her Törk'fln süsu, şerefi, gıdası, ikramı olmalıdır. Millî Ikhaat ve Tı sarruf Cemtyeti 30 Biitiin Almanya Yahudi'lere Bovkot Yapıyor ıımıııımmıııııımmııııiHiııııııiiiımiıiııııııımıımı ıııt ııııııııııııııııııııııııııınııııtıııııtıııııııııııınıııiMiıııııııııııiMiıııııııiMiırııııı ııııııııııııııı ıııııııııııııııııııııııııııı >IIIIIIH ıııııııııııııııııııııııı ııııııııııııııı ıum. Almanlar yahudilerle alışveriş etmiyecek, yahudilere iş yaptırmıyacak Şimendifer siyasetimizi Bozan mühim bh* âmil Bu mühim âmil kamyon, otomobil ve otobüstür. En bariz sîyasetlerinden biri eimendifercilik olan tsmet Paşa hükumetmm bu yuzden meydan alan ânzaya dikket edeceği zaman btzce artık iyiden iyiye hulul etmiş bulunuyor. Kamyon, otomobil ve otobüs işlerini yalnız srmendifercilik noktasmdan değil, millî ikhsat itibarile de sıkı bir tanzime tâbi tutmak lâznndır. Daha dün kendisine gecinecek bh iş anyan bir vatandaş bize içine düştüğü acı darlığm sebeplerini anlatırken şunlan »öylüyordu: Arayerde kazanınz diye bir otornobü de almıştnc. Elimizdeki bir kaç bin lira ile köhne evhnizi barkımızı da o süpürdü, surükledi. tsmet Paşa hükumetine haber vermek isteriz ki otomobil ile kamyon ve otobüsün memlekette ydchgı, böyle silip süpürüp götürdügü evlerin adedı ne bir beştir, ne yüz beş yüzdür. Memlekete ne kadar otomobil, kamyon ve otobüs girmisse bunlann adedmi on ile darbetmek, bu yuzden harap olan hanımanlann adedini göstermeğe kifayet bile edemez. Bunlann bedellerini kezaKk on ile darbetmekse bu yuzden millî iktısada inmiş olan darbelerin hatta onda birini ifadeye yetmez. Son beş altı sene zarfmda memlekete giren otomobil, kamyon ve, otobâs ile levazmnınm mecmu kıymetlerî kırk milyon liradan asağı değildir> Bu büyük rakanHB bizim fakir meml«ketimixe âısbMİe ifade ertiği kocaman servet n« ohmntar? Dınıierrm mok Dil anketi 19 numaralı liste Ankara 29 ( A . A . ) T. D. T. Cemiyetinden verihnistir: KarşıkUan aranacak arapça ve farsça kelimelerin 19 numaralı lis • tesi sudur: Sahte paralar çıktı Alman yahudileri telâş ve endîşe içinde... Nazi fırkası bir beyyanname ile boykotajın cumartesi sabahı her yerde başlamasını istedi Berlin 2 9 ( A . A.) Milliyet perver sosyalist fs kası müdüriugü bu gün Alman mille • tine hitaben neş rettiği bir beyan namede cumarteti sabahı saat ondan itibaren Alman • ya'da Yahudi hal< kma karşı umumi boykotaj bashya • cagmı bildirmek • tedir. Bu boyko • tajdan maksat, Yahudilerin tetebbü «ü ve yardımile bütün dunyada AI manya aleyhine yapılmakta olan propaganda* yı tenkil etmektir Yahudilerin i • daresi altmda bu • lunan mngaza v« müe&seselere Ya ' hudi doktorlarınl ve san'at adamla i rma kârct yapıla • cak olan bu boyy kotaj için milliyetperver sosyalist ftr kası müdürü icraal komiteleri teskOi i çtn tedbirler almıf tır. Bu komitelerin vazifesi milliyet * perver sosyalist ftrkasmın Almanya Tenl Kayhlstag'da Î K IçtTma (rlyaset körsüsönfln İ arkasında Nanlerin işaTeti go rulüyor.) hudiler tarafmdan yapılan propagan makfar. lcraat komfteleri boykotaj tedv Uç yerde sahte 100 liralık sürülürken yakalandı Zabıta kalpazan şebekesini takip etmektedir. Dî • ğer paralann da taklit edilip edilmedigi şüphe1 1 ÖZÜR 2 UFUK UFK3UHDE 4UKDE 5 ULVİ 6 UMDE 7 UMUM 8 UNSUR 9 UNVAN 10 ÖRFÎ 11 UZUV 12 ÜCRET 13 ÜLFET ÜSTAT 15 ÜZLET Listelerde çıkan kelimeler den manaları birden fazla olan lann her manası için ayn karsıIıkalr ileri sürülebilir. Karsılık gönderen zatların gönderdikleri karsılıklardan duyulmus, Uitilmiş olmıyanlan, hangi kaynaklardan aldıklannı göstermeleri rica olunur. Demiryollar Mütehassısı geldi HkıdenboTg Oe Ba«vekil Hitler Rayhiftag'ın •gıldıgı gün karsı karsıym M. Şarl Ankara'da hemen faaliyete başlıyacak TakBt edilen 100 liralık C umhuriyet evrakı naktrresin " den bazılannın taklit edilerek sahtelerinin mevkü tedavüle çıkanl dıği haber abnmıshr. Filhakika yapılan sıkı bir takibat neticesinde evvelki gün bir yüz liralık tş Bankasına, dün de gene bh yüz liralık Adapazarı Bankasına bozdurulmak Utenilirken yakalanmış, nihayet Felemenk Bankasına verilen üç btn lirann içinden fiç adet te »ahte yüz liralık çıkhgından polis derhal ha «vrakı naktiyenin aah dueye vazıyet etmiştir, Bu mühhn mes'eleırin tanKikam« bizzat polis müdürü F«hmi Bey mefgul oimaktadrr. Dttn bazı kimr seler polU mü<firiy«tİB« celbedü . mişlerdir. Sahte paralan bankalarda bos • durmak istiyenlerle banka vezne • darlarmm ifad«lerrae mftracaat e* dilmişth. Feletnenk bankan vezne» dan da dün polis müdiriyetine g« • (Mabaâi 6 tnct sahifede,) lekette bugün mütebaki ömürleri cak iki üç seneden ibaret kalan ve şimdHd hurda bedelleri ise bir milyon lira bHe tutmıyacak olan makine eskile rinden ba«ka bir sey değildir. Bunlann memleket dahüinde ifa etmiş olduklan hizmete gelince ejjer yaptıklan müthiş ve muazzam zararlar ohnasa bu hizmeti yalnız havadan ibaret saymakla cidden bahtiyar olurduk. Otomobü ile kamyonun geçtiği yerde at nesli yok ohnaga doğru gidiyor. Otomobil ile kamvonun çalıştığı her sahada şimendifercilik biiyük açıklar içinde çırpmıyor. Bari otomobil ile kamyonu işletenler şahsan dikkate lâyık menfaatler elde etseydiler!... Hayır, o da yok. Onlarra da bir iki sene zarfmda sadece evleri barklan yıkıhyor. O halde bu musibetler memlekette neye yanyorlar? Muvakkat bir zaman için şuradan şuraya çabuk gitmeğe ve çabuk götürmeğe mi ? Bu neticeyi temm etmek için her tarah zarar ve haraplık olan bir lök» içine daha ne zamana kadar tahammül edeceğiz? Otomobil ve müstekkatınm henüz bir çivismi memlekette yapmamaktayız, ve kuvvei muharrikesini de şimdiye kadar hep hariçten khal etmekteviz. Bizi yabancı memleketlere haraçgözar kılan bu medeniyet aleti fazla olarak şimendifercilik styasetimizi ta temelinden baltalamaktadır. Hakikî hesap ile bütiin simendiferlerimiz dehşetli diye söylemekten korkmıyacağımız açıklar veriyor. Hal böyle 8ten Ankara'nın içinde • iste yaz geliyor, nerede ise faaliyete geçecek • bir idare: Ankara'dan Konya'ya bir günde ve beş alh liraya! Diye ilânlannı asmağa baslıyacakür. Bereket versin yaz kış gidip gelmege müsait ve kâfi yollanmız yoktur. Yoksa şimendiferciliğimiz yalnız agır eşya nakleden bir lüksten ibaret kalacakfa! Geçen sene tzmir'de Aydm ve Kasaba hatlannm otomobil ve kamyon rekabetinden çektiklerini dinliyerek dilhun olmuştuk. Bu hatlar şirketlerin ellerinde de olsa memleketin temelK müesseseleridir. Hususile bir tanesi kilometro teminatile de müeyyettir. Onlann çekeceği ıstıraplara karşı lâkayt kalamayız. Her halde Antalya'y* oir fi • mendifer mşasını hatta düşünmeden evvel bu mevcut hatlann verimli bir îşletme içinde bulunmalanna emniyet getîrmekliğhniz lâzımdır. Bu noktanın tetkikine iptidar olununca ise bu şimendiferlerimizin muhtelif sebepler arasmda bilhassa otomobil ve muştekkahnın rekabetlerfle tahrip olunmakta bulunduğu göriilür. Devlet DetniryoIIarmın bu bahiste aleyhinde ecnebt memleketlerde Ya dalann tenkilinden ibaret olan maksadı hakkmda eikâri umumiyeyi aydmlat • birinden doğrudan doğruya mes'uldür. ( Mabadi 6 tncı sahifede ) Hesap vermemek için evrak okka ile satılmış! Bir Tahkikat Sirkeci suiistimalinin tertipli bir şekille yapıldıgını gösteriyor Şark Demiryollan kumpanyasının Sirkeci gisesmde yapılan ihtilâs tahkikatı dün daba sümullü bfr safbaya girmiştir. Evvelce kumpanya tarafmdan vazifesine iade edilen gişe memuru Kadri Efendi de dün zabıtaya cel bolunarak sorguya çekilmiştir. Bu suretle zabıtaca, bu mes'elede alâkadar görülerek isticvap edilen lerin miktan 7 kisiye balîğ olmuş tur. Polis ikinci sube müdürlüğünce ifadesi almanlar kumpanya başmü* fettisî Refet, kontrol dairesi müdürü Moiz Kohen, kontrol meraurlarmdan Asım, evrak kalemi memuru Murat, kadro harici istihdam edilenlerden AIçi, gis« memurları Suat ve Kadri Efendilerdir. Zabıta dün de bunlann if adelerini almıs ve ikametgâha rapten serbest bırakmıştır. Zabıtanın kanaati, ihtilâs isinin sadece gise memuru tarafmdan değil, (kontrol müfettis jrişe) arasında (Mabadı 6 tncı sahifede) daha mesut bir vaziyette olduklannı söylemeğe imkân yoktur tabiî. Bu simendiferlerimiz de ayni afetle musap ve muztariptir. Devlet bütçesmden simendifercilik siyasetine şimdiye kadar tahsis ve tesviye ettigimiz sermaye miktan eger yüz elli milyon lirayı buhni'fsa bunun yalnız normal faizi on beş mil yon lira etmek lâzım geleceğine göre simendiferlerimizin işletmesinde abn IVI. Şarl Srkecl Fstasyonun# Devlet Demiryollar Idaresi tarafmdan Amerika'dan celbedilen demiryol mütehassısı M. Charles BeUe ve arkadaşlan dünkü ekspresle sehrimize gelmişler ve akşam trenile de Ankara'ya gitmişlerdir. Mihenassıs derhal Nafıa Vekili ile temas edecek, müteakıben Devlet Demiryollan tdaresinde tetki kata başhyacakhr. Krahçemız şerefine verilen zryafette sol dan Mfearen Dr. Esat Bey, VaB Paaa, Kerıman Hanım, Şükrü Sadık. Etem ve Saracettin Beyler Dünya Güzelinin seyahati tefsir lâyihası! Yunan'lılarla evlenen Türk'ler ne olacak? "Mansure Jbayram yaptı! Çarşı kapanmış, halk yollara dökülmüştü. Şehir, «Yaşasın Türkiye^ yaşasın Gazi» seslerile inliyordu Mansure «Mısır» (Hususî) Mtsır'da bulun makta olan Dünya Güzeli Keri man Halis Ha • nım, Mansure şehrinde bulunan Türk'ler tarafmdar sureti mahsusada davet edilmistir. Dünya Güzelinin Mansure'ye muvasalati ve oradaki üç günlük ikameti şehir içh» buyük bir hâdise obnuş ve Türkiye'ye karşı candan bağlı olan balk, bu vesile ile cidden büyük tezahürat yapmıshr. Keriman Halis Hanımı karşılamak üzere eczacı ve kimyağer Şükrü Sadık, Seracettin zade Mehmet, Dr. Ankara 29 (Telefonla) Dahi liye Vekâleti meclisten bİT tefsîr istemiştir. Türk tebaalarile Yunan tebaalanrun evlenmelerine dair olan memnuiyet hakkındaki kanunun 2 inci ve 3 üncü maddelerinin tefsiri talep olunmaktadir. Bu tefsir esbabı mucibesinde «Yunanh erkeklerle evlenme memnuiyeti hakkındaki nizamnanvenin neşrile bu nizamnamenin mer'iyetten kal ~ dmldiği 52 sene zarfında memnui (Mabadi 6 tncı sahifede) Dahiliye Vekili geliyor Ankara 29 (Telefonla) Dahiliye Vekili Şükrü Kaya Bey bu akşamki trenle tstanbul'a hareket etmiştir. İpek sanayiinde yüksek Bir muvaffakivet Şark Demiryollar müdüriî M. Paskal ması lâbüt olan ciddî tedbirlerin ehemmiyet ve elzemiyeti kendiliğinden meydana çıkar. Bütiin dünyanın şimendiferleri yol ve kamyon rekabetinden müştekidir. Fakat kamyon ile otomobilin bizim memleket kadar anormal olduğu ve bizim memleket kadar başı bos bırakıldığı biç bir memleket yoktur. ıııııımiHiııtıııııiMiftHiH»Htui)iuııniHMiiHiıımııııııiııııiMiıınııııınııi(MtııııiHiııi!iiHnıııiHinııııımııııtııııııııiHiTiırtırııııııııııııııııınnnımı YUNUSNADİ ılpekiş» fabrikalannda apre daiTesııue [Yazısı üçüncü sahifemizde'] "Ldnya Güzeli Mansure VaEsinîn tonafindan çıkarEeı Esat, eczacı Mebmet Rifat, Hasan Femıs, istasyonda bekliyen binlerce kisi rit, Hüseyin tbrahim Beylerden mürek muvazeneshü şaşırarak trene adeta hükep hususî bir komhe teşkil edilmistir. cum etmiştir. Katar durduktan sonra Bu komke, bir beyanname neşrederek Kadriye isminde bir Türk kızı şehir naMansure halkını Dünya Güzelinin is • mına, doktor Esat Beyin mahdumu da tikbaline davet etmiştir. komite namına Keriman Hanıma birer büket vermişlerdir. Dünya Güzelı trenle Mansure istasLutfen sahifeyi çevtriniu yonuna vâsıl olduğu vakit şehir boşal