13 Eylül 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURlYET 13 Eylul 1941 Sadasızların yazılışı haberleri G. K. L. sadasıztan ıdasızların yazılısmda da, oz turkçe J çemıyeceğız Fıihakıka andığıımz bu esas f yabancı kellrrelerın dogurduğu ıkı sadalılardan e ye ta bık olunamamaktanetıcesmde, meydana gelmış japra dır Çunku bu harften sonra gelen ğ, sıklıklar vardır. Bunlardan birincisi, g, evvellndekı sadahyı uzatmayıp sadece k, ve 1 sadasızlarınm oz turkçe kellme bıldığımız .v» sesını v ermektedır ) lerde, bırhkte bulunaukları sadahların c) Uçuncu yol ıse şımdlki kadarkı uynev'ıne uygun olarak kalın veja incc gunsıız lıalın devam ettırılmesı demek seslendıklerı halde; yabancı sozlerın, olacağmdan, bunların hepslnı bırakıp »bunun zıddına oladorduncu olarak gos rak sadalı sadasız terılen •turkçe karuyumu dedığımız bu şılık kullanma» yohususî kaıdeye uylunu tutmamız çamamaları yanı ka reslzdir. Bununıa lın sadalı ile birlikte beraber «oldurucu» ince. jahud ınce sadalı ile birlikte kalın manasındakı «katil» kehmesi yalnız huolarak ses vermelerıdır. Meselâ gergin, kukçu ve adhyecılerm dılınde yaşayan gırtlak; ekmek, akmak; elli, altı gıbı bır ıstüah «terım» değıl, koylere kadar öz turkçe keümelerde bu uç sadasızın gırmlş bır halk sozu hahne gebruştır. nevılerı bu kaıdeye uymakta olduğu hal Bu itıbarla bunu dılden çıkarmak ımde, tezgâh, tebliğ, kâğıd, emlak, hakıki, kânsız gıbldır. Yerıne kanlı. sözunü lâzını, hal, melul vesalre gıbı yabancı de kullanamayız. Çunku bu kehme de kelımelerde bu bakımdan ujgunsuzluk olsa olsa «canî» nin yerıni tutabılır. Esagorulmektedlr. sen bu kelımenin yazılışı da uzunlukBılındıgı uzere, şımdıki imlâmızda ları gosterılmedıği muddetçe yukarıki bunların her uçu de kalın sadalıdan on kelımeden daha az kullanışsız değıldır ce ince soylendikleri zaman, kendılerınHakıkatte bu guçluğun en febıî hal Jlden sonrakı sadahyı • «» İşaretıle gos çaresi yabancı kehmelerdekl «kaf. içın termek suretıle ımlâlanmaktadır, tezgah, •q» ve «kef» içln «k» harflerıni kabul <fcâğıd, lâzım, melul gıbı, fakat kalın sa etmekti. Fakat yazı sıstemımız, inkılâbcı tdalıdan sonra ınce veyahud ince sada bır gaye ile kurulurken, arabcanuı bu Uıdan evvel veva sonra kalın soylen hususlveti tabıatile nazara ahnmamış, ve j'dıklerı zaman bu hususıyetler şıveye bu yabancı dılin hatın içın bo>le blr •ibırakılmaktadır; tebliğ, emlâk, hakiki, şey yapmak mümkun olmamıştır. Bunhal vesahedekı gibı. dan sonra da arük kanunıleşmış olan Ancak eskı dıl ve yazıyı bilenler içln mıllî alfabemıze ne yeni bır harf, ne fcır dereceye kadar pratık gıbı gorunen de işaıet konulması tekhf edılemiyeceği bu «pveye bırakma» dediğımız pragma tablıdır Esa=en butun bu yenmeye uğ\tk (maslahatçı) usul bu vazıyeüe olmı raştığımız guçlukler de bu sıkışık va!|ran yenl nesıl mensubları lçın bırçok ziyetten ılerı gelmektedir. frguçluklere sebeb olmaktadır Nıtekım Tdaha şımdıden en kabıhyetlı talebelerın bıle hakiki ve tahkir gıbı kehmelerdekl fcalm k (kaf) sesıni ınce k (kef) sesınden bır turlu ayırd edemedıklerını goITiyoruz. Imlâ Meseleleri. Asheri vaxiyet 9 IHEM NALINA MIHINAİ Bir itiraf ünku Cumhuriyefte, Italyanların ağustos ayındaki insan za>iatını gosteren bir Uste vardı. Bu listenin bir kısmı dikkatımi çekti; «Yunan, Arnavud ve Yugoslav cephelerinde 426 ölu, 866 jaralı» olduğunu bildiren kısmı. Balkan cephelerindeki bu zayiat, biitıın diğer Italyan cephelerindeki zayiattan fazladır. Hem de, her birinden ayn avrı fazla olmakla kalmıyor; butun bır avlık Italvan zayiatının topyekun hepsınden de fazladır. Fılvaki şimalî Afrikada 163 olu, 173 varalı; şarkî Afrikada 101 olu; İtalvada hava hucumlan neticcsinde 9 olu; donanmanın zaviatı 38 olu, 75 varalı, 74 kayıb; hava kuvvetlerinin zayiatı ise 32 olü, 46 yaralı ve 41 kayıbdan ibarettir. Bunları toplarsak su rakamlarla karsılaşırız: 343 olu, 294 yaralı ve 115 kayıb yani esir olmak uzere 792 kisi. Butun Italvan cephelerindeki 792 ldşilik zayıata mukabil, valnız Balkan cephesindeki zavıat ise 1292 kisi tutuyor. Fakat dıkkatimi çeken cihet, yalnız bu fazlalıktan ibaret değildir. Balkan cephesindeki muharebeler, filen ilkDaharda bitmistir; bu itibarla Yunan, Arnavud ve Yugoslav topraklarındaki Italvan işgal kuvvetlerinin, hâlâ harbedilmekte bulunan Lıbva ve Habeşistan cephelerindeki kara ordularılc butun hava ve deniz kuvvetlerüıden ve lngıhz tayj'arelerinin hucumuna uğravan nefsi Italvadan daha fazla zayiat vermiş olmalan garib değil midir? Bu garabeti, iki tuılu tefsir edebiliriz. Ya Italyan umumî karargâhmın rakamları doğru değildir; yahud da Yunanistanda, Arnavudlukta, Yugoslav} ada, hâlâ gerillâ denılen çete harbi yapılmaktadır ve bu çete harbi, Italyanlara, henuz harbedilmekte olan butun cephelerde uğradıklan zayiattan daha fazla insana mal olmaktadır. Biz, ikinci ihtimale inanıvoruz. Çunku Italvan umumî karargâhı, İngilizlerin Libva tarruzu esnasında olduğu gibi, kendi tenzılât yapsa dahi, bu tenzilâh elbette bir nisbet dahilinde butun cephelerdeki zaviat üzerinden yapmıs, yoksa Balkan cephesi zayiatını diğer cephelerdekinin zararına olarak şişirmemiştir Bovle bir sey, çok manasız olurdu. O halde, Balkanlardaki Mihver kuvvetlenne karşı bilhassa Sırpların pek siddetli bir çete harbi yapmakta oldukları hakkında, Ingiliz kaynaklanndan gelen haberlerin doğruluğuna inanmak lâzım gelivor. Aksi takdirde, bizzat İtalyanlann itiraf ettikleri 426 olu ve 866 jaralının manası olmaz. Prof. Ragıb Ozdem Yazan: Şehrin dışından Sadahların uzunlarile kısalarmın da bu usulun senelerdenberı tatblkı netıcesınde çok menfı tesırler bıraktığını fcundan bır hafta kadar evvel kıymeth edıo ve edebıyat oğretmennıız Ismaıl Habıb Sevuk gene bu sutunlarda salâhıyetli kalemıle haber vermıştl. Fakat burada yukarıkı uzun sadahlar bahsınde ışaret ettığımız gıbı çok muhlm bır puruzle karşılaşıyoruz Bu İnönü hava kampına benım bu ıkıncı da, bırbırlerlne benzer yazılışta olduk gelışım. Serpllme çağınüa bır çocuğu, ları halde soylenışçe bazı hecelerın kısa bir ayrılıştan sonra, yenıden goruzunluğu bakımmdan Sralarında farkmuş gıbı oluyorum' Yuva, gene o yuva . hlık gos'eren kelımelerde uzunluklarıUekor gene o dekor ama ışte besbel'ı nm ışaretlenmesı kaıdece zarurî olan ki burada geçen senekınden çok daha hecelermın bahsmı ettığımız bu uç safaal geçen bır hayat var Karıncadasızdan blrlle başlaması halıdır Dılılar.n ayak seslerıni ışıtebılır mısımızde bu gıbı haller pek nadırse de, nız 7 O halde, Turk Hava Kurumunun ımlâ bakımmdan, gene bır mesele teşlul etmektedır «Oldurme. ve «olduren Inonunde, Etımesudda, memleketin şu manalarındakı «katl» ve katil»; «kıy veya bu koşesınde, şu veya bu merkemet ve <kudretlı> manalarındakı «kadr» zınde gurultusuzce donen teşkılât çarklarının çalışma tarzı hakkında da u ve «kadir» kelımelerı glbi. zaktan uzağa blr fıkır edınemezsınlz • Ontasar» da bunlar ıçm, ıstisnaî ola Hıç olmazsa şu Inonune kadar gelıp bır rk, çıft a kullanılması yanı ıkıncı ke neslın nasıl kafladlandırıldığını goz eııLmelenn «kaatıl» ve •kaadir» şekünde nızle gormelısınız. Inonu hava kampı jazılmaları kabul olunmakta, bununla nedır? Işln teknığınden anlayan bır aberaber bunların mumkunse turkçe kardam ohnadığını içln bu suale, kendı şı'ıklannm kullanılması veyahud verhesabıma verebıleceğım cevab kısa oladıklerı muşkulât dolayısıle bunu temıne cak: Ben Inonunde, bır fabrıka goryaramaları ıçın olduğu gıbı bırakılmaduın Tayyarenın değıl, fakat bızza ları tavsıye edılmektedır Bunlara aıd tayyarecının tabır caızse lmal edıl üçuncu blr hal sekli olarak bu «çıft a yerıne vaktıle ortaya surulen «ağ« dıgı bır ruh ve karakter fabrıkası... Uçan gencler diyarı: İnönü hava kampı f Yazan: > r ] Doğru değil mi? şeklınde kullanılırası ıse yenıden tavGeçen >ıl kampta gorduğum acemı sıveye lâyık gorulmemıstır (S 3233). ça>lakları boşuboşuna aradun. Onlar, Fıkrımızce gosterılen bu uç yoldan lırer çelık kartal olup çoktan yuvadan a) Bınncısı lsabetlı değıldır. Çunkü uçmuş, asıl buyuk kahramanhk ocağı izahlar sırasmda verilen «saat» mısalı olan ordunun çatısında yer almışlar. nın çok kere ıhmallı bır telâffuzda «sât. Fakat yerlen memleketin dort buca gıbı soylendığl doğrudur. Fakat bu key ğından akın akın gelenlerle bugun dunflyet gramerde •kelımeyi aslen (yanı ya den daha fazla dolu.. Kamptakı çahşlın hahnde) ıkı heeelı olarak kabul et malardan alman netıce hakkında uzun memıze mâni olamaz. Nıtekım aynl hal soze hacet yok. Şakır Hazım Ergokbu sozden ımlâca farklı bulunan «kâğıd men sadece rakamları konuşturuyor: ve ağac» kelımelerınde de gorulmek Bızde hava kampına gıren talebe tedır, çunkü bunlar da tasrıf sırasında sadalı ile başlayan bir ek aldıklan za arasında muvaffak olanlar, mevcudun man lkız sadahlarını kaynaşünp uzun yuzde seksen uçudur, dlyor, halbukı laşarak hakıkatte tek bır hece hahne dunyanın hıç bır meleketınde bu nıspe gTrmektedırler kâdı, âca vesaıre gıbi yuzde elli dordu tecavuz edememıştir. Paraşutçulerın tayyareden atlar atlab) Uzunluğu ğ ile gostermek yolunu yukarıdakı bahıslerde aslen uzun ol maz, paraşutu açmıyarak liçer, beşer, mayıp da kısa bir sadalı ile bir sa sekızer sanıye ıhtıyarl teahhurlara dasızın kavnasmasından mevdana gelen boşlukta tepesıtakla yuvarlanışları sade unınlasmış hecelere tahsis etmeyi tek heyecanımızı arvtırmakla kalmıyor, lıf etmıstık Imlâlanmasıle meşgul oldu goğuslerımızi de tarıf edıımıyecek bı ğumuz bu kelımelerde ıse sadalılar asıl gurur ruzgârile şişiriyordu. larında uzun oldukları içln bu esasın Şu havayı bir burgu gıbi dele dele tatbıkına elverısli değıldırler (Bu müınen gencın tayyaıecüik hayatı, ıkı senasebetle burada, yukarıki bahıste İşi kanştırmamak ıçm ışaret etmeyi ıhmal neyi bıle doldurmamış. Şu boşlukta ettığlmız bır noktayı kaydetmeden ge sırtustu, yuzukoyun vazivetler alarak tam yere duşecekmış gıbi olurken bır anda on minare boyu irtlfaa yukselen delıkanh, daha yavru bır kuş sayılabi««««««*** «***** ***«««««««*««««««***««*«««««*B««««*«««««««««fBta hr Dıkkat ettinr Çoğunun daha bıyıktavsıfi ıçın hiç bır tâblr bulamayıp el«Sana nasıl hitab edeceğimi bilemeları bıle terlememıştı. kab yerıne uç sıfırla bır soru işareti dığım ıçın elkab yerıne uç sıfırla bır soİşle bır tanesi Öğretmen Rustem kovmağa mecbur olduğum vahşı, canaru ışaretı koymak mecburiv etinde kalMavıtuna.. O da, parsşutle atlarken var erkek!» dım. kasden sekiz sanlyelik bir gecıkme ya' **W Çunkü, sen şu snda benim nazanmda panlar arasında1 Rustem Mavntuna bu «Rüştü, bh" hıçsm' Aramızda sekiz on senelık gecıkme netıcesinde muayyen bir me müşterek bır mazl mevcud olmakla mış?.. Nermı ıle sana hıyanet edıyormu I sulenır, bevınler dumanıanır, gozler tıfadeye çahşanlara, sen yokken zl\aSen zannettiğimden çok daha hıleMemleketımızm bır cok kasaba \e safeye kadar, baş dondurücü bır sur'atberaber, bugun yekdığerımıze tamamıle şum. Hıyanet'.. Ne muthış kehme. Şa I doner ve tabıatile ortalık karışır, allak ıete gelenlere yuz vermek şoyle dur kâr ve entrıkacı blr mahlukmuşsun. koylerınde henuz elektrık bulunmale yuvar'anırken aşağıda onu seyredenyabancıyız. Vakıa, bızi bırbırımıze yed bu alçaklığı yapmış olsaydım bıle, I bullak olurdu. sun, daıma hakaret ettım. Halbuki se Azıcık haysıyetın, şerefın olsaydı, geçen dığı ıçm radiolar otedenben faatarler, gayruhtıvarî çığhklar koparıyor bağlayan kanunî rabıta henuz çozul kabahat bende ml ıdı? Sade alelâde dansların nezaheti ve nin o zamanlar ayrı ayrı evlerde bır kaç mektubumda kullandığım tabırler kar•valarla ıslemekt°d r Fanat son lar Yere mdığı zaman, yanına sokul medı, Fakat onun tekrar duğumlenmesı Istersen evlendıgımız gımden itibaren ahenğı senı memııun etmeğe kâfl gel resmî metresın, ısımlerıni oğrenmeğe şısında bıraz levnın doner, damar'ann dunja buhranı dolayısıle batarva dum Yuzunde epeyce derın bır sıyrık artık kabıl değıldir. yasadığım cehennemî hiijatı sana, su mezdı. Her zaman benı bır çenğı gıbı imkân bulamadığım uç, dort gızlı sev gernır, kanın galeyana gelır, hâkım h u levazımatı tedarık edılemedığı gıbı vardı* racıkta, bır daha hulâsa edıp haürla gobek atmaya teş<. ık ederdın. Kuçuk bır ğılm vardı. onların yerını tutacak pıller de kozurunda ayrılmak ıçın benden zıyade Son gecenın dehşet ve fecaati hâlâ Yaralandınız galiba . dedım. tayım. tereddud gosterectk olsam, bıleğlmden lajca ele geçırılememektedır AldıO kadar ıhmale goz yuTnmama, o de ısrar gosterırdln. Hevhat'.. Parmak kagozumun onunde Kulaklarım o vahsı Gulumsedı* Yıilarca hovarddlık peşinde koşmuş, hoyratça yakalar, derhal ortaya fırla rece ıstıraba goğus germeme karşılık be dar masum yavruya karalattığın iki, uç ğımız mektublara nazaran bu juzsesının akıslerını ?u dakıkada bile açık Ehemmıyetsiz.. Paraşütü açarken sefahat âlemlerınae yaşamış bır adam tırdm. Duşun. Uç gun, beş gun değ.l, nım den halkımızm muhım bır kısmı varlığımla yokluğum, nazarmda satır nedır' «Annecığım, bunları sana ve vazıh duyuyor.. dm. Ben senın kucağına, anamın. baba on seneye yakın bu müddet bu ışkence musavı ıdı. Sana sadakatlme veya hı gozlerımden kanlı taslar dokulerek yaradyo merkezımızm ıstıfadelı ve eğ olur bazan.» Aman Yarabbi, seni o akşamki gibi nun zonle saf, masum, tecrubesız ve ye, bu rezalete tahammul ettım. Kaç Havada sekiz sanıyeden fazla gelencelı neşrıjatını dmlemek zevkınyanetıme hıç ehemmıyet ve kıymet ver zıyorum Hıç durma, hemnn gel, b t n 7 hjç gormemişthn. O mutevekkil, o uy goıgusuz blr kız olarak, cebren atıldım. kere, baska kadıniana, gozıerımın onunden mahrum kalacagı gıbı Radyo cıkfbıhr misınız mıyordun. Bunlara rağmen gene sus ne sensız, ne de babamsız yaşayamam, Idaresı de eksen abonslerını kay Me=afe yuksek olursa, kırk saniye sal İnsan tıpkı çılgın bır kurt gıbi uze Yalnız ev ışlerıle uğraşmak, yalnız ko de, benı hıçe sayarak, çılğmhklar yap tum. Ebedıyen bırlıkte yaşamaya karar olurum» dıyor, zavalh yavrucak.. Benı rıme saldırıyordu. bederek muhım bir zıjana uğrıya cama hoş gorunmek en mukaddes ga tın. Sarhoşluğuna verdım, seslmı çı verdığlm erkek, tklını başına topla yenıden kanlı, insafsız pençene geçırmek kadar gecıkmek mumkündur. Evet, tasavvur ve tehaj'yulunden bıle velerımlendı. Aradan ıkı uç hafta geç karmadım, ağzımı açmadım. caktır Bu anî sukut esnasında ne his yıncıya, bana dcinuncuye kadar bekle içln o mımmini meleğın temız ruhunu çekmdığlm bir felâket başıma geldı ve meden benımle karşı karşıya oturmaksettınlz"'. Bunun ıçın kabılse Radjo İdaresi kamçılayıp mustarip etmekten de çekınBu fedakârlığımla zevcelık şerefımi, meğe karar vermıştım. tan canın sıkıhnağa basladı. Her aksam, kadınlık gururumu ayaklar altına alıp Serın bir rüzgârın temasını Son vden kaçtım. Dayak, tekme, tokat hem mılli propaganda ve halkın ısFokat geçen gecekı sefllce hareketine memışsın.. Çare yok, doneceğım, evlâtıfadesı hem de kendı menfaatı ra da hofıf bır hısıltı Yuksek bır bı [abahaU ne olursa olsun, bır kadın eskısı gıbi, dostlarını, arkadaslarını top ciğnedığımın farkında mı ıdın 9 Ne ge artık davanamazdım. Ne senı, ne de dımı senin gıbı bır sefıhın elinde bednoktasmdan batarva levazımatının layıp sarhoş olmak ıtıyadını tekrar t a zer.. nadan duser gıbı bır şev . Ama, korbunlara lâyık mıdır? çocuğu gozlerım gormedi. O sarhoş baht bır serseri olarak yetişmekten vahud vassı kuru pılın dahılden, hakıısuz ve tehhke<;ız bır dusuş tabıî Hangi vıcdan taşıjan insan bu hâdıse kmdın O zamana kadar ağzıma alkolu Gun geçtıkçe vaziyetim beter oldu yumruklarınla uzenne mosmor lekeler kurtarmak ıçın geleceğım Ne yapayım, ricden her ne şekılde olursa olsun Şımdlye kadar paraşutle kaç defa karşısında ıs>an etmez Değıl medenî ancak hekım ılâclarınm lçınde koy Fvırnız blr kumarhaneye dondu Bana halmde alçaklığınm damğasını bastığın nnavım. Her şeye katlanacağım. Ka« tedarıkine ta\assut etmelı bu ışın nlkâhla, vaktıle ımam nıkâhı ile evlen mustum. atladınız1' karşı fazla multefıt gorunenlerı sık sık vucudumu ıç gomıeğıle sokağa guç at baran o hıssın kar>!isında butun düVguhalli caresını bultnaya çalışmalıdır miş olanlar arasında bıle boyle saçsaça, 65 defa... Saat yedl olmaz mı, sofralar kurulur, çağınp pokerde, bakarada boğmağa tım Kaçtım, evet, senın evınden, ko lar taş kesılı^or İnsanlık gururu, ka 7 diyoruz, İşte bır başka dehkanlr Fıhbelı Hil aşbaşa dovuşenler gosterebılu mısın Vadehler, surahıler mezeler sıra sıra çalı=ıyordun. camın evlnden kaçtım Ve artık orava dınhk ızzetı nefsı bıle' Bu sefer kabami Acar Daha 14 yaşında iken tay Hayır.. O halde nlçin bu kustahlığa dızıhrlerdl Ondan sonra gelsın rakı, şaŞu anda elimi vicdanımın üstüne ko hıç bır zaman donmıyeceğım Adil mah hat bende Fakst azız ve mukaddes cur'et ettln.. Bak, hâlâ çurukler, bere rab, bira, votka, konyak yarecılığe heves etmış: Gelsın saz yup yemın edıyorum tek adama gonlum kemenın talâk karannı ve sana lâyık bır kabahat' İki hafta ew el çika ve Fransız saAlnidnların bin gaıb hılleri ve limanları da Atlantikte \e Ahnanlann elindeBu\uk Brıtanja etdir. Bu itibarla Alrafında. dığeri şaıkman denizaltılan ta S o ^ e t Rusşanın ş i m d i dolaştıkları ucn bucağı olmıj an dij arlarmda tabiat, ] Amerika Ingılterej e j ahıız silâh ve mal sahalann yakınlarında uslere rf^liktirler. mahivet ve kullamlan silah ve vasıta zeme vcrmek, hatta bunları onun ya Ajni sebeble orta ve kuçuk büyukluklar itibarile birbirinden ajrı iki buvuk, kınlarına kadar ısal etmekle iktıfa evle te >ani fazla muddet denizde kalmak kat'î ve hayatî harb gutluğunü ve umu mektedır. Bugun Amerika ile Japonja kabilivetleri olmıjan Alman denizaltılan mnetle harbi kazanmak için Rus ve arasında cereyan etmekte olan muzake da şimdi gemi naklıje kafılelerini vurmak Sultanahmedde Soğukçeşme >oku Atlantik harblerinin her ikisini kazan relerın mahijeti ne olursa olsun bun isinde kullanılabılmektedir. Halbuki geşunda 32 numarada oturan Sıtkımn 6 mak mecbunj etinde bulundugunu \az ların Almanvamn Atlantik muharebesı çen Buvuk Harbde valnız buvuk denizyaşındaki kızı Tunçay Alemdar tram mı«tım. Alman Rus harbınden hcmcn nin siddctinı zafa ugratabilecek bır ıi" altılan bu ise yaramakta idi. Amiral Pratfa gore IngıUzler malik vay caddesmde karşıdan karsıva geç her gun bah'vedijoru/ Bu gun b'lhassa tıccve varmpları umid olunamaz. Takriben uç ay evvelki uce bir va oldukları gemi hacminin yansını ka>mek ısterken vatman Sonmezın ıdare Atlantik muharebesinden >»ni Buvuk smdekı tramvavm sadmesıne maruz Britanjanın etrafi'e Ingiliz deniz tıraret pur b.ıtma nisbeti Birlesik Ameıikanın betmişlerdir. Bu sebeble bundan sonra kalarak muhtelıf verlennden a | ı r su volları uzerinde Almanların 6,5 a>dan anlattığımız gıbi genis vardımlan vc batırılacak gemilerin sayı ve tonajları beri giristıkleri imha harbıne u/aktan bizzat Ingilterenin azımli tedbırlerile evvelkilerine nazaran az olsa da daha rette yaralanmıştır Zavallı yavru Esbır goz gezdirmeyi muvafık buhn.onız sinıdi Instıltere lehinde değismis olabi tesirli olacaktır. Almanlar, sayılan daınaf hastanesınde tedavı altına alınmış, Almanların Atlantikte Ingiliz denız lir Nitekim dunku gazetelerde buvuk ma artan denizaltılarile denız uçaklarısuclu vatman yakalanmıştır. Çocuğun harb filolarıle boy olrusemijccek dere bir Inçiliz naklıje gemi kafılesınin At nın ve uçak gemilennin jardımıle Atvazıveti afeırdır. cede kuvvetli bır deniz ustu donanma las Okvanusunu asarak Buvuk Britan lantik muharebesuıi her halde kazana+ Sultanahmedde oturan Patma, dun sına sahib olmadıkları malumdur R;ı vav<ı hıç bir zararsız varmış olduğunu caklarından emin bulunuj orlar. Fakat sabah Beyazıd mevdanından geçerken, na rağmen ellerinde bulunan ve iki haıb bildirivorlaıdı Fakat buna mukabıl Al ne vakit? Bunu kendileri de tayin ede1 şofor Kâmılın idnresinde :! otomobılın >ılındanberi inşalarııu ikmal ederek hız manlar son ağustos avında Ingılız mu mi> orlar. çarpmasına maruz kalarak ba§mdan mete sokabıldikleri birkaç savaş ^emi nakale vollannda batırdıkları gemi mıkBununla beraber Ruzveltin dunku avağmdan afeırca yaralanmış, tedavi sıle ceb cırhlısını, doğru veja janlıs tannı 537200 ton olarak bildlrmislerdir. nutku mucibince Amerika donanmasıaltma alınmıştır. surada ve burada kjarsanlık L^lcrinde Dığer bir Alman teblıği de muhasama nın Atlantikte Ingiliz donanmasile berakullanarak israf etmislerdir deuilebıKr tın basından 31 ağustos 1941 tarihine ka ber hareket edeceğı anlasılıjor. Ruz + Şofor Vedadın ıdaresindeki 3585 numaralı kamyon Sırkecıde Mımar \itekim Almanva bu juzdcn ve buvuk dar batırılan In>îiliz veva Ingiliz hizme veltin. dunku nutku, barut hahnde olan Kemal caddesınden geçerken Melâhat muharebe gemısi cihetıle, Baltıkta Sov tindeki gemılerın jckununu 13 miljnn ve bansx muhafazaja azmetmiş bulunan adında bır kadına çarparak yaralan j e t donanmasını çoktan Kronstada kat'i ton olarak tesbit etmektedir. bir devlet baskanının sozlerine benzcbır şekilde tıkajamıvacak kadar zajıf Atlantik harbının neve varacağını bir memektedir. O, Alman ve Italyan harb masına sebebıjet vermıştır. dusmuş ve şimdi. Atlantik ticaret har dereceje kadar anlamak icin Alman de gemilerinin Birlesik Amerika emnıjet + Kuçuk Çamlıcada oturan ve ame bi nde kullandığı başlıca deniz harb vanizaltı faalivet ve insaat mıktarlarını mıntakalarına, jani Amerika sahille lelik yapan Mehmed tas ^uklu kam sıtaları denizaltı gemilerile deniz uçaktetkik favdah olur: ıinden Izlandava kadar uzajan Atlanyonla Çamlıcadan Uskudara gehrken larına inhisar etmistir. 191418 harbinde Almanların İngıliz tik sulanna sokulduklan takdirde batıvıraıda vukua gelen bır sallanma netıAlmanların bugun, İtalyanlarınkilc Fransız munakalâtına karsı denızaltıla rılmalan icin emir verdlğini açık bir ce^ınde muvazenesınl kaybederek duşbirlikte. ne kadar denizaltı gemısınc rile muharebeje karar vermelerı bır surette so>lemiştir. Ruzveltin nutkuna muş ağırca varalanmıştır malik olduk'arı, ve gene Ital.va ile bir çok tereddudler dolajısile geç kalmış ve gore Amerikan devriye gemileri ve harb likte, her a> ne mıktar denizaltı ge sıvasî mulâhazalarla bırçok defalar kc ucaklan yalnız Amerika gemilerini demisi yapıp hızmcte sokabıldikleri, bun silmeğe mecbur olmuştu. Bu suretle Al ğil, fakat hangi hayrak altında bulularla \e deniz harb uçaklarıle her a> manların geçen Umumî Harbde denizaltı nursa bulunsıın dığer gemileri de denizne kadar tonluk gemi batırdıklaıı ve harbine butun kuvvetlerile baslamaları altılarına ve kors«ın gemilerine karsı batıracakları tamamıle bilinebilecek sc> ancak 1917 de yani harbin dorduncu vı hima>e edeceklerdir. lerden değıldir. Buna rağmen Almanla lında mumkun olabilmiştir. Bu savede Reis Ruzvelte gore Aimanya Atlannn mcselâ her a> ortalama yarım mıl karşı taraf, Alman denizaltı tehhkesınc tik muharebesini simdiden ka> betmistir. >nn ton ticaret gemisi batırmakta ol karsı tabiye ve teknık bakımından ha lakat Ruzveltin yeni nutkunda ahna duklannı bir hakıkat olarak kabul et zırlanmağa bol zaman bulmuştur. Ingi caklarını bildirdiği ehemmijetli tedbirlesek bile bunun bu harbdeki kat'î tesır liz amiralı Jeliko CJelicoe) hatıralann rin fılivat ve hakikat sahasında Al derccesini tebaruz ettirebilmek içın bil da bu hususu acıkça >azmrtı. Harbin manlar alevhinde, ne gibi ciddî bir dememize imkân olmıjan daha birçok ma sondan bir evvelki yılı olan 1917 de Al gişıkl k jai^ T 'il~rc"rini ancak gelecek liımat ve rakamlara malık olraaklığımız manvamn elinde takriben 110 buvuk de haftalar gosterecektir. icab eder Meselâ; Ingilterenin elinde nizaltı botu vardı Bunlardan 40 tanesi H. E. ERKtLET gerek kendi malı ve gerek sair rout ıstasvonda b'ilunur, ve her ay 68 jenı tefik, bitaraf, veja duşman devletlere denizaltı botu insa o'unurdu. Seferden menedilen aid ne kadar gemisi kalmıstır? Birlc1916 yılı esnasında, Ingiliz hesabına Iste zayiat listesinin bu rakamcıklaotobüsler şık Amerika, ticaret gemilerile İngıl gore, kafıle muhafızı harb gemileri tannı Mıhverin, Balkanlarda askerî işgal tereje ne derece jaıdım cdebilir? In rafından 22 Alman denızaltısı imha edilKerestecıler Evub hattında işlıven gıltere, dominvonlar ve Amerika ne ka mıs fakat bunların verine 108 veni de 6 otobuste asker aılelenne yardım ver altmda tuttuğu memleketlerde çetin bır mucadele yapmak mecburiv etinde olcıvarında ıdı Bulgar tavyareleri gozle dar zamanda ne miktar ticaret gemisi nizaltı gemisi insa olunarak hizmete so gısı kesılmedıgı anlaşılarak bunların duğu hakikatinin, bir koşeve sıkısmış in«a edebilı> orlar? Ticaret gemi kafı kulmustur 1917 vılı bıdavetınde Alman ruhsatıvelerı on beş gun müddetle gen rımın onunde ha\ alandıkça ıçım ıcıme bır itirafı addedijorum. lelerinin hımaye derece ve imkânları denizaltı gemilerinin savısı her ne ka almmıstır 2557 ve 1599 plakalı taksıler sıgmazdı. Bır gun bır Bulgar pılotuna dar az arttıvsa da sonra vcni insaat de musterı almak nedır? ve ilâh.. ıstemedıklerınden yalvardım Benı ta\\aresıne alıp havaJd Tam ve kafî bir hesab japabilmek mikları avda 13 e kadar çıkmıs ve 1918 beşer lıra para cezasma çarpılmı^lardır bır kaç dakıka dolaştırdı. Bu ılk uTekerrurunde plâkalan istırdad edileiçin bilmemiz iktiza eden bu gıbi daha de ortalama 610 da kalmıstır. çuştan sonra tayyareci olmağa kat i Ekmeğe 10 para zam Bu suretle 1917 nirı 63 denizaltı za cektır. bırcok malumat ve rakamlara mukabıl surette karar verdım. Annemi, buna elinuzde jalnız, Bırlesik Amerika Cum jiatı verine 87 venısi japılarak hizmeArpa, kuğday, yulaf için yapılması muhtemel razı edemeyınce evden kaçtım, Edırte sokulmustıı 1918in zaviatı 69 ve veneve geldım Oradan da doğru Istan hur Reisinın bundan 34 ay evvelki biı Fırıncılar cemıvetı Beledıyeje murabeyanname ni inşaatı 85 ri. Amiıal Scheer'in 1 bınutkunda sarahatle ifade etmis olduğu bula. Şımdı de goruj orsunuz, ışte buGotulpn luzıım uzenne İstanbul Vı caatle ımalıve ve malzeme pahalılığı bir nisbet vardır Buna gore Almanla rinciteşrin 1918 programı her ne kadaı radayım. ayda 3337 denizaltı botu yapılmak su lâ\eH dahıhnde gerek tıcari mahıvette, dola>ısıle ekmek fıatlarına bır mıktar rın bilhassa mart avından itibaren ilk zam yapılmasını Istemışlerdl Tetkik eBoyle konuşan sade erkekler mıdır 23 avda batırabildıkleri her uç gemi retile 376 denizaltının insasmı dıkkate gerekse evlerde stok olank bulunan dılmekte olan bu muracaate gore eksanırsmız' Yuvajı yapan dışı ku^tur almıssa da bu program geç kalmıs ve arpa buğday yulaf. çavdar ve mısırla nin yerine valnız bir tane konabilmismek fıatına on para zam yapılması derler. Indnu hava kampının dışı ku^ür Bu nısbete, jalnıı İngiltere, domin harbin Almanva alevhinde avni yılda bunların unlanndan ellennde 100 kı muhtemeldır. ları, sırası geldığı zaman dusmanın yu vonlar ve Amerika tezgâhlarında japı ncticelenmcsi dolavısile tatbıkına imkân lodan fazla olanlar bır hafta zariında vasını da yapmakta hıç tereddud et lan >eni gemiler değil hatta bunların bulunamamıştır. bır bevanname ile bunların mıktarmı îpodrom inşaatı tacil miyecekler Hepsı de cetın eozunu bu el koynıuş olduklan dusman ve bitaraf bıld'rmeğe mecbur tutulmııştur. Bugun Almanvanın hizmetinde ne kaediliyor daktan sakınmaz, çeliK bazulu, seı t ba devletlere aıd ticaret vapurları da dadar denizaltısı bulundugunu, senede ne Naciye Halimoğlunun Son senelerde at yanşlarma fazla kışlı kızlar hildir. kadar veni insaata mukabil ne kadar rağbet gostenldıfınden, Vılâyet, şehır «Cumhurıvet» in havacılık muharrirı Batırılan ve ise yenıden sokulan va zaviatı olduğunu bilemezsek de, bundan ıpodramunun ınşasını tacü kararındatavyarecı Arıf Ahıskalla Şakır Hazım purlar arasında uce karsı bir nisbeti o 23 vıl evvel Alman amiralı Scheer, avSer\etının muhım bır kısmını havır bır koşeve çekılmış konuşu\orlardı Şa kadar buvüktur ki Ingiltere ile Ame da 3337 denizaltı gemisinin insasmı muesseselerıne vaslyet eden Naciye dır Malum olduğu uzere şehrın umumî kır Hazım, Arıf Ahıskala bır ara, sordu rikamn bunun değil arkasından hatta mümkun gorerck programa almıs ve Halımoâlunıın vasnetnamesı dun sa plânında ıpodrom Yenıbahçe çayırında yapılmak uzere tespıt edilmıştır. Sen uçmıyacak mısın' bovlece devamından bile bııvuk bir te yuksek Alman harb sevk ve idaresi dc \nh Bejoğlu dorduncu sulh hukuk thtikâr suçundan MüddeiAhıskal guldu: lâs ve endise duvmaları ve bircok esaslı bunu kabıli tatbik gounıış olduğuna mahkemesmde acılmıstır Celsede alâkalıların vekıl ve mumessıllerıle vasi Ben, dedı, bagaj hahnde uçamam ve kat'î tedbirlere girismeleri tabiî idi. gore o halde bu rakanı istihsal olunaumumiliğe verilenler vetl Alman hastanesınde Nacıie HaEğer, tek başıma bır tajjare verırse Nitekim Ingiltereve, kafıle muhafızlığın bilir bir rakamdı. Halbuki, 1918, Alınao Bevoğlu Balıkpazarmda Ermis baklimoğlunun ağzından ışıten dcktor Âda kullanılmak üzere 50 eski Amerikan ham madde mevcudlarile is kuvvetinin nız hay hay. kıl Muhtar ve opcrator Orhan Abdı kalıve maŞazası azamî vuz otuz kuruşa Butun bır gunun, Inonu kampında muhribinin verilmesi ve Danimarkava daıma ve gittikçe azaldığı geçen harbin hazırdılar. Nacne Halimoğlunun vası «atılması lâzım gelen kaşar peynırının neden bu kadar çabuk geçtıgını bır aid Groenland ve Izlandanın Birlesık besınci jılıvdı Bugunku vazıvet ıse Al vetnamesmde, İzmırdekı h a r m avlık kılosunu 150 kurusa satarken curmü Amerika tarafından bir üs olarak isga manyanın o vakitki durumuna hiç benturlu anlıyamadık. meshud yapılmıs ve sahıbi dun Ihtıkâr lile Ingiltereye gonderilecek harb vası zemez. Bugun Almanva hem ham mad ları İzmır Gureba has*anesıne İzmırde suçıle Cumhunvet Muddeıumumüığine Karşıvakadakı valı Çocnk E^ırgeme ta ve malzemelerinin Birlesik Amerika de mevcud ve tedariki, hem de is kuvSon soz olarak şunu dıyeceğınv Turk harb gemilerinin muhafaza ve himaje vetı cihetlerile çok daha musaid bir va kurumuna İstanbul Sıpahı Ocagı kar verılmıstir Tutungumrüfeünde uncu Danyal. çuHava Kurumuna verilen psra havaya sinde ve Amerika ticaret gemilerile şi zijette bulunmaktadır. Bu sebeble Al siNindakı ev Darulâcezeve, Bevoğlundakı ev Haseki hastanesıne tahs s o valı azamî 10 lıraya satılması lâzım gegıtmıyor vecizesmi artık değiştirmek malî İngilterenin tâ 1000 kilometre kamanvanın 1941 vilında her ay 37 de lunmııstur. Vasıvetnamede mutebakı len unun çuvalını 21 lirava satarken lâzım. dar yakınlarına kadar sevkolunmaları nizaltıdan daha fazla denizaltı gemisi mal, mulk \e saırenın de bazı kımse curmü meshud vapılmış ve MuddeıuVatandaş, iyice bilmcli ve inanmalı ki bu mevanda tatbik olunan ve muhak insa ettiği ve her halde yeni insaati lere bırgkıHığı anlatılmaktadır Mah mumılığe verllmıstır. Hava Kurumunun parası havaya gidi kak favdası gorulen çarelerdendi. zavHattan cok daha juksek bir nisbetıe kemeve gelen iki doktor, Nacıve Hayor Fakat tayjare ve tajjarecı olarak' Sirkeci çarında posta ve Atlantik muharebesinî ncticede İngil tııttuğu kabul olunabilir. 1916. 17 ve İS lımoğlunun apandısıtten amelıvat clOrduya hedıye edılen Turk uçakla tereve kazandırabilmek için Birlesik vıllannm tecrube ve istatistiklerine ve madan bu yolda vas v ette bulundugunu telsrraf subesi acıldı rında bır tek çıvisı dahı bulunmıjan Amerikanm harbe girerek butun deniz simdiki harb vazi>etine gore buna inı tahnren tevıd etmislerdir. Posta Telgraf ve Telefon idaresi Sirhalı vaktı yerınde her vatandaş, bu vasıtalarile Alman dcnizaltılanna karsı kâıı vaıdır. keci garmda yeni bir sube açmıştır Yalovada havvan sereîsi mukaddes vatan hızmetınden kaçınma mücadeleye girişmesi en kat'î tesirli bir Bundan baska gecer Umumî Harbde Sırkeci gar subesınde dahıll ve harıcî smdaki sırrı, bize hıç bır suretle ızah tedbir olurdu. Fakat Birlesik Amerika Alman denizaltılan Ingiliz naklive gemi Dun Yalova kazasımn, havvan sergisi her nevi posta ve telsTaf servısleri faanm boyle bir hareket tarzı, İTclü İttifak kafılelerini vTirmak icin anavatan liman aclmıs Valı muavmı Raşıd Demırtasla edememeğe mahkum olduğunu bıimelivet halinde bulunduğu gıbi ayrıca mucibince Japonyayı kendi aleyhine har larından çıkarak çok uzun ve tehlikeil Vılâvet Ba\tar ve Zıraat Tiudurlen Vıhdır. çehırler arası telefon muhaberelen de be tahrik ve sev kedrbileceğinden isıne bir yol almağa mecburdular. Bugun ise lâvet erkânı serginm acılış merasımın v amlmaktadır Sube, sabahlan saat Salâhaddin GÜNGÖR gelmemekte ve bu sebeble Birlesik > butun Norveç Danimarka. Holanda, Bel de hazır bulunmuslardır 8 den gece saat 24 e kadar açıktır. Ro osev elt in Tramvay altmda nutkundan sonra: kalan çocuk Yazan: Emekli General r Altı yaşındaki bir yavru ağır surette yaralandı Atlantik harbi H. Emir Erkilet Salâhaddin Güngör Bir kısım radyoları muattal kalmaktan kurtarmak için... r B a s Küçüh hikâye l Kabahat kimin? Yazan: Hadiye lclâl Doğru desil nti? Evimiz, Fılibede tayyare meydaju ler vücudümde yer yer duruyor. Ney gramofon, dans... Nıhayet kafalap tut kaymadı. Teaba koşelerde fırsattaa is , oldugun cezayı vermesuu bekliyorum,