August 10, 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Yuksek Mühendis mektebi P C N Fizik ve Matematik. Lıse len kolu talebelerine, riyaziye ve fizikle uçrasanlara: Matematik DrREŞİD SÜREYYA GÜRSEY. Çıktı. FİZİK İÇİN İKBAL KİTABEVİ 150 kuruş. J IQ ıınnıı vıl cauı • fi/!fin u m h u riyet İSTANBUL CAĞALOĞLU Teigraf ve mektub adresr Cumhuriyets İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Teiefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir hefreti: 24298. İdare ve Matbaa Vismı 24299 24290 r D. H. LAWRENCE "\ TLIaKİ FERID N. ANSOY Meşhur İngilız n türkçeye terciıme edılej^ffî eserı. Fiatı 3 10 AâllStOS I 9 4 2 INKILAP orduncu içtima ederken Ankarada r BUYÜK ATATÜRKÜN Hepimize çok kıymetli bir yadigâr olarak bıraktığı bu millî miras haznelerile, başta aziz Millî Şefimiz İsmet İnönü olduğu halde hepimiz candan alâkahyız. urhılus ve İstiklâl cidali E bedî Şef Atatu'rkun Başbuğ luğu ve Başkumandanlığil rafer neticesine \ardmlarak ve bu mill rafer Millî Şef Ismet İııonünun Başmu rahhaslığile Lausanne'da butun dünyay tanıhlarak herkes artık hersey eldc edil di ve japılacak bu\uk bir şey kalmad duşuncesile huzur \e rahata kavuştuğu nu sandığı bir sırada Bü\ uk Seflerin or toja jeni bu\uk hamleler attıkları hay retle gorulmustu: Biri diğeıinden bu yük inkılâb lıarcketleri jekdiğerini ko valnarak gerçekleşnıeğe baslamıştı. Ta rihe yeni doğan millî deviet, dun>anın en ileri milletlerile omuz opüsen jepycni bir vaTİık haline geçmek için artık asırlar de\aınınca mukadder unııirlcrin yaşamış bir takım mücsscseleri kaldırıyoT \e onların jerine hal \e istikbal tarihimizi butun parlaklsçilc yukseltecek yenileri konujordu: Mahkemcler ve maaril milli \iedanm tek mihrakı olmak için birliklerini ve yeni kanıınlariHi ka. renr.orlar, rrcjrfar uzu»*ı»ğıı*cî> pcfde arkasmda hapis kalnus Trirk kadını hayata ve ajdınlığa çıkaıılaTak o 7amann kadar yarım yasamış Turk cenıiyetini bütunleştiriyor, kafalarda fesin yerini alan sapka yalnız bir serpus dcğistirnıek değil, belki dü>imce bakımından kafalan jeni bir zihniyet vc hayatiyete kavuşturmak mana ve mahijeüle kendi başına bujuk bir inkıübın bayrağı halinde jükselijordu. Her biri bir asra ancak sığacak olan bu inkılâb hareketlcri bir iki >ıl içinde gerçekleştikten sonra gene herkes gene artık son eksiklcr de tamamlandı diye duşünmcğc hazırlanırken memleket muhitinde halkla yakmdan temas eden seyahatlerinde Atatürkün: Hayır, herşey bitmemistir ve yapılacak daha çok iş vardrr, ve bilhassa Tiirk milletinin şimdi dc iktısadî sahada kuvvetlenip j ükselmesini temin etmek lâzımdır. Dijen giir sesinin dalgalandığı görüliiyordu. Türk milletini tanınılamaz ve hele eski devirlerile hiç mukajese ohınamaz merhalelere gotuımüs olan iktısadî hamlelerimiz o gıin bugün devaın edi>or. Bununla da is bitmedi, sinıdi artık Atatürkun bir milleti ileTİ bir cemiyet yapan manevî haznelere dondu^ü ve bizzat onlann başında çahsmağa ko>ulduğu gorulu\ordu. Bu manevî hazııeler Tiırk tarihile Turk diliuin hemen hemen hiç el değrnemiş zengin ve engin alanlan idi. Bü.Mİk Ataturk aziz bmrünün son yıllannda bu iki millî irfan şubesine en kıymetli emeklerini verdi. ve blümiinden sonra da başlıbasına kendi esfri bir irfan ocağı ile bize o yoHarda mütemadijen çalışmaği endr ve isaret ejUrni's buhındu: Dil, Tarih ve Coğrafja Fakültesi. Dil ve tarih, millî camianın zamanda ve mesafede beraber j ürüyen iki aslî unsuru olduğuna göre bittabi onların aynlmaz bir unsuru olan coğrafja da yanlannda yer almıştrr. Bıınlar üzerinde D ll I II II Kurultayı Kayseri, Niğde, Kırşehir halkile temaslarda bulunarak dün sabah Ankaraya avdet ettiler Ankara 9 (a a.) 7 ağustos 1942 cuma akşamı Kayseri, Nığde, Kırşehir vılâyetleı ınln bazı kazalannda tetkik seyahatıne çıkan Reısıcumhur Ismet Inonu, 8 ağustos cumartesı sabahj saat 8,30 dan ltibaren Kayseri vilâyetine bağlı İncesu, Ürgüb; Niğde vilâyetine bağh Nevşehır, Arapsun ve Kırşehu vilâyetine bağlı Avanoz kazalarını teşrif buyurmuşlardır. Reisicumhur, bu kaz?larda ve yol uğrağındaki koylerde binlerce halkın pek candan. co=kun sevgi tezahurlerile karşılanmışlardır. Reisicumhur, adı geçen kasabsların ve köylerin hepsinde başta mensub bulundukları vilâyet valisi olduğu halde kaymakamlar ve askerî ve mülkî memurlar, öğretmenler, Parti, belediye, halkevi ve odalan ve diğer mahallî' teşekküller ve bilhassa kadın, erkek butün halk ile yakından temas ederek kasaba ve köylerin ziraat, ıktısad, kültür durumları üzerinde görüşmüşler ve b a a muracaat edenlerin şahsî dileklerini de dinlemişler, (Arkası sahife 3 sütun 4 te) Reisicumhur a Tetkikleri Birinci Dil Kurultajından canlı bir hatıra: Dil hareketinin büyük kurııcn ve yaşatıcılan Şeflerimte yanyana müıakereleri takib ediyorlar Ebedi »e MilU Krasnodar ve Naykop şchirleri Dün Alman kıt'aları tarafından hücumla zaptedüdi Seri Alman teşekkülleri Kaf kas dağlarının eteklerine vardılar Şark cephesinden resimler: Hucumla bir demiryolnnu zapteden Alman piyadeTeri man har, tebüği Kurultay bu sabah açılıyor Âzalar Ebedi Şefitı kabrine çeleıtk koyacaklar İçtimaı Naarif Vekiliniıt açması muhtemeldir Ankara 9 (Telefonla) Döi'düncü Di! kurultayı yarın fbugun) sabahleyin 10.30 da, Dil Tarih Coğrafya konferans salonunda açılacaktır. Saat 10 dan evve! azalar dil hareketinin yaratıcısı Büük Ataiüıkun kabrine bir çclcnk koyacnklardır. Hindistanda NİHAYET FIRTINA KOPTU! Mevlâna Azad Kurultayı, Türk Dil Kurumu Reisi Maarif Vekili Hasan Âli Yucelm açması ve müterıkıben umumî kâtib tbrabim Berlin 9 (a.a.) Hususî tebh£: Necmi Dll'ncnin çiılışma raporunu okumrsı muhteme!dir. Hava kuvetlerımizin teslri İşbııhğıle Bundan sonra encümenler seçllecek ve müzakerelerle hareket eden piyade tumenlerımiz tatebhğlere geçüecekîir. hammul edılemıyecek derecede büyuk sıcaklar altında fevkalâde yurüyuşlerden ve çetin muharebelerdden sonra Kuban'ın şimalindeki kuvvetlı duşman mevzileriru yararak Krasnodar şehrinl zaptetmişlerdır. Kıasnodar, Kubaa bolgesinin merkezldır ve sılâh enciuEırısi bakımından çok ehemmıyetlldır. *** Berlin 9 (a a ) Alman ordulan Başkumandanlığının hususî teblığı: Kaikasyanın sımalmde ve petrol mıntakasının ehemmıyeth merkezi olan Ma. ıkop şehri bugun saat 18 20 de serî teş. kıllerın hucutnıl^ zaptedılmıştır. Neskun bir mahal Yeniden büyük civarmda 1 SALOMON ADALARI ÖNLERİNDE • bir deniz harbi oluyor Bombayda ilk arbedeler Polis nümayiş yapan halka ateş açtı, her yerde tevkiffat yapılıyor Londra 9 (a a.) Hind hükumeti, konrenın, talebleri is'af edilmediği takdirde ivil itaatsizliğe başlanacağı hakkmda ılmış olduğu karara karşı bir beyanna?e neşretmiştir. Hind hükumeti, kongre partisinin sivil taatsizüğe ne şekilde başlıyacağından amamile haberdar olduğunu tebarüz etırmektedir. (Arkası sabife 3 sütnn 2 de) Millî Hderler tevkif edijitıce yer yer kargaşalıklar başladı Fandit Nehru Hindistan Hükumeti Hind kongresitıi tammadığını ve kararının hiyanet olduğunu ilân etti Amslerdam 9 (a.a.) Yeni Delhiden İngıliz istıhbarat servisine 'bildırildığıne göre, Hindistandaki İngiliz hükumet makamları kongre ile ileri sürülen talebler esasına dayanan hiçbır muzakereye girişmek ıstemediklerini bildirmişlerdır. (Arkası sahife 3 sütnn 6 da) YUNUS NADİ (Arkası sahife 3 sütun 4 te) Mahatma Gandhi ( Dün yapılan ytizme şampiyonası ve at yarışları^ Rusyada Meşrutiyet kurulecakmış! Berîine göre • Berlin 9 (aa.) Alman ordulaıı başkomutanlığının teblığl: Alman, Rumen ve Slovak kıt'aları Kafkas dağlarının şimal eteklerine 460 kılomtrelık bir cephe üzerinde varmıslardır. Krasnodar'm "umalinde heiüz düşman elinde bulunan Kuban kopıubaşı etrafında muharebelcr devam edıyor. Ordunun sur"atli teskllleri ve hücum kıt'aları Laba kesimlni geçmlşler ve batıya doğru Maıkop istikameünde taarruza başlamı^lardır. Alman hava kuvvetleri düşmanın yollar üzerindeki ric'at ve tahliye hareketlerine karşı taarruzlarda bu'.unmuştur. Şimal Kafkasyanın liman ve demiryolu istasyonlan bombardıman edilmış ve Onapa limanında bombalarla uç kayık batırılmış ve vapur hasara uğtatılmıştır. Volga ile Don arasında, Stalingrad'ın cenub batısmda duşmanm buyük kuvvetlerle yaptığı karşı taarruzlar şiddetli muharebeler neticesınde puskurtülmüştür. Buyuk Don dirseğinde Alman kuvvetlerinin taarnızu Kalaç'ın şimal batısmda muvaffakıyetle İlerlemektedir. Nehirlerln sahillerinde sıkıştırılan ve takib olunan duşman kütleleri Alman sava? ve tahrib tayy a re teşkülerinın yuksekten ve alçaktan hucumlarına uğramıştır. (Arkası sahife 3 sütnn 1 de) Japonlar bir zırhlı, i 7 kruvazör 4 muhrib, 10 vapur batır Reuler, Şimalı Kafkasyadaki vaziyetin daha dıklarını iddia fenalaşttğını bildiriyor ediyorlar ••• Kıt'alarımız gene yeni mevzilere çekildiler Rus kuvvetleri gene yeni mevzılere çekildiler Tokio 9 (a a.) Japon umumî karargâhı şu tebliği neşretmiştir: Japon donanmasuıa mensub birlikler 7 ağustosta Salomon adalan civarmda Ingılız Amerıkan fılosuna karşı şiddetli bir taarruza geçmişlerdır. Hücumlar devam etmektedır. Şimdiye kadar alınan haberlere gore. Japon donanması, sınıfı malum olmıyan bir saffıharb gemisi, cAstona» sınıfırdan iki ağır kruvazor, «Avustralya» sınıfından dığer iki kruvazor, smıfı malum olmıyan uç kruvazor ve en az dort torpido muhrıbıle on taşıt gem.si batırmıştır. Bundan başka Japon donanmast Mıneopolis sınıfmdan üç ağır kruvazorle ıkı torpido muhribi ve bir çon: taşıt gemisini (Arkası sahife 3, sütun 3 te) Amerika, muharsbenin miisaid şekilde inkişaf etmekte oSduğunu bildiriyor Moskova 9 (a.a.) Bugun bğleüzeri neşredılen Sovyet tebliği: Geceleyin kıt'alarımız Kletskaya çevresinde, Kotelnıkovo'nun şimal doğusunda Arniavır kesimınde ve Krcpatkm'ın cenubunda düşmanla muharebelere devam etmişlerdir. Dığer cephelerde kaydedılecek ehemmiyetll hiç bir değışlklık olmamıştır. Moskova 9 (a.a.) Geceyansı neşredılen Sovyet tebliğine ektır: Klıetskaya bolgesmde kıt'alanmız düşmanla şiddeth bir muharebeye girışmislerdır. Kıt'alarımızın İşgalı altında bulunan meskun bir mahalîi tekrar ele geçirmek İstiyen duşman bir kaç kere mukabil taarruza geçmişse de yediden fazla tank ve 600 olu kaybettıkten sonra İlk mevzilerıne çekilmlştır. Kletskaya'nm cenubunda şiddeth bir muharebe olmaktadır Dar bir kesımoo Almanlar muharebeye 100 den fazla tank sokmuşlardır. Gündüz piyade ve topçu kuvvetlerimiz bir tank hücumunu ağır kayıblarla (Arkası sahife 3 sütnn 3 te) «Rus ordusu kayıd ve şartsız teslim olmadıkça hiç bir sulh yapıiamaz» Sağda: Atlama müsabakalan, ortada Su topu musabakalarından heyecanl bir an, solda: Şampiyon olan Galata saray sn topn takımı (Yazısı 3 unciı sahifemizde) Stockholm 9 (a a.) Svenska D?gbladet gazetesmin Berlin muhabırine °ore bazı Muttefık mahflller Rusyada Stalin rejımi yerine meşrutiyet idaresı • (Arkası sahife 3, sütun 5 te) J Fasifique soUnnda Amerika . Japonya harb gemileri arasında bir muharebe