11 Nisan 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

11 Nisan 1940 CUMHURlYET Norveçte kanlı harbler . tarafx birind saHjede] Trakya ovası, Trakya denizi halinde Üç nehirin ve sayısız derelerin taşması Idlometrelerce araziyi tamamen su altında bıraktı leri mağlubiyete uğramıstır. Yüzlerce Al man ölmüştur. Norveç Kralile müzakereye girişiyorlar Almanlar Norveç limanlarmî sivil Almanlann iltihakile zaptetmiş Stokholm, 10 (a.a.) Oslodaki AlParis 10 (a a.) Almanlann Norveç sahilinde Oslo, Christiansund, Eggersund, man kumandanı Norveç Kralile müzake Bergen, Stavenger limanlarile Trondhjen koyuna yerleşmeğe muvaffak oldukre etmek üzere Helverun'a gitmiştir. ları şimdi muhakkaktır. İlk muvaffakiyetler, Almanlann ihrac için veyahud dahilde mevziler zapt için kullandıkları usuller dolayısile muvakkat ve kararsız Narvik'te müdafaa tertibatt Londra, 10 (Hususî) Narvık mın muvaffakiyetlerdir. Yalnız Oslo, Eggersund ve Bergen'e kıtaat ihrac edilmiştir. takasmda Norveçliler sahilden ancak on Başka yerlerde harekât mevcud vasıtalarla yani karaya inen tayyareler ve mil içeri çekilmişler ve buradaki dağlık Norveçte ikamet eden sivil Almanlar tarafından idare edilmiştir. Narvik'de askerî üniforma giymiş Alman turistlerine Norveç limanlarında bulunan Almıntakada müdafaa tertibatı almışlardır man ticaret vapurlarının tayfalannın yardım etmis olması ihtimali vardır. BuAlman tebliği resmisi na binaen bu limanlan işgal eden Alman kıtaatı bir kaç yüz kişiden fazla olBerlin, 10 (a.a.) 10 nisan tarihli nıamak icab eder. Alman resmî harb tebliği: Garb cephesinde yeni bir şey yoktur ret olduğunu ve kendisinden ne beklenil tuklarında iktısadî harbin azamî haddine 9 nisan tarihinde, piyade Generali Von dığıni bılmesi lâzımdır. Müşterek harekâ isal edıleceğini beyan ile tehdid etmiş olFalkenhorst, Amıral Saakaechter, Ami tın muvaffakiyeti veya akameti bahsinde, duğu bitaraf memleketlere karşı bir takım ral Carls, Hava Generali Geissler kuman iklim şeraitinin büyük dahli vardır. Bil tehdidler savrulmaktan geri kahnmamışdasındaki kuvvetli Alman kara, deniz ve hassa karaya ihrac hareketi, karaya ayak tır.» hava kuvvetleri, Norveç ve Danimarka basan kıtaatın donanma tarafından himaIngiltere, tsveç . Norveç paralarım nm bitarafhklarının himayesi için lâzım yesindeki kolaylıklara bağlanır. Fiyorlar, menetti gelen aakerî tedbirleri, sıkı işbirliği halin bu himayeyi ideal bir tarzda hazırlamağa Londra 10 (a.a.) Ingiltere bankası, de başarmışlardır. müsaiddır. İngiliz kuvvetlerinin Bergen Hava Generali Kaupisch kumandasın şimaline ihrac edılmeleri ihtimali yoktur. yeni bir iş'ara kadar Danimarka ve lsveç 'daki motörlü ve zırhlı kıt'alar, sabahleyin Zira Bergenle Oslo arasında fazla mesafe kronu üzerinden muamele yapılmas'ının erkenden Almanya . Danimarka hudu vardır. Eğer İngiliz kuvvetleri Bergen ya yasak olduğunu bankalara bildirmiştir. dunu geçmişler ve Apeurade ve Esbjerg kınında karaya ihrac edilecek olurlarsa den hızla ilerleyerek sistematik surette Oslo üzerine yürüyecekleri zaman, BerJütland'ı işgal etmişlerdir. Bazı yerlerde, genle muvasalalarını temin etmek çok Seyrüsefer normal Danimarka ordusunda muhaberat güçlük müşkül olacaktır. Başlıca mahzur buradaAlman cephesı 10 (a.a.) Havas aleri sebebile, kısa çarpışmalar olmuştur. dır. Maamafıh, Bergen'ın işgali lskaje jansından: Danimarka hükumetinin mukavemet gös rakın tehlıkeli noktalarına hâkim olmak Alman istihbarat bürosu, ışıkların söntermemek emrini verdiği askerî şeflere ve boğazın dar sularındaki mayinleri te dürülmesi için ittihaz edilmiş olan umubildirilmek suretile bu güçlüklere çabuk mizlemek imkânmı verecektir. Ingilizlerin mî tedbirlere rağmen Danimarkada şi nihayet verilmiştir. Jütland'ın işgalile ay Norveçe kuvvet göndermeleri o kadar e mendıfer munakalâtının normal olduğuni zamanda, Alman kıt'alan, Middel hemmiyeti haiz değildir. Muhakkak olan nu bildirmektedir. Danimarka demiryolfahrt civannda küçük Belt'e, Korsör ve b,ir nokta vardır: Almanlann Norveçi is ları müdiriyeti, yeni bir emre kadar El Nyberg civannda büyük Belt'e çıkmış ve tilâ etmeleri, Hitler'in şimdi iki cephede aemeur ile Helsıngbor ve cenubdan Koadalan işgal eylemiştir. Kopenhag hiçbir harbetmesi demektir. Almanlar, şimdiye penhag ile Malmoe arasında şimendifer mukavemet göstermeden sabah erkenden kadar hiçbir zaman donanmanın ve tay ve dumbazlarla yapılmakta olan nakliyaişgal olunmuştur. yarelerin yardımile kara harbi yapmamış tın tadıl edilmiş olduğunu bildırmekte • Dün, bütün gün, Alman hava kuvvet lardır. Binaenaleyh tecrübeleri yoktur. dir. leri, Danimarka üzerinde ilerleyişi temin Ve bunun müskülâtını bilmezler. Danimarka üzerinde her türlü hava ederek, istikşaf uçuşlan yapmışlardır. naklıyatı tatil edilmiştir. Norveçte harb etmek istiyen Alman istihbarat bürosu, yeni bir emNorveçin mühim askerî üslerinin işgali Kanadaltlar re kadar Kopenhag borsaaının kapatıl • eanasında. Norveç kıt'alan, bidayette Montreal 10 (a.a.) N o r v e ç başkon mış olduğunu haber vermektedir. ercümle Oslo'nun cenubunda Horten'de Danimarka Ticaret Nazın, fiatlann Ve Kristiansund civannda mukavemet et jolosu Steen, bir çok Kanadalının Atlanmişlerdir. Alman ordusunun kara, deniz tiği geçerek Norveçin müdafaasına koş tesçilinin tatil edilme3İni emretmiştir. ve hava kuvvetleri arasındaki tam iş bir mak arzusunu izhar ettiklerini beyan et Danimarka Başvekilinin bir nutka lığile mukavemet her tarafta kmlmıştır. miş ve demiştir ki: «Hükumetten talimat Kopenhag 10 (a.a.) Danimarka Oslo koyundaki kaleler, gündüz susturul gelmedikçe bu hususta hiçbir harekete parlamentosunun dün gece yaptığı topmuştur. Narvik, Drontheim, Bergen, Sta geçilmiyecektir.> lantıda bir nutuk irad eden Başvekil vanger, Egersund, Kristiansund, Arendal, Norveçin Almanya ile müzakereye Stauning ezcümle şu sözleri söylemiştir: Oslo ve diğer bazı mevkiler, Almanlann « Bu sabah şafakla beraber, bir kaç giriştiği haberi asılsız elindedir. Danimarka çocuğunu k<rybettık. Bizim Malmoe, 10 (a.a.) Meşru Norveç Alman deniz kuvvetleri de kendileri hükumetile Almanlar arasınd müzakere bir tek arzumuz vardır ve o da sulhu ne verilen işi başarmışlardır. Deniz kuv er yapılmakta olduğuna dair olan şayia muhafaza eylemektir. Daha geniş bir esas üzerinden yeni bir hükumet kurmak vetlerinin vazifesi, bütun harekâtı, mikta ,ar teeyyüd etmemektedir. için müzakerelerdeyiz. Bütün partiler bun Alman kuvvetlerinden bir kaç misli fazLondra, 10 (a.a.) Norveç sefiri la olan İngiliz ve Fransız deniz kuvvet tric Colban, bu sabah saat 10,30 da na muvafakat etmiştir. Milletimiz her lerine karşı himaye etmek idi. Alman Lord Halıfaks tarafından kabul edilmiş halde, hukumetin hattı hareketini anla kıt'alarının Oslodan Narvik'e kadar ihra tir. İngiliz kabinesinin bugünkü içtimaını yacaktır. Kralın beyannamesi bunu izah cı her tarafta muvaffakiyetle neticelen müteakıb Çemberlayn'in öğleden sonra etmiştir. Hükumet mes'uliyetlerini müd miştir. Bu, tarihte misli görülmemiş bir Avam Kamarasında yeniden beyanatta riktir. Bizim için ancak Danimarka var » harekettir. Limanlara girerken, deniz kuv julunması beklenmektedir. Londranın dır ve Danimarkadan başka hiç bir şey vetleri, mukavemeti, daha bidayetinde, iesmî Norveç mahfillerinde Norveç ve mevzuu bahsolamaz.» kırmışlardır. Oslo önünde, Alman harb Almanya hükumetleri arasında müzake tngilterenin Danimarkadan aldığt gemileri, en kuvvetli sahil bataryalarını •eler cereyan ettiğine dair bir haber mevgıda maddeleri başka yerlerden susturmuştur. 28 santimetrelık bataryala :ud değildir. Bu mahfillerde hâsıl olan geliyor xa karşı yapılan muharebede Blücher kru :anaate göre mevzuu bahsolan müzakeLondra 10 (a.a.) ingiliz laşe Navazörü vahim hasara uğramıstır. Blücher, eler belki Alman makamatile Norveç biraz daha ileride bir Norveç mayin tar . uhrer'i Vidkun Quisling"in riyasetinde zınnın bildirdiğine göre, Danimarkanın lasına düşerek muteaddid yaralar daha :eşekkül eden «Kuklalar hükumeti» ara iaşe kaynağı olarak kaybı neticesinde Ingiltere ihtiyat erzaklarını harcetmeğe ıında cereyan etmektedir. almıştır. başlayacak değildir. Ingiltere başka yer Kristiansund önünde şiddetli mukavelerden domuz yağı tedariki için tedbirler Berlin, halka bir de sonbahar meti kırdıktan ve asker ihracını temin etalmıştır. lngiltereye tereyağı, lmparatorzaferi vadediyormuş tikten sonra Karlsruhe kruvazörü de ağır luğun muhtelif mıntakalanndan bol mikAmsterdam, 10 (a.a.) Berlindeki tarda gelmektedir. Jambon, her lngilize yaraları sebebile batmıştır. ecnebi müşahidler, Danimarkaya karşı ya haftada iki ons verilebilecek miktarda Her iki geminin mürettebatının büyük pılan «yıldırım harbi> nin muvaffakiye Kanadadan getirilmektedir, Tavuk ve bir kısmı kurtanlmıs ve karaya çıkarılmış :inin tevlid etmiş olduğu coşkunluktan yumurta ise Izlandadan ve diğer yerlertır. sonra şimdi halk arasında gittikçe artan den alınmaktadır. Deniz harekâtı devam etmektedir. An bir endişe hüküm sürmekte olduğunu beAmsterdam 10 (a.a.) Alf>emeen cak bu harekât bıttıkten sonradır ki Al yan etmektedirler. Nazi propagandası, Handclsblad gazetesi, Kopenhag'da buluman deniz kuvvetlerinin İngiliz ve Fransız Alman milletini Fransa ile Ingılterenin nan İngiliz ve Fransız gazetecilerinin Aldeniz kuvvetlerine verdirdıği zayiat hak ıarekât sahasmı genişletmeğe çalışmakta man makamatı tarafından tevkif edildikkında geniş bir hulâsa verilebüecektir. olduklarına, çünkü Almanyayı doğrudan lerini bildirmektedir. Danimarkaya hic Ingiltere, Norveç sulanna mayinler ko doğruya yapılacak bir hücum ile yenemi ret eden Alman Yahudileri de tevkif yar koymaz, derhal muhim Norveç üsle yeceklerine ikna etmeğe uğraşmaktadır. edileceklerdir. akat Alman milleti, harekât sahasının rinin işgalini evvelden derpiş etmiş buluDanimarka, ÇekoSlovakya tarzın. nuyordu. Alman hareketi, bu teşebbüse genişlemesinden korkmakta ve Nazi rejiminin şiddetli bir kış yüzünden bir çok da himaye altına altnmıyacakmış ancak on saat tekaddum etmiştir. İngilizAmsterdam 10 (a.a.) Al&emeen lerin deniz cüzütamlan ve İngiliz nakli mahrumiyetler içinde bulunan halkın maye gemileri, dün öğleden sonra geç vakit neviyatını yükseltmek için ona bu senenin Handehblad gazetesinin Berlinden aldığı Alman hava kuvvetlerinin taarruzuna he sonbaharında da bir zafer kazanılacağın bir habere göre Norveçle Danimarka Bohemya ve Moravya gibi himaye altına def olmuş ve mühim bir mağlubiyete uğ dan bahseylemektedir. alınmıyacaklardır. Danimarka ve Nor ratılmıştır. Hemen bütün düşman gemileTrondjhem nasıl işgal edildi? veç orduları Alman ordusunun kontrolu rine, büyük çapta bombalar isabet etmişHelsinki, 10 (a.a.) Finlandiya rad altında bulunacaktır. tir. yosu, Trondjhem'in işgali hakkında aşaİsabet vâki olan düşman gemileri şun ;ıdaki malumatı vermektedir: Vaşingtondaki Danimarka sefirilardır: nin sözleri «Dün Ingiltere konsoloshanesi muhaDört saf harb zırhhsı her birine iki ve sara edilmiştir. Konsolos ile konsolosluk Vaşington 10 (a.a.) Danimarka ya üç bomba memurları tevkif edilmiştir. Takriben bin nın Vaşington elçisi Kaufman, gazeteci İki muharebe kruvazörü her birine bir iki yüz kisiden mürekkeb bir Alman müf lere verdiği beyanatta, Alman hükme bomba rezesi sabah saat 8 de karaya çıkmıştır. tinden hiç bir suretle emir almayı kabul İki ağır kruvazör her birine bir veya Alman kumandanı şehrin kumandasını e etmiyeceğini şöylemiş ve demiştir ki: iki bomba « Ben Danimarka Kralını temsil line almış ve her türlü nümayiş ve içtimaBir ağır kruvazörde, bombalarla yanediyorum başka hiç kimseyi değil.» ları menetmistir. gm çıkarılmış, iki nakliye gemisine birer Kaufman, şimdiye kadar Kopenhag Fransız sefiri, meşru hükumeti bomba isabet etmiştir. dan hiç bir haber almadığını ilâve etmiştakib ediyor Avcı tayyareleri fıloları Danimarka ve tir. Londra, 10 (a a ) Amerikanın NorNorveçin garb sahıllerini ve Alman koveçteki Fransız menfaatlerinin himayesini Londra borsası Danimarkayı düşyunu mürakabe altında bulundurarak haderuhde ettiğine dair verilen haberler, man arazisi addediyor rekâtı emniyet altına almışlardır. Bir SunFransız mahfillerinde kat'iyetle tekzib eLondra 10 (a.a.) Londra borsasıderland İngiliz tayyaresi düşürülmüştür. dilmektedir. Bu mahfillerde ilâve edildiNorveçin işgali çabuk ve sistematik bir ğine göre Fransanın Norveçteki mümessi nın umumî komiseri, Alman silâhlı kuvvetlerinin işgali altında bulunan Dani surette devam etmektedir. li, Norveçin şimdiki merkezi olan Hamamarkanın, kelimenın ticarî manasile düşNorveç mücadeleye devam edecek r'a gitmiştir. Sefir vazifesine normal bir man arazisi olarak telâkki edılmesi icab Helsınki, 10 (a.a.) Fınlandı>a rad sekilde devam etmektedir. edeceğıni bildirmektedir. yosu, meşru Norveç hükumetinin şefı Fransız tngiliz notaları Moskova. Danimarka gemilerine yapılan ikaz Nygardsvold'un parlâmentonun dün akda nasıl karşuandı? Londra 10 (Hususî) Beynelmilel şamki içtimaı esnasında Norveçin mukaMoskova, 10 (a.a.) Fransız ve tn ticareti bahriye federasyonu reis vekili vemete devama ve tamamiyet ve istiklâli giliz sefirleri, bugün Hariciye KomiserliKrums, Londra radyosundan, seferde içîn mücadeleye azmetmis bulunduğunu ğine müttehidülmeal birer nota vererek bulunan Danimarka gemilerine hitab ebeyan ettiğini bildirmektedir. Norveç sahillerinin bazı noktalarına ma derek, kendilerine ltalyan ve lspanyol li Solda, Trakya ovasından bir manzara: Sellerden kaybolmuş bir şosa ve Karaağac havalisi Danimarkada vaziyet Edirnenin bir çok mahalleleri bu halde Edirne Valisi Ferid, seylâba uğrayan mıntakalarda tetkikat yapıyor «Trakya denizi» Edirne ve Trakya seylâbım tespit için mahalline giden arkadasınuz Foto Namık Görgüç bize üç nehir ve sayısız dere sulannın çiğnediği geniş bir yurd parçasından canlı, fakat elim intibalar getirdi. Trakya feyezanmda hamdolsun nöfus kayıbımız yoktur; lâkin yerinde bir tabirle bu gün Trakya da yoktur; bir «Trakya denizi» vardır. Vatanuı bir çok yerleri gibi Edirne ve Trakyamızın da vakit vakit sel yatağı haline gelmekten kurtulmasını dileyoruz. Öküz arabalan ve sandallarla felâketzcdelere yardıma çalışıhyor Edirnede, Merîç üzerindekî meşhar köprü ve tuğyan Meriç tuğyan halinde Şehire giden demiryolumı feyezan tahrib etmiştir, sağda Meriç" köprüsü Norveçe gb'nderilen İngiliz kıt'alan yinler dökülmüş olduğunu Mayin dökme ameliyesini ne şerait içinde çarpışacaklar? Londra, 10 (a.a.) Röyter ajansının askerî muharriri, İngiliz kuvvetleri Norveçe geldiççi zaman, Norveçin sayısız fiyorlannın, harbde çok mühim rol oynayacaklarım yazmaktadır. lngilizler kara, deniz, hava kuvvetlerinin girisecekleri müşteTek harekât, askerî hareketlerin en müşküllerindendir. Erkânıharbivenin işi pek karışıktır. Bu harekâta iştirak eden her ferdin, gemiye bindiği andan karaya çıkacağı ane kadar, yazifesinin neden iba bildirmişlerdir. Norveçe bildiren İngiliz Fransız notası, Moskovada «Norveçin hükümranlık haklarile bitaraflığının Ingiltere ve Fransa tarafından ihlâli» ünvanı altında neşredilmiştir. Praıda gazetesi, yazıyor: «İngiliz Fransız bloku, Norveç sularında hâkim vazivette harekette bulunmağa karar vermiş olup Skandinavya harekâtı sahasında mukabeleye geçmektedir. İngiliz nazırlarından Çörçil ile Stanley'in nu manlarına iltica etmeleri hakkındaki emrin, memleketi işgal eden Almanlar tarafından verilmiş olduğunu bildirmiş, bu emre itaat etmemelerini ve doğruca İngiliz limanlarına gelmelerini söylemiştir. Kral, yeni Oslo hükumetini tammıyor Londra 10 (Hususî) Danimarka Kralı Haakon, Almanlar tarafından Os loda teşkil edilen yeni kabineyi tanımamaktadır. Denlze dönen tabir caizse Karaağac • Edirne şosesi ve bir garib Ieyleğe terkedilen mahalle