26 Mayıs 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi inci cıiziı çıktı 23 Dokuzuncu sene: No. 3250 umhur .„ , . „„,„ , Hayat Ansiklopedisi Cuma 26 Mayıs 933 üncü cilt tSTANBUL CAĞALOÛLU Telgraf re mefctup adresi: Cnmhttriyet, îrtanbu] Posta taıtusu: tstanbul, No 340 Telefon: Basmuaarrlr: 223M, Tahrtr mttdttrB: 23236, Idare muduru: 223», Matbaa: 20472 3 Hazırdır, mücellet olarak alınız. ml m i l """11""1H " • = r eclise Oktruvanın Lâğvı Teklif Edildi mı mmn Biz de, konferanstan emniyet, müsa Pehlivanlarımız müsabakaların 3 ünü kazandılar, vat ve müdafaa hakkı istiyoruz 4 ünü kaybettiler Konferansm verebileceği yegâne mantıkî ve haklı karar, Boğazlardalri gayriaskerî mıntakayı ilga etmekten ibarettir ooğazlar * » meselesı • r; ~™ • • »«..».» Dün gecelri Güreşler „,„ , JSSL* „ , „,. İstanbul hastaneleri Fakülteye kâfi değil mı H W ,, , , „ „ Fakülte binası için karar verüemedi, komisyonda tetkik ve münakaşalar devam ediyor KenJilerine böyle 40,8 likler veriyorlar Hariciye Vekili Tevfik Riütii Bey Cenevrede silâhlan bırakma konfe ransmda, Çanakkale ve Karadeniz Boğazlarmda askerlikten tecrit edilmi» o!an mmtakalarm kaJdmlmasmı ittedi. Türkiyenfn bu talebi o kadar makul, o kadar mantıkî X ojcadar Jjajshdır, ki Konferansm bu teklifi kabul «tm«tt«n baska çaresi yoktur. tzah ede'im: Lozan muahedenamesi Boğazlarda gayriaskerî mmtakalar tesis etmekle Boğaz sahiHerirtde istihkâmlar yapmarmzı bataryalar jkoymamızı menetmis, an • cak, Türkiye, bir devletle harbettiği zatnan, BoğsmJarm gayriaskerî nuntaka • tma da harbin devamı müddetince toplar koyabtleceğimizi kabul etmistir. Tabiî, harp halinde Boğazlara koyacağı mız toplar, sahra toplan olacak deçildir. Harp gemilerînm 40 bueukluğa kadar ajhr toplanna biz de, yollannuzda nakledebfleceeimiz kadar ağır aeyyar tpnlarh mukabele edeceğrz. Fakat şimdi, silâhlan bırakma kon • ferann, seyyar ağır toolan tecavüzî sîlâh addederek ilfira ediyor, yalnız sahil îstihkâmiannda harp gemilerme karsı 40,8 sanfthnetreliğe vanncıya kadar sabk ağır toplar bulundurulmasma mii eaade ediyor. Meselâ Fransa ve İngiltere kendi sahiUerini, tecavüzden masun bulundurmak için 40.8 liğe kadar her cins ağır top kullanabilecekler, fakat ordolarmda ağır seyyar top bulımdur mıyacsklardır. (Söz arasında sunu da söylve'rm ki 40,8 üklere varmcıya kadar butün ağır sahil ve gemi toolan nı hususî trenlere bindirip cephelere sevkehnenin kolay bir is olduğu büyük harpte tahakkuk etmistir. Binaenaleyh müstakbel bîr harpte de gene böyle vapılacaeı muhakkaktır. Elverir ki elde top btdunsun.) Konferans ağır toplarm ilgasını kabul edmce bizim için vazivet su olacaktır: Tiirkiye de seyyar ağır toplarmı ilga edecek, ve Lozan muahedesile Bo ğazlara sabk ağır too ta koymıyaca • ğrmız icin, Boğazlar tamamen müdafaasız kalacaktır. Yanî Akdenizin garp mahreci olan Cebelüttankta 40,8 lik Ingiliz toplan kimseyi geçirmivecek, ayni Akdeni • zin sark mahreci olan Çanakkalede îse ne seyyar, ne sabit ağv too bulunmı yacağı için haro gemileri istedikleri zaman, istedikleri gibi girip çıkacaklar, tstanbuiu tehdit ve zaptedebilecekler dir. Türkiye, meselâ tzmirin müdafaası içm Izmir sahillerine 40,8 liğe vanncıva kadar ağır too koyacak, fakat memleketfn en can alacak noktası, en kıy metU yeri olan tstanbuln müdafaa içm hiç ağır top kullan&mıyacaktır. Böyle mantıksız is mi olur? Türkiyenin Cenevredeld son teklifi konferansı kıskıvrak bağlamıstrr. öyle ki akü ve mantıktan harice çıkmamak sartile tu iki sdrtan birini kabule mecburdar: 1 Boğazlardaki gayriaskerî mra • takalan ilga etmek, 2 Istisnaen Türkiyeye seyyar a • ABİDtN DAVER İMabadi S üncü $ahifede) fitze de böyle tahra toplem; intaf yahul Küçük itilâf ta dörtler misakını kabul etmiyor ı Sıvas JErzunım " \ *' " ** Lehistan ile Küçük itilâfın protestoları Cenevrede endif ^ uyandırdı Abbas rt Pablyanıtı gfiresınden DH enstantane Macar takımile üçüncü güres müsabakası da dün gece yapılnnştır. Maksim salonları çok kalabalıktı. Seyirciler arasında sabık merkezi umumî reisi, tnhisarlar Vekili Rana Bey de bulunuyordu. Müsabakalara baslanmadan evvel, ilk maçta oldugu gibi merasim yapıl dı, nutuklar söylendi. Federasyonumuz tarafmdan Macar güreşçilerme madalyeler verildi. Dün «ece yaptlan müsabakalann da gene üçünü kazandık, dördünü kaybettâc. Maamafih bu vesile ile Macar ta <Mabadi 4 unçu sahıfedei • Komlsyona dahll doktorlar lctlmadan cıkarlarken Dün Tıp Fakültesinin Istanbula da profesör M. Malfin riyasetinde nakli dolayısile bina intihabı mesetoplanmiftir. Bu içtimada fakiHtenin lesi halledilecekti. Bunun için Da tstanbula nakledilmesile fakülte tarülfünun ıslahat komitesi, Tıp Falebesmm hangi hastanelerden ve nasıl istif ade edecekleri görüsülmüşkültesi nakil isile mesgul komisyon( Mabadi 5 inci sahifede t L birlikte sabahleyin Darülfünun • a Oktruva resmi kalkıyor Bu resim gümrük resmine % 10 zam icrası suretile alınacak ve belediyelere verilecek Ankara 25 (Telefonla) Oktnrva rasmmin ügası için hükumctçe hazırlanan iki lâyiha Meclise gebniştir. Bu lâyihalann birisine göre beledîye vergi ve resimleri kanununun 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37 ve 88 inci maddeleri mucibmce vazedilmis olan dühuliye resminin bir haziran 933 tarihrnden ilgası teklif ^dilmektedir. Bu Iâyihanın ecbabı mucibesinde oktruva resminin hem halk, hem de beleiçkı miîslfiBâjı mmw nlJnjiı, fi • kâyetleri davet «Hiği bn resim hasılatınm gümrük kanununa leylen hazırfa • nan lâyiha mucibmee alraacak kesri raunzam ile temin edilebîleceği yazılmaktadır. Gümrük kanununa zeylen teklif edilen 2 inci (âyihaya göre gümrük resmine tâbi her nevi eşyanm gümrük resmine yüzde 10 zam yapüacaktır. (Mabadi 3 üncü sihıfede'ı Hattı istikşaf ı Cenevre 25 (A.A.) Çarşamba gecesi saat 21 den 2 ye kadar küçük itilâf hariciye nazırlariie görüsmüs ve dün uzun uzadıya M. Benes ile mülâkatta bulunmus olan M. Pol Bonkur muhataplarma 4 ler misakına ait müzakereler hakkmda izahat vermiştir. Bir fen heyeti güzergâhı tayine başladı Snras Erzurum dsmiryolu güzergâhını tayin etmek üzere üç kisüik bir fen heyeti Sıvasa gitmistir. Bu yolun istikameti Divriğıye çevrilmistir. Yol Divriğide ikiye ayrılacakbr. Biri Erzurum istikamethıe gidecek olan Erzurum ana yolu dteki de Malatya yoludur. Yol Sıvastan çıktaktan sonra Fadlun boğazı, Kesürük deresini takip edecek, Ağtas üstündeki beli asarak Zeyve, Sincan üstünden Çaltı ırmağı boyunca gidip Divriğiye varacak, Divriğe dört saatlik (Denizdek) çiftliğmden Malatya yolu aynlarak Divriği Araokir sınırı ortasındaki Mahmut dağmdan asıp Malatya yolunun Divriği merkezinden ayırmasma imkân bulunursa yollarm aynm yeri Divriği merkezi olacaktır. Erzurum yoluna gelince; gene buradan Calb ve Kemah doğrusu ile Fıratı takİD ederek Erzincana gidecektir. Yalnız Divrikle Caltı arası çok kayalıklı olduğtmdan Divriğmin bah istikametin den geçntek için koiaylıklar aranacakbr. Küçük itilâf ta fikrini bildirdi Cenevre 25 (A.A.) Çekoslovak Hariciye Nazırı M. Benes dün aksam tngiliz Hariciye Nazin M. Jon Simonu ziyaret ederek küçük itilâfm dörtler misakınul aktine kat'iyyen muanz olduğunn bildirmiftir. M. Benes 4 ler misakını, Mületler Cemiyetmin ve küçük itilâfın menfaatlerine mugayir bulduğıaiu söylemiş ve demistirki: «Bu misak, Milletler Cemiyeti misakmın 16 ıncı maddesini kuvvetsiz \% tesirsiz bir halde bırakmakla beraber 19 uncu maddede bahse mevzu olan moahedelerm tadil ismi haksızve se bepsiz olarak günün meseleleri arasma ( Mabadi 2 inct sahtfede > "Cumhuriyet,, in yeni tdfiKî tefrikası Ya hürriyet, Ya ölüm! Balkanları kan içinde bırakan ihtilâlin hikâyesi Yazan : Ali Naci Arkadasımız Ali Naci Beyin Bulgaristand a' yaptığı tetkik lere ve hâdiselerin geçtiği yerlerdeki müsahedelerine istinat ederek yazdığı « Ya hürriyt, ya ö lüVn!» atlı eserini yakında «Cumhvıriyet»tp .1 huYuk itüâf hariciye nazırlanna €BrU*» mısakı hakkında uzun uzadıya izahat veren fransa Harieiye Naztn t M Pol Bonkur Hazineden mal almış olanların borçları Borçların tecili lâyihası dün Mecliste hararetli münakaşalara sebep oldu KENDİ KENDtMtZl TENKÎT: Niçin Hilâliahmer azası değiliz? Hilâlıahmer haftasını yaşadıeımız bi'SÜnieTde hepmızın kendı ker'dmıze yukanki sualı sormaklığımız hiç fazla olmaz Hılâlıahmerci olmak ıcin bıivuk bir kulfete ıhtıyaç olmadığını sövler«ek yukarıki sual butun gözler önunds da ha 7İvade canlanır zannedenz Fı'ha kika Hılâ'iahmercı olnnak icin sad^ce Hılâlıahmer Cemıyetıne aza kavdolunmak kâfidiT vr bunun tevakkuf ettıçı külfet te biıtun btr sene icin tek bir lıra vermekten ibarettir Bövle yaparsak ne mı olur diveceksiniz'3 Boyle yaparsak memVketin h^r derdine koşan Hi'âliahmer cemıvetımı zı cok kuvvetlendirmıs ve onun daha fa7İa derde daha fazla ko«uD yfti«mp sini temin etmıs oluruz lctımaî mua venet medeniyetm en buyük sıandır Herkes her fırsatta iyılik etmek ister Bu zordur Fakat hemen butun deTtlere bütün sene için tek bir lira imdat etmenin yo'u vok değildir Hilâliahmere aza olarak Bunun ne kolav ve ne s*r*fli bir ıa olduğunu duşününüz bir kere' Dünkü Meclis içtimaın da söz söyliyenlerden Kocaeli mb'usv Salâhattin Bey Trdbzon meb'usu Raif Bey Ankara 25 (Telefonla) Meclis evkafm bütçesi kabul edildi. Bundan sonra hazineden taknitle mal 2 de toplandı. Evkaf memurlarraın barem kanununa almif olanların borçUnnın tecili lâyi(Mabadi 5 inct tahifede) tâbi tutulacaidan hakkındaki lâyiha il« jnitasi ihtilâl tarihçesi, Ko • nan Doylin ro R>anlanna taş çıkartacak hikâyelerile, ha • kikî vak'alarile cîdden hayret ve dehşet uyand ı r a c a k bir maceradır. Bu komitaya karsı senelerce, Osmanlı devle • tinin nasıl uğ Vıyana operasmm otr remsu. tefrikaya bas raştığını, ici •.^nasında Bulgar komıtacsı mizde b'lmiyen lıyacağız. Bu kitap, millî kü Panıcayı olduren Bulgar kavar mı? tüphanemiz icin dını Mença Karvençeva 1903 senesi çok faydalı bir kıymet tasıdığı Selânikte Osmanlı Banka • gibi, bir çok kimseJerin yalnız tma nasıl bomba attıklarım, istnini duydukları ve mahiye Fransız gemilerini nasıl batini ve korkunç faaliyetini metırdıklarını, postaneleri na«ıl rak ettikieri Makedonya mebastıklarını ve tren yollarile selesi ve bu meseleyi kendi köprüleri nasıl uçurduk • sine millî bir dava idinmis larını ve bütün bunlardan Makedonya komitasını oldugu sonra Makedonyanın nasıl gibi hikâye etmesi itibarile de, Jcana boyandığını hepimiz haTürk okuy.ucular için. bilhas'tırlarız. sa heyecanh ve meraklıdır. «Ya hürriyet, ya ölüm!», Bizim müsveddeleri okuyabu olmus vak'aların, Ali Naci rak kanaat getirdiğimiz gibi, Beyin bizzat Makedonya ko kariler de, okudukları zaman mitasmdan aldığı bir çok resimlerle tevsik edilmis, cagöreceklerdir ki, Ali Naci Bezip bir romanı sayılabilir. yin anlattığı Makedonya ko