29 Ağustos 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

r Cemiyet davalan 30 Ağustos Fransız ve Alman jeopolitik telâkkileri esasında ZaEer bayramı Alzas LOÎ en davasmdan doğmuştur Jeopolitik ısmı Sİtmda sıyasî cografyaya verılmek ıstenen manzaranın hakıkatte cogTafya değıl, unsurları bır nevı coğrafî metafızıkten, slyaset felsefesınden ıbaret bulunduğu artık açık surette anlaşıııyor (1) Coğraf \ acılık perdesı alünda yapılan bu yenı jeopolıtıkçıllgın, meşhur Alman fılozofu Hegel felsefesıle metaflzık bakımdai baglılığı hakkında şımdlve kadar bır tetkık ve mukayese yapnıp yapılmadığını bılmıyorum. Fakat boyle bır mukaytse ıçln kâu derecede ıpucu bulunduğu ıddıa , edlıebılır. Fransız ve Alman fe^sefe tarıhîerlne yakından vâkıf olanlar, geçen ınakalemızde ızah ettlğımız Fransız ve Alman jeopolıükçılığını blrbırmden çok iyl ayırd edecekıerdır Dahası vaı Ikı mılletln mıllî secıyelerı hakkında vakıt vakıt yazılmış veya yazılan şeyler de bu ayrüığı aydınlatabıkr. Gerçekten her ıkı jeopolitik telâkkısı srasında, ıkı mllletın tefekkur tanhlnı ve mıllî, sıyasî karakterlerını akseltjren ne derın farklar var' Fransız cografyacısı ıçın «ıster buyuk, ıster kuçuk olsun, t e r halk, zaman ıçınde bır takım tadlIâta maruz kalmakla beraber sahası ©lan ulkede teşekkul ederken tarıh boyunca elde ettığı ana çızgılerı asırlar srasında muhafaza eden bır şabsıyet. tır. Bu teşekkul esnasında «coğrafl va>eıyet, tabıatın blze peşınden verdığl bır tıesne değıldır. Coğrafî vazıyet, ıstlmau «nsana aıd olan tohumları tabıatın sadece vazeyledığı bır ulkedır (2) » Boyle 'fcır ulke uzerınde yaşayan mılletın bır4ığı, coğrafî unsurlar tarafından çerçe\elenmış, lnsanlara zarurî ve mukadder surette aşılanmış olmayıp, canlı, şuurlu va ınsanlann muvafakatıle kurulmuş bır yapıdır. JEOPOLITIK j Ziyaeddin Fahri 4 Yazan: Sehir haberleri Universite heyeti dün Dumlupınara hareket etti V !HURÎYET 11 29 Ağustos 194Î Askerî terfi listesi yüksek tasdikten çıktı Kara. deniz, hava ve diğer smıflarda terfi eden subayların isimleri NAUNA MIHINA Dniepropetrowsk ı V. de la Blache, toprak uzenndeki lnsan kumelerının, hususi blr yasa na tarzına, kendı ıfadesıle bır hayat nev'ıne (Genre de vle) sahıb olduklarını, hatta toprak, denız, dağ, tas ılâh ın b.ue bu «hayat nevı» ne gore şekıllendlk'enm, insanlaşıp ehlıleştıklerını soyluyor. lnsan oglu, tabıatın bazı noktalannda Işlek (actıf), bazı yerlerınde pısırık, tembel ve atıl (passıf) tır Fakat bu atalet, daımî ve mutlak değıldır Zaman zpman hayat nevılerme, yasama tarzlarına gore degışır, etrafındakı nebat ve Kıyvanları benımser, onları guzeıleştlrlr O kadar kı mevcud nebat ve hayvanların, yabanı olanları bır tarafa bırakılırsa, tabıî ve olduğu gıbi mevcud olmaktan zıyade beşerî mahsuller olduğu ılerı surulebılır. Nebat ve hayvan sahası içın boyle olunca beşerî hayat ıçuı evlevlyetle avni fıkrı daha kuvvetlı olarak serdedeceğ]Z Bu suretle bır saha uzermde ılk defa muayyen bır «hayat nev ı» ne sahıb memleketler vucude gelecektır Her memleketm kend.ne gore bir hukuku edebıyatı, dınî >aşayı?ı, âdetlerı vardır Nıtekım 1804 te tedvın edılen Napolyon kanunlarından (code) evvelkı Fransa cmhtelıf «memleket. lerın orf ve âdet hukuklarıle ıdare edllırdı Edebî hayat, rnuhtelıf Fransız «memleket» leııne gore değışmektedır. Cenub şaın Mlstral'ın yalnız edebî zevkı değıl, kullandığı lehçe blle ayrı bır lısan addedllecek kadar baska değıl mıdır? Alphonse Daadet'nın romanlarmda, meselâ «Taraskomu Tartaren» de, ayrı bır «memleket» p^kolojısı yaşamıyor mu° Fakat bır muddet sonra muhtelıf «memleket» lerdek' muhtellf hayat tarzları jasama nevllerı bırbmle bırleslyor Nıçın* Tarlhçı ve ıçtınaıyatçılar «bır takım ıçtlmaî kuvvet]er» e lstınad ederek Fransız mnletın n teşekkulunu ızah ederler. Vıdal de la Blache, bu kadar sosvolog degıldı Akdenız Fransası, Atlantık Fransası lle bırleşmek, şımal sanayıı cenub ormanlarma kavuşmak ıhtıyacmdadır Bu bol ycllar, şımendlferler artık «memleket» lerı ayrı bır vahdet olarak kalmak+an menedıyor O halde cenub Fransızlığı, şımal Fransızlığı Alzas Loren'illık, Bretonluk, Flamanlık ılâh ın bır vahdet ıçınde kaynaşmasının ılletlen coğrafî olmuyor m u ' Fransız jeopolıükçı yor. Ren nehrınm mevcudıyetı bu ıradi bağlılığı takvıye eden ıkıncı derecede coğrafî bu am ldır Aynı meseledekı Alrran goruşu Ise Ren nehrını Almanldştudıktan başka, Vo] dağlarmı da =jıe gore hayır! Mıllî hayatı vucude ge Cermen kartalının kanadları altındi tıren «mava» iar muhtehftlr Bır kiotnı jsşatmak ıstıyor. Fransız jeopoatl^ı, coğrafî, bır kısmı ıçtımaî Her ıkı kay kendısını daha beşerî, daha ınsa'iî savııak.tan gelen mavalarm bubırlne tes.r roakta, Alman jeopolıtığı ıse «i'isamn ve aksı tesırlerı dalma gozonunde tu zahırî hurrıyeü» ne hâkım olan «cogtulma'udır Bu suretle Fransız beşerî rafı» nın ıdaresme tâbı bır beşerî ha>ata cografyacııığının şefı sa>ılan bu mutefek lranmaktadır. Fakat Ondokuzuncu askır, Alman meslektaşlarmdan ayrılnak rm ıkıncı jarısında her ıkısınl dusunta, daha zıyade sosvolojı mekteblerıne meğe sevkeden amıle dıkkat edınız Demlr, kuheıçıle ka>naklarıle pamuk, yun yanaşmaktadır Goruluyor kı Fransız jeopohkçısl ıçın ve kâğıd sanaylı muesseselermı ıhııva lnsan adeta tabıat ıçınde ıkıncı bır ta eder Alzas Lorene sahıb olmak Fıanbıat teşkıl edıyor, ınsanla tabıat raıraa sız jeopolıtıkçılıgl, bu ga>eye sahıb olsebetınde «hurrlyet» e, «ırade» ye bır de mak ıstedığı yerın kendı ırkmdan ve rece yer verılıvor Bır de Alman jeopo dıbrden olmı>an msanlaıını ok^ayarak, lıtıkçısı Ratzel'l Turk sosyologu Meh ıradelerlne hıtab ederek kavuşmak ster med Izzetln tercume ettığı bır kaç fık ken Alman jeopolıtıkçılığı ınsan kavgalarından habersızce kendı halınde akan rasıle tekrar canlandıralım • Şımdıkı hayatın butun aksammda ol nehlrlerı, kendı halınde yaşayan duduğu gıbı tarıhın butun safhalarında manh dağları veya yeşıl ovaları dıle da kendını ızhar eden toprağın bu kud getırıp onları kendı hesabına ve 'ehme retlı tesırınde esrarenglz bır şey soyletıyor Eğer jeopolıtığln mevzuu vardır kı ruhu endışeye İlka ey bundan ıbaretse, yanı halkların ve ıriller, Çunku ınsanın zahlrî olan nur letleruı sıyasî hududları uzerınde dama îijetı sankı mahvolmuş gıbıdır Fılvakı taşı oynamağı ılım yolu ıle me;ru gostoprakta her turlu esaretın membamı termek ıse bu nevı fıkrî meşgubyet, Algoruvoruz. Dauna aynı maha'.de kâın ıran Fransız sıyasî munasebetlerı taolduğundan ınsanlann geçıcı hevesıerme rJıcesınde oldukça eskıdır \e keyıflerıne karşı toprak, kımıldanKatzelın ve Vıdal de la Blache .n nnyan bır destek gıbıdlr Insanlann bu zemını unuttukları zaman ıse o, kendı yaptıkları şey, devrın yenı tabır ve ke1udretını ve hakımı>etıru hısseaırır ve llmelerını kullanarak eskı bır jeopolıtık de\ ıetın butun hayatının koklerınln top meselesını tazelemekten ıbaret kalmısrakta olduğunu pek cıddî olarak ıhtar tır Gelecek makalemızde davanm her ıkı jeopolıtıkçıve takaddum eden vazıeder.. ( 3 ) . yetlnı tahlll edeceğız Fransız ve Alman jeopolıtık telâkkllerı arasındakı bu fark, dedıgynız gıb. Ziyaeddin FAHRİ ıkı mılletln felsefe tarıhme de hâklm (1) Bundan e\n,elkı makale'er 29 zıhmyet farkından ılerı gelı>or Fıansız, her yaptığını başka dıllere ter>.ume temmuz 1941, 5 ağustos 1941 \e 25 si guç olan «Esprıt ruh, mana» >a ağustos 1941 tarıhlı sayılarımızda çıkatfetmekte, Alman ıse hareketlerını mıştır. (2) Bk Vıdal de la Blache. Tabloau kendınden harlc \e ıdealıze edilen bır 1903, Parıs kaynağa kadar goturmektedır Ondoku de la geographıe (Fakat bız bu metınlerı doğrudın doğ zuncu asırda bılhassa Fransız j°opoııtığının şıddetlenmesme amıl oîar Alzas ruya eserden değıl, Prof J . Ance^ln Loren meselesı, Alzaslıların ve Lorenh V de la Blache'dan bahseden eser nden .erın Fransaya ve Fransızlığa manevi nakled^oruz) ıradî bağlarla bağlı bulunduğu esasın(3) Bk M Izzet Mılhjet nazarwe'erı dar h^reket ed^erek hal'edılmek ı=tenı 1923 Istanbul S 68 r Mıhver kuvvetlerının Moskovav a karşı hazırlandıkları bır taarruz hareketınden bahseden Eus>a makamları, hava kontrolunun Alman tavyarecılen elıne geçtığını ıtıraf etmektedırler Alman havacılarının. harb n ılk gununden ıtıbaren yaptıkları kesif ve devamlı taarruzlar daha zıv^ue Savyet ta\\are uslenne karşı o'uyordu Harekâtm ınkışafmdan ve tayyare mevdanlarmda Sovyet havacılığmdan muhım bır kısmının tahrıbınden sonradır kı Moskovaya karşı hava bombardıman hareketlerı başlamıştı Butun buıılar şark cephesinde bır hava hakım^ttı kurmak yolunda sarfedılmış gayretlerdı. Şark cephesinde Alman hava hakimiyeti Yazan: HAVACILIK Arif Ahiskal r | Doğru değil mi? |Altüst edilen kaldırımlar Istanbulun b r cok v erlermde olduğu gıbı Taksımde Talımhane semtının muhtelıf caddelermdekı kaldırımlar aa açılarak altlarına bazı kablolar verlestınldı Aradan bır aya jakın bır zaman gectığı halde kaldırımlarda acılan gedıkler olduğu gıbı durujor Yuruvus muvazenesme pek ıyı sahıb olmıvan çoluk çocuKİa ırrıyarlar oralardan çok buyuk muskulatla geçıjorlar delıklere deşıklere takılan ayakları eksenva burkulmak tehLkesme maruz kahyor H^fıf bır ruzear çıktışı zaman ıse açık kısımdakı toz toprak tamamen evlerın apartımanların ıçerısıne doluvor Eğer bu kaldmmların oraları bozan ıdare tarafından tomırlen ıcab edıvorsa, Beledıjemız hemen bunu temın etmeiı vok eeer ılk dosendıklerı andakı gıbı gene apartım?n sahıblfrı tarafından vapılmalan lazım gehvor=a gene Beledıvemız onları barekete getırmelidir aksl takdırde o kaldırımlann, aylarca senelerce bu halde kalmalan ihtfmah vardır dıyoruz, Ilk haftalar zarfında Ki7ilordu havacılıgınm bol sayıdakı ve hatta mıhver havacılığımn şark cephesıne getırebıldığı mıktardan çok daha tazlasına malık bulunduğunda şuphe olmıvan Sovyet tayyarecılığı uzermde anî bır 6askınla hakımıyet kurmamn mumkun olamıyacağı kestırılmıştı Bunun ıçındır kı. bombardıman baskınları tav^are meydanları uzerınde teksıf edıldı ve bu arada da Sovyet buvuk şehırlerıne karşı ve meselâ, Lenıngrad, Odesa, Kıyef ve Moskovaya olacak bombardımanlar ıhmal edılmış gıbı bır vazıjet takmıldı Bu arada başlıbaşına bır taarruz tabıyesını tatbık edemıyecığmden kaaaatı olan So\"jet tayv arecılığı daha zıjade hucumlarma karsı mudafaada karşılık'ı bır yaıdımı gostermesı bakımından a'âkalı ıdı Fakat Sov/et tayyarecılıcır.ın on ~^^~^~^~~^ bın tavvare kaybmdaıl sonra olan bu Berlın + aarruzlan bıraz da, hava hakımıyetını kaptırmak uzere bulunan Rus tayyarecılığının son bır hamlesı şeklınde gormek de kabılüı İşte bu sıralardadır kı, mıhver ha^acılığı Berlıne yapılan taarruzlara ehemmıjet vermıyerek kendı taarrıızî tabıyesıne devam ettı ve şark cephesinde kurmak ıstedığı hakımıvete doğru esaslı adımım attı Bunu Sovyet makamlan hava kontrolunun elden çıkması mahıyetınde tefsır ettılerse de, hakıkatte bu hava hakımıyetının mıhvercıler lehmde tecellı etmış olmasıydı Çunku Berlın hava akınları bırdenbıre durdu ve Moskovaya karşı olan akmlar da Odesa ve Lenmgrada daha kesıf olarak tevcıh edılmeğe başlandı Bu tarafm duraklayışı, ote tarafın hareket sahasını genışletmiş bulunması hava hakımıvetınm artık kurulmuş olması şeklınden daha başka turlu tefsır edılemez. Bılhassa, harekâtın inkışafı sıralannda tayyare meydanlarının her an bır parça daha ılerı ahnarak daha yakm mesafelerden daha muess r bombard'A t, dedığımız mahluk da, nıhayet lnsanların ışıne yaramaya mecburdur değıl rru efendım' Gelm de bu hakıkatl bızım Marsaya anlatm bakalım ''aadet eğer, şu fanı dunyada rahat, huzur ve ıtıbar ıçınde, hıç blr sevm voksulugunu duymadan, keylfle, tam bır sıhhatle kajgısız yaşamaksa, en mes'ud ha>rvanın bızım kumpanyanın ahırlannda olması ıcab eder Hunkârın arabasma koşulmak ıcın yıllarca sıra beklıjen beygırlerın tallhl bıle, bızım Marsadan ustun değıldır' Ge'gelellm. akrebleıden engerek vılanlarına ve cırcır bo~eklerınden kertenkelelere kadar bu f un hayvanlardan fayda gelır de, bızımkmden beş paralık ıstıfade edılmez' (Bdstarafı 1 inci sahıfede) Beşpmar, Saıd Duyar, Osman Kurtel, cılar, Zekı Erkmen Şahab Gurler Nurı TJustafa Coıuh, Hakk^ Okvay, Zıya Sardoğı, Sevkı Fevzloğlu Hlkmet Hter, SeBerkoz I Hakkı Uluğ habeddın Koprulu, Necıb Ergıner, KâTuğgenerallığe terfi edenler 1 Şukru Kanadlı Salıh Erkuş Emin mı Smcer. Levazım Binbasılığına terfi edenler mar, Çemal Bukey, topçu Tuğbav Sulevman Çeylan Nureddın Iren ReRasım Şengır Hulusı Alpagok. tabıb Abdulkadır No^an (dahılıyeci), vettrı sıd Erkartal Sukru Topael Bedrı Oner, rQrır Kar+al ner Çenal Buke Tuğamırallığa terfi eden Levazım Yuzbasılığına terfı edenler Ertufiiul Er ugrul AbduİTiccıd Askın, Enver Baykal NıKurmay Albavlıga terfi edenler me* Unay Şemseddın Ararat, Nevzad 30 ağustos Başkumandanlık me\ dan Rasım Ilkuç hava Yarbayı Bısaı Or Tuıkar Niyazı Deiıırgıl Ilhamı Erguze rr uharebesının cereyan etagı Dum'upıTabıbler ve eczacılar narda yapılacak merasıme ıştırak ede gun Kurmay Yarhavlığa terfi edenler Albavlıga terfi edenler cek olan Unıversıte hevetı bu sabah Namık Arguç, Tevfık Gursl, Saım Hulusı Bavural Necmı Tılgarp Neşehrımızden hareket edecektır Istanbul şehı meclısı namma âzadan Sodı ve Kanra Havrı Istel Husevm Ataman catı Karro Istanbul Gumhurıyet Halk Paı LISI r a Sırrı Gemalmaz Saıd AyKut Ne^et TuYarbajlığa terfi edenler mma Sarıyer kaza reısı Dr Turhan run Fuad Sarg.n, I^urı Çelıkoz Şevket Pek, Nazmı Dınçer Ferıd İlker, Kurmay Bınbasılığa terfi edenler Dumlupınara hareket etmıslerd r BunŞe\ket Tonkuç Ibrahım Atasagaa, SaIhsan Argın, Kemal Suer EKrem Ba deddın Suav, Şefık Edemır, Cemıl Aklardan ba=:a Istanbul Ba^n Kuıumu ıle dığer bır çok teselckj.ller bu me bacan, Fehmı Ozatalay, Hullı Saral, gun. Sadı Oral Abdullah Atasavun, Abdulmecıd Tokcan. Çemaledd n Tural Tevfık Guner, Inayetullah Ural, Yasar rasıme çelenkler gondermıslerdır Ba=;kunnandanlık mevdan mubarebesi Celal Orge Hakkı Nav an BuiHed Karaduman Samı Darbudak nın seneı de\rıvesı munasebe*ı'e şth dın Turksoy ŞefJc Bılser Refık Yılnaz Bınbasılığa terfı edenler rımızde yapılacak merasıme daır prog Aıf Gu\enç Kemal Ergenekon Zı>a Cemal Eain, Nejad Babao^'u Cemsram hazırlanmı«=tır Buna nazaran suat Tarban, Ethem Ozyıldırım, Ekıem On leddın Cankat Cahıd Kızeldelı Azmı Necıb Sar, Ktnal Bakmaz, Kasım Derelı, Suphı Porsuk 8 5 9 arasmda Istanbul sx>v utanlı lu, Şınaai Erdok gmda tebrık merasımı vaoılacaKtır 10 Doraman, Şemseddın Zobo, Irian Oz Tevfık Sayguter, Numan Egul, Nızada Valı ve Komutan Taksım mevdaiı kal Cemal Sancak Pertev Gokçe, Alı meddın Orgugoren. Hayati Memışoğlu na gelecekler ve merasıme ıstırak ede Ke^kmer. Tahsın Berkman, H?kkı Te Muhıddın Ulker cek kıtaat ıle te»ekkullerı teftış ede oman Zıva Onal, Irfan Alptekın CeEczacı albayhğına: Alı Erkan. ceklerdır Abıdeve çelenk koracak ve laleddın Ulgen, Şeref Sural, Munır AEczacı bınbaşıhğına: Nacı Çağlar. mızıka Istıklâl Marşı çalacak " e halk ral Hu^sı Savaşkan Mete Yurdakul Kırayager binbaşılı&a terfi eden: buna ıştırak edecektır Bu esnada n u h Zekâı Dorman, Ethem Boravsu Lutfı Muammer Akman telıf mahallerden top atılacak vapurlar Erenel. Rıza Topçuoğlu, Zı\a Apak. SaYuzbaşılığa terfı edenler: duduk çalacaklardır Ve şehıd'erın ha bahı Avkure Recaı Oztem Emın Dıkmen, Kemal Akdora Sutıralarını tazızen bır vakfe s\ıkut ePıvade Albajlığına terfi edenler levman Fenjen, Huseym Gokecr Şadılecektır Çemal Akıncı. Salım Guney Hamdı ban Emul, Abdulkadir Olcay, Reşad Kıdemsız bir genc subav bugunun Turkoz Şukru Gokmenoglu, Nasıf E Tojgarlı Ihsan Batur, Cemaledaın mana ve mefhumunu ızah eden kısa bır mon, Çemal Tok, Hasan Aydoğan, Ha Sansan, Cemal Goksan. hıtabede bulunacak, IstanDUİ Komutanı şım Arbak, Şukru Tunçay, Ata AvbozDısçi yarbaylıfına terfi eden: Sadhıtabesmı ırad edecektır Mevcud kıtaat tu'k, Zıhnı Batur, Kâzım A^as. Halıa reddın Arıpek ve teşekkuller Inonu gezgısı orundekı Akyurek, Zıya Demırer, Memduh Bar Bınbasılığa terfi eden: Refik Erdış trıbunde duracak olan Valı ve Komu las, Hakkı Tuğyun, Talat Turğav, VehYuzbaşıhfa terfi edenler: Adıl Aral, tanların onunden vuruvuş kolu Ue bu" bı Demırpençe, Zelu Ilter, Halıl Yu Necmeddın Akal, Ferıd Toran, Sabaresmıgeçıd yapacaklardır cel Ahmed Tansu, Hamdı Uysal Kurı haddın Olgan Onder Dılâver. Kızılkan, Tahsm Atak Memduh Tekeş Veteriner albayhğına terfi edenler: Bu mesafe uzerinde Dinyeper cok Hılmı Onsel Hulusı Tozun, Avnı UVali geldi Cemal Ucer Sabrı Yener Alî Yuksel, genıslemıs, hektarlarca araziyı kaplpçak Ihsan Gokdenız, Lutfı Gu'as Mazhar Sumer, Zıjaeddın Atılgan Izmıre gıtmış olan Valı ve Beledıje mıs mukemmel bır mudafaa hattı teskil Pıjade Yarbavlığına terfi edenler Sulejman Ilter, Kazım Acarer Asaf re.sı Lutfı Kırdar dun şehrımıze avBu savede kuraklıktan Naıl Ozgoren, Ergun Ozkan. Ismaı' Aydoğdu Halıl Navman Taceddın A etmistir det etmıştır Baydar Reşıd Gucerdem. Zuhtu Soyer, rıman Şehabeddın Argun, Şevket Ak mustarib yuz binlerce hektar araziyi su16 milyonun esrarı Husej ın Yalçın, Mecdı Tunç, Nazmı vurek Akıf üştoğ Hakkı Gokgoz Be lamak ımkânı hasıl olduğu gibı buna Dort a\ukatın Beledıjeje muracaatle Baykal, Kâzım Barkan, Nurı Sumer kır Tığrak Necatı Cankat, Lutfı Ozkay, mukabıl nehır tastığı zaman sularm bastıgı 200 bin hektar arazi de kurutulbır ecnebı şırket nezdınde Beledıvenın Ibrahım Çetınkaya Osman Taşkm Nurı Fnver Gursel musrur. Avrıca nehrın ağzındaki KerIhsan Qhkay, mektum 16 mılyon lıralık alacağını ıh Yılmaz Niyazı Ertem Yarbavlığa terfi edenlerson'dan Kıefe kadar gemılerin rahatça bar ve takıb etmek ıstedıklermı ve bu Necatı Sozerı Nazıf Vural Reşıd ÇeNazım Erkan Irfan Teoman, Me\lud zevatla Beledıje arasmda bır kuntrat tınalp, Lutfı SalüV, Nıvazı Oncu, Şukru Dıncel Nedım ÇaŞlak, Nazmı Baykal, «ejru seferi temın edilmıstir. Kirkas'tan akdı ıçın bu husustakı evrakm Şehır Gureş, Kâşıf Işım Mustafa Savın Nezıhı Sezgıner, Lutfı otede de uc sed vasıtasıle gemıler nehrin Meclı^me sevkedıldıgmı >azmısıik Bu Pıvade Binbasılığına terfi edenler Gokbulak, Rıfkı Unlu Fend Arsoy daha yukarılarına çıkabılmektedirler. alacak eski Istanbul Elektnk sırke Refık Ercetln, Hasan Doğancıl, Mus Necati Dengıli Kadn Senyıırd Sadık Sovvetler coşkun Dinjeper nehrini zaptmdendır Şırket senelerce halktan tafa Ondcr, Emın A'pan, Bedı Inaltekın Goren R'za Unavdm Vev;i Borpğan teden baraja .Dnieprostroj» diyorlar. kılo\at ha* na bırer k ırus fazla tahsıl Mustafa Balkaş, Tevfık Eralp, Sureyja Cemal Aksulun Abdurrahman Akgun Barajdan koyuverılen sular yuksekten duserek beheri 84 000 bevgir kuvvetmdc etm ş bundan b<j=ka Beledıveve ver Atak, Osman Gol, Mazhar Mete, Hılmı Bınbasılı&a terfi edenler9 turbıni çevirıyor. Bıdavette 250 000 mesı lâzım gelen bır paravı da verme Yaşınkaya, Reşad Barlas, Ibrahım AlIlhamı Ozman Zekı Doğukıırt Şe^mıstır. eker, Havrı A>tuğ, Şadı Ikıer, Cevad ket Vural Hakkı Gurtav N ıreddın bevgir kuvvetınde olan bu turbinlerin Bora, Emın Taşkan, Natık Poyraz, Refık ErdoSan Sadeddın Yarar Zekı Ökt<"n loıdreti zamanla 756 000 bevgire vahud Talebelerin yaş hadleri Istıhsal Edebal Hılmı Iskıt Sabrı On^r, Ha»İstıhkâm albayhğına terfi eden Zuh 535 000 kilovata çıkarılacakti Ikı vıl bır sınıfı geçememfk dolavı rullah Yıldırım, Munır Dîibudak, Atıf edılecek elektrik kudreti senede 2 milsıle mektebden çıkarılan talebelerin vaş Çetıner, Huseyln Akdenız, Burhaneddın tu Tetık var 800 mılyon kilovat saate yukseleYarbaylığa terfi edenler: haddı hakkında venı bu karar venl Ongan Emın Kanık Hasan Tetik Nıcekti Şukrü Över Nuri Akdıkmen Sırrı m ştır Bu gıbı talebelerin uçuncu vıl >azı Gulen, Hakkı Ozerçln, Ferıd ErElektrik santrah 5 mihon nufuslu bir gerek ımtıhandan evvel hu=rsı mekte turku Abdullah Alper, Mustafa Demır Conklu Muh^m Ozensu Hadı Kıper Bınbaşlığa terfı edenler: sahava kudret ve ısık vermektedir. be, gerekse ımtıhancan sonra hususî alp, Şukru Orgun, Ali Ertekın, Nazmı veva resmî mekteblere kabjllerinde Tunckanad, Ahsen Şansal ^acı Uv Cemal Bora Ferıd Octan Taceddın Bunlar arasmda simdi Almanların eline gecmis olan Krıvoj Rog demir madenlise ve orta, mekteb talımatnamesınde guner, Rıza Çaltepe, Ihsan Kocaman, Navman Ihsan Pcjraz Yarbavlığa terfi edenlergosterılen vaş hadlen ıçınde bulun Tshır Alpağutan leri de vardır Bu madenlerden çıkamalar na dıkkat edılecektJ Belgeve E^ad Yarkınoz Osman Gokban, Hul rılan cevheri islı>en Zaporojıe çehk ve Su\ari Albavhğına terfi edenler kı Gocdenız tabı tjtuldukları tarıhı takıb eden ders demır fabrikası senede 1 milvon 55 bin Ömer A pas'an, Muhıddjı Sualp, yılmda hastalanarak hususi mektebe Bınbasılığa terfi edenler' ton font vermektedir. Sovyetler bu o n a m edemıvenler vaşlan musaıd ıse Mahmud Kavaalp, Sabri Goknark, Rahmi Uçan Fah elektrik santralı civarmda jepyeni, buSuvari Yarbavlığına terfi eden bu tahsıli ertesı vıl japabılecekleriır reddm TJçanturk Şerafedd n Gu.en vuk bir sehır kurmuslardır Rıfat Yuksel gız Necmeddın Aîagun Huseyin TurSenelerce bir çok amele ile sivasî cüMekteblerde müzakere Suvari Binbasılığına terfi edenler gud En\er Akoğlu rumlerden dolavı hapis veva nef>ediBahaeddın Çan, Galıb Onur, Mehmed Hava makınıst albavlığına: Celâl Icnler de dahil olmak üzere binlerle mevzuu Kszak, Necatı Esen Kemal Bmer LutIsıklan sondurme kararnamesi dola fı Gunbay, Zlya Bora, Bahaeddın De Kntav makmıst vuzbasıhgına Adü Gı mahkumun çahstırüdıklan bu muazray makınıst usteğmenhgıne H.alıd zam eser, bu Isviçre haberine inanmak lâ jısıle geçen yıl lise ve orta mekteb mırslo Mengu lerde ogleden sonrakı müzakere mudîimsa, simdi bır jiğuı enkazdan ibaretTopçu Albayhğına terfi edenler Fen ve san'at varbavlığa Cavıd Akdetı bır saate indırılmışti Maarıf VeAbdulkadır Arsoy, Reşad Avber, Zıja tunç, Remzl Susluoglu, Sadeddın Ev lir. Bu harb, butun medenî eserleri de kaletı bu yılbasından ıtıbaren etud Avdmalp, Sevket Gurturk, Kâmll Obirer birer ortadan kaldırarak Avrupayı um muddetımn gene bır buçuk saate çıka tag tam bır harabe halıne getirdikten sonra Yuzbaşılığa Zıvaeddm Sovkan Nev bıtecek galıba! r Imasına karar vermıs progran^arın Topçu Yarbaylığına terfi eden'er zad Gurbuz Bahaeddın Orhan buna gore hazırlanması hakkında mek Muharrem Sorguç, Şukru Gonen, FeyYuksek muhendıs albavlığa: Remzs teblere bır tamım eondermıştır. zullah Anlıtan Hâmıd Tekınsoy Kad Bılsel yarbavlığa Ihsan Kudav bınAltın fiatları n Tumer, Bedrı Tolunay, Suleyman basılığa Kâmıl Argut Dun bır Resadıve altım 2575 kulçe Onday, Sadi Durmu Mustafa Yslman Askerî fabnkalar albavlığa Ibrahim laz halınde altın 352 den satılmıstır Husnu F t k n Ahmed Orcasoy, Kemal Sunbav Abdullah Alansu yarbavlığa Binbasılığa terfi edenler: Demırkan Çevad Erkut Fahreddın Ozacar, bınbasılığa • RıdH'ITU Polak Halıd Zıya Oktay Rıza manlar yapmak fırsatm^n ele geçirilTopçu Binbasılığına terfi edenler van Tunçmen, yüzba^ılığa Fuad TığSovak, Sabıt Alkan, Tahır Demıral, mekte oluşu, boyle bu hakımiyet neTevfık Onal, Abdulmecıd Guler Mu rek Talât Gurer Haydar Yılmaz. tıcesme bağlı olabılir zaffer Ordu. Ibrahım Etem Olcay, Zlva Hirita* Bırmci sınıfa terfı eden HaMuamele memurlan, birinci sınıfa: Mıhver havacılığı bugun icin ve ha Komurcu Alı Oner, Zekı Oztuna, Zı 1 d Tucok besmcı sınıfı terfı edenrekâtm cereyan tarzma gore geç de jaeddm Aran ler Hursıd TJras Ha=an Özkul Mııhsm Nurı Uluozvurd Vahıd Akgun, ıkınci olsa, ıkıncı av mhavetmde bır hava Levazım Albavlığına terfi edenler Erdo«muş Surevva Onav Nebıl Bay sınıfa Nasuhı Ozgen, Ahmed Felık/•skımıyetı kurmaş sayılır. Ve bunun Muhtar Erbll, Ibrahım Halıl Tsn, Şe raktar Namık Akoğlu Murad Tanrı ten Lutfı Coşkun, Ferıd Sukan, TımuT muspet netıcelerını de kara ordnlarının habeddın Edıge, Şefık Bayer, Haydar over Sabrı Ültekın Kuoan, Rımazan Gedızlı, Ihsan Okay. harekât ınkışafıle daha esash olarak Aktav, Husnu Avdıner, Tevfık Ak<=oy Bundan başka cn beş muamele meJandarma varbavlığına terfi edenlerıdrak edebıhr Bundan sonra, bır Sov Pıza Doğay, Kemal Sojak, Hasan GuAskerî Emın Ardıç Falıh Uzbav Ömpr Du murumuz dalıa terfı etmıştır vet hava hakımıyetının teessus etmesı ner Sabrı Kurtman rakbas Hulusi Ar^ever Hamdı Ç ngız adlî hakımler, askerî oğretmenler ve ıhtımalleri de çok cılız bır manzara Levazım Yarbavlığına terfi edenler îîucıb Sıızen Tahsm Ac^rer Şerafed butun sınıflarda vuzbasıLğa kadar olan almış bulunmaktadır Huseyın Tunçmen, Salâhaddın Bılen dm Cmşoz Rıza Acır Recaı Akrran terfı.erı de ıhtıva eden bu lısteyı ne§A. AHJSK4L Al. Hekımoğlu Fevzı Goksaltık, Kâmıl Rıza Tumer Necatı Arbak Sezai Ya re varın devam edeceğız aznıası da, okuması da güç olan bu çetrefil isim Dmyeper nehrınm garb sahilinde kurnlmus bir sehrın ismidır. Burada muazzam bır barajla gene muazzam bir ıdroelektrık santralı vardır. Almanlar, burasını aldık, diyorlar; Eus tebhğlerı ıse Dnıepropetrow sk istıkamennde şıddeth muharebeler olduğunu sovlemekle iktıfa edıyor. Bir Isvıçre haberı de buradaki barajm berhava edıldığını bildırijor. Sovvet Rusjada sejahat ettiğim zaman bu barajı ve ıdroelektrik santralıni Etırmedımse de, Moskovanın meşhur bir muzesınde onun buyuk bır maketıni gör mustum. Baraj ve santral hakkında izahat veren tercuman, Sov>etlerin bu eserlle ıftıhar edivordu Hatınmda kaldıma gore, barajm arkasında hapsedilen sulardan ıstıfade edüerek eski Kus edebıjatına gore, Dınveper nehri, mecrasının orta kısmında kajalık şelâlelerden atlaya atlava Karadenıze doğru indiği icın kopuklu, coskun ve zaptedılrnez bır nehırmıs Eski Yunanlıların Brovsthenes, Romalıların Danapris, Turklerin Ozu Tatarlann Eksısu dedıkleri bu nehrın jatağı Dınıepropetrovvsk ıle Kıçkos arasmda 95 kılometre imtidadında bır sahada muazzam kajalardan geçermis. Bara] japılmadan evvel, bevaz kopuklu «ular bu kavalara çarparak kırılınnış. Barajla sehır arasmda seviye farla o zaman 33 metre olduğu içın bu fark, nehrin akıntısma muthıs bır sur'at verırnuş Sovjet muhendısleri, buradaki vedi selaleden inen ve kayalann arasına sıkısan nehrin bu korkunc cerejanından ıstıfade etmeği duşunmusler ve meşhur harajı japraıslar Bojlece toplanan sular vuksclmıs ve kayalık selâleler. nehrm dıbmde kalmıstır Cunku baraj sasesinde nehir eski tabıî sevıjesınden 37 nıetre daha jukselmistir Ruslarm iftihar ettıkleri bu baraj 750 metre uzunluğundadır ve dunyanın en buvuk barajlarından bırıdır. Yuksekliği 52 metre dır. Barajm tesiri, bulunduğu yerden vukarıva doğru 160 kılometre mesafede hıssedılmektedır. Doğru değil mi? kalmak suretıle ılk partıyı kavbettı ve havalardakı hareket serbesthğını mJıver tayyarecılıgıne kaptırmış oldu Bu hareket serbestlıgı hıç bır zaman hava hakımıvetını ıfade etmemekle ber aber, bojle br ustunluğun kuulmasına doğru gıdıldıgıre bır ışarettı Bu hareket ustunluğu Sovyetlerm aleyhıııe olarak mıhvercılere buvuk şehırlerı de bombardıman edebılmek fırsatını vermış oldu Işte bu sıralarda Ingılız havacılarmm şımalde Murmansk mmıakasma hava kuvvetlerı getırerek Sovvet tavyarecılıeme yardım edeceğı ve ırtıbat temın edıldığı haberı ortaya çıkGemıyet meselelerl, zamanımız'ia her tı Bu haber uzaklardan olacak bır yar kafayı ısgale başladıgı ıçm efendım ben dımı bıldırmesı dolayısıle pek de ehem de âcızane, arasıra ahııın bır kosesmde, mıvetı haız değıMı Çunku e=a5lı hava «u tembel ve hantal Marsanın halıne muharebelerı daha zıyade sark cephe bakar da, beşerıvetm bundan ne hayu s.nın cenub tarafannda cerevan et goreceğını araştırır dururum' Otekı mekte bulunuyordu Şımaden bır yar ooımelerde beslenen ayıların, kaplanladım netıcesız kalmağa mahkumdu Fa ıın, fıllerın pek ağu1 vazıfelen vardır kat Sovyet havacıhğı bovle bır var Kednerle kopeklerımızuı huneılerme d'mdan zıvade Berlın uzerme tevcıh şasmamak elden gelmez Tuvlerı boyaıi edılecek bombardıman taarruzlarııe acajıb kuşlarımız bıle yemlerını hak Sovvet şehırlerı uzerıne vakı olan ederler, gayret ve meharetlerme dlyocek bombardıman tazyıklerını azaltab. »ce yoktur, hele bır cejlânımız vardır efenğmı du<=unuyordu Bu maksadla muka dım, surmell gozlerne etrafı adeta manbeleve geçtı Bu arada Buyuk Brıtanva yetıze eder, fakat bu Marsa yok mu hava kuvvetlerme mensub fıloların da ışte bu kalpazana verılen emeklere yaBerlıne doğru harekete geçmış olmaları nıyorum. Sade ben nu ya?.. Butun ar ?= Düttün = ve bugünün hikâyeleri Ben Hanna sirkinin en sevimsiz hayvanı! = Yazan: MEKKÎ SAlD=# yada gorsem hayra yormazdım' Şımdı | mı pahalılandı, ortalık mı açıkgoz oldu so>lemesı pek ayıp, ıyı bu allenın ço velhasıl ehme geçenlerın hayrını gorcuğuyuz Bıraz mekteb, medrese de Tiedım, Zıjan ustune zıyan ettım Adaaorduk Hatta hocalarımızdan bın lçm mm ışı bu kere aksı gltmıyegorsun Camıulezherde okumuş derlerdı Nurlu Bastığım yer çoktu, yaslandığım duvar yuzlu mubarek blr adamdı Herşeyi bı yıkıldı, tuttuğum dal kurudu, nerede ılr, haber verırdı ve lâkın gunun bırınde Marsanın talıhı bızde' Ruzgârın onune at uşağı olacağım ona bıle malum olma kattığı yaprak gıbı, bahtım, benı oradan mıştı Babadan kalma bir kaç parça oraya surukledı durdu, nıhayet burada ıradı bır turlu ıdare edemedım. Harvu takıldık kaldık . Aramızda çesıd çesıd rup harman savurmadım, bılâkıs çalış lnsan var. Yılanları oynatan Çmiıdl r manın butun zahmetlerıne katıanarak, kaplanları bır Sudanlı gezdırır, fok bakendımı her turlu eğlenceden mahrum hklaruıı bır Amerıkalı zıplatır, kedılerın ederek kazancımı artırmaya uğraştım orkestrasını bır Italyan kızı ıdare eder, Bu emlâkı elden çıkarmak şovle dursun, dans eden kuşların hocası da bır Hmdllbır kulubecık olsun llâve etmeği istıdır.. Şey. unutuyordum, havlâz Marsayordum Fakat zaman, efendım, butun nın sevısl de Tunusludur, hanı su genc tasavvurlarımı altust ettı Doğrusu bu ırısı Tel uzerınde atla dolasır, ben ışte, ecdadımın da hatalan vardır Bacaddede oyle rahat ve korkusuz yurubam bıle fes kalıpladığı dukkânı oyle yemem. Buranın sahıbıne gelınce, o bır bır yere yaptırmış kı, beledıye rpıslslhırbazdır adeta B r bakısı kukremıs nın yerlnde, ben de olsam yıktırndım aslanları kuzuıaştırır, bır Işareti KudurDedelerım evlerlnın arsalarını, cadde omuş kaplanları sındırır, azgın boğalar lacak, park olacak, meydan olacak yerlerden seçmışler' Istımlâkten para alma yerlere s e r ı h r onun onunde' Aramızda dnn değıl.. Fakat frank mı duştu, hayat hıddetle dolaştığı sırada, sırtlarınuzda kadaslar, hatta bızzat kendı seyısı bıle ondan nefret edlvor. Bu Marsa yuzunden genc ırısı Tunuslunun ıkı sıra bembeyaz dışlerını, artık goremez olduk, çocukçağız yaslana yaslana gulmeyl unuttu f Eğer «BenHanna» sırkmde, gunun bır^nde bır kargaşalık çıktıgını lşıtlrsenız, şımdıden haber verıyorum, mutlaka bu hayvanın vuzurdendır Hanı çıl yavrusu gıbı, kaplanlardan kuşlari kadar heplmız blr yana dağılacağız Soz aramzda, Marsanın uğursuzluğu da var Denemısmıdır, onu otekı hayvanların aıasma kovduğum gunlerde mutlaka bır aksılık çıkıyor, ahırına uğramaktan korkar oldum Hah 1 . Işte'. Bu mendeburu sadece ayağmın uğuru ıçın beslıvcruz da denemez artık Bır ara'ık tahkık edeyim dedım, acaba blr aıle yadıpârı falan fılân olmasın9 Ne gezer efendım, Çezay^ruı bılmem hangı kasabasmda başıboş dolaşan sovsuzun bırı ımış, bu: serserlye beş on kuruş "ererek yakalatmışlar O zaman ben bu kumpanyada değıldım, bır cambczhanede calışacağım aklraıdan geçmezdı bıle, ru bırer sıcaklık duyar gıbıyız. E'ındeki kırbac gelıslguze', kıme raslarsa ensesınde, sırtmda, belmde veya ka'çasında =aklayacaktır Fakat. Tebessumlerın en tu+lısı onun dudaklarmda belırdığı zaman acılarımız dmer. Bulutların arasmdan sıyrılan bahar guneşı gıbı, nesesi her tarafı aydmlatu Bır gun, efendım, olr arkadasımız, ona kızıp aramızdan avTrıImıştı Bızı tekrar, hem de başka bır memlekette bu'du Gelır gelmez, daha bızlerle selâmlaşmadan bolmeleri dolaştı. Onu bır ayının bembeyaz tuylermı okşarken gozetledık, fılın dıslerınl şapu supur optu ve dekıkalarca ahırlarda kalarak gubre kokulu hava ıle cığerlerını doldurdu' Alıskanhk . Bızlerı saçlarıınızdan, avaklarımızm tırnaklarına kadar çehk *ellerle sankı bu çadırın ıplerıne bağlamıs Nefret, keskın bır bıçak gıbi, şu lplerı kesebılse, buradan uzaklaşmak n" hoş olurdu değıl mı efendım, hem de kımseje haber vermeden, donup arkaya bakmadan, bu: se âm bıle bırakmadan' Fakat, ınsan kendıni kavbedlnce, ko'ay kolay bulamıyor.. Nefret' dıyor ve dusunuvorum da, hayvanların en se\ımsızı şu a^agılık Marsanın blle gozume şırın gorunmesınder l'orkuyorn ı Mekki SAtO