17 Ağustos 1943 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

17 oî Î943 CUMHLJRİYET S ö IV Birleşik milletlerin kazandığı en mühim zafer irlesik milletlerin şimdiye kadar kazandıkhm en büyük zafcr, ıVUhveri Aîrikadan büsbütün çıkarıp atraak, yahud Sicilyayı işgal ederek bütün İtalyayı ateş sağana ğına tutmak, yahud Almanyamıı sanayi nıerkezlerine mütemaciyen bomba yağ. dırmak değildir. Belki bu zafer, dcnizaltl harbine karşı kazandandu. Onun için Mr. Roosevelt ile Mr. Churchill ev\elki gün bilhassa bu zaferi behrten beyanalta bulundular ve geçen mayıs, haziıan ve temmuz aylarmda, bu muhurcbe bakı. mından alınan neticeleri ilân ederek Birleşik milletlere en geniş olçüde ümid vcrmek ve harb taliluıun kat i bir suret. te donmüş olduğunu anlatmak istediler. Çiinkü Birleşik nıilleîler, denizaltı har. bine karşı koymağa muvaffak olmakla aralarındaki irtibatı rauhafaza ederler ve denizlere hâkim olmanın temin ettiği bütün imkânlardan istifade ederek lıar. bi kazannıağa muvnffak olurlar. Mr. Churclıill ile Mr. Koosevelt'in de. nizaltı harbine heışeyden fazla ehem. nıiyet vcrmelcrinin sebebi budur. İngiltere hükumet reisile Amerika Cumhur Rcisiuin müşîerck deraecile an. latlıklarma göre Birleşik milletler, geecn iiç ay zarfında doksan denizaltı batırmış. lar. bu sayede gemi kafilelerini hava ve denizden koruyarak münakalelerin; nis. beten emniyet içinde yapmışlar, diğcr taraftan ticaret gemisj inşasma aid faa. liyetlerini hızlandırarak 1943 yllında da. ha öııceki yıllara nishetle iiç milyou ton fazla gemi inşa etmişleıdir. Bıı rakamlarm manası gayet aşikâr. dır. Mihver denizaltı harbi sayesinde İngiltereyi abluka ed'îiek aç bırakmak, Atlaniikte gemi faaliyctleıini sekteye uğratarak Amerikanm Avrupaya yak. laşmasına eııgel olmak istediği haldc bu. na muvaffak olamamış, bundan başka deniz ve hava vesaı'.inin tekemmülü sa. yesinde ağir darbelere uğrıyarak, harb sahnesinden adeta çekilınek nıecburiyetinde kalmıştır. İşte Müttefiklerin şimdiye kadar ka. zanmış oldukları en büyük zafer budur ve Müttefikler bu zafeîi, çok büyük sıkıntılar çckmek çok ağir kayıblara uğramak pahasına ka/anmış bulunuyor. lar. Müttefikler bu zafer; kazamncıya kadar Atlantiğin dipleri milyonlarca ve milyoıılarca ton gemi ile, bu gemilerin taşıdığı milyon milyoıı servet ve emek mahsulü ile dolmuştu. Müttefikler dayandılar vc denizaltı ile mücadcleye ya. rıyacak en tesirli çaıe'.c.i buldular. Bumın neticesi olarak bugün bu nıühim harbi kazanmış sayilıyorlar. Bu harbi kazanmaıun cn ınühim ma. nası, bundan böylc Mütt?fikler tarafından, sarfolunacak harb gücünün aksak. lığa uğratnaması, veya uğrıyacağı ak. saklıgın asgarî hadde inmcsidir. Şu var ki geçen üç ay Müttefiklerin dcnizaltıya karşı gelebildiklerini belirtınekle hera. ber. denizaltı silâhımn artık büsbütün ortadan kalktıijını sanmak, hiç de doğ.ru olmaz. Çünkü Almanyanra h\\ yoldaki kayıblarını telâf; etmek ve denizaltı harbiııi ycniden hi7İaıulıımak için hiç bir gayreti esirgcmiyecesinden şüphe cdilmiyor. Fakat buna mukabil Müttefikler tarafından alınan tedbirleıin de şimdiki kadar müessir olacağına inanılı. yor. Rus taarrımı Harkoff önünde durduruldu (Baştarafı 1 inci sahiîede) şatarak hepsini imha etmiştir. Orel'in garbmda Sovyetlerin taarruz kuvveti azalmaktadır. Buna mukabil gayretlerini iki kat arttırarak Viyazma, Belij ve Ladoğa gölü kesimlerini, zırhlı arabalar, muharebe avcılan ve kuvvetli topçu ateşile yarmayı denemişlerdir. Buralarda da piyade ve tank tümenlerimizin mukabil kuvvetli mukavemeti önünde hepsi de sonuçsuzluğa mahkum edilmişlerdir. Sovyetlerin dün taarruz ettiği her bölgede insanca ve malzemece ağır zayiata dujar aldukları anlaşıl. mıştır. Bu arada dün 133 zırb.lı araba yok edilmiştir. Cenup ve orta kesimlerde kanlı savaşlar yapan kıt'alarımız, savaş, pike ve uçak kafileleri himayesmde düşman istihzaratına ve yürüyüş hareketlerine mâni olAak çok zayiat verdirmistir. kalede, Sovyetlerin son taarruzlarda olaganüslü zayiata duçar olduğundan metal sanayii amelesiain önümüzdeki iki ay zarfında istihsalât programını temin etmelerinin elzem olduğunu tebarüz ettirmektedir. Gazete şunları yazmaktadır: «Bizim bugün daha çok zırhlı halitalara ve daha çok çelik mamulâtına ihtiyacımlz vardır.» Değişen dünya (Başmakaleden devam) pman dünyada, tarafsiz memleketler hal. kı, ötedenberj millî hürriyeti hak t a . nıyan ve öylece ilân eden fikiıleri be. nimsenıiştir. Bugün yapıldığını gördüğümüz münakaşalarda da, tarafsız efkâ. n umumiyeler, o fikirlerin safmda almıştır. Yannki dünya düzeni bu düşüncelere nekadar yakin ve uygıın ola. rak kurulursa sulh da o kadar devaml: ve insanlık için o kadar faydalı olacak. tır. Müfrit fikirleri tarafsız memleketler istisnasız beğenmiyorlar. Dünyanın de. ğiştiği bahanesile Demokrasiler galib geldiği takdiıde bir kaç devletin ötekilerini kontrol edeceğini söyliyeıek nıil. letleri bir takım hayalî (emrivaki) lere hazırlamak istiyen propaganda hiç bir yerde yüz bulamıyor. Busfiin lıu şekilde halka yanaşmağa çalışan fikirlerin vak. tile iler; sürülen (yeni nizam) iddiasından hiç bir farkı olmadığtm halk yakm. dan görüyor. Garibdir ki şimdi bu tezi müdafaa edenler, üç yıl önce yeni nizam iddialan karşısmda küplere hiııiyor, demokrasiden fazla demokrasi taraftar llğı ederek Almanya galib geliıse, yer. yüzünde hiç bir millete hayat hakkı kalmıyacağını gırtlaklan yırtılarak hay. kırıyorlardı. Almanya ve İtalyaya devamh akınlar (Baştarafı 1 inci sahifede) başka bir şey değildir. Halkın manevi. yatı tamarr.ile sarsılmıştır.» Gene ayni gazetenin Chiasso'da bulu. nan muhabirinüı habsr ^erdiğine göre İsviçre hududuna mültecileı dalga haünde gelmektedir. Tarifi kabil olmıyan sahneler cereyan etmiş ve burada bulu. nan'.arm hepsini iskân ve iaşeye imkân bulunamamıştır. Hücumun yapıldlğı gecenin sabahı bütün Milano halkı harbe devam edil. diğinden dolayl protestoda V.ulunmuştur Halk sokaklarda «Sulh, su!h» diye bağırarak dolaşmakta ve eski hükumete olduğu gibi bugünkü hükumete karşı da fena söz'.er kullanmaktsdır. Mecburî olarak askerî kıt'alar işe müdslıale etmektedirler. maya kütle halinde dobnalarmı menetmiştir. Orada buiunanlar 5 günde hareket etmek mecburiyetindedirler. Rc. mada akrabalan buiunanlar dahi ayni merr.nuiyetlere tâbidii'ler. Dün akşam Romada Hava, Bahriye ve Harbiye Nazırlığınin nakü mevzuu b«hsolmakta idi. Berlin ve Paristen gelen ve İtalyan propaganda teşkilâtı tarafln. dan yayl!an diğer haberlere göve. Badoglio tta.lyanın başşehrin: terketmek üzeredir. Bir dilim kavunî vrupada kavunu öıdövr, yani iftarlık diye yemeğin başında verirler. Yalruz, o kavunlar da bizim topatanlar gibi tadsız olduğun. dan üzerine kimisi şeker eker, kimisi tuz. Tuzlu kavunun da ne nefis şey olduğunn bir İstanbul ağzı tasavvur edebilir. Ben de bugün yazıma kavunla başlar. sam bunu Avrupalüık etmek hevesinden ileri gelmiş bir nevi kalem züppeliji sanmayın! Efendim dün matbaada otururken hatiften bir nida geldi. Yani telefonla konuştular: « Kimsiniz?», « Felek!», «Felek bey! Görmüyor musunuz? Bir dilim kavunu lokantalarda yetmiş beş kunışa veriyorlar?», « Efendim, bendeniz belediye müfettişi değilim!», « Beledi. ye mufettişleri görmüyorlar mı.'n « Görürler tabii.», « Neden ses çıkarmıyorlar?», « Liste yok mu, liste?»; « Var, orada da yetmiş beş kuruş. Artık insaf hiç de mi kalmadı. Bir bütün kavun bugün altmış, yetmiş kunışa alınırken bir dilim kavunun yetmiş be; kuruşa satılmasma..... Ses bir âşina sesiydi, admı sordnm: « Söylersem yazmazsın... deyince lokantanm admı sordum. Canırtı, bütün birinci sınıf lokantalarda böyle.. Bunlan belediye...» Teskin etmek istedim: Efendim, belediyenin işi yok da k a . vun, karpuzla mı uğraşacak? Muhaselıe, tahakkuk; tahsil; err?k; encümen; zat işleri, fen işleri, tetpizlik işleri; imar işleri, el işleri, ayak işleri... hangi birisine yetişir bu mübarek. Eti ne budu ne? Şehir bütçesi malum. Sonra da birinci sınıf lokantalara bir şey diyemeyiz. Onlaruı aşçıları, harçları ve masraflan pahahdır.... « Anlaşüdı, demek ki diluni yetmiş beş kuruşluk kavun, iyi mutfağı olan lokantalarda pişiriliyor. Allah cümlemize akıl fikir.. «Amin!» diye kapattım, k a . pattım ama adamcaipza acıdım. Çünkü dilimi yetmiş beş kuruşa kavunu insan üç halde yiyebilir: Birincisi zniras verse.. tkincisi teklifli birini davet edip kazık yerse, üçünciisü yedigi şeylerin parasım vermediği içîn çıkarken garsonlardan dayak yerse.. Ben belediyenin buna razı olmadığına kaniim. Şehirdeki bütün pahalılıklara kimse razı değil vallahi. Kiminle göruşsem benden fazla şikâyetçi. Lâkin eldcn ne gelir? Bu güneşe kar mı dayanır. Millet, maşallah para kazanmaya karar vermiş. Geçende bir yakinim plâjlardan şikâjet ediyordu. Ne ipi var, ne sapı? Kimisine Iâğım akıyor kanşan yok, kimisinde duhuliye diye adam soyuyorlar aldıran yok. Bunları da bir düzene sokmah, sok. malı ama an sokar gibi sokmah ki canlan yansm Şimdi bu kavun vesilesile bir kaç satır ctddî yazı yazacağım. Konyada çıkan «Babalık» arkadaşımın n vrrdiği malumata göre buğday 2030 kuruş arasuıda satılıyormuş. Hele Si cilya harbi bitsin, Akdeniz serbestlesin bu fiat daha düşer, hatta İtalya sulh yaparsa büsbütün tekerlenir. Ben koylünün. çiftçinin ziyan etmesi taraftan degilim, ama kendimin geçen seneki gibi soyulup soğana çevrihuesine göz yuma. mam. Temenni edelim ki; fiatlar o sularda kalsın. Lâkin diğer eşya ne olacak? Geçen yıllar: Hangi mal için olur=a olsun. Canım bu neden bu kadar pahalı? diye sorduğunuz zaman size: Ekmeği yetmiş kuruşa yiyoruz, buğdaym kilosu bir lira, bulgur yüz yirmi, diyorlardı. Gerçi bu bir beynemaz özrü idi ama gene bir özürdü. Şimdi buğday 25, ekmek serbest olarak irmiye iniııce beriki r.ıallar gene ayni iatta kalacak? İşte hükumetin müdahalesini jstediğimiz nokta budur. Gerçi serbest rekabet, arz ve taleb gibi şey. er var ama dört buçuk tüccar birleşin. e fiatları ayakta tutuyorlar. Bunun emsalini zeytinyağ, sabnn gibi tüccan ;ok olan bir sahada gördükten sonra ar. ık başka misal araumaz değil mi? Şimdi bekliyoruz. Bak?.lım, süt, yağ, peynir, et, kuru sebzeler; kuru yemişer ne olacaklar bakalım. Bunları dü. şürmezlerse köylüye ve çiftciye büsbüün gadir olur. Çünkü eskiden alacağuiı pahalı ahyordu araa, mahsulünü de pa. ıalı satıyordu. Şimdi yirmi Uuruşa buğ. day satarsa yağı, peyniri, şekeri bugün. kü fiatlara nasıl alsın? A Almanların yeni hir silâhı Berlin 16 I.TP) Şark cephesi durumunda «Bulut Yayıcı» admdaki yeni sis aletinin önemli bir rol ojiıadığı Berlin askerî mahfillerince temin edilmektedir. Bu âletin 6 tüpü harp sshasma sis yapan bombalardan savurmaktadır. Aynı zamanda infilâk ve yangın bcmbaları da atmaktadır. Bu yeni icat silâhm insanlar için pek tehlikeli cnldıığu ve koruganları da infilâk bombalarile tahrip ettiği anlaşılmaktadır. AlmarJar Portsmouth'u bombaladı Milano Belediye reisi istifa etti HarkoPta Rus taarruzu durduruldu Berlin 16 (D.a.D.) Alman askeri makamatının bildirdiğine göre Alman karşı tedbirleri sayesinde Bielgorod sahasmdakl gergin vaziyet bertaraf edilmiş bulunmas:adır. Ruslar 43,642 uçak kaybetmişler ? Ladogadaki muharebeler Berlin 16 (D.aX).) Laclo^a sölüiıün cenubunda 3 gündenberi pek büyük kuvvetlerle devam eden Rus taarruzu Alman müdalaası karşısmda artık tamaSovyet tebliği mile kırılmıştır. Yaz taarruzu başladığın. Moskova 16 (a.a.) Gece yarısı neşdanberi bu kesimde bu suretle dördüncü redilen Sovyet tebliği: büyük Rus taarruzu akamete ugramış 16 ağustosta Briansk istikametinde tabulunmaktadır. arruzlarnıı muvaffaklyetle geliştirmeğe Fin tebliği devam eden kıt'alarımız 8 ilâ 10 kiloHelsinki 16 (TP) Fin resmi tebliği: metre kadar ilerliyerek 130 meskun maKıt'alarımız Rukajaervi bölgesinde dü§ halli işgal etmişlerdir. Bunların arasmda mamn şiddetli ateş himayesirıde ysptığı Zizdra şehri de vardır. Karaçev"in 14 hücumu püskürtmüştür. Mevzilerimize kilometre batısmda bulunan Malye Luyanaşmış olan düşmamn küçiik bir müf ki de zaptedilmiştir. rezesi kısa bir ateş teatisinden sonra Spas Demyansk istikametinde kıt'ala. tardedilmiştir. Şark cephesinin şimal rımız 8 ilâ 12 kilometre kadar ilerliyekesiminde düşman keşif müfrszeleriyle rek 30 dan fazla meskun mahalli işgal birkaç deia çarpışma vukua gelıriştlr. etmişlerdir. Denizde ve havada kayda değer bir Harkof etrafında Sovyet kıt'aları Alhâdise olmamıstır. manların büyük tank ve piyade kuvvetRuslar çok büyük zayiat vennişler lerile yaptıkları karşı taarruzlan püs. Stokholm 16 (T.P.) Moskovadan ge kürtmüşlerdir. Bütün gün devam eden len bir habere göre, <Pravda» gazetesi savaşlarda 79 Alman tankı tahrib edil. bugünkü nüshaslnda neşrettiği bir ma miş, 59 uçak düşürülmüştür. Berlin 16 (TP) Bu senenin temmuz aymda doğu cephesinde Alman avcı uçaklan, uçaksavar topçusu ve kıt'aları 3.16 Bolşevik uçağını düşürmüşlerdir. Şimdiye kadar Almanlar tarafmdan bir ay zarfında bu kadar çok sayıda uçak düşürülmemişti. Bu suretle 1943 yılmın ilk yarısmda Bolşeviklerin maruz oL dukları uçak zayiatı 9,464 ve harbin başlangıcmdanberi 43,342 ye baliğ olmustur. Roma 16 (a.a.) ttalyan haberler ajansmm pazartesi günü sabahı haber verdiğine göre, Milano belediye reisi âyan âzasmdan Gallarati Scotti istifasını vermiştir. Valî Giorvio Boltaffio belediye işlerine memur edilerek belediye komiseri Fakat vaktile o haykırmalara metelik layin olunmuştur. vcrmiyen halk, bngün cılız hir sesle Batı Avrupa üzerine akınlar propagandası yapılan acayib sulh ve ni. Londra 16 (a.a.) Amerikan hava zam taslaklanna da kıılak asmıyor. kuvvetlerinin 8 inci hava grupuna menHasretini çekfiğimîz ölçü ve muvazene sub ağır ve orta bomba uçaklarrndan dünyasmı Demokrasiler kuramarlarsa, mürekkeb kuvvetli teşkiller ve İngiliz dört yıllık kanlı bo|ıı?;vnada:ı sonra hir bomba uçakları bugün Fransıda 6 hava yeııisi daha başhyahilir. Fakat millet. ı!amna taarruz etmışle'dir. Uçarkaleler ler; tahakküm altında yasafmak hiç Bourget hava alanına hücum etmişlerbir zaman temclli hir sulha yol açmıya. dir. Düşman av uçaklarmın şiddeıli bir caktır. Değişen dünyaya işte biz bu mukavemetine rastlanmıştır. Bu haregözlükle bakıyoruz. ket i destekliyen av uçakları 17 düşman NADlR NADİ av uçağmı düşürmüşlerdir. Berlin 16 (a.a.) Alman av uçailan ve uçaksavar batarjalan son 24 sa^t zar, fında işgal altında bulunan arazı üzerinde çoğu ağır bomba uçağı ulrnaii üzere 16 düşman uçağmı düşünnüşierdır. Diğer 5 uçak Atlantik üzerinde cereyan eden savaşlar esnasında düşürülmüştür. Bir kaç düşman uçağı dün gece şimslî Almanya üzerinde iz'aç uçuşları yapmıştır. Dün gece Alnyın savaş uçakları Portsmouth İngiliz askerî üssüne hücum ederek hedeflere bir çok yangın ve infilâk bombası atmışlar ve büyük zararlar Ika etmişlerdir. Budapeşte de bombalanacak mı? Mesina düşmek üzere lerde bulunacakları, askerî durumun başhca kısımlarını İnceleyecekleri ve beynelmilel siyasî meeslelerden ziyade bilassa Birleşik Amsrika i'.e İngütereyi ilgilendirerı siyasî mcseleler hakkmda daha geniş görüşrr.elsrde bulundukları sanllmaktadır. Roosevelt Ghurchill Ağusiosta yurdda görülen (Baştarafı 1 inci sahifede) iifüs vak'aları hususta Quebec'te kurmaylariie tetkikAnkara 16 (a.a.) Öğrendiğimize göre, ağustos ayın:n ilk 15 günü içind; bütün yurdda haber alınan lekell humms vak'alan 53 tür. Bunlardan 18 vakra İstanbulda olup diğerleri dağmık ve münferid bir haldedir. Temmuz ayının son on beş gününe nazaran büıün yurddaki vak'a adedi 80 ek?iktir. General Eisenhower Amerikan umumî karargâhı 16 (a.a.) Sıcilyanln şimal sahil yoiunda sür'atle ileriiyen 7 nci A. merikan ordusu Mesinanm 26 kilometre batısında Milazzo'yu zaptet:niştir. Bu suretle İleriiyen sözü geçen ordu bu .imanlardan birincisinıiı Mihver tarafın. dan yapllacak bir ta'hliye için kullanılmasmı imkânslz kılmaktadır. Mevcudu binlerce kişiye varan Mihver kuvvetle3 sğır bomba, bir avbomba ve 8 av rinin esir düşeceği tahmin edilmekte. uçağı kayıbdır. dir. Mesinaya yaklaşan Müttefik kuvMüttefikler Romayı açık vetleri, şimdi Reggio Kalabria böigesin. şehir telâkki etmiyorlar de yerleştiriîen ağır İtalyan bataryaları Quebec 16 (a.a.) İ y i haber alan etirmiş bulunmaktadırlar. mahfillere göre Müt*"efik «enelkurmay Sekizinci İngiliz ordusu Taormina i'e başkanlan, Badoglio şartsız teslim olmayı kabul etmediği takdirde, Romayı Kastiglione'yi ele geçirmiştir. Gemlere binecekleri noktalara biran açık şehir telâkki etmemek hususunda evvel varmak için Alraanlar ardcılarınm ayni fikirde bulumaktadırlar. mevcudunu azaltmışlar ve başhca yolları terkederek dağlann ortasmda buunan patikalardan kestir.ne olarak geç. mektedirler. Radyoda işitilen bir erare ;öre 8 icci İngiliz ordusunu durdurmak ve Almsn ricatini himaye etmek için yalnız iki İtalyan alayı bırakı'mış oldu. ;u zannedilmektedir. Müttefik hava kuvv^tleri Mesina boğazmda gidip gelen düşman gemilerine karşı gece gündüz taarruza devam etmektedir. Ayni zamanda düşman ko'ları da taarruzlara maruz ka'maktadır. Rorr.n bölgesi ve Milano şehri yeniden bombalanmıştır. Uçarkaleler bundan başka Pobc ve Abbeville hava alaniarma hücum etmiş. erdir. Düşman av uçaklarımn mukavemeti hafif olmuştur. Birîeşik Amerika Marauders tipinde bombn uçakları Ber. nay hava alanmı bombalamışlardlr. İnğiliz bomba uçakları Tricqueville ve Amiens Glisy hava meydanlarlna hücum etmişlerdir. Bu hareketleri destek' liyen İngiliz, müstemleke ve müttefik av uçakları 2 düşman av uçağmı düsür. müşlerdir. Londra 16 (a.a.) Wiener Neuschtadt üzerıne yapılan hava hücumuna iştirak eden bomba uçaklan tarafından Budapeşte üzerine atılan beyannameler. de Macar haikma, hüiumetîermin Macaristam Almanyanm bir kalesi haline getirmiş olduğu, harb malzeınesi imal eden bir çok ehemmiyetli fabrikalann Budapeşte civarmda toplanmış olması dolayısile bu şehrin dakikadan dakikaya bombardıman edilmek tehlikesine maTuz bulunduğu bildirilmektedir. Como civanna paraşütçüler indirilmiş Lugano 16 (a.a.) İtalya hududun. dan gelen bir habsre göre cumartesi akşamı İtalyamn şimalindeki Como civanna İngiliz paraşütçü kıt'aları indirilmiştir. Bu askerler bisiklet, otomatlk silâhlar ve patlayıcı maddelerle teçhiz e. dilmişlerdir. Millî Şef Üniversitede (Baştarafı 1 inci sahifede) orada bir buçuk saat kalarak Maarif Vekilüğ; tarafından yapılmakta olan büyük cnarma ve yenileme programmm tatbikmı yerlerinde birer tirer tetkik buyurmuşlardır. Atalaı yadigârı eserlcrin İhyasmda gösterllerı dikkati tnkdir buyurmuşlar ve saray müdürü Tahsin Öze çalışma'.arınckn dolayı iltifatta bulunrnuşlardır. Topkapı saraylndan ayrllan ReisiLondra 16 (a.a.) Mareşal Badoglio, :umhurumuz Taksim Belediye gaziııoiudün akşam neşrettiği bir kararname ile nu teşrif ederek akşam yemeğini orada muhacirlerin açık şehir ilân olunan Ro yemişlerdir. İtalyan hükümeti Romayı terk mi ediycr? Daily Herald'a göre Eden ve Welles Moskovaya gidecekler Londra 16 (a.a.) Daily Heald gazetesinin Quebec'deki muhabirinin bildirdiğine göre Eden'le Birleşik Amerüa Hariciye müsteşarı Sumne: Welles, Quebec konferanslndan sonra İnsiliz . Amerikan mahfjilerince Sicilyadan son. ra takib olunacak harb safhasınln mufassal plânlarlnı Stalin'e bildirmek için Moskovaya gideceklerdir. Bu îki habercinin Moskovaya gönderilmesine Roosevelt ile Churchill'in Hyde Park'ta yapmış o'duklarl görüşmc ncticesinde karar veri'mişlir. Bir İngiliz denizaltısı Limnide bir limanı topa tuttu Bulgaristanda idam edilen muhtekirler Sofya 16 (T.P.) Bulgar yüksik divanıharbi pamuk ipliği ve makara iliti. kârı Euçlanndan idam cezasma mahkum olan suçluların asılmalarım tasdik etmiştir. lilere karşı topraklarını müdafaa e'.mişerdir. Randazzo'nun boşaltılmasıyle, Messina boğazmı hedef tutan yedinci Amerikan ordusu ile sekizinci ingiliz ordusuna karşı adamn şimal doyu : undaki dağlara stinat eden İtalyan ve Alman kıt'alsrı el'an Messina yolunu kapamaktadırlar. Son günlerde cereyan eden şiddetli muharebeler îtalyan ve Alman kıt'alsrının manevra ve tabiye kabiliyetlerini bir kerre daha göstermiş'.ir, Radyo müzik kolu için imtihanlar Türkiye radyo yayın postaları Türk müzik kolu için açılan imtüıana 30 kişi girmiş. bunlar arasmda kazanan 19 kişi ikinci elemeye kalmıştır. İmühanlara de. vam edilmektedir. ömer Rıza DOĞRUL^ Adaıtada feci bir otobüs kazası Acana 16 cHususi muha'a:rimizd:n) Bürücek yaylaai yclunda çojj leci bir o. tobüs kazası oldu ve 2 kişirün öliiınü, 14 kişinin ağır ve hafif yaralanmasüe neticelendi. Bürücek yaylasına gitmek üzere hazırlanan Mehmed Yenicenin. 9, Hasan Kısacığın 6 kişiden mürekkeb aüe efradı şoför Hasanın 70 nuınarah kaınyonuna bineıek yola çıkıvuşiardır. Gü'.ek boğazı asfaltmda son sür'atle arabayı süren şoför, Damlama Kavalıhan ara^ında vi. tes değiştirmek Istemiş, fakat kamyon birdenbire durarak takla atrmştır. Yolculardan Hüseyin Kısacığın eşi 20 yaşmda Hanife deriıal ölmüş,, diğer 14 kişi ağır ve hafif yaralanmışlardır. Tesadüfen oradan geçen İçel vallsi, ka. zazedelerin imdadma koşmuş, otomobille yaralıları Mersin Memleket hastanesine taşıtmıştır. Mehmed Yenicenin 12 yaşındaki oğlu Durmuş hastanede olmüştür. Şoför nezaret altına almm:ştır. Rükneddin Değer vallahi.... Hep beraber içelim. (Hepsi birden şampanya içerler.) Topuz Ula, bu gazcz hoşuma gidiyyy Şermi Prens, ağzının tadmı b:li. yor. Ferdane (Topuzu kucaklar:) Evlâdım!... Koço Hıık! Vahan (Ayağa kaîkmışhr:) Kaç şi. şe şampanya almacaktır, söyleyin de gidip alayım. Şermi On şişe daha! Topuz (Hafif keyiflenmişth, jsrkl ya başlar:) «Uulan Ziya «Gel gidelim Aksaraya, Lâleliye, Kcs. kaya...> Şermi Oh, konser de başladı. Ferdane Paşa... Çek bir tane daha! Topuz (Şampanya içer) Vallahe koşuma gidii... Anastasya Çocuk, biraz da meze yisin kale! aç karnına dokunur. Ferdane Meyve yok mu? Mey\*e getir. Şermi Doğru... Köşedeki msnavdan arnuıt, muz al... Anastasya (Rükneddine:) Armut muz ister? Rükneddin (Şampanya içer:) El. bette ister. Koço, gidip alsın. Koço Hıık! (Ayağa kalkmıştır.) Rükneddin Amnıa, parasın.a bakma, iyilerini seç. Ne ham, ne de ÇÜrük olsun. Konferansta konuşulan mevzular Quebec 16 (o.o.) Konferans için askeri mütehassıslarm kendilerine di'şen işin başlanşıcmı biıirmiş olmalan zannedilmektedir. Mr. Eden'den başka, konferansa Tilr. Cordell Hull veya Mr. Sumner Welles'in vej'ahut her ikisinin de iştirak edecekleri muhtemel olduğu zannedilmektedir. Konferansm işlerine aid prcgram başlıca üç safhayı ihtiva etmektedir. ilk ;afha askeri meselelere taalluk edecek ve bu itibarla alımn kararlar da harekâ. ta geçilinciye kadar mahrem tutu!acak tır. tkinci safhanm, müttefiklerin yeni döşman topraklarını işgal ettikçe karşılaşacakları siyasi meselelere tııalluk ettiği zannedimektedir. üçüncü safhanm Müttefikler At:a:vtik Beyannamesi prensiplerini tatbik sr^îıasma koydukları zaman karşılaşacakları siyasî rr.eselelerle bu beyanname hazır. landığı sırada giriştikleri taahhütlerin ifasına taalluk ettiği samlmaktadır. Kahire 16 (a.a.) Resmen bildirildiğine göre bir İngiliz denizaltısı Ege denizinin şimalindeki Limni adasmda Kadtro limanma girmiştir. Bu deni2altı iki küçük iaşe gemisi batırmış ve AlMessina Müttefik topçusunun manlar tarafından tesis edilmiş olan an. trepolan topa tutmuştur. Alman sahll ateşi altında bataryalan m'akabelede bulunmıış ve Lonclra 16 (a.a.) Cezayir radyosuİtalyan seri botlan bu der.izaltıyı batır r.un bu akşam bildirdiğine göre, lrgiliz mağa teşebfcüs etmiçlerse de gemi hiçbir Amerikan ağır topları Messina'y] duvhasara uğramadan üssüne dönmüştür. meğe başlamışür. Almanlar Messina sa. hillerinden tahliye edilmeyi bekliyen asBir Amerikan kruvazörii kerlerinden mümkün olduğu kt.dar çobatırıldı ğunu kurtarmağa çalışıyorljr. italyan Bîilin 16 (T.P.) Sicilya cephe.=i şl sahil nıuhafaza tümenine mensub askermalinde bir Alman denizaltısı cesurane ler Messina önünde son bir mukav^rr.et bir hücumda Brooklyn sınıfmdan bir A ;österiyorlar. merikan kruvazörünü, muhribler hima. ttalyan tebliği yesinde olmasma rağmen batırmıştır. Roma, 16 (A.A) Son günlerde ne§Bu kruvazör 10.000 tonilâtoluk olup 1938 rolunan resmî tebliğler Sicilya Cı?phesenesinde inşa edilmişti. Siir'ati 32,7 milsir.de ttalyan ve Alman kıt'alarının yap. di. 15,2 santimetrelik toplarla mücehheztıkları müdafaa muharebelerinin inkidi. Bu 15 topundan başka 12,7 lik sekız şaf etmekte olduğunu gösterrr.cktedir. topu ve müteaddid makineli tüfekleri, 2 Bilhassa gece gündüz müdafileri döven deniz ve 4 hava uçağraa malikti. hava kuvvetlerinin desteklediği zırhîı Bulgar heyeti geliyor kuvve'lerle düşmamn yaptığı mütemadî Sofya 16 (TP.) 20 ağustosta açıla baskın neticesinde Randazzo clüşmüş ve cak olan İzmir fuarı münasebetile Bul Etna ile Caronia mevzilerinin çember garistam temsil etmek üzere Bulgar ha. içine alınması tehlikesi karşısmda hatrici ticaret müdürü Sergey Kalenciy:f ve larırmz biraz daha geri alınmıştır, Fapropaganda şefi Dr. Nikola Raşef İzmi kat muharebe bitmemiştir. Daima güzel re müteveccihen hareket etmişlerdir. İz bir nümune olacak veçhile ve düşmamir fuarında Filibe panayın, müdür mn da bir çok defalar itiraf etmiş olvekili ve Filibe belediye reisi ve sekre duğu gibi müdafiler büyük bir inatla teri Koska Kostcf taraflanndan temsil yeni mevzilerini işgal etmişler ve yeniden çetin muharebeler vererek müstev. edilecektir. Ölüm Nenman Aykurtun ve Aydm su işleri ressamı Hürrem Meriçerinin anneleri, ebe Hamdiye Altunselinin hemşiresi, mühendis Mustafa Aykurtun kaymvalidesi HACER MERİÇERİ vefat etmiştir. Cenazesi bugünkü salı günü ikindi üzeri kaldırılarak namaza Feriköy camiinde kılındıktan sonra Fsriköydeki aile makberesine terkediiecok. Jl. Cenabı Hak rahmet ey'.e^in. *** Pelgritain dağlarının cenup b; tı ile. ri hatlarında kuvvetle tutunan müdafiEmekli binbaşı Ahır.ed Nihadm yeğe. ler, 37 günlük mütemadî bir muhareni. Maliye tahsil şube çeflerindsn merbeden sonra daima tazelenen düşman hum İsmail Hakkı iızı Receb Lugal'in eşi kuvvetlerini yine önlemekte ve MessiBayan SABAHAT LVGAL na yolunu bu kuvvetlere karşı son demüptelâ olduğu hastalıktan kurtulamırece güç bir hale koymaktadır. yarak genc yaşmda 11/8,943 ts hayata İtalyan askerleri şimalî İtalyadan gözlerini kapamıştır. Mferhume Bakırköy çekiliyorlarmış aile kabristamna defnedilmiştir. Stokhdm, 16 (A.A.) Reuter: Berne'den Svenska Dagebladet gaze. Sadi Tek Tiyatrosu tesine gönderilen bir haberde Italyan'BU GECE ların Seron'u boşalttıkları bildirilmekte Gedikpaşa Azak sineması bahçesinde ve yakmda şimal Italya'nın tamemen Erkekler kırkmdan sonra azaılar boşaltılacağı beklenmektedir. Muhabir Programa ilâveten Sadi Tek tarafındau Almanya'dan asker ve malzeme getiren Artistler Revüsü bir çok trenlerin Brenner'den geçtikierini ilâve etmektedir. Şermi Bir de Hacıya SCT bakalım. O, ne diyor? Ferdane Rükneddin ağabey, biı şey demez. Rükneddin Bozmayın keyfinizi... işte güle oynaya oturuyoruz. Ferdane Yaşşa be ağabey. Gece Ar. navutköyüne gidelim mi? Şermi Mükemmel olur, Rükneddin Bizim delikanlı gidemez. Ferdane Neden? Rükneddin Esvabı yok, Yarın esvap meselesini halletmeli. Ferdane (Tayyorunu çıkarır:) içelim be çocuklar!.. (Topuzun boynuna sarılır:) Keyiflen be, Tosun!.. (Bırakır, şampanya doldurur, verir:) îç! B. FELEK Büyükdere Beyazparkta bir eğlence Yoksul İlkoiul Çocuklarma Yardım Cemiyeti Sarıyer şubesi adına bu ctımartesi akşamı Büyükfiere Beyazparkta sa. baha kadar devam edecek bir eğlence tertib edilmiştir. Safiye ve arkadaşlan, Zari Sur.gur, Londra ban caz heyeti; varyete numaraları; hedlyeli dans müsabakası vardır. Yazan Topuzun Kısmeti | No. 24 Mahmud Yesari (Koço, çıksr.) Anastasya Koço, hiç iyisini almasmı bilmez. Rükneddin Manavla da sen kcvgalısın. Caddeye kadar çıkmak da uzun sürer. Anastasya Yok kale. Artık cadde. de çıkrnam. Topuz Neye kâğıt oynamirsiz? Rükneddin Arkadaşlar, d:şarı gittiler. Topuz Peki. ne duririk' Galgup bir şey oynayah. Rükneddin Ke oynayalım evlâdım, çalgı yok. Tcpuz (iskemleye oturmuştur:) Bu gazoz, bana bir gevşehlih virdi. Amma, içimdea de oynamah selîyi... Şermi Daha bir iki bardak çektin rr.i, tam keyif olursun. Ferdane (Topuza bir bardak şampanya verir:) Çek, be: Topuz (içer:) Vaîlahs hoşuma gidii... Şermi Biraz sonra. daha hoşuna gider. (Koridorda sesler olur, kapı açılır. Vahan girer.) Vahan Deponan çırağı da gc'di. Hacı beyim, sen, hesabı, ınunla gör. Çünkü, çıkardıklan hesaba, pek benim Topuz Çalgısız oynanmamı ki? aklım yatmadı. Rükneddin JMasll olur? (Rükneddin .kalkar, çıkar.) Ferdane Gel, seninle, dans fdelim. Koço (Elinde paketlcrle girer:) (.Topuzu kolundan tutar, kaldırır) Topuz (Ayağa kalkar, sallamr;) Poli Kriyo! (Paketleri bırakır, tırnaklarını hohlar:) Muz, hiç iyi yok. Oynayah! Şermi Bırakırlar mı? Yılbaşı sonu. (Ferdane, Topuzu belinden kavrar, dans mezürlarile döndürmeğe başlar.) Ferdane (Paketleri açar; muz he. vengini çıkarır:) Biraz ham. Topuz Gurban, başım döniyi... Koço Bulduğunuza sükredin. Ferdane (Durur. Topuzu bırakır:) Şermi Koço, doğru söylüyor. Xe çabuk başın dönüyor? Rükneddin O, böyle dönmeğe alıKoço Hıık! şık değildir. Rükneddin (Girer:) Şimdi eksikle rimiz tamarnlandı değil mi? (Topııza:) Evlâdım, sen, yiyecek bir şey istiyor rr.usun? Topuz Ne yiyeceh ki?.. Rükneddin Canın r.eyi istiycrsa.. Tcpuz Ben, ne olsa yirim. Burada yidim, doydum bile. Rükneddin Akşîmın için söylüyorum evlâdım. Topuz Akşama da doyarız. Rükneddin Peki, peki... (Anastasyaya:) Etli patates... Makarna... Ayva kompostosu... * Anastasya İyisini bulursam terbiyeli kereviz de yaparım. Hep böyle rae. ze ile olmaz kale! Rükneddin Burada içeceğimiz kadar içeceğiz. Sonra, yataklarımıza çekilip yatacağız. Kalkınca ,iyi bir yemek ister. Vahan Helbet! Nikâh merasimi Kırşehir tüccar'.aruıdan Tahsin Baktır'nı ki7i Neriman Baktır'la Kirşehir vi. lâyeıi maiyet rnemuru Fimel Çeüner'in nikâh merasimi aile dostlan ve yükssk misafirlerimn huzurile Kırşehirde icra edilmiştir. Gencleri tebrik eder, saadetler dileriz. Topuz içeyim be gurban!.. (içer.) Vallahe hoşuma gidii... Bu gazczu için. ce, gülmek istiyim... Şermi Ne duruyorsun? Gül, oyr.a! At da senin. meydan da... Topuz Vahit uzadı. Ben bugün balıhpazarına gitmiyecek miyim ki? Rükneddin Bırak Balıkpazarım artık... Topuz Hep burada mı kalacağım? Rükneddin öyle ya... Fena mı buKoço Hı:k! rası? Şermi Bu kadar şampanyadan sonTopuz Yoh! Fena değil... Amma, ra yemek yiyebilirseniz, bıravo! Balıhpazarında beni ararlar. Ferdane Pekâlâ yemek yeriz ya! Rükneddüı Otur oturduğun yerde... Şermi Görüyorum, sen, bu gece de Kimse aramaz. buralısın. (Arkası var) Ferdane Belli olmaz Mebrure Samî KORAY GÖNÜL CEHENNENİ Talihleri birbirine düğümienmiş nasibsiz varhklarln İç ceherınemini, engin bir duygu ve duyuruş çağlayanile anlatan bu eser, yaşanmîş bir aşk ve bir aile faciasınl bütün aclhğl İle safha sEfha gözlerimizia önüne ser.?..ken. seçkin romanci MEBRURE SAMİ KORAY'm san'at kudretini bir keıe daha abideleştirmektedir. Muharrir, mahkeme dosyalarlna geçmemiş, hiç kimse tsrafiidan bilinmemiş çüte bir cinayetin azablnı taşıyan kahramanmı, aklcl ve heyecanll bir üslubla dile getirmektedir. «GÖNÜL CEHENNEMİ» edebivatlmlzın en üsrün romanlarmdan biridir. 300 SAHİFE E M Z İ K İ 150 KURUŞ T A B E V P I