1 Aralık 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

f V Bugün 1 2 sahife 2 nci sahifede: Siyasî icmal Muharrem Feyzi, 3 üncu sahif ede: Turk İngiliz dostluğu Kenneth Edıcards, 5 inci sahıfede: Edebiyata bakıslar Cafrd Sıtkı, San'at bahısleri, 6 ncı sahifede: Spor haberleri, 7 ncı sahıfede: Bir harb patlarsa Sovyet Rusya Japonyayı kısa zamanda yenecek tır, 8 inci sahıfede: Avrupanın esrarengiz adamı Zaharof. Onüçüncü yıl sayı: umhuri kaçıyor f Salı 1 Birinclkânun 1936 Mevsimin en güzel rortjanı SINEK BAKKA\ Yazan: Halide Eflib Baştan sona kadar heyecan dolu 400 sahifelik bir eserdir. tanesi 100, cildli 125 Ahtned Halid Kitabevi J tSTANBUL CAĞALOĞLU Telgral ve mektub adresl: Cumhurlyet, tstanbul Posta kutusu: İstanbul, No 246 Telefon: Başımıharrtr ve evl: 22366 Tahrlr heyeti: 24298. tdare ve rnatbaa tasmı 24299 . 24290 Sancaktaki zulmü protesto Almanya antikomünist cepheiçin her taraf kapandı Halkın heyecam son raddede... ye Ingiltereyi de davet etti Antakyaya mütemadiyen asker getiriliyor. Silâh arama bahanesile Türklere eza ediliyor üniforma giydirilmiş. adamların siyasî çetecilik yapmaları sabrımızı taşırmaktadır Fransız hükumetinin gözü önünde cereyan eden bu hâ • diselerin devamı, Türk ca miasını, hiç te kendisinin sebebiyet vermediği bir takım çarelere başvurmak mecburiyetinde bırakabilir. ntakya îskenderun ve havalisi işi Tiirkiye ile Fransa arasında doğrudan doğruya girişilecek bir müzakere ile bıtirilmek pek mümkün ve esasen en kestirme yolu bu iken Paris kabinesinin giiç anlaşılır bir mütaleası üzerine Akvam Cemiyeti meclisine gönderildi. Ancak derhal söylemeliyiz ki biz bu hal çaresini de memnuniyetle kabul ettik «ve, hakkından şüphesi olmıyanlara mahsus bir emniyetle Cenevreye gideceğiz; çünkü davamızm doğruluğuna olduğu kadar Akvam Cemiyetinin hakseverliğine itimadımız vardır. Mesele o derece sarih, hakkımız o kadar aşikârdır ki Akvam Cemiyeti kendı hikmeti vücudünü inkâr etmeksizin bu Türk davası aleyhine cephe alamaz. Fransa hükumeti, bize iki hal çaresinden birini tercih etmemizi teklif ederken «meselenin hallinde yegâne ilham kaynağı olmak lâzım gelen dostluk zihniyeti dajresinde görüşüleceğini» sarahatle ifade ettiğine göre Cenevrede Fransa hükumeti namına söz söyliyecek olanların bu dostluk havası dışma çıkmıyacaklannı kuvvetle tahmin ediyoruz. Meseleyi Akvam Cemiyetine havale etmek hususundaki Fransız teklifini müsaraat ve hulusu niyetle kabul edişimizin bir sebebi de işin az zaman zarfmda halledileceği kanaatinde bulunuşumuzdur. Vaziyeti böyle görmiyenler, bizi Akvam Cemiyetine götürmekle meseleyi uzatabileceklerini ve yahud biz orada müzakere ile meşgulken ötetarafta bir takım emrivakiler ihdas edebileceklerini zannedenler bu hesablannda çok aldanırlar. Meclisin iki üç celsesinde ve beş on vesikanın tetkiki neticesinde* meydana çıkarılabilecek bir hakıkati dıplomasinin binbir dolambac yollannda gezdirerek yorduktan ve yıprattıktan sonra herhangi bir çıkmaza saplatıp bırakacaklannı düşünenler bizim bu ihtimalleri de evvelden derpiş etmiş ve hâdiselerin görünen ve görünmiyen türlü türlü seyrine karşı kendimizi vakit ve zamanile hazırlamış olduğumuzu bilmelidirler. Müzminleştirilen hastalıklann tedavisi müşkül ve zahmetli olur. Maamafih bunların hepsi atiye aid tahminlerdir, ve şimdilik bu nokta üzerinde Fransa hükumetinin hüsnüniyetinden şüphe etmemeği müreccah buluruz. Bugünün bizce en mühim, ve üzerinde en çok dikkat ve asabiyetle durulacak meselesi Antakya ve havalisi Türklerine yapılmakta olan işkencelerdir. Bir taraftan dostluk havası içinde yeni bir müzakere safhası başlarken diğer taraftan Türk varlığınm maddî ve manevî azab çekmesi ufuklarda endişe ve tehlike dolu bulutlar biriktirecek bir hâdise olduğunu sarahatle kaydetmek isteriz. Arkalarına resmî üniforma giydirilmiş, ellerine resmî bir tüfek verilmiş bir takım kimselerin köy köy, kasaba kasaba dolaşarak, bazan yoldan geçen masum Türk genclerini tutup zindana atmak, bazan silâh taharrisi bahanesile kapılan kırıp evlere girmek gibi, en hafif tabirile, siyasî çetecilik yapmalan tahammülümüzü yakmakta ve sabrımızı taşırmaktadır. Mü BERLİN İTTIFAKININ NETİCELERI • Fransız gazetelerine göre Almanya komşularındaki Sovyetleşme ârazını silâhla ortadan kaldıracakmış Çetecilik siyaseti Müntehibisaniler Sancakta arkalarma resmî Sovyetlerin yeni kararları Mareşal Voroşilofa harb mekanizmalarının en büyüğünü vücude getirmek salâhiyeti verildi. Rus hava ordusu müthiş bir miktara çıktı Paris 30 ( A . A.) AmiduPeuple gazetesi, muh :elif devlet adamlarımn merkezî Av rupa payıtahtlanna yapmış olduklan ziyaretlerle Macar Naibi hükumeti Amiral Hortinin Ro mayı ziyaretinden muteveffa bahisle diyor ki: «Roma Berlin mihveri etrafında bir çok tebrikler teati edilecektir. Fakat bizim dostlarımız da boş durmuyorlar. M. Antonesko, M. Bekten henüz aynldı ve General Rydz Smiglynin yakmda Bükreşi ve Kral Karolun Varşovayı ziyaret edeceği tahmin olunmaktadır. Bütün bu hareketler, ortada bir galeyan mevcud olduğunu gösteriyor. Bel çikanm bitaraflığı meselesi, bütün devetleri müphemiyet içinde bırakmıştır. Mahallî Fransız idaresi, intihaba iştirak etmiyecek müntehibi sanileri üçer sene hapse mahkum edeceğini bildirdi Ankara: 30 sonteşrin Antakyada protesto için kapanan dükkânlar Yugoslav ittıhadını Kral temın eden Aleksandr Beyrut 30 (Hususî muhabirimiz den) Hatayda intihab süsü verilmek istenen skandal dolayısile Antakya mümessilleri tarafından Suriye fevkalâde komiserine verilen son protestonun met nini bildiriyorum: «Alınan her türlü tedbirlere rağmen Sancak halkının intihabata iştirak etmemelerine rağmen 30 ikinciteşrin 1936 da hükumet gene meb'us intihabı yapmak istiyor. Tabiî haklara istinad eden Sancak halkının millî iradesi aleyhine emri vakiler yapacak olan bu teşebbüsü protesto maksadile bugün Sancak şehir ve kasa baları çarşılan baştanbaşa kapanmıştır. Bu protestomuzun da alâkadar devletler hariciyelerine tebellüğüne tavassut bu yurmanızı rica ederiz.» Halebli diyor ki «Suriyeyi, Suriyelilere bağışlıyan Türkleri gücendirmemeliyiz» Türk Antakyayt hakiki sahiblerine bırakalım ve Suriyenin içinden parçalan' mamanna çalışalım! Cumhuriyet gazetetî Başmuharrirliğine Seydi; Selâm ve senadan sonra şu bizim Suriye istiklâli münasebetile yüz gösteren Sancak davası hakkında birkaç söz söylemek isterim. Ben Halebliyim, gözümü dünyaya açtığım gün memleketimde Türk bayrağını dalgalanır gördüm. Bize Osmanlı diyorlardı, biz kendimizi Türk tebeası tanıyorduk. Ana dilimiz arabca idi. Fakat konuştuğumuz arabca ile meselâ bir Hicazlıya fikrimizi çok güç anlatabiliyorduk. Türklerle ise türkçe konuşup pek güzel anlaşıyorduk. Ayn gaynmız da yoktu \Arkan Sa. 8 sutun 6 da] Yugoslav ittihadı Dost memleket bu gün 18 inci yıldönümünü kutluluyor Bugün dost ve müttefik Yugoslavya nm bir bayrak altmda toplanma ve bir leşmesinin 18 inci yıldönümüdür. Umumî Harbin bitmesi üzerine Sırbistan, Karadağ, ve daha önce Avusturya ve Ma[Arkası Sa. 8 sütun 4 te] Sancakta dükkânlar kapalı Şam 30 (Hususî) Türk halkı Hatayda yapılan meb'usan intihabına yüzde 90 nisbetinde iştirak etmemiştir. Se çilen müntehibisanilerin mühim bir kısmı da istifa etmiştir. Ali komisere bu mesele hakkında Türk halkı tarafından birçok protestolar gönderilmiştir. İntihaba tın kanunen ve filen mevcud olmamasına rağmen hâlâ meb'us seçiminde ısrarın manası anlaşılamıyor. Sancakta bu meseleden dolayı dükkânlar tamamen kapan lArkası Sa. 5 sutun 4 te] Adis Ababadaki İngiliz askerleri geri çekiliyor Bunun İtalyan zaferini tanımakla alâkası yoktur Sovyet Harbiye Komiseri Mareşal Voroşüof Bu müphemiyet, şuriş amillerini teş lek gibi ortaya çıkmakta ve bu meslek M. , edecek mahiyettedir. Komüniz Hitlerın kendı menfaatine pancermanız^n min aleyhtarlığı her derde deva bir meslArkası Sa. 6 sutun 4 te] Yunan Kralı filomuzu bugün ziyarçet edecek Yunan çok gazeteleri hararetli \ donanmamızın yazılar ziyareti münasebetile TürkYunan dostluğu etrafında neşrediyorlar Londra 30 (Hususî) Avam Ka marasının bugünkü toplantısında bir meb'us Mareşal Grazianinin Adisababadaki ingiliz sefaretini ziyaret ettiğine ve bu münasebetle Mareşala askerî selâm verildiğine dair hükumetten izahat iste miştir. Hariciye Nazm M. Eden hükumet Ankara 30 (Hususî muhabirimiz namına cevab vererek demiştir ki: den) Balıkçılık kongresi yann saat on« Mareşal Graziani Hindistandan da İktısad Vekili Celâl Bayarın bir nutdönmekte olan askerlerimizi ziyaret etkıle açılacaktır. Kongrenin başlıca çalış[Arkası Sa. 3 sutun 5 te] ma mevzuu su mahsulleri kanun projesini gözden geçirmektir. Memleketimizin denizaltı servetlerinden ve her nevi su Balıkçılık Kongresî bugün Ânkarada açıhyor mahsullerinden hakkile istifadeyi temin edecek olan bu proje, uzunuzadıya tetkiklerin neticesinde mütehassıslann ve alâkadarların mütaleaları alınarak hazır lanmıştır; fakat bütün alâkadarların toplanacakları bir mecliste bir defa daha lArkası Sa 9 sutun 1 de] IMIIIMIII MMIIIIIIIMMIIIIMIITMMMirilMIMItl 1 Kongrede, denizaltı servetlerinden bakkile istifadeyi temin edecek olan proje tetkik edilecek Millet Meclisinde III1IM IJIIIIIIIIIIIIIII I I MIIMIIIIIIIIlllllMltlllliMIIMIIIIIIIIIIIIIIIIliri Kıymetli edib Hüseyin Rahmi şiddetli alkışlar arasında kabul edildi Ankara 30 (Telefonla) Mec lis bugün saat 15 te toplandı. Yeni mebusluğa seçilen Celâl ve büyük edıb Hüseyin Rahmi Gök pmar, tahlif edil diler. Kıymetli muharrir Hüseyin Rahmi tahlif için gerek kürsüye giderken, gerek dönüşte pek Üstad Hüseyin Rahmi çok alkışlandı. Bundan sonra bazı münakale lâyihalan kabul edildi. Havayolları Devlet İşletme İdaresi 1936 yılı bütçesine 4000 bin liralık munzam tahsisat konulması, Maliye, Sıhhiye ve Nafıa Vekâletleri bütçelerine de 1,750,000 liralık munzam ve fevkalâde tahsisat konulmasına dair lâyihalar kabul edildi. Ruznamedeki diğer iki maddenin birinci müzakeresi yapıldıktan sonra çarşamba günü toplanılmak üzere celseye nihayet verildi. Zaharofun mirası Buradaki iki kadın varisten birisi < Benirn hissemi hükumet alsm» diyor «Ah Aleko! sen bugiinü görmelivdin!» Biri seksenlik, diğeri yetmişlik iki ihtiyar kadın siyahlar giymiş oldukları halde Kadıköy Rum mezarlıgında henüz kemikleri çürümemiş, on yedi günlük bir ölünün mezan başında ağlıyarak şunlan söylüyorlardı: « Aleko kalk! Basil Zaharof öl dü. Bekledığin şey hasıl oldu. Şimdi milyonlar seni bekliyor!..» Aleko ve bu iki ihtiyar kadın, Ifijeniy ve İverfemeni milyonlarca liralık servet bırakarak vefat eden meşhur Rum zengini Bazil Zaharofun yegâne hakikî varisle ridir. Aleko hayatımn son kısmında ihtiyar Bazil Zaharofun muhteşem servetıne ümid bağlamış ve onun ölümüne intiza ren, kızkardeşlerile birlikte onun yegâne varisi olduklarına dair kocaman bir de dosya hazırlamıştı. Bu dosyada Bazil \ Amiral Şükrü Okan, Amiral Sakalaryo ve maiyetile Yavuzun bordasında fette hazır bulunmuştur. Ziyafet esnasında iki Amiral dostane nutuklar teati etmişlerdir. Öğleden sonra saat 4 te Amiral Şükrü Okan tarafından Yavuz zırhlısında bir çay ziyafeti verilmiş ve Yunan bahriyesi lArkası Sa. 1 sütun 1 de] Mütevaffa Aleko Mm. Melyaneli Atina 30 (Hususî surette gönderdiği" miz arkadaşımızdan) Amiral Şükrü Okan bu sabah Amiral Sekallariu ile birlikte Maraton barajını gezmiş ve bundan lsmail Müştak MAYAKON sonra Yunan Amiralı tarafından KifislArkası Sa. 2 sütun 1 de] yada Sesil otelinde şerefine verilen ziya Zaharofun babasının mezarınm ve Zaharofun doğduğu evin resimleri, diğer birçok vesaik vardı. Bundan üç sene evvel Bazil Zaharofun bldüğü şayi olmuş, o zaman Aleko matbaamıza gelerek hakikî varis kendilArkası Sa 8 sutun 4 te]