25 Nisan 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

^Cantharivet ?5 Nisani Casuslar a?». Arasında 1 Makiliı A. ÜAVER ( Şehir ve Memleket Haberleri ) Siyasî Çok müşkül bir Erzurum seyahati Salih Pasa için giden dok. torlar dün avdet ettiler Erzur u m a. ı Kolordu Kumaa idam Salih Pasaya ameliyat yapznak üzere tay yare ile gitmis, olan Operatör M. Kemal Beyle Tıp fakültesi cerrahî ordinaryüsü pro • fesör Nisen Denizyollan tşlet me idaresitım Operatör M. Cumhuriyet va Kemal B. purile dün Trabzondan şehrimize avdet etmişlerdir. Kemal Bey kendisile görüsen bir muharririmize Pasanın »ıhhati hakkında su izahatı vermiştir: « Salîh Paşanm hastahğı apandisittir. Peritonit olmus, ilk amelyat oradaki doktorlanmız tarafmdan yapılımstır. Şimdi vaziyeti sihhiyesi çok iyi • dir. Tehlike kalmamıştnr. tki, üç ay sonra buraya gelecek ve tekrar ameliyat olacaklardır.» Muharirimiz bundan sonra yap tfklan tayyare seyahati hakkmda malumat rica etmiş, Kemal Bey de şu izahatı vermisth*: « Büyük bir tayyareye bmdik. En kıymetli pilotlarunızdan ikUi tayyareyi idare ediyorlavdı. O havaliyi çok iyi bilen pilot Zeki Bey tayyaremizde bulunuyordu. Uç buçuk saat havada gitmi^tik. Erzuruma bir saatlik yolumuz kalmıstı. Kemaliye Utıkametine geldiğimiz zaman sis ve şiddetli bir fırtına ile karşılastrk. Tayyarecilerrmiz muhtelif istika metlere bas vurdular. Tayyarede aneak yarım saatlik benzin kalmıstı. 3600 metreye çıktnıs dağlık bir arazide bulunuyorduk. Istikameti bulmak hnkânı hasıl elamadi. Tehlikeli vaziyetler hasıl olmustu. Profesör Nisen benden, ben ondan kuvevt ve cesaret alıyorduk. Tayyare biiyfik olduğu içm her yere de inemiyor duk nihayet geri geldik, Kayseriye mdik. Oradan Samsuna geldik. Sam»undan vapurla Trabzona, oradan da otomobille Erzuruma hareket ettik. Buradan Kop dağı civannda nrüthis fırtına ve kar tipisi ile karsılaştık. Otomobil isliyem«di. Araba gettrildi. Aıraba da karlara saplandı. A hali ve asktv yardınt ediyordu. Nihayet güçhalle Erzurutna varabll • dik.» Belindeki tabancasını çekerek gazetecinin alnına dayadı; sonra imdat işaretini çekti Haftanın ikinci günü Dün muhtelif eğlenceler tertip edildi. Bugün Darülâcezedeki küçükler sevindirilecektir Franga ve Lehistan Cocuklar! Cumaya müsameremîz var! Kanadalt yuzbaşı tabancannı Üstadın macerası 191S »enesi Uşrinisaniskıin kül rer.kli v« sisli bir sabahınıda Queen of Ireland vapuru Ingilteremn Folkestone rıhtrmma yanasıyordu. ln • giltereye gelen yolcular çok geç medect Tapurdan inerek kendilerini bekliyenlerln ara»ına kanştılar. Vapur, Alman denizaltı gemilerine rağmen, bu defa da hiçbir kaza ve b«lâya uğramadan aeferini yapmiftı. Yolcular arasında, bilhassa as • kerler çok fazla idi. Aralarmda 12 nci Kanada gönüllü alayına mensup bir yüzbaşı uzun boyu T« alnııu kaplıyan, pansıman bağlarile nazarı dikkati celbediyordu. tskeleden çıkıp istasyona yakla firken meçhul bir adam yanına §okuldu. Zaımediyorum ki tiz Mr. Whit« (Vayt) »mıı, değil mi? Tanımadığı adamm bu hîtabın dan şaşıran zabit, güzel giyinmşi olan bu lata, Evet, benim, ne istiyorsunuz, dedi? MiUaade ederseniz kendimi takdim edeyim. Times (Tayms) gazetesi muhabiri Lonley... Gazetem, sizi burada istikbal ederek Londraya vannca Thnes idarehanesini zi • yaret etmenizi rica etmek vazife «ini bana verdi. tyi ama tngiltereye geldiğimi nasıl haber aldınız? Gayet basit efendim. BtitUn matbuat sizin Almanyadaki Turn • hout hastanesinden firarmıza ait tafsilâtla dolu. Ingilterede herkes sizin cesaretmizden bahsediyor ve bütün kafeşantanlarda şimdiden 12 nci Kanada gonüllü alayı şere fine sarkılar söyleniyor. Makalenizi gösterir misini? Benim için neler yazıldığmı anla mak istecim. Lonley, cebinden çıkardığı ikî gazeteyi yüzbasıya uzattı. Bunla • rın biri Times gazetesinin sabah nüshatı, diğeri Telegraf gazetesinin... Her rki gazete de, tngiliz zabitinin cür'etkârane firarını anlatıyorlardı. Yüzbası Alffian hâstanesinden nasıl sıvışnr.ş, HoIIanda hududuna gelincîye kadar ne maceralar geçirmiş, kesif Anholt ormanile örtülü, hududu geçerken ne gibi müşkiilâta ma çekti ve gazeteciye tevcih etti ruz kalmışsa, hepsi bütün tafsilâtile anlatılıyordu. Zabitin bu ormanda açlıktan ve susuzluktaıt bitap bir halde, günlerce bu ormanda serse riyane dolaşması gayet iyi tasvir edümisti. Zabit gazeteleri okuduktan sonra, gazeteciye sordu: Rica ederim, Mr. Lonley, na sıl oluyor da gazeteler, başımdan gecen macerayi bütün tafsilâtile biliyorlar? Yazdıklarımn b«psi doğrudur ama ben bunlan yalnız Fe letnenkte, Arnheın konsolosumuza. anlattıtn ve o da, anlattıklanmı kimseye •öylemiyeceğini bana vadetti. Konsolo» kimseye birşey söy lemedi ama oğlu Timesin Amster dam muhabiridir. Babasmdan öğ rendrklerini gazetemize bildirdi. Bütün tngiltere sizi bekliyor. M. White emin olun ki Londra, sizi lâyık ol • duğumız şekilde karsılayacak ve serefinize eğlenceler tertip edecektir, Iki centilmen konusa konuşa gara gelmiflerdi. Londra treninde bir kotnpartımana yerleştiler. Biraz sonra tren hareket etti. Tren, cenubî Ingilterenin sislerî altında gizlenen geniş ve tenha meralardan geçerken Lonley, yol arkadaşlarını gevşetmek ve söyletmek yolunu aramağa başladı. Haydi yüzbaşım, dedi, ben gazeteciyim, karilerim de harp hikâyelerine çok meraklıdırlar. Bana bazi muharebe maceraları anlatınız ve bilhassa hastaneden nasıl kaçtığınızı söyleyiniı. Kadri Raşit Paşanın Halhevinde dünkü konferansııu dinliyenler Dün Çocnk haftasınin ikmd günü itibaren aynca müsamere mahailinde idi. Bu münasebetle Halkevinde çocuk bulundurulacak bir heyete çocuklann bakımma dair Dr. Kadri Raşit Pasa taisimleri yazdınlacak ve bir numara alırafmdan bir konferans verilmiatir. Btmnacaktır. dan başka Htmayeietfal nahiye mer • Müsamerede aynca incesaz, kukla, kezlerinde de cocuklara muhtelif eğlenhokkabaz oynatılacak ve cocuklara birceler tertip edilmiştir. Beyo|Kınd?ki ve çok sürprizler yapılacak birçok kotiyonî.otanbul tarafmdaki bazı sinemalar da lar dağıtılacaktır. öğleden sonra iki buçuk mafc'nelerini Kadıköy yeJincî ilkmektep cocuklara tahsis etmisUrdir. muaamere ransa Harîciye Nazın Bar tou Lehistanın payıtahb Var şovayı ziyaret etti ve Leh Hariciye Nazirı M. Beck ve diğer erkânı hükumetle görüstü. Samimî nutuklar söylendi. Bu ziyaretin manevî ve siyasJ cihetten çok büyük ehemmiyeti vardır. İlk defa büyük garbî Avrupa devletlerinden birinin Haıriciye Nazırının resmen Varso vayı ziyaret etmesi yeni Lehistan devletine garbî Avrupada nekadar büyük kıymet verildiğine delil teşkil ediyor. Fransa hükumeti sekiz seneden beri devam etmekte olan silâh me • •elesine ait müzakerelere karşı yeni bir cephe aldiğı sırada Hariciye Nazırının her işi bırakarak Varşovaya kosması Lehistan devletinin Avru pa siya«etinde çok mührm bir âmil olduğunun Fransızlar tarafından lyice takdir edildiğini gösteriyor. Fransız milletile Leh milleti arasında an'anevî bir dostluk ve mu • habbet vardır. Eski Lehistanm istiklâlini korumak için yaptıği ffiücadclelerde Leh milletine Türk milletinden sonra en zryade teveccüh ve müzaheret gösteren Fransızlar olmuştu. Leh milleti istiklâlini kaybettikten sonra kendisine en ziyade acıyan ve Utiklâlinin gasbedilme sini resmen kabul ve tasdik etmi yen millet Türklerdir. Bizden tonra Lehlilerin teellümüne iştkak e den ve vakit vakit yaptıklan kıyam ve sava»Iara karşı hayırhahane vaziyet alan Fransızlar olmu«ru. Şüphesiz Lehler kendilerine Türk lerin ve Frantszlarm gösterdikleri teveccüh ve nüzahereti hiçbir Za man unutacak değildirler. Hatta bu mütekabil duygularm semeresi 6İ*rak Fran*a ile Lehistan arasında 1921 •enesinde bir ittif ak muahedesi ak tedlimştir. Lâkm ne bu ittif ak, ne de Leh milletinin Fransızlara karsı duy duğu mînnettarlık hissi son zamanlarda Lehistanla Fransanm ve bunların müttef iklerinin arasına soğukluk girmesine mâni olamamıştır. Bunun sebebi Leh milletinin is tiklâline kaırşı gösterdiği kıskanç lıktır. Lehistan i«tiklâlini yalnız memleketin dahilî idareeinde «er best olması manasında anlannyor. Lehliler, memleketm haricî siya setinde tamatnile serbest bulunma • sına, ne müttefiklerinin, ne de dostlannın hiçbir surette tesiri altında bulunmamacına fevkalâde ehemmiyet vmrmekte, bu noktada zerre kadar fedakârhkta bulunmağa coğrafî vaziyet itibarile ve diğer avamilin tesrile her noktada mütt«hit değildİr. Bir zaman Fransızlar bu nazik noktayı ihmal ederek Lehistam Fran saya siyasî bir peyk olarak kullanmak istemislerdi. Bugün gene Halkevinde saat 17 de bir gürbüz çocuk müsabakpsı yapıla • cakhr. Mn*ab'kada kazananlara muhtelif bediyeler verilecektir. Bir hayet ta rafmdan saat 14 te Darülâcezedeki yavrular ziyaret edilecek ve cocuklara hediyeler verilecektir. Himayeietfal cemiyetine muhtelif müetsese'er ve sair tesekküllerden hafta münasebetile te bemılarda bulumılmaktadır. Cemivet tstanbuldaki bütün mekteplere yirmi bin teberru zarfı göndermişb'. Bu zarflann içine mektep talebeleri tarafından para konarak merkeze iade edilmektedir. 23 nîsan ve Çocuk bavramı münasebetîlc Kadıkdy yedinci ilkmektep yavrulan tarafından Hale sinemasında bir müsamere verilmistir HaJkta büyük bir altka uyandnan (t't'klalinvz ve istik • balhniz) piyesile 19 numaravı doldu • ran müteaddit oyun ve sarkılar da r>3yiik muvaffakiyetler kazanmıs ve sü rekli alkıslarla karsıl'nmıslardır. Mek teo basmuallimi Ahdiye HaıvmJa muaHhn hanımlann gayret ve yararükları takdire değer. Ankarada Ankara (Telefonla) Çocuk bayram'nın ikinci gilnü şchrimizde mwhtelif eğlencelerle geçmiştir. Dün gece terbivevî mevzular üzerinde cocuklara Karaeöz seyretti rilmiş, bupün de musiki neşrivatı yapılmıştır. Himaveietfal umumî merkezinde muhtelif toDİantıIar yapıl mıstır. Yarın cocuklar meccanen sinema seyredeceklerdîr. Muhtelif vilâyetlerden merkezi umumiyeye gelen telgraflara RÖre mpmleketimizin her tarafmda Co cuk bayramı gecen senelere nisbe • ten çok oarlak bir sekilde kutlulanmıs ve vilâyetlerde birçok islerin i • daresi cocuklara bırakılmıştır. Ankara Gazi lisesi, Ankara Oy mağı, mektebin tatil olmasından istif ade ederek Ankaraya 30 kilo metre mesafede Göl mıntakasına bir gezüıti yapmıştır. Müsabakatnız Cocuk haftası mfinasebetîle cuma güftfl Hiımryeîetfal Emsn8nQ kazast Alemdar nahiyesîle mü»tereken vereceğimiz müsamerenin bütün hazırlıklan simdi • den ikmal edilmiştir. GUlhane parkında ve Sarayburnun • da verflecek olan bu müsamerede aynca cocuklar arasında bir de gürbüz çocuk müsabakası yapılacakhr. Sevimli yavrular araamdan seçilecek birinci ve ikmciye çok kıymetK bir kol saatile bir dolma kalem verilecektir. Müsabaka da bir erkek bir de kız yavru seçilecektir. Bütün yavrular musamereye davetlidir. Müsabakaya dahil olmak için cuma günü Gülhane parkntda saat ikiden Siz bir casussunuz!... Zabit sert bir sesle cevap verdi: Mr. Lonley, siz yahuz gaze teci değil, galiba başka birseysiniz de... Bu sözü söylerken belindeki ma nevra kayışma takılı tabancanm da çekti ve gazetecinin alnına dayıya rak: Sakm, kımıldamaym ha! diye bağırdı. Sonra basının üstündeki imdat isareti veren aleti yakalayip çekti. Biraz sonra, tren, birdenbire, kırla rın ortastnda durdu. Yolcular telâş ederek pencereden bakarken tren memurları imdat işaretinin çekildi • ği kompaırtımanı aramağa basladı lar. (Mabad't var) ŞEHtR ÎŞLERİ Belediyeye gelen teberrü kâğıtları Telefon şirketinden geri alına cak paralara dair abonelere gön deırilen teberrunam«ler doldurulup BelMiye dairelerine peyderpty gönderilmektedir. Şimdiye kadar sekiz binden fazla teberruname gelmiş tir. Hepsinin miktan on bin küsurdur. Bütün teberrunameler iade edildikten sonra Belediye Telefon şirketinden paralan tahsil edecek • tir. Talebe Birliğinde köy kolu Millî Türk talebe Birliğinde yeni bir köy kolu teşekkül etmiştar. Bu koldaki gençler Anadoludan gelip te burada tahsilde bulunan gençler den müteşekkildir. Gençler tatil esnasında memleketlerinde köylile yakmdan temas ederek köylünün okumasma yardım edeceklerdir. Mektepler bugün açılıyor İki gündenberi tatil bulunan mekteplerde tedrisata bugiinden itiba ren baslanacaktır. Buğday meselesinde almacak tedbirleı Ukenderunun bize îlha kı ve İskenderunlular ADLİYEDB Suriyeden yazildıçına göre, ge (Baamakaleden mabat) çen haftalar icinde Suriye efkâri uyt yok pahatına indirmia omumiyesini şîddetle alâkadar eden lan bu dert hall e d itmedi k. en miihim mesele, t$ken<îerun sancaçe ite milli Ihtııadımız • ve ğınm Türkiyeye iade edileceğine^dabinaenaleyh tnali vaziyetiir olan sayialardı. Bu şayialar bil mı'z • en büyük tehlikefiin tehdit ve tazyikt altında bu hassa Türk mahfellerinde ve Tfirk dostu Suriyeliler arasında o kadar nalıp ezilmekten kurtulkuvvetle yer bulmustur ki, nihayet tna$ olamıyacaktır. Bu Mtt • Fevkalâde Komiser Kont d« Martel ruretledir ki memleketitnl • heyecanın önünü almak için resmî %in dahi derhal bir bugday bir tetliğ nesretmlttir. Fakat bu ofiti teşkil mtmeti kat'i bir resmî tebliğ efkâri «mumiye tara elzemiyet halini almtş bu . fttdan manîdar bir sekilde karsı lunma ktadtr. laftmışhr. «tskemlerun sancağınm Buğday ofisi memleketin bütftn Türkiyeye iadesini istihd'af eden bir buğdaylarını satın alacak ve şeblrfneselenhı düşiinülmediğinî» bildîren lerîmizle kasabaianmizın fhtiyaçlabu tebliğ halkm hoşuna gitmemîştir. n olan unu imal eo*ecek fabrikalara Buna rağmen tskenderunun Türk! lâznn buğdayi bu ofis verecekth*. yeye geçmetî îstenmekte ve beklenOfisin alışverişinde îlk esas satın almektedir. diği buğdaylardan dolayi koylünOn eline vasatî olarak behemehal 6 k« güz mevsitninden itibaren • buhrarus gecmeti temin olünacaktrr. Fa« nm devam ettiği müdd'etler için la olarak ofisin btitün macraflaıi da buğday zhaatini tabdit te edebi çıfemak için ekmeğin kilosu şehir • liriz. lerimizde ve kasabalarımızda 10 tste Türkiyemizde buhranı ha • 11 knrusa yenilecektir. Bu, bu sefifletecek en müessir ve zarurî çane pekâla bu suretle tatbik oluna . re budur. Bunda müstahsil ve müsbilir. Eğer devam edecekse ofisin ge tehlik bütün memleketin menfaati lec«k seneki faaliyetİ fazla külfete vardnr. "" kalmamak için önümüzdekl JTVNUS NADİ Adliye yangınına dair istinabeler Adliye yangını hakkmda tzmit Ağır> ceza tnahkemesinde cereyan etmekte olan muhakeme neticesinde İstanbulda bulunan bir kısım şahitlerin de ifade lerinin istinabe suretile ahnmasına karar verilmiş ve bunlardan yedi sahidin geçen gün ifadeleri alınmışh. Dün de gene birinci ceza mahkemesinde, Hapisanei uıiıumide bulunan mahkum • lardan Salihin ifadesine müiracaat e.lilmışor. Bu fahit te o zaman Tevkifanede mevkuf bulunduğunu ve saat sekiz buçukla dokuz arasmda binanın en üst katından bir duman çıkmakta ve o sırada pencere önünde bnisinin dolasmakta olduğunv gördüğünü, birinci ve ikinci katlarda ates görmediğini söylemistir. Bugün de itfaiye müdürü İh » san, Universite talebesinden Ahmet Fevzi Beylerle Sultanahmette berber Rifat Efendinin ifadelerine müracaat pjunaçakür. Almanyadan motosikletle Lâkin Leh milleti bu hareket e karşı mfialini M, Zaleskinin sukutu ve M. Beekin Hariciye Nazın olması şeklinde göttermis, bundan aonra müstakil bir siyaset takip etmis, buBirkaç gündenberi şehrimizde bu • nu ispat çin Almanya île cebir ve kuvvete müracaat etmemek ve ara lunmakta olan Hmdis&anda Rampur larmdaki her meseleyi hakem va • nevabı Rıza Ali Hanla refik»sı dün öğsıtasile halletmek üzere malum mileye kadar Perapalas otelinde istirahat etmişlerdir. Saat 1,30 da Hintli hü • sakı yapmıstı. Şündi Franuz milleti dahi Leh kümdar ve refikası şerefine Irvgiltere milletnin bu hass&s duygutfunu iyisefaretinde bir Sğle ziyafeta' verilmistir. Rampur nevabı refikasile birlikte öğce takdir etmekte, Lehistana Franleden sonra Dolmabahçe sarayını gezsa kadar müstakil ve harekâhnda mişlcr ve akşamüzerî motorla Boğazi* serbest bir devlet nazarile bakmakçinde bir gezinti yaptıktan sonra gece tadnr. Fransız matbuah artık Lehis saat 21,45 te ekspresle Viyanaya ha tandan bir devleti muazzama olarak reket etmiflerdir. bahsetmektedir. Varsova ziyaretî nin dikkate sayan olan en mühkn mahası, Fransız milletinin Lehistanm mevkilne ve harici »iyasettekl istiklâline karşı noktai nazannın büsbütün değistiğini ispat etznif olmasmdadir. Rampur mihracesi diin gitti Afrikaya MVHARREM FEYZl Acele edıniz Hayat Anaiklopedisi bir defaya mahsus olmak tizere çıkmu olan elli cü zünü on beşer kuruştan veriyoruz. Bu fırsat yalnız Motottkletli aeyyahlar matbaam ızın önünde Robert Haync ve Berst Fröder isminlerdir. Mösyö Berst Fröder v« Ro • bert Hayn* buradan vapurla Mer de iki Alman motosikletle şehrimize sine; oradan tekrar motosikletle gelmiştir. Alman otomobil kulübüne Adana, Suriye, FilUtin, Mınr ve Sumensup olan bu iki genç 29 martta, Aldan yolile cnıubî Afrikaya gidecekmanyada Trierden harelif.t etmişler, lerdir. Sengotar, Milâno, Venedik, Triyeste, Belgrat ve Sofya tarikile tstanbula muSeyyahlar, seiırunizden çok memvatalat etmişler ve Lozanpalasa mmif* ttun kalmıslardır. 1 mayıs tarihine kadardır Daha bir haftanız kalmiftır. Acele ediniz.