October 16, 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

I Hayat Ansiklopedisi Bflyuk bir kütüphaneyi bir arada evinize geliren en faydalı eserdir. Her evde bir tane bulunmafc lâzımdır. u nnn* HO. 3 3 9 3 u m h ur i yel Telefon: Telefon: Ba§muharrir: 22366, Tahrlr müdürü: 23236 Idare müdürü: 22365 Matbaa: 20472 22366 Tahrlr müdürü: 23236, Idare müdürü: 22365, Matbaa: 20472 Hayat Ansiklopedisi İSTANBUL CAĞALOCJLU Telgral ve mektup adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta fcutusu: tstanbul, No. 246 PgzattBSİ 16 TBSCİnİBVVBİ 1 9 3 3 * nci cüzü çıkh 42 Yeni harplerde Tayyarenin rolü iz de harp başlaymca bey nelmilel hatta irtsanî mua • hedeler hükümlerinin sakıt olduğuna inananlardaruz. Behemehal harbi kazanacağım <îiye sulan ze • hhliyerek vey* mikroplıyarak düşman tarafma felâketler gönder mekte ötebenberi hiçbir mertlik görülmemiş ve insanlığa muğayir olan bu hareket takbih ve muahedelerle menedilmış olduğu halde başı «ıkılacak v e eline bu yolda fırsat geçecek her hangi düşmanra bugün dahi bu silâha miiracaat etmiyeceğini bize hiçbir kimse temin ede mez. Tayyareler rasgele tahrip bombalan, yangm ve zehir bombaiari atmasınlar diyenler var. Bunlar birer muahedeye bağlansa bile ilk cıkacak harpte müdafaasız şehir • lere ve masum ahali kütlelerine dahi tevcih olunmuş olacak bu türlü sîlâhlarm her çeşit kullanışlarına şahit olacağımızdan şüphe etmi yoruz. öldurücü, yakıcı ve yıkıcı ol • mak itibarile eerece derece her silâh müessir ve müthiştir. Tabancaya nisbetle, tüfek , tüfeğe nisbetle mitralyöz ve sonra top ve onun her türlü çaplan. Yeni silâh olarak ortaya çıkan tahtelbahirin oynıya bileceği rolü gördük ve biliyoruz. Tayyareye geJince, o bilhassa Umumî Harptenberi ziyade, pek ziyade terakki ettL Mukabil tedbiri alınan her hangi silâhtan o kadsnr fazla korkmavii. Binaenaleyh e ger: Tayyare jpeni harplerin ea müessir ve en tahripkâr silâhı olacak hale geldı. Tayyare grurlan yalnız ordulan değil, şehirleri ve herşeyi mahvetmeğe muktedir vaziyette bulunuvorlar. Dersek bundan dolayi lüzumundan fazla telâşa düşmeğe mah«l yoktur. Ancak bu bir hakikatt;r. Bir tayyare grupu isterse bir saat • *» W» t^«r4, bir limam, bir fimen * difer istasyonunu, köyleri, insan ve hayvan sürülerini mahvedebiHr der»ek ywıi bir h«rpte hava yolile geJecek belânın ancak cüz'î bir kısmıru ifade etmfs oluruz. Bu \îr hakikatse buna karşı o tehlikenin hükmünü azalhcı tedbirler alraak ta bir zarure>tt>r. Elbet o tedbir • ler ahmr, ve o tedbirler alımiığı nisbette emnivetimiz artarak korkulanmız azalrr. Yalnız şurasım açık ve kat'î söyleroeği vazife biliyoruz ki tayyare silâhı şakaya gelir birşey değildir. Onun karşısmda gafil avlanmağa gelmez. Her ibtimale karşı tedbir • lerhnizi ^vaktile, çok eheırnniyetli ve çok cîddî surette almış olma • lıyız. Tayyareye karşı müdafaa çare • lerinin belli başlılarıni hep biliriz: 1: Tayyareye tayyare ile mukabele. 2: Müdafaa toplarile mukabele. 3: Zehtrli gazlere karşı maske lerle tahaffuz. Bunlann hep»i temin olunmak lâzımdır. Zehirli gazlere karşı tahaffuz keyfiyeti bütün millete teşmil olımacak bir işth*. Bu işi hüku metin irşat ve kontrolu altında ve sağlam teskilâtla millet kendi kendine pekâlâ temin edebîlir. Ancak hem teşkilât, hem vesait hükume tin sıkı tetkik ve mürakabesine tâbi olmalıdır. Lüzumu olan yerlerde bulunabiIecek veçhile müdafaa toplannm kâfi miktarda olması lüzumu aşi kâr olduğundan onun üstünde fazla oyalanmakhğımıza hacet yoktur. Ancak tayyareye karşı en mü essir silâhın gene tayyare olacağını da bilmekliğimiz kat'iyyen lâzım • dır. Bugünün tayyareleri müdafaa toplannm menzilleri haricinde uçarak en kuvveftli dıirbinlerin gö reaniyecekleri irtifalafra yükselebîliyorlar. En büyük tayyare 6000 metre yükseklikte topluiğnenin ucu kadar bile görünmez. Binaenaleyh düşman tayyaresinî gidip havamn hangi köşe ve bucağında uçuyorsa orada yakalamak ve onu orada tahrip etmeğe çalısmak iktiza edecektir. Umumî Harpte tavyare muharebelermin en müessirleri tayyareden tayyareye yapılan taarruzlar ve müdafaalarda görüldü. Bundan sonraki harpte bunun daniskalarile karsı karsiya bulunacağımıza şüphe yoktur. Umumî Harpte tayyare tayyareyi düşürdü: Şîmdi birini, sonra otekmî, sonra üçüncüsünü... ilâh. Şirmîiki harpte en basit işlerden biri olarak göklerde hava filolarınm karşıiaşacaklarını farzetmemeğe tebep yoktur. Tıpkı deniz donan Avrupada yeni bir harp Romanya Hariciye Nazırı merasimle patlamak üzere mi? karşılandı, şerefine iki ziyafet verildi Hitler Almanyanın Cemiyeti Akvam ile Cenevre • • »«»•«».» M. Titülesko Ankarada Almanyanın kararları nasıl karşılandı? 1 Romanya Hariciye Nazın ile Hariciye Vekilimiz Tevfik • Rüştü B. arasmdaki müzakerelere bu sabah başlanacak Tevfik Rüştü Beyle M. Tituleskonun nutukları Ankara 15 (Telefonla) Romanya Hariciye Nazın M. Titülesko bugün saat onda Ankaraya gelmiş, Hariciye Vekili Tevfik Rüştü, Dahiliye Vekili Şükrü Kaya Beylerle Anka ra Valisi Nevzat, Hariciye ve Vilâ yet erkânı tarafmdan karşılanmış tır. Bir müfreze asker selâm resraini if a etmiş, bando Romen billî marşmı çalmıştır. M. Titülesko, Hariciye Veküi Tevfik Rüştü Beyle beraber Ankarapalasa gitmiş ve burada bir müddet' istirahatten sonra Başvekil tsmet ve Meclis Reui Kâzım Paşalara Haze ratıni makamlannda ziyaret etmiş • tir. tsmet ve Kâzım PaşaJar da bilâhare M. Titüleskoya iadei ziyaret etmişlerdh*. Saat 1,30 da Hariciye Vekili ta rafından Anadolu kulübünde M. Titülesko şerefine hususf bir ziyafet verilmiştrr. Bu gece Ankarapalasta bh ziyafet verilmiş ve ziyafeti bir süvare takip etmiş tir. M. Titüle*ko ile Tevfik Rüştü Bey arasnnda müzakereler yann başlıyacaktır. Ankara 15 (A.A.) Romanya Hariciye Nazın M. Tîtuîesko sereine bu akşam Hariciye VekiK Tevfik Rfiştu Bey tarafından Ankarapalasta bir akşam zi. yafeti verilmistir. Ziyafette Büyük Millet MeclUi Re. isi Kâzım ve Başvekil tsmet Pasalar onferansından niçin cekildiğini anlatıyor Gazi Hz. M. Tituleskoyu kabul buyurdular Ankara 15 (A.A.) Reisicumhur Hazretleri bugün saat dörtte Çankayadaki köfklerinde Romanya Hariciye Nazın M. Titu leskoyu kabul buyurmuşlardır. Kabul iki saat sürmüştür. Kabul esnasında Hariciye Vekili Dr. Tevfik Rüstü Beyefendi hazır buIunmuslardır. Terki Teslihat Konferansmda Alma nyaya karşı Ingiliz . Amerikan Fransız cephesini vücude getirenler: (Soldan sağa doğru) Sir Con Simon, Mr. Norman Davis ve M. Pol Bunkvr babından bahsederek diyor ki: Berlin 15 (A.A.) Başvekil M. « Eski Alman hükumetleri, Al Hitler, Alman milletine hitaben neş manyanm hukuk müsavatmın tanına • retmis olduğu beyannamede Alman cağma kimat ederek Milletler Cemiyeyanın MiIIetler Cemiveti 3e Silâhlan Bu (Mabadi S inci aahifede) rakma Konferansından çekOmesi es . Iskenderiye seferleri Ü z şehrimae gelen ve akfam Ankaraya giden Madam Ttltdeefo Mn vapurdan çıkarken seticumhur umumî kâtibi Hikmet, SerHz. ile C. H. Fırkası umumî kâtibi ve yaver Celâl Beylerle Millet Meclisi Ha. Kütahya meb'usu Recep, Halk Fırka(Mabadi 3 üncS aahifede) sı Meclis grup reisi vekili Ali, Riya • OOn geceki ziyafet Tecrübe müddeti hitam buldu, seferlerin devami İÇHI bugünlerde kat'î karaf verilecek tskejıderiye seferlerinin ilgası karan ve «Cumhuriyet» in bu husustaki neşriyatı malumdur. Neticede nesriyatımızı nazarı dikkate alan alâkadar makam . lar hattın zarar iddiaları iyice tetkik olunarak büsbütün ilgasından ise bir müddet için tecrübe seferleri yapılmasmı muvafık görmüşlerdi. öğrendiğimize göre, birkaç aydan . beri devam eden bu tecrübe seferleri miisait neticeler vermiş, vapurlarımızm birçok seferlerinde, bilhassa ihracat mevsimlerinde zarar değil, kâr ettik leri görülmüstür. Memleket ticaretine büyük faydası dokunan ve bayrağınuzın ecnebi sulannda dalgalanmasına vesile olan tskenderiye hattmm bir müddet sonra hiç zarar etmiyeceği de anlasıl miştir. Deniz yollan isletme idaresince İskenderiyeye işliyen vapurlarımızın sefer masraflarmda ve kadrolarmda ya. püan bazı lüzumlu tasamrflar da tecrübe seferlermden elde edilen netice ü . zerinde müessir olmuştur. tktısat Ve kâleti tarafmdan bu hattın devami hakkmda bugünlerde kat'î bir karar verile. Büyük bayram köylerde gene toplanacaklar n asıl kutlulanacak ? Bu içtimada uyuşacakiarı tahmin ediliyor Halk Fırkası her köye bir bayrak hediye etmeği düşündü ve ilk partide 20,000 bayrak dağıttı Cumhuriyetîn onuncu yildönümünu kutlulama programııun büHin hususi . yeti, bu bayramın milletçe ve en gen>s ölçüde kutlulanmasıdnr. Yüksek komis. yon simdiye kadar yalnız mifusu »z çok fazla olan yerlere ait bir imtiyaı manzarası veren millî bavram şenlik lerini onuncu yılda bütün köylerin i • çine sokacak, koy havasmı saracak bir proğram hazırlamıştır. Tamim edilen bu proğrama göre; bayram günlerînde ve gecelerinde köyün muhtar odası, mektep binası, fır. ka ocağı, köy odası ve mümkün ol . duğu kadar koy evleri bayrakfarla, yetiüiklerle ve merkezden gonderilecek yazı ve resim Ievhalan ve inkılâba ait kısa sözlerin yazılduı levhala'a susleneceklir. Köyde Cumhuriyet sevğisini ebedilestirecek bir hatıranm temelini atmak fikri de bu programın ic'ne girmistîr. Bayram için kövün en münasip yerinde geniş bir meydan aynlacak ve bur^sı daha evvelden temizlenerek düzelti . lecek ve sGslenecektir. Bütün köylerde onuncu yıl bayramı. nın kutlulanarsfı bu meydanlara gü • Mabadi S inci sahıfede ı Hiııııııı ııııııııııı ımımıııııııımmıiH nıııııı Cumhuriyetin lOuncu tfilı ve Türk köyü Vapurcular bugün Köyler için yapılan proğram Ressam Çaitt Ibrahim Beyin Cum huriyetin 10 anca ytlt münasebetile yaptığt bir tablo fenninin hava muharebelerine ilâve edeceği yenilikler tabiî bizim öz malımızdır. Büyük Erkânı Harbiyemizin bu bahUte her Türk kabiliyetinden i»tif ade etmesâni temenniye lâyrk buluruz. Şunu da tekrar rica edeceğiz ki memleketimizde sivil tayyareciliğe artık bir an evvel gerriş bir cereyan verilsin. Tayyare cemiyetimizm muvaffakiyetle göreceği bu işin artık daha ziyade gecikmemesi lüzumuna şiddetle kaniiz. Memlekette yetişnıiş fazla pilot bulunabilmesinin tek yolu bundan ibarettir de onun için. Fazla olarak tayyarecilik fikrinin memlekette daha ziyade yayılmasının en amelî yolu da kezalik budur. YUNUSNADt nııııııııııııımifiMiıııııııııııımııııtıııııııııııııııııııııııııııııııımıııııırıııiMiıııı malarının muharebelerine benzer bh* vaziyet. Şu farkla ki marifette ve cesa rette ileri olanın bu yeni hava harplerin de oynıyacağı rol çok müessir olacaktır. tyi mücehhez ve çok ce • sur birkaç tayyarenin bir düşman tayyare filosunu mahvetmesi işten değildir. O halde teknikte çok İleri grtmeğe bakmak lâzım. Bilhassa bizim içm bu nokta çok mühimdir. Biz adetteki noksanı meziyet ve mari • fetteki fazlalıkla telâfi edebUiriz. Büyük Erkânı Harbiyemizin şim . diden bir hava lâboratuvan vücude getirerek orada mütefennin genç ve dinç kafalan çalıştıırmakta olduğunda şüphemi'Z yoktur. Türk iliın ve Vapurcular dan, hakemin takdiri kıymet kararlarını ka bul etmiyenler 'cendertye aeferleri için tzahat vermek tarafmdan An uzere Ankaraya çafrırüan Sadettin Beg karaya gönde Bu iş içm çağmlan Devlet Denizyolrilen heyet dün lan isletme idaresi müdürü Sadettin Bey şehrimize dön Ankaraya gitmiştir. müştür. Vapur mııııımımıınHiııııııııııııınııııııımınmıınıiHimııı mııiHinıımıııııımıııımnnıımıiMimHiHiııııımmnnıiMtfflrııniHimmııımııntııl cular heyeti Ankarada tktısat Vekilini ziyaret ederek hakemin kararlarını ka • K'apurcuuınn ara nunî müddet zar 'anm bulmak için fınd'a tebliğ et tavassutta bulunan mediği yolunda Rize meb'usu ki iddialannı iFuat Bey zah etmişlerdir. Heyete, Vapurculuk Anonim şirketmm bütün armatörlerinin işti rakile teşekkül etmesinin kanunî bir zaruret olduğu anlatılarak, Hirazları ileride tetkik olunarak bir karara raptedilmek üzere bugünkü kıymet ve kararlaa* dahilinde şırkete dahil olmaları tavsiye edil miştir. Bes firmadan mürekkep olan muterizler Vekâletin bu tavsiyesini kabul ederek şirkete dahil olmayı kabul etnvşlerdir. Vekâletin karan aynen tstanbul Ticaret müdürlüğüne de bildiril miştir. Vapurculuk şirketi tesis he yeti uınumiyesinde hükumet komiseri bulunan Ticaret müdürü Muhsin Bey Vekâletin bu karar ve tavsiyesinden bütün armotörleri ha berdar etmiş ise de ekseriye* par Beynelmilel şimendifer kongresi murahhaslarından tisini teşkil eden armatörler, diğer bir kısmt Galata rıhtımında tarafm böyle bir takrm ihtirazî kaMurahhaslar şehrknizde birkaç gün Beynelmilel şimendifer kongresiyitlerle şirkete dahil olmalarını kalacaklardır. nfeı Bükreşte toplandığı yazılmıştı. kabul edemiyeceklerini bildir Kongrede birçok meselelerle be Bu kongreye memleketimiz naımna mişler, tstanbul Ticaret mü Hüsnü Sadık ve Devlet Demiryolla raber beynelmilel eşya nakliyatı teşdürünü müessısler içtimaı za ruıdan Nüzhet Beyler iştirak etmiş kilâtına Türkiyenm de iştiraki mesebıtlannı mahkemeye vermediği lerdi. lesi mevzuu bahsolmuştur. için resmen protesto etmekle beraMurahhaslarunız ve kongre münaseber telgrafla tktısat Vekâletin nezBundan başka Toros hatbmn în • betile Bükreşe giden ecnebi memledinde de şikâyetlte bulunmuslardır. kişaf ettiği hakkında verilen malu ketler murahhaslanndan bir kısmı tktısat Vekâleti dün de alâka mat ta memnuniyeitle karfilantmştır. dün vapurla îstanbula gelmişlerdir. (Mabadi S inci sahifede) Şimendifer kongresi Bükreşteki kongreye giden murahhaslarmıızla bir lösım ecnebi murahhaslar İstanbula geldiler