1 Şubat 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

YARIM AY çok yakında, bu adla, 15 güıtlük bir mccmua çıkıyor IçincUklleri sayıp dökmeğe lttzum görmiyor YARIM AY relefon: Başmunarrir ve evl: 22366. Tahrlı heyeti: 24298. Idare OQAQ PIO. O Ö 4 o N u m h u ri ÎSTANBUL C A G A L O Ğ L U ; telsraı ve mektop adresl: Cumhuriyet, Istanbul . Posta fcutusu: İstanbul. No. 246 ALGOPi I Şllbat 1935 ^^F~^^^^^~ ~^^^^^^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^^a^r* ~^^^~~ Baş ve diş ağnlan için en tesirli ve geçirici ilâçtır Her eczaneden isteyiniz ^^^^^"^ ^ ^ ^ " " ^ ^ ^ ^ " ^ ^ ^ • ^ ve tpatbaa kısmlle Matbaacılık ve Neşriyat Şlrketi 24299 24290. Yunanistanın Ulusal korunma Giiçlerinin Artırılması unanistan kara, deniz hava her çeşid askerlik güclerini artırmak için son çağlarda özenli bir hızla davranmağa çalışıyor. Ulusal korunma güclerinin artırılması dış siyasa ile birlikte yürüyen bir iştir. Bir iş ki onun üstünde bütün ulusça düşünce ayırdımı olmamak gerektir. Onun için Atinada siyasal bakış ve görüş bakımından çeşid yollarda yürüyen bölüklerin (fırkalann) ileri gelen adamlan bu pusat (silâh) işlerini görüşmek için bir araya getirıldiler ve hep birlikte toplantılar yaparak görüştüler. Işin temelinde böylece genel olarak düşünce ve sözbirliği edilirse, sonra bunlar için harcanmak üzere, kurultaydan istenilecek paraların onaylanmasmda zorluk çekilmez de onun için. Yunanistanın askerlikçe güclenmesinin bize göre düşünülecek ve hele kuşkulanacak bir yanı var mıdır? Bu komşu memleketle aramızda artık tarihe ka'işmış denilecek eski devirlerde bu alanda sıkı bir yarış özen : vardı. Ancak o devirler çoktan geçmiş ve şimdi Yunanistanla fürkiye arasında onun yerine jağlam temelli bir dostluk gelmıştir. İki ülkenin biribirlerinp Karşı pusatla düzeltecekleri avrdımlan yoktur artık. Bunun jikine olarak iki ulus bundan sonra kendi varlıklarını elbirl'ğile korumak gerekliğini anlamışlar ve hu anlayıslannı tuğralamışlardır. Onun için şimdi iki ülke arasında artık biri diğerinden daha güclü olmak gibi bir özen güdülmes'ne yer kalmamıjçtır. Her ikisinin de çlaganlığınca (irnkân ' daİresîndO güclü o'rnaları perek olan bu iki ulustsn hangisi bu yolda çalışırsa ctekinin bundan ancak kıvanc duyması uygun olur. Hatta iki ülkeden birinin millî korunma alanında eksikliği oîursa otekinin ona bu eksikliklei tamamlasan demesı daha iyi clacağında kuşku yoktur. İki uîusun dostlukları bu kadar iîeridir ve is bu kadar açıktır. Gerçeklik böyle iken Yunanistanrn son çağlarda pusatlanma eksiklerini tamamlamak yolundaki çahşmalarına karşı bizde anlaşılan eski alışkınlıklar götürmesile tektük bazı kulaklar kabardığı görüîebilmiştir. Böyle kuşkulanmaya Hç bir yer olmadığım bir daha söylemeden geçemeyiz. Yunanistan u'usal korunma bakımmdan gücce eksiklerini gidsriyorsa kendi sayımına da, bizim sayımımıza da pek iyi ediyor demektir. Balkan Andîaşmasmdan önce sağlam dostluk bağlarile biribirlerine bağlanmış olan iki komşu ulus, bu andlaşmadan sonra talihlerini daha ziyade birleştirmişlerdir. Hangisinin elinden gelirse daha güclü olmağa baksın. Her birinin gücü ötekine katılarak hepsi daha toplu ve daha büyük bir varlık yapar da onun için. Yunanistanın alabileceği her çeşid yeni pusatlar yalnız bize karşı değil, bütün dünya için gizli kapaklı birşeyler değildir. Bundan artık olarak deniz güclerine dokunur artırmalarda iki memleket altı ay önce biribirlerine ne yapmak istediklerini, ne yapacaklarını bildireceklerdir. Geçen gün bir Yunan bakanı olan biteni anlatırken şimdi yaprlmak istenrlen işlerin Yunan hükumetince geçen yıl Türkiye hükumetine bildirilmiş olduğunu, ancak parasızhktan dolayı bildirilen işlerin o yıl içinde yapılamamış bulunduğunu anlatıyordu. Yunanistanın bu yolda yapmak istediği işleri daha önce yaptıramamış olmasma acınırız. Değil ki yaptırabilecek olmasından dolayı kuşkulanalım. Olaganlığı (imkânı) bulunsa komşu ve dost Yunanistanın şimdi tasarladığından daha artık güc kazanmasını dilerdik. Onun gücü bizim gücümüz demektir de onun için. Nitekim Yunanistanda doğru görenlerce de bizim için ayni duyguların beslenmekte olacağmda bizim kuşkumuz yok Fransız Ingiliz görüşmeleri İtalyanlar Istanköye müîngiltere, Versay muahedesi askerî kayidlerinin temadiyen asker ilgasına mukabül Almanyanın Şark ve Orta gönderivorîar Avrupa misaklanna girmeşini teklif edecek Londra müzakereleri bugün baş • lıyor. tngitlere devletinin payitahbnda Fransız ve tngiliz devlet adamlannın hangi esaslar dahilinde görüsecekleri ertık iyice tebellür etmiştir. tngütere ühkumeti Almanyanın askerî hukuka hükiimranisini takyid eden Versay muahedesi maddelerinin ilgasını teklif e* decektir. Fakat bu maddelerin flgası için ayni zamanda Avrupamn emni • yetini artıracak misaklara Almanyanın istirak etmesini de şart koşacakhr. Bu misakl?r şark ve orta Avrupa misaklartdır. Fakat Almanya bugun kendi battaa silâhlanmiş bulunuyor. Binaenaleyh filen vücude getirdiği vaziyetin yalnız meşruiyetini tenvn için arzusu hilâfında şark ve orta Avrupa misaklanna girmesi pek beklenmemektedir. Bunun için tngüterenm bu misaklarm Al(Arkast altmct sahifede) /ZMIR Fransız Bakanları dün akşam Londraya gittiler Kalimnostaki isyan diğer adalara da sirayet etti Saylav seçimi Başbakan; Adliye, İç İşleri Bakanları ve Receb Pekerle beraber bugün Istanbula geliyor Kurultay Başkanı da dün sabah geldij Ankara 31 (Telefonla) Ba»bakan lsmet tnönü, Firka Umumî kâtibi Receb Peker, tç tsleri Bakanı Şükrü Kaya, Adliye Bakanı Şükrü Saraçoğlu bu aksamki trenle tstanbula hareket ettiler. Ayni trenle Firka bürosu da tstanbula gitmektedir. Orada cumartesiden sahya kadar yapilacak toplantılarda saylav namzedleri üzerinde tetkikat icra olu • nacak, liste ile beraber beyanna me de tesbit edüecektir. Bunlar çarsamba günü ajans vasitasile memleketin her tarafinda ilân olunacaktir. Cuma günü de saylav se~^m^^^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ~ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ " ^ ^ ^ ^ çimi her tarafta yapdacaktir. Başbakan tsmet lnönunün gele • cek hafta sonuna doğru Ankaraya döneceği umu'.uyor. tntihab için verilen haberler ve bilhassa su veya bu zatm listede bulunacağı veya bulunmiyacağı hakkmdaki haberlerîn çimdiden bir kiyme'i olmadığı anlaşilmaktadir. Vekiller Heyetinin dünkü toplantısı Ankara 31 (Telefonla) İcra Vekilleri Heyeti bugün Başbakan tsmet lnönunün reisliğind* toplana(Arkası besıncı sahUede> " ~ • Franstz Bakanlarile gorSşecek olan tngiliz Bakanları: Sir Con Simon, M. Makdonald ve M. Baldvin Türk Ingiliz ticaret görüşmeleri niçin durdu? Ingiliz ataşesi «İnkita yok, iki taraf birbirîerinin tekliflerini tetkik ediyor» diyor Dün Londradan gelen bir telgrafta Türk Ingiliz ticaret anlasması için AnVrada yapüan müzakerelerin inkıtaft ugradığı, tngiliz elçisinîn telgrafla Londradan talimat istediği bildiriliyor» du. Bu mesele hakkmda malumat elmak üzere dün tngiliz sefarethanesine 'giden bir muharririmize, evvelki gün Anksradan dönen ticaret at'çesi miralay Vuds sunlan söylemiştir: « Müzakerelerin inkıtaa uğradığı doğru değildir. İki taraf ta noktai na« zarlarını ve tekliflerini birbîrlerine bildirdi'er. Tekliflerin tetkiki muayyen bir zamana muhtac olduğu için mÜ7akerelere bir müddet sonra devam olunacktır. Londradan telgrafla talimat ia> tenildiği doğru mu? Böyle birseyden malumatım yoktur. tngiliz tebaasınm harbden evvel | [Arkası altıncı sahlfede] I On iki adayt gösterir harita Atina 30 Ahnan son haberler* göre 12 adedan Kalimnos adastndaki isyan öteki adalara da sirayet etmiş • tir. Karpatos (Kerpe) ve Ko (tstan • köy) adalannda da vaziyet tıpln Kalimnos adastnda olduğu gibidir. ttal(Arkast üçüncü sahifede) • •ınmuıııntnıınMiınmnMnnıııınınıltııiMl Japonlar Mogolistanda ilerlemeğe başladılar Bîr Mogol şehri düştü, Tokyoda Sovyetlerin bu îşe karı$mıyacakları ümidi ileri sürülüyor Askerî rütbelerîn türkçe karşılığı Dil heyeti türkçe karşılıklan tesbit etti Ankara 31 (Telefonla) Yeni Türk söılüğünu haznrlamakta olan !•• tanbuldaki heyetin faaliyeti hayli flerlemistir. Bu meyanda askerî rütbelerin türkçe karsüıklan da tesbit edilmiştir. Buna göre mülâzime Aspeyman, birinci mülâzune Peyman denilecektir. Yüzbası ve brnbası kelimeleri olduğu gibi kalmaktadır. Kaymakümın karşılığı Majber, generahn da Tuğdur. Yeni karşılıkların telâffuz nokta • smdan muvafık olup olmadıkları araşhnlacakhr. Dtş Mogolittandan Dün gelen haberlere nazaran dış Moğolistan hududunda tahaşşüd eden Japon ve Mançu kuvvetleri taarruza geçerek Moğol hükumeti kuvvetlerini püskürtmüşler ve Halkimo sehrini zaptetmişlerdir. Bundan çıkan mana şudur: 10 senedenberi müstakil olduğunu ilân eden ve Sovyetler Birliğile sıkı manasebatta bulunan dış Moğolistanm işgali Japonya ve Mançuri hüku • metleri tarafından kaı arlaştırıl • mı»tır. Sovyet Rusyanm, dı« Moğolistanın işgaline karsı her hangi bir şekilde müdahalesi Japonya ile arasında har be sebeb olabileceğinden daima sulhperverane bir siyaset takib eden Sovyet hükumetinin bitaraf davranacağı ve harbe vesile vermekten çekineceği beklenmektedlr. Televizyon harcıâlem oluyor Ingiliz elçiri Sir Pern Loren lftllllllllltltlflllllllllllllftlllttltllllııııınfi bir manzara Dış Moğolistana karşı yapılan harekâtm Tokyoda Mançuri ve dış Moğolistan hükumetleri arasındaki hâdiseler şeklinde gösterilmeai de Sovyet hükumetinin bitaraf kalmasını kolaylaştıracaktır. Fakat dış Moğolistajnm Altay dağlanna ve Türkistana kadar işgaline devam edildiği takdirde sevkulceyş cihetinden çok mühitn olan bu sahanm Mançu>.i askerî kuvvetleri daha do$ rusu Japonyanın eline geçmes'ne Sovyet hükumetinin seyirci kala mıyacağı da muhakkaktır. Bu hususta dün gelen telgraflar şualardır: Tokyo 31 (A.A.) SaUhiyettarj mchafilde mevcud kanaate göre, Mançuko ile Moğolistan arasında çikrn dt dud ihtilâfma ne Japonya ne de S< (Arkası aîtıncı sahifede) • Devlet ti yatrosu Ankara 31 ( Telefonla ) Maarif Bakan • lığı bir d'evlet tiyatrosunun te melleıini kur • mak üzere ça • lısmaktadrr. Bu hususta ehemmiyetli adımlar atılmaktadır. Dev let tiyatrosu için Maarif Umumi müfettişlerinden Deilet tiyatrosu ıç.ıı Reşad Nuri bir • rapor hazırhyan rapor hazırla Reşad Nuri maktadır. İki gün sonra Maarif Bakanına verilecek olan bu rapor Bakan tarafır^dan tetkik olunacak ve nımıııııuıııııııııımıııııııııımııııınıııııııııııııııııııııııııııııı Ingilterede bir sene içinde faaliyete geçilecek Maarif Bakanlığı bir rapor hazırlattırıyor, Avrupadan mütehassıs çağırılacak bu mesele errafmda Bakanlıkta bir toplanti yapılacaktn*. Devlet tiyatrosu opera, operet v« dram subelerinden müteşekkil olacak • tır. Şimdiki halde Evkaf otelinin bir kisım dairelerile salonunun bu işe tabsis edileceği söyleniyor. Organizasyon işile mesgul olmak üzere Avrupadan bir mütehassıs getirilecektir. Evvelâ bu işin kaça mal olacağı tesbit edile • cek, yeni bütçeye buna göre tahsisat konacaktir. Bu teşkilâtta Rasid Rıza ile diğer. san'atkârlardan istifade edileceği tabiidir. Ancak Rasıd Rızanın Bakanlıkça çağırılması gibi vaziyet hasıl olmamıstır. Rasid Rıza, Hal • kevind"e temsillerinde devam et • [Arkası altıncı sahlfede] BuııiMiıııiMiMiıııııaıııııııııııiHiııuııııııiMiııiMinMiıııııiMiıııiMinııiMiııııııııııiMiııııııııiMinııııııınıınıııııııınnHiııııııiiiıiiiııınııınııııın ÖZ TÜRKÇE: ~ ÎSMET İNÖNÜ Yengi tanrısıyla konuştun yer yer: O metristepeler, Duatepeler ötkünce her biri biı Ötük söyler; Kutludur Olimp'den, Merve'dea Tur'dan! Sakaryayla Dumlupınar, tnönü Gösterir e» kinin büyüklüğünü; Seni anlatamaz, diriltme günü Türküler söylese îsrafil Smdan! Yıldîrım sesile bir ölüm marşı Çaldm savaşlarda, tibrettin arşıl Lozanda iğilen başlara karşı Yüceldin yüce gök gibi onurdan! öyle yükseldi ki Türklük onurum, Onurdan güneşe kanad vururum! Seni alkışlıyc , işidiyorum: Güneşe yükselen sesler Cumurdanj Ezgile, Kopuzum, yeni varlığı: Canlara *es diye fırlat isığı! Yalvac gibi deşip ben karanlığı, Okumam Kur'andacı, yazmam Zc burdan! F. SACİD VLKÜ Acun: Dünya . Onur: Gurur* Şeref Ceraı: Cevher Yagı: Düşman . Boram Belâ . Kıırun: Zaman Kostek: Zır.cirOzbeyVk: Istıklâl Tutsak: Eslr Bu . dun: Halk . Evren: Alem üğur: TtfZtft. Görcek: Vfuk . Ulus: Mület . Utku:\afer Yengi: Zafer Otkünç: tforiftOtuK: Menkıbe Erk: İrade, küSnt Ezgılemek: Bestelemek .yYalt^: Pey ganiber • Crımur: AhaH. Türke saldınnca acun bir yandan, Yurd'u yok yurddaşlar hep bir uğurdan; Başbuğun dedi ki: Yüce kumandan, Bu essiz ceravı kurtar çamurdan! İngilterede yaptlan televizyon tec • rübelerinden birinde ahtorler Pirandellonun son eterini oynarlarken Londra 31 (A.A.) Posta, telgraf, telefon bakanlığı tarafmdan geçen mayıs ayında teskil edilen televizyon komitesi, rapocunu ver • mistir. Komite, raporunda, elde edllen terakkilerin halk için bir te levizyoa postası kurulabilecek de • receye kadac ilerlediğini bildir • mektedir. Rapor, müstakbel televizyon iş(Arkası üçüncü sahifede) Beyinler ışıksız, yürekler kansız, Halife inansız, yağı amansız.. Batıb gidiyorduk ünsüz ve sansız, Bo«an dedikleri diıunez yağmurdan! öyle bir kancıklık etti ki kurun: Çoban, knyruğunu yaladı kurdun! Köstekte özbeylik, tutsakdı budun; Gökler bir zmdandı kara çukurdan! Şahlanan ölümdür, saldıran evren; Ateşle, demirle sarüdı çevren! Kanımız haykırdı: Kendine güven! Ne yardım, ne bir ses gökten, uğurdan! Yagı, topraklarj deşen bir yeldi: Ulus, coşkun deniz gibi yükseldi! Yagıya: Her alay şahlanmıs seldi; Şimşekler çağladı her bir taburdan! Vucuşun yıldırım, duruşun yalçın; Vuıdukça mavi gök ses verdi çın çm! Yağıyı çiğaeyip ezdikce hıncsn Yürekte denizler taştı o nurdan' Ceravin Atatück demirind'endl, Kılıcın binlecce yıldırım yendi! Utkunu «Jüpito > bile beğendi, Sesin kulağina ulaştı burdaa! ııııııııııııııııııifiır.ııtm.<ııııııııııinınınımııııınnıııınnııiıı<ıııııımıminıınıın Yunanistan ve biz deniz alanında büyük uluşlarla boy ölçüşmeği düşünüyor değiliz. Yahlanmızla deniz ahşverişimizin korunması sayımına yapabildiğimiz kadar bir donanma bulundurmağa borcluyuz, ve olsa olsa işte onu yapıyoruz. Bizim kendi ülkelerimizi koruma düzenlerimiz kendi durumlarımıza uygun yoltarda olacaktır, öyle de oluyor. Yunanistan güclerinin aztınlmasında herhangi bir yanlış anlamaya yer olmadığmı göstermek içindir ki biz de bu kadarcık olsun söylemek gerekliğini görmüş bu> lunduk. Bugünt Üçüncü sahifede Ulusal operaya dogru Yazan: Emine Saliha ötgünç Beşinci sahifede GÖKYÜZÜ. GÖKYÜZÜ Kızıl orduda askerî teknik çok yüksektir Yazan A. D. Sinema Altıncı sahifede Türk cemiyetinde kadm Yazan: fukufe Nihal YUNUS NADl Borsa hareketleri GÖKYÜZÜ. GÖKYÜZÜ J