30 Aralık 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Müjde Beyoğlunun en kibar ve en temiz lokanta ve pastanesi olan: ROMANS açılmıştır. Her akşam klâsik müzik. Yeni sene akşamlnl hoş geçirmek istiyenler için en iyi bir lokal. Beyoğlu İstiklâl caddesi ( S E S Sİnemasl karşısında) J I b UtlCU VII SaVi: OObf umhuri İSTANBUL CAĞALOĞLU r Hayatınlzı yükseltecek iki faydalı kitab Değerli arkadaşımlz Ömer Rlza Doğrulun Casson'dan nefis bîr kalemle çevirdıği Parlak bir istikbal Nasıl Y. BAHAR'ln 17 inci basılıştan^virdiği Meşhur Adamların " ^ Meşhur Sacleri Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul . Posta kutusu Istanbu No 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti . 24298. İdare ve Matbaa klsml 242992429Û BiriI1CIKaHU11 1942 İkinci tab'l , Jj Kitabcllardan arayınız. 75 vS%^ Krş: üttefikler dün Cibutiye girdiler General De Gaulle, Giraud ile görüşmek üzere Afrikaya gidiyor Roosevelt Giraud'mın mümessilleritıi kabul etti, muharib Fransızların Giraud'ıtuıt şeHiğini tanıyacağı saıulıyor Balear adaları eş altı gun e\vel bir Londra telgrafı Almanjanın garbî Akdenizde Ispanjaja aid Balear adalannın kendisine \erilmesi için Ispan\a>ı tazyik ettiği ve buna guııul hoşluğıle mmafakat olunmazsa mezkur adaları zorla işgal etmeği duşunduğu habeıini ısrarla ya>dı. Almanjanın elbelte gizli olmak lâzım gelcn bo>le bir duşuncesini Londra istıhbarat merkezleri nasıl keşfedebilirdi? Meğer ki hakikaten o >olda teşebbüsler vuku bulınuş ve Ispanya bunları Ingiltereye baber vermiş olsıın. Buna ise pek az ihtıraal vardır. Bilhassa şu basit sebeblerden dolajı: a Heışcjden evvel Almanya tarafsızhğını saıahatle ilân, teyid ve tekid ctmis oıan Ispanvadan olmıjacak bir talelde bulunraazdı. b Ispanjol tarafsızlığının ilân %ekli hatırlardadır. Ispanja, kendi tarafsizlığı iki muharib taraftan hangisince ihlâle teşebbus olunursa derhal obür taraüa biıleşerek haıbe katılacağını açık soylemısiir. c İspanjanm bu hususta Portekizle de anlaşark birleşmiş olduğunu bilij oruz. Daha zijade Mih\er taıafını tutan bir uyaset guttuğu maluın bulunan Ispanj«yı durup dururken Almanya niçin yıirumiyecek bir teşebbüsle hasım tarafm kucağma atmış olsun? Hususile garbî • Akdenizde Tunus ve Trablus sahillerinden baska Sicil>a>a, Sardunja ve Korsıla>a da hâkim bulunan Mihver tarafıiıın Balear adaları gibi yeni üslere pek accle bir ihti>acı da yoktur. O haldc Balear adalarına dokunan Londra haberi butün butun manasız bir propaganda 'an mı ibaretti? Buna da inanılnıaz. Çuııku Balear adalauuın iki muharib taraftan biri için bujuk ehemmiyeti \ardır, ve nerhalde muhaıiblerden bazılarının bu adaları ele geçirmeği düşunmekte ve şiddetle isUmekte olacağına da şuphe yoklut. Eğer bu duşunce u Uteği güden yukarıki scbeblerden dolayı Mihver taralı değil&e Demokrasi tarafının bu adalara buyük istihalarla bakmakta olacağına kolajhkla hükmedebiliriz. Hususile ki Denıokrasi tarafı garbî Akdenizde şiraalî Afrika sabillerinden başka hiç bir deuiz üs'une malik değildir. Demek olur ki buna daha zijade Demokrasi tarafının ilıtıjacı vardır. Bugun Dunya Harbinin en onemli kavgası da garbisüe ve şarkisile Akdenizin hakimiyeti davası ürerinde cerejan etmektedir. Akdeniz mücadelesinde eğer Balear adaları şU veya bu muharib tarafm elinde bulunabilse oynıyacakları rol çok buyük olabilir. Doğrıısu iki muharib tataf da bugıinlerde sık sık bu adalar üzerhıde durmakta olacaktır. Hiç oimazsa bu adalar herhangi bir sebeb ve suretle karşı tarafın eline geçmesin diye. Eğer Almanya İspanyol hükumetinin dikkatini Balear adalannın Demokrasi tarafından isgali ihtimali üzerine ceîbetmişse jerinde bir iş görmüş demek olur. Çünkü Anglo Saksonlann Balear adalanna yerleşmeleri Avrupa kıt'asınm cenubdan iz'acı hesabına Almanja için oldukça büyük bir gaile teşkil ederdi. Demokrasi tarafı böyle bir şey düşüLondra 29 (a a.) Vichy radyosuna gore İngiliz kıt'aları ile De Gaulle'culer, İki noktadan Fransız somalisine girmişlerdir. l Erbaa zelzelesinden ilh gelen resimler 0 Mr. Resmî tebiğ Londra 29 (a.a ) Hariciye Nazırlığı, Fraasız Somalisinin birleşmiş milletlere iltlhakmı aşağıdaki tebliğle bildirmiştir: Naİrobİ'dekı İngiliz kumandanı General Fowkes ve muharib Fransanın mümessıli Chancel, Fransız somalisindeki vali vekili General Dupont'la bir anlaşma imzalamışlardır. Bu anlaşma gereğlnce Fransız somalisi muharib Fransanın azası olarak birleşmiş milletlere İltihak etmektedir. Anlaşma 28 ilkkânunda imzalanmıştır. Erbaa ve Niksar zelzele sahasına giden arkadaşımız foto Cemalin gönderdiği ilk resimlerden: Sağda zavallı Erbaada tamamen harab olan bir mahalle, Solda Kelkit çayı üzerindeki Kalazan köprüsünün korkunc hali, aşağıda Kızıîayın çadırlara yerleştirdiği ve baktığı halktan bazıları De Gaulle şimal Afrikaya Rİdiyor NewYork 29 (a.a ) Avrupadan gelen telgraflar, General De Gaulle'ün şahsan General Giraud ile görüşmek üzere takriben bir hafta sonra Afrikaya gideceğinl bildirmektedir. Bu gönişme, Laval'e muhalif olan bütün Fransızlan birleştirmek İçin mütarekedenberi ya(Arkası Sahife 3. Sütun 5 te) Orta Don çevresinde şiddetli muharebeler Stalingrad kesimindeki 22 Alman tümeninin etrafındaki çember kapanmak üzere.., Hariciye VekiHmlz Nnman Menemencio|lu Moskova 29 (a.a.) Kızılordu Kotelnıkovskıyı geçmış ve Stalingradın cenub batısmdan 90 mll mesafede bulunan bu demiryollar duğümüııü bilkuvve kuşattnıştır. Kotelnikovskı dolaylarındakı kdylerin hepsi Sovyetlerin elindedır. Bunlardan bin şehirden ancak dort buçuk mllllk mesafededir. Sovyet kıt'aları tiüşmanın şiddetli karşıhk taarruzlarmı kırdıktan sonra buyük bozkırlar arasmılan taarruzlarına devam etmekte, yukarı Don'a doğru ılerlemekte ve Stalingrad onündeki kapan İçinde kalan 300.000 kişiden mürekkeb 22 Alman tümeninin etrafındaki çemberi kapamaktadır. Yaltuz bu son 4 gun içinde Sovyet kuvvetleri 37 ılâ 50 mıl ilerlemişlerdır. Orta Oon'daki Sovyet taarruzlan devam etmektedir. Bırçok rneskun mahaller ışgal edilmiştir. Bunlar arasında Rostov Voronej demıryolu üstündeki Şertkovo da vardır. Şertkovo, kuşatılan Mlllerovodan 30 mil mesafededır. Alman müdafaa cepnes \ Muharib Fransızlar sefi General De Gaulle Sehizinci ordu Sirtenin 80 kilometre batısında savaş için toplanıyor Londra 29 (a.a) Fas radyosunun bugun öğleden sonra verdiği haberlere gore sekızinci İngiliz ordusu Sirtenin 80 kilometre batısında toplanmaktadır. Bu arada General Montgomery'nin öncü kıt'alan Rommel'ın ardcı kuvvetlerlle daimî temas halindedir. Bu İngili* önculeri Afrika Mihver ordusunun ana kuvvetlerini de hırpalamaktadırlar. Almanlar 85 bin tonilâtoluk 15 İngiliz gemisitıi batırdıklarım büdiriyorlar Yeni bir ingiliz filosu Cebelitarıkta Dünkü Parti Grupunda Hariciye VekUimiz bütün siyasî hadiseleri izah etti Ankara 29 (a.a.) C H. P. Meclis frupu umumî heyeti bugün (29 ilkkânun) saat 15,15 te reis vekili Seyhan meb'usu Hılmi Uran'ın reisliğinde topandı. CeUe acıldıktan ve geçen toplantının zabıt hulâsası okunduktan sonra soz alarak kursüye gelen Hariciye Vekili Nunıan Menemencioğlu, son haftalar zarfmda cereyan eden uzak, yakın dun>a siyasî hadiseleri üzerinde Grup Urraımî heyetini tenvir etmiş ve bazı hatlblerin sorgularına cevab vermiştir. Ruznamede muzakere edilecek başka madde olmadağmdan saat 16,30 da cel;eye nihayet verilmistir. Maiıno Taaanrcg tngiliz tebliği Kahire 29 (a a ) Ortaşark tebhği: Dun, Vadıulkebir çevresmde duşmanla temasta olan kıt alanmız ka>da değe: hiç bir hareket bıldirmenıışlerdır Muharebe çevresı üzerinde pek aa faalivet olmustur. Tunus ve Lagoulettc 27 28 ilkkânun gecesı bombalanmıştır Yük garlan yakınında yangmlar çıkmıştır. Yukanda bıldırılen harekâttan bütun uçaklarımız dönmüşlerdır. Rus tebliği Moskova 29 (a a.) Sovye; geceyansı tebhği: 28 ilkkânunda kuvvetlerimiz orta Don çevresmde tadrruzlarmı genışleterek Çetkoğo şehir ve demiryol durağile Pa;sıukov, Kallnov, Vısoçanov, Ruodgo, Prosyanı, Kriskce, Ternevı meskun mahallerinı ele geçırmışlerdır. Stalingrad cenub batısında kuvvetlerimiz 20 ılâ 25 kilometre kadar ilerlemışler ve bir çok meskun mahalleri alroışlardır. Merkez cephesinde ve Nalçık cenub batısında kuvvetlerimiz taarruz savaşları yapmağa devam etmişlerdir. Stalingrad çevresinde 24 duşman taşit uçağı duşürulmüştür. Stalingrad ve şimal batısında, Rus taarr uzlarile hasıl olan vaziyeti çösterir harita Alman tebligi Berlın 29 (a a.) Alman ordulan Berlin 29 (a a.) Tunıısta dusıınn başkumandanlığmm lıususi teblığı: İngütereden hareketle cenuba doğru keşif mufrezelerinm yaptığı mevzii ilergıden bir kafıle iki gündenberi denizal lemeler uüskür+ulmuştür. Hava kuvvettılarımız tarafından takib edılmekte idi lerimiz çok savıda tank ve araba tahpl Denizaltılanmız dun gece bu kafıleje rıb etmiçtir. Hava muhareb erinde 5 karşı müteaddıd hucumlara geçmıştır. İngiliz uçaftı duşürulmüştür Bir Alman Topyekun 85,000 tonılâto tutannda 15 uçağı kayıbdır. Franız tebliği gemi ve ayrıca kafıleje refakat eden Londra 29 Ca a ) Fas radyosu yagemilerden bir destroyer ile bir korvet batınlmıştır. Başka 3 gemiye de torpıl \ınımda ss>lı sabahı nesredılmis olan Fransız umumî karargâhının şu teblısilsabetleri kaydedilmıştir. ni okumuştur: fngilizlerin batırdıkları gemiler Pont de Fahs"ın cenubuna düşen çev Londra 29 (aa.) Amirallık Hama rede, duşman takviye getırdıkten sonra mat kdrfezinde bir İngiliz denizaltısı bir karşı taarruza geçmıştır Bu kesımin iaşe gemismi batırdığmı, torpillenen bir şimal kısmında biraz geri çekildık. Fapetrol gemisinin karaya oturduğunu, kat, daha cenubda kuvvetlerimiz ileri 3 üncü bir iaşe gemisinin de aynı çev hareketlerıne devam etmişlerdir. Büyüf rede batırıldığmı bildirmektedir. miktarda esır alındı. Bir miktar top VP tank tahrib edilmiştir. Fransız süâhlaYeni bir İngiliz filosu nrnn ateşile bir duşman uçağı duşürulCebelitanğa geldi müştür. Londra 29 (a.a.) Paris radyosuna Taburbanın şimal batı çevresinde göre aralarmda Victorious ve Furious baskın hareketmde bulunan mufrezeleda bulunan 3 uçak gemisile 3 kruvazör rimizden biri geriye ikışi subay olmak ve bir çok diğer harb gemüerinden mü üzere 20 esir getirmiştir. Bız. hiç blT YUNUS NADt teşekkil kuvvetli bir İngilız filosu Ce kayba uğramadık. (Arkası sahlfe 3. sütnn 4 te) belitanğa gelmiştir. (Arkası sahife 3. sütöD 6 Sz.) Misafirimiz İngiliz meli^usları Meclis Reisi ve Başvekilimizi ziyaret ettiler, şereflerine bir ziyafet verildi Askeri vaziyet tebliğin eki Rus taarruzları Almanlar Stalingrad ve Kotelnikovo etrafındaki Sovyet çemberlerini kıramazlarsa durum tehlikeli olabilir Yeniden haxandtğımıx tarihî bîr eser J Moskova 29 (a.a ) Sovyet geceyarısı tebhği ekı: 27 İlkkânunda cephenin muhtelif kesimlerinde hareket yapan hava birlıklerimiz 30 Alman tankı asker ve malzeme yuklü 140 hava kadar otomobil, tam yüklü 6 benzin kamyonunu yoketmiş veya hasara uğratmışlar ve 4 top parçalamışlar, bir tren tahrib etmişler, bir mü himmat deposunu havaya uçurmuşlar ve i bölük kadar duşman piyadesini kısmen dağıtmış ve imha eylemişlerdir. Ankara 29 (a a.) Büyük Millet Stalingradda fabrikalar mahallesinde Meclısinin mısafiri olarak şehrimizde (Arkası Sa. 3. sütun 3 te) bulunmakta olan parlamento azasından Lord Saviot İle M. Lawson, Serymgeour Waderbriru bugun öğleden önce 11,30 da Büyük Millet Meclisindeki makamlarında Buyuk Millet Meclisi Reisi Abdülhallk Renda'yı ve onu takiben Başvekil Şükrü Saracoğlunu, 11,45 te Hariciye Vekili Numan Menemencioğlunu ziyaret eylemişlerdir. Meclis reisi ve Başvekil, kart bırakmak suretile bu ziyareti iade etmişlerdir. Heyet aynca Vali ve Belediye reisinc de birer kart bırakmıştır. Heyet hususî surette ve mihmandarları refakatinde şehrin görülecek yerlerini ve Millet Meclisi binasmı gezmişler ve bazı meb'uslarla tanışmışlardır. r H. Emir Erkilet Yazan: Emekli General (Yazısı 2 nci sahifemizde) Fransada Büyük Don dlrseğinde mukavemet çevrilen Rus kuvvetleri artıyormuş Günlerdenberi devam eden muharebe neticesfnde imha edildi, çok esir alındı f Almcrn harp teblipıı % İngiliz parlamento azaları Atatürkiin muvakkat kabrinde Ankara 29 (a a.) Şehrimizde bulunmakta olan İngiliz parlamento azasından Lord Saviot İle M. J. Lavvson ve WadabriruSerymgeour yanlarmda mihmandarlan olduğu halde bugün saat 16 da Atatürkün muvakkat kabrini ziyaret ederek muhte=Pm bir çelenk koymuşlar ve Ebedî Şefin manevî huzurunda bes dakika süren bir tazim vakfe•unde bulunmuşlardır. Tarihin en büyük gizli hâdisesi Fransada olmak üzere imiş? Misafirlerimiz şerefine ziyafet Meb'uslar şerefine bugün Anado'u Kulübünde Büyük Millet Meclis. Hariciye Encümeni reisi Muzaffer Göker tarafından bir öğle yemeği ve Kafkas rilmiştir. , Adeta yeniden keşfedilerek temizlen mekte olan meşhur Davudpaşa kasnna bir bakış (Tazısı ikinci sahifemizdedir) dağlannda harekât: Bir tank savar bataryası cfradı kışlık elbise ve teçhizatile, mevzi değiştirirken (Telgraflaı l üncü sahifemizde) NewYork 29 (aj,.) Ünited Pr&ss. 'Fransada Almanlara karşı mukavemet gıttikçe daha şiddetlenmektedır Alınan idaresi alünda bulunan Touluse, Nıce ve Toulon radyoları Parıs çevresmis 150 kisinin Almanlar tarafından tevkıf edıldigini bildiriyor. 250 kilo infılâk maddesile 6500 yangm kundagı 150 kilo kımytvl madde ve 95 bomba mussftete olunmüştur. Muhalif propaganda yap(Arkası sahife 3, sütun 1 te)