22 Haziran 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Büyük Edib Halid Ziya Uşaklıgilin beş cildlik nefis bir eseridir. Her kitabcıda bulunur. KIRK YIL Onyedinci yıl sayı: 5788 umhuriyet İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresfc Ctunhuriyet, îstanbul Posta kurusu: tstanbuL N a 248 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı: 24299 24290 r M. Tarhan Tag'ın Müessesemiz tarafınc en son eserF Hurrem Sultan Viyana Dönüşii Kadın Avcısı Tarihî Musahabeler J Tarihte Türkler için söylenen i büyük sözler çğt Cumhuriyet Matbaasî Cumartesi 22 Haziran 1940 ı Mütareke Şartları Fransaya Bildirildi 7 Miicadelenin yeniden başlamasına mâni olmak; 2 Ingiltereye karşı harbde Almanyaya emniyet vermek; 3 ilerideki sıılhıın şartlarını kurmak Hitler Fransız murahhaslarını 1918 deki Rumaıtyada vaziyct vagonda kabul etti; sulh mukaddemesi General Keitel tarafmdan okundu Kral Karol yeni bir fırka kurarak reisliğe geçti . ı , Bütün diğer parti mümessillerini içine alan bu grup Rumanyanın maddî ve manevî hayatını idare edecek Bükreş 21 (Hususî mnhabirimiz telefonla bildiriyor) Rumen Millî Uyanış Cephesi (F. R. N.) reisi sıfatıla Vayda Voyvod bu gün KraLa bir rapor takdim etmiştir. Vayda Voyvod bu mühim raporunda Krala bu «Rumen jMillî Uyanıs Cephesi» nin lâğvedılmesi ve yerine bir «Millî Paıti» kurulması lâzım geldiğini bıldirmiştir. Rumanya Krah Karol, reis Voyvod'dan başka, ikincl reis Tataresko ve umumî kâtib tarafmdan imzalanmış olan bu rapor muhteviyatını kabul etmiş ve Rumanyada badema bir «Millî Parti» teşkiline karar vermiştir. Binaenaleyh bu günden itibaren «Millî Uyanış Cephesi» yerine bir «Millî Parti» ye tesekkül etmiş nazarile bakılabilir. Bu hususta hazırlanmış olan bir proje, şu maddelerle hulasa edilebilmektedir: 1 Kral «Millî Parti. nin (P. N.) »efidir; bu parti Ye totaliter bü parttrrir. 2 Yeni «Millî Parti» Rumanyantn maddi ve manev! hayatım idare edecektir. 3 Majeste Kral, yeni partinin erkânını bizzat tayin edecektir. Bu zevat Rumen milletine karşı mes"ul tutulabilecektir. Ayrıca Adliye Nezaretinin hazırlamış olduğu bir kanun projesinde badema «hiç kimsenin eski partiler hesabına [Arkası sahife 4 siitun 6 da] Soldaki retim Compiegne ormamnda dün Almanların Fransızlara, sulh şartlanm tebliğ ettikleri tarihî köseyi gÖsteriyor. (Bu fotograf 30 tesrinisani 1918 tarihli fransızca lllustra. tion mecmuastndan cdmmifttr). Asağıdaki iki fotograf da Hitler ve Mussolini'nin Münih'fe içtima ettikleri gün alınmısttr. I ransa muharebesinin neden kaybedildiğini radyo vasıtasile evvelki gün halka anlatan Mareşal Petain, titrek ve yorgun bir sesle, birçok sebebler üzerinde durdu: « Ordularımızm mevcudu 1917 senesine nazaran yarım milyon kadar daha azdı. Fransada harbeden Ingiliz fırkalarının mıktarı gene 1 9 1 7 ye nazaran korkunc derecede eksikti. O zamanın 85 fırkasına mukabil, bu sefer esasen zayıf olan Fransız ordularının yanında, sadece I 0 Ingiliz fırkası bulunuyordu. Malzememiz noksandı, motörlü kuvvetlerimiz noksandı, kâfi derecede müttefıkimiz yoktu.» Maddi kaynaklara dayanan bu sebeblerden sonra, ihtiyar mareşalın titrek dudaklarından şu acıklı satırların döküldüğünü duyduk: « Zaferdenberi, zevk ve safa, fedakârlık hislerine hâkim olmuştu. Az hizmet etmek fakat çok kazanmak isteniyordu. Gayret esirgeniyordu. Ve işte felâket galib çıkmıştır.» Bu birkaç satırlık cümlelerin basitliği içinde büyük ve feci bir hakikatin esas çizgılerini okumamak kabil mi? Harb sonrası Fransası, belki maddî refahın aşıladığı bir kayıdsızlıkla, demokrasi çarkmı hiç bir hedefe müteveccih olmaksızın, boşuboşuna çevirmeğe başlamış, sayısız içtimaî davalar uğrunda parçalanarak, kendi bünyesini kendi dişlerile kemirmeğe başlamıştı. Memlekete nizam vermek iddiasile mücadeleye girişen siyasî partilerin had ve hesabı yoktu. Almanya, günde sekiz saatlik mesaiyi az görerek, işçilerini fabrikalarda gece gündüz çalıştırırken, Fransada kırk saatlik mesai haftaları ihdas olunuyordu. Fikirlerin, kanaatlerin çesidlenerek mütemadiyen bölünmesi milliyet duygularını azaltmış, ferdî menfaat ihtirasları her şeye hâkim olmaya başlamıştı. Yahudiler devlet işine karışryor, Nazırlar dolandıncılarla ahpablık ediyorlardı. Millî müdafaa uğrunda, temiz Fransız köylüsünün dişinden, tırnağından artırarak ödediği vergiler, alçak vatan hainlerinin kirli keselerine istif ediliyordu. Versailles muahedesinin ilga ettiği Alman hava ordusu, 1936 senesinde Mareşal Goering'in kumandasında tekrar ihya edilirken, bir zamanlar Avrupanın en büyük kuvvetlerinden biri olan Fransız havacıhğı Leon Blum'ın arkadaşı sosyalist Pierre Cot'un idaresinde sıfıra yaklaşıyordu. NADİR NADİ Lyon cenuhunda Alman Temaslar devam ediyor taarruzu tevkif olundu Kat'î netice malum oimadığından Fransız İngilizlerle İtalyanlar a rasında şiddetli çarpışhükumetinin hattı hareketi taayyün malar oluyor, bir Italyan generali esir edildi etmemiştir, Bordo'da ictimalar yamhyor Berlin 21 (Hususî) Fransız murahhasları bu gun saat 16,30 da, 11 teşrinisani 1918 tarihinde mütarekenin imzalandığı Compiegne ormamnda Hitler tarafından kabul edilmiştır. 1918 mutarekesinin imzalandığı tarihî vagon. daha evvel Paristeki Inva'.ides müzesinden Compiegne ormanına nakledilmişti. Führer, etrafında General von Keitel. General von Brsutschıtsch, Hariciye Nazırı von Ribbentrop. Mareşal Göring ve muavini Rudolf Hess olduğu halde tarihî vagonda ahzi mevki etmiş bulunuyordu. Cephedeki harekat Kral Karol nin, ne de Alman hükumetinin arzu etmemiş olduğu ve muhasımların, ezici faikiyetine rağmen Alman kara, demı ve hava kuvvetlerini kat'î mağlubiyet» uğratamadığı bir harbin sonu olmustur Mütarekeyi imza edecek olan Alman heyetinin muvasalâtı anmdan itibaren bu devletler, resmen vermiş olduklan temmatları ihlâl etmeğe başlamışlardır Alman milletinin bütün ıstırablarınm baslangıcı bu vagondadır. Bir millete tahmil edilebilecek tahkir ve tez^J edıcı Tokyo, 21 (a.a.> Müstemleke Naher şey, maddî ve manevî bütun ıstırablar, bu mahalde doğmuştur. Dört se iirı General Koiso, bu gun, kabine topne süren kahraman bir mukavemctten lantısında, Fransız Hindiçinisi mesele?isonra, yegâne zâfı. demokrat devlet a run halli içın. artık Japonyanın kuvvet Fransız generalinin tereddüdii damlarmm vaidlerine inanmak olmuş ıstimal etnıesi mi lâzım geleceği sualiFransız murahhas he\ etı reısi Geneni, kendi kendıne sormakta olduğunu ral Hutzinger, 22 sene evvel Mareşal bulunan bir millete karşı v'erilen iozler beyan etmiştır. Holanda Hindistanı meve yeminlerden dönülmüştür. Foch tarafından mütareke şartlarının selesine gelince. statükonun muhafa7ası Almanlara dikte edılen vagonun önune 3 eylul 1939 da, Buyük Harbin boşlan politikasına riayet edılmediğı takdırde gelince durmuş ve kısa bir tereddud gıcından 25 sene sonra. îngıltere ve Japonyanın burada da icabına göre tedden sonra vagona girmiştir Diger mu Fransa. hiç bir sebeb olmadan, Almanbirler alması lâzım geldığini bildırmiştir. rahhaslar, General Huntzinger'i lakib vaya venıden harb ilân ettiler. «Minseito Sakourachi» partısi narruna etmişlerdir. Şımdi. meseleyi sılâhlar hallefti. Fran ?öz söyleyen Maliye Nazırı, Holanda Fuhrer. başta General Huntzinger ol sa, mağlub oldu. Fransız hukuırıeti, bir Hindistanı ve Fransız Hindiçinisi mesemak üzere butun Fransız nazırlarını mütareke için Alman şartlarının bıldileleri hakkında, hükumetin icab eden ayrı ayrı selâmlamış ve kendilerine ta rılmesini Alman hükumetinâen rıca etti tedbırleri almasıru beklediğini soylemişrihî masanın karşısında yer göstermiş Bu şartların bildirilmesi .çin tarihî Comlir. tir piegne ormanı secildiyse, bu. Fransa Şartlan General Keitel okudu [Arkası sahife 3 siitun 5 te] fArkası sahife 4 siitun 1 del Fransız murahhasları yerlerim ı^gal ettikten sonra, Alman orduları başkumandanlığı şefi General Keitel, Führer adına mütareke şartlarının aşağıdak) mukaddemesini okumuştur: « Fuhrer ve Alman ordulan başkumandanı adına, sizlere asağıdaki rr.ukaddemeyi bildirmekle kesbi şeref eylerim: Almanyaya. Amerika Birleşik DevStokholm 21 (a.a.) Riksdağın bugünkü hafi celsesine hemen letleri reisi Wılson tarafından verıîen ve müttefik devletler tarafından teyıd o bütün meb'uslar iştirak etmişlerdir. Meb'usların bir çoğu telgrafla lunan teminata itimad etmiş olan Al Stokholm'e çağırılmışlardı. Müzakere edilen mevzu hakkında bir man ordusu, 11 teşrinisani 1918 de silâh şey öğrenilmemıştir. Stenograflarla hademelere, müzakere salonu £Arkası sabife 3 siitun 3 te] larını bırakmışü. Bu, ne Alman milleti terkettirilmiştir. Celse iki saat sürmüştür, Holanda ve Fransız müstenlekeleri Londra 21 (a.a.) Fransız Harbıye Nezareti sdzcusü bugun asağıdaki beyanatta bulunmuştur: Japonya, Holanda ve Fransız Hindistanı hakkında kararlar alıyor « Alman motorixe fırkalan Lyon cenubunda ileri hareketlerine devam etmektedırler. Majıno hattındaki kıtaat, ce nuba doğru geri çekilmektedir. Bretagne'de Almanlar Nan tes'e yaklasmışlardır. Yeniden teskılâtlandırılan Jura ve Alplardaki Fransız orduları Alman ileri hareketini Lyon cenubunda durdurmuş lar, hatta Alman kıtaatını ric'ate mecbur etmişlerdir.» Libyada bir ttalyan Generali eair edildi Londra 21 (a.a.) Libyada vuku bulan bir müsademe es nasında Ingiliz kuvvetleri. Italyan Generali Lastucci'yi eÎIT etmiştir. Mezkur General, Libyada bu lunan 10 uncu Italyan ordusunun başmuhendısidir. Muma ileyh, İtalyan seferî kuvvetleri başmüFransada Almanların son ilerleyişini gösterir harita hendisi sıfatile Ispanya harbine iştirak ve cenubi şarkî sahillerinde müteaddid Marsilya itd defa bombalandı etmiştir. Bordo 21 (Hususî) Alman tay mıntakaları şiddetle bombardıman etDün gece lngiltereye yapılan mişlerdir. Bır çok yerlerde infilâk'ar ; areleri biri saat 17,50 de diğeri 18.30 hava hücumu olmuş ve yanğmlar çıkmışür. Hasarat da olmak üzere bu akşam Marsilyayı Londra 22 (Sabaha karşı) Alman hakkında henüz malumat ahnamanuş iki defa bombardıman etmişlerdir. Sitayyareleri bu gece İngilterenin şarkî tır. [Arkası sahife i sütun 4 te] Isveç parlamentosu hafi celse akdetti ^