16 Aralık 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

S A R A Y LOKANTASI Sahibi : MUSTAFA N'EZİH Saray yemekleri Türk aşçılığmm bütün dünyaca tanınmjş o'an sohretini tebarüz ettirmektedir. ÇOK ÇEŞİTLİ ve PEK TAZE BALIKLAR Karakc'yds Bebek tramvay durağında ve Bay Artinin AB. Lokantası yanında No. (31). Telefon: 49005 J 18 inci yıl sayı: 6226 umhuri tSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve msktub adresı: Cumhurivet. İstanbul Posta kufusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 CEBLJLJGATI BA Fransızca TALEBE Salıl6Birincikânun!94l IKBALCBlTABEVI Bütün gıda maddeleri istihlâkinin tanzimi Bugünden itibaren hükumet pirince el koyuyor Ankara 15 (Telefonla) Halkın bellibaşlı g,da maddelerlne olan ihtivacmı tanzim etmek uzere hükumetçe bazı \eni tedbirlerin ahnmak uzere o.duğu anlaşıhyor. Son günlerde İaşe Müstesarhğında Zıraat Vekâletı ve alâkiiı dığer vekâlet ve dairelerden delegelerın de ıştirakile kurulmuş olan komisyonda ve hükumete arzedılen kararlarla, İhtıyac rraddelerlnin ısühlâk bdlgelerine görs tevzıınin tanzimi de derpiş edilmışür. Pirince el koyma teibiri de bellibaşh istihlâk merkezerirde hem fiat yukselmesının onüne geçmek. hem de istıhlâki bol bol karşıhyacak miktarda pirinc bulunduralmasını temin için ahnmıştır. Pirinc mustahsiıleri, ıhracatçılar, ithalâtçılar, komisyoncular, toptsncılar, imalâtçılar, depocular, emanetçıler, naklıyecıler, fabrika sahibbrıle muteahhıdler ve bar,kalar bu günden itibaren üç İş gunu içlnde ellerindekı işlenmış pirinclerle işlenmemiş pirinclerı (çeltik) beyrn etmeğe mecbur tutulmuşlardır. Bu suretle beyana tâbi tutulan pirinclere millî korunma kanununun 14 üncü maddesine istinaden el konulmuştur ve bu giınden itibaren Toprak Mahsulleri Ofislne satı'mış sayılmaktadır. Iran Rusya ve Ingiltere ittifakı Fttrugi Han paktın yakında tnedise verileceğiıti dün bildirdi Türkiye ile münasebetlere gelince: Sovyetlerin kararı ünün en onemli mesclesi çözülmüş bulunuyor: So\>etler Japon}a;a karşı harbe girmemeğe karar verdiler. Bu karar Sovyetlerin Vaşington buyük elçisi Iitvinof tarafından Amerikan devlet adamlanna mucib sebeblerile birlikte söylenraiştir. Bu sebebler şunlardır: Rus>a garb hududlarında Almanya ile mücadele lıalindedir. Sovyetlere gbre bu harbin en rorlu unsuru Almanyadır. Almanyanın hakkından gelinebilirse Japonjan«ı mağlubiyeti kendiliğinden gelir. Şitndiki dunımda Kusya bir de Japonjaya karşı sefer açarsa garb cephesinde layrf diismüş olur. Onun için Rusja şimdiki halde Japonyaya karşı bitaraf katarak bütün gayretlerini kendi topıaklarının en kıymetli kısımlarını işgali altında tutan Almanyayı mağlub etraeğe çevirmekte devam edecektir. Bu kararın mantığı gayet kuvvetlidir. Eizce de Rusya Uzakşark ve Pasifikte paılak veren yeni harb safhası karşısında ancak bojle hareket edebilirdi. Moskova henüz tehlikeden kurtulmuş de'ğfldBr'. Leriingırad" ve~ Sıvastopbl munisara altmdadır. Alman hareketlerinin duraklaması sebeblcri herkesten iyi Sovyetlerin raalumudur. Rus karakısının tesirleri altında husule gelen bu duraklaınanın ilk müsaid fırsatta en kuvvetli lıamlelerile gene hareket haline geçeceği ınuhakkaktır. En geç nisan ve raavıs aylarında. O zaman yeniden başlıyacak Alman saldırmalarmı karsılamak icin Rusyanın son hızlarile ileri götüreceği hazırlamaları başarmağa çalışması bir zanırettir. Şark cephesinde harekât «Sizi femin ederim ki İranla Türkiye daima samimî dosf kalmak azmindedirler» büyük rol oynamakta olan Japon donanmasmın zırhlı filosundan dört büyük gemi f ingilizAmerikan 1 tebliği T Askerî vaxiyet Almanlar geri mevzilere çekilirken Rus kuvvetleri bir çok kasaba ve köyleri istirdad ediyor Mareşal Feten Nalezya ve Birntanyada kıt'alarımız biraz çekildi Filipinlerde Japonların hava hücumları ve paraşütçü akınları devam ediyor Batı Pasifikte son harekâta umumî bakış r Yazan: Emekli General H. Emir Erhilet s | Ankara 15 (Tîadyo gazetesi) İran Başvekili Fürugı Han bugün, meciiste İngiltere ve Sovyetler Bırhğının ittifak Berün 19" 'fa.«r>~«=" AhtraıT onîuIaiT teW"jfint}eTt bahstftlıılş, vazTyVOrT geçırdıği safhaları izah etükten sonra şu beyabaşkumindanbğmm teblıği: Doğuda cephenin birçok yerlerinden natta*bulunmuştur: « Ingiltere ve Rusya bize şunu söydüşman taarruzları püskürtübnüştür. Düşman ağır zayiata uğramıştır. Kava lediler: «Biz iki müttefık devletız. Pek kuvvetlerimiz Donetz dirseğinde düş tabiî olarpk aramızda irtıbatı temm etSingapur 15 (a.a.) Resmî tebliğde man asker topluıuklarını ve Don ile mek isteriz. İranın coğrafî vaziyetı buna kaydedıldığme gore, Japonlar, maruz Bunlara karşı ise Japonların yalnız Donetz arasmda demiryolu tesıslerüıi müfaiddir. Şayed biz bu yoldan istıîade muvaffakıyetle bombalamıştır. 11 veya 12 muharebe zırhhsı mevcud etmiyecek olursak düşmanlarımız isii kaldıkları ağır zayiata rağmen Kedaha olduğu biliniyordu. Gerçi Japonlar, 6 Avcı tayyarelerimizin himayesinde bu fade edeceklerdir. Siz bizim bu yoldan doğru taarruzlarına devam etmekte ve yıldanberi deniz insaatını tamamile gizli lunan Stukalarla savaş tayyarelerimlz i'tifade etmemize yardım ederseniz arazı kazanmaktadırlar. Kedahın cenubunda arızalı bir arazide turmuslardır: bununla beraber bir muden mürekkeb kuvvetli teşkiller taar memnun oluruz, ve bunun mukabihnde ruza hazır düsman zırhlı kuvvetlerine harebe zırhlısı ancak 4 yılda yapılabil(Arkası sahife 3. sütnn 7 de) ş'ddetlı muharebeler devam etrr.ek'sdir. Vazıyet karışıktır. Pazar gunu Kedahve iaşe kollarına ezici darbeler vurımı=diği gibi her devletin zırhlı inşa imta da bazı faalıyetler kaydedılm 'ıır. lardır. Düşman cephenin merkez kesıkânları da aşağı yukarı hesab edileHazırlık için yapılacak bu işler de müıde ağır silâhlar ve müteharrık nıalPenang, dun bombardıman edıniCTHşse bileceğinden Japon muharebe zırhhlanzbuz şejler değildir. Modern silâhlarla zeme bakımmdan bilhassa ciddî zayide İpoh'da kısa bir hava tehlikesi ışarının sayı ve tonajlarının tahmininde teçhiz edilmiş yeni ordular kurmağa ihata uğramıştır. reti verilmıştir. ancak pek az hata edilebilirdi. Bu setijac vardır. Yalruz ordularm kadrolaVolkhov kesiminde ve Murmansk derile neferlerini hazırlamak bile başlıbaJapon kuvvetleri üstünlük Tokyo 15 (a.a.) Domei ajansı bil beble Japon muharebe zırhhlarile Birmiryolu boyunda Alman hava kuvvetlesik Amerikanm ve İngilterenin batı çma bir mesele iken şimdiki harbin isdiriyor: elde ettüer (Arkası Sa. 3, sutnn 3 te) tediği teknik vasıtalarm vücude getirilKaulun'daki Japon kıt'aları dün Hong Büyük Okyanusa ve Uzakdoğuya yolLondra 15 (a.a.) Singapur ve Kotamesi daha çok gayrete, daha büyuk febahru hava mevdanlarmın işgali Japon Kong'a karşı hücuma geçmişlerdjr. Ordu lıyabilecekleri muharebe zirhlılan araT dakârlıklara ve herhalde hajli vakte lara buralarda hava hakımiyeti vermiş teskilleri hava kuv\ etlerinin ve şiddetli sında mukayese yapıldığı zaman dainu ihtiyac gösterir. Ateşler içinde yüzen ve bir topçu ateşinin himayesi altında as Japonların eksik bir kmvette olduktır. Japon ıhrac hareketleri çok ehemIan goriılüyordu. Yani Japonların 11 ağır kayıbların boşluklarile mu>>tarib Londra 15 (a.a.) Daily Mail gazemiyetli olmuştur. Japon kuvvetleri Hin ker çıkarmağa tesebbus etrrişlerdir. r muharebe zırhlısma karşı AnglnSaklıulunan Sovyetler şimdi kuvvetlerini tesının haber aldığına gore Mareşal Pedistan ve İskoçya kuv\ etlerme üstünlük A m e r i k a d a endişe yeni cephelere dağıtarnazlar. Japonların ten. Amerikanm Vişi büyük elçisi AmiLizbon 35 (a.a ) Bırlesik Devlet'er sonlarm orta ve baü Pasifiğe, şimdiki temm etmişlerdir. Japon ileri harpketi şimdiki halde kendilerine taarruz etnıe ral Leahy'ye, Amiral Darlanın idare etkendilerine pek pahalıya mal olmusıur. den gelen haberler, Japonların Ma'aka umumî harb durumunda bile 1415 miş olmalarını nimet sa\acak bir tiği Fransız siyasetinin kat'ıyyen bitaraf fArkasi sphifp S sii'nn fArlta«n sahife 3. sütun 5te> Birmanya hududunda bir çekilme dunımda bulunan Sovyetler elbette ma kalacağına ve mütarake hükümlerine riRangoon 15 (a.a.) Resmî bir kayayet edeceğine dair pek yakında yazı İle kul ve mantıkî olarak bütün gayretlerini naktan öğrenildiğine göre. Bırmanyanın • teminat verecektir. garb cephelerinde toplıyacaklardır. Muğla 15 (a.a) Dün akşam vilâyet pn cenub noktasmda Victoria Ptint'te Altı aydtr süren çok şiddetli harbler Almanyanın misilleme tedbirleri merkezi ile nahiyelerde saat on üçübulunan bir küçük ingiliz garnizonu geri Vişide teessür uyandırdı den sonra Sovyetlerin askerî dizlokasyirmi bir ve on dordü ellı geçe iki hafif çekılmek mecburiyetinde kalmıştır. jonlannda ne gibi değişmeler olduğııLondra 15 (a.a.) İşgal altındaki HongKong'da ric'at yer sarsıntısı olmuştur. Sarsıntının denıı hakikî olarak kimse bilemez. İngiliz Fransada komünist veya anarşist olLondra 15 (a a.) Kovvloon'danvam ettıği müddet içinde, vilâyet merkaynaklan Sovyetlerin Uzakrtoğud'» makla suçlu yüz yahudinin kurşuna dikezi ile merkeze bağlı üç nahiye merkez îlongKong'a ricat hareketi plân'ar mutam teçhizatlı bir milyon kisilik bir or zilecekleri, bu bölgedeki yahudilerin ve köylerinde iki kışi hafıf yaralanmış cibince yapılmaktadır. dulan olup ona hiç dokunmadıklarından yuz milyar frank tazminat verecek^ri ve 764 ev ile 4 okul ve bir hastanede Filipinlerde mücpdele devam ve buniarı aynen Uzaksarkta tutmakta ve yahudilerın şarkta zor hizmetlere kısmen ve cuz'i hasar olmuştur. En çok ediyor bulunduklarından bahsettiler. Bu farazi gönderilecekleri teyıd edılmektedir. Bu tahribat gören bölge Yatagan nahiyeVaşington 15 (a a.) Harbiye NezaKahire 15 (a.a.) İngiliz Ortaşark yeye istinad eden İngilizler, Sovjetlerin tedbirlerin alınmasına aid Alman karasidir. Buraya vilâye'ten yüz çadır gönretınin gece tebliği: kuvvetleri umumî karargâhınm teblıği: derılmiştir. l'zakşarkta pekâlâ Japonjaya harb aça rı dün akşam neşredılrniştir. r Filipinîerde düşman faaliyeti devan\eKu\ vetlerimiz Gazalanın cenub bolgeVişi tarafından neşredılen bir bevanbileceklerini ve oradaki kuvvetlerile bu (Arkası Sa. 3, sütnn 3 te) diyor. Umumî vaziyette başka bir değîkaydetmislerdir. yeni Mihver saldıncısına ciddi bir gaile name, Alman makamlarının tatbikma sinde yeni terakkıler çikîik yoktur. Kara hareketleri, Parri, karar verdıği bu misilleme tedbirlnin Taıgelabd'ın şıma'inde Hind ve İngiliz olabileceklerini söylediler. Vigan ve Legaspi bölgelerine inhisar et(Arkası Sa. 3, sütnn 3 te) kuvvetleri ıleri hareketleri esnasında iki Hakikat öyle midir? Sovyetler Avraıniştir. Haway'dan tamamlayıcı hiçbir defa Alman tanklarının ve kamyonlara pada sıkıştıkça Uzakşarktan bura>a m?Iumat gelmemistir. bmdirilmış pıyade kuvvetlerinin taarkuvvetler nakletmemisler midir? Son Birleşik Devletler. ordu tayyarelerinin tuzuna uğramış ıseler de bu taarruz geri bir kaç ayın şiddetli harblen içinde zabatı kıyısında geniş sahada yap+ıkları püskürtulmüştür Bu çarpışma esnasında man zaman Uzakdoğudan garba asker keşif faaliyeti devam etmektedir. Aîmanlarm 16 tankı tahrib edilmi'tir. 20 Malezyada çok şiddetli mnhareb elere tutuşan İngiliz İmparatorluk ve silâh getirildiğine dair haberler j a Alman subaji ve 35 nefer esır edilmiştir. ordusuna me nsub kıt'alar (Arkası sahife 3, sütun 2 de) Berlin 15 (a.a.) Hariciye Nazırı yılmıştı, ve zannederiz ki bu haberlerde V'on Ribbentrop Üçlü Paktı imza eden ingiliz kıtalan bundan başka düşmanm B7çok hakikat hissesi de yok değildi. 4 pike bombardıman tayyaresile bir av Sonra Demokrasiler R' yaya simdive büyük devletler mümessillerinin bir tayyareslni düşürmüşlerdir. toplantısma riyaset etmişür. Bu top'antı kadar ne gibi yardımlarda bulıındıılar. Tobrukla Sollum arasındaki sahıMe ve bundan sonra nere'erden ne sun»*ler esnasında AnşloSak^on memleketlerine karşı mücadele için İtalya, Almanva ve yapılan temizleme ameliyatı Tobruğun YUNUS NADİ Japonya arasmda yapılacak ısbirliğine butün şark ve cenubu şarkî bölgeslnde (Arkası sahife 3, sütun 4 te) aid mühim meseleler tetkık edilmiştir. (Arkası sahife 3, sütnn " de) Londra 15 (a a.) Tımes gazetesi başmakalesınde şunlan yazıyor: «Bulgar hukümeti, Buyuk Brıtanya ile Birleşık Devletlere harb ilân etmekle tamamen Alman ve İtalyan tahakkumu altında bulunduğnnu gostermış ve çapulculuk projelerine tam sempatismı isbat etmıştır. Meslek itıbarıle tarihçı olan Profesör Filof. memleketin en iyi an'melerini terketmiştir. Bundan sonraki İhaneti hiç şüphesiz müteyakkız bulunan Türklere veya Ruslara müteveccıh olacaktır. Fakat Ruslarda muafiyet vardır. Bulgarlann yapacağı harb ılânı Ruslarda hiç bir Ankara 15 (Telefonla) Bankalar ve devlet müesselar bükumlerine tâbi daire ve müess^selerde veya imtitesir yaratmıyacaktır.» selerı memurlan ayhklarının seferberlikte verilebilmesini yazlı şirket ve müesseselerde maaş W!ya aylık ve ücret Mısır, Rumanya ve Macaristanla mümkün kflmak üzere Meclise verüen kanun lâyihası enslanlar silâh altında bulundukları rrt%Jdet^ mezun sayıdiplomatik münasebetlerini kesti cumenlerden geçtı. Lâyıhsnın son şekline gore hazarda larak aylıkları mensub o'duklan dâî^ı^veiTiüesseselerce muvazzaflık hizmeti haricinde talim ve manevra münatam olarak verilecektir. Bu •memur ve Biöçtahdemlerden Kahire 15 (a.a.) Mısır, Rumanya sebetile silâh altma alınanlardan 365C, 3659 sayıh kanun(Arkası sahife 3 sütnn 4 te> ve Macarıstan ile diplomatik münasePasifikte ye MaJezyada son vazijeti gosterir harita betlerini kesmiştir. FRANNSA BİTARAF KALACAK Almanlar, merkez cephesindeki Rus taarruzunun zayiatla püskiirtüldüğünü bildiriyorlar Iran Başvekili Fünıgi Haa Amerika Bahriye Hazırı Knoks Pasifik donanmasmın makta olduğunu söyledi r Japonların. HongKong müstahkem liınan ve kalesini doııizden sardıklarına, gene İngilizlere aid Malezya (veja Malaka) yarunadasile Birleşik Şimalî Amerika Devletlerinin Filipin takımadala Japon harb tebliği | 1 ı îong Konga ihrac hareketi Peteıt, Amerikaya kat'î teminat verecekmiş Almanların, işgal altındaki Fransada aldıkları ağır tedbirler Vişide teessür uyandırdı yapılıyor rının en büyüğü olan şimaldeki Luron'a, Guam, Wake ve Midwey küçük üs adalarına denizden serbest olarak asker çıkardıklarına ve çıkarmakta olduklanna bakılırsa onlartn batı Büvük Okyanus sularile havalanna tamamile hakim olduklan anlasılır. Halbuki Şimali Amerika Devletleri Birliğinin hizmette. 2G100 tonilâtodan 33400 tonilâtolu^a kadar, 15 zirhlısı vardı. Bu yıl da 35000 er toniuk North Carolina ve Washington dridnotlan hizmete sokulabilmişti. Bu «uretle Amerika Pasifiğe hiç olmazsa 1013 zırhlı gSnderebilecek bir mevkide bulnnuyor ve İngilterenin Singapura yolladığı iki muharebe zırhlısile müttefikler, büyük muharebe birlikleri tihetile, Japonlara denizde oldukça bir üstünlük temin etmiş oluyorlardı. xelzeteter Muğlada yeni Japonların Nalezyada Kra berzahına asker çıkarıtıaları Amerikada endişe uyandırdı îtalyanların 2 kruvazörü batırıldı Afrikada Gazalanın cenubunda şiddetli muharebeler devam ediyor 764 ev, 4 mekteb ve bir hastane kısmen hasara uğradı insan kaybı yok Üçlü paki mümessillerinin bir foplaniısı "Times,, in bir yazısına göre " Bulgaristanın yeni ihanetleri, müteyakkız bulunan Türkiye ile Rusyaya karşı olacaktır. „ Seferberlikte asker olacak müstahdemlerın maaşı Yeni bir lâyihaya göre muvazzaflık hizmeti haricinde silâh aîtına*^ alınanlarm maas ve ücretleri verüfeeek