October 16, 1943 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

İsmail Hakkı Baltacıoğiu ROMAN Yeni çıktı. 2 Kra 20 nci yıl sayı: 6835 umhuri Almanlar Sadeddin Niizhef Ergun TÜRK 82 nci sayl çiktl. İSTANBUL CAĞALOĞLU , •, « Telgraf ve mektub adresi: Cumhtmyet, İstenbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 CUmflflBSİ I 6 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeü 24298 Idare ve Matbaa klsml 2429924290 îli I 943 İKBAL Almanyaya büyük bir hava hücumu Amerikan uçakları Schveinfurt şehrine dün misli görülmemiş bir akın yaptılar Kief ve Nelifopol şiddetll mtılıarebeler taarruza yeç e cok iitirak etti Almanlara göre 150, Müttefiklere göre ise 60 Jayyare döşürülda Londra 15 (B O.W.) Dun Amerikan hava kuvvetlertne mensub uçaztkaleler Thunderbolt avcılan himayesinde olarak Bavyerada bulunan Schwelnfurt şeh rine Mcum etmişlerdir. Verîlen malu mata naaaran hedeflere tam teabeüer kaydedilmlş ve şiddetll mukavemete teBadüf olunmuştur. Avdet eden mürettebat sarann çok mühim oldugunu lfade etaıefctedir. Ahnanlann burarîa bu teud&r sanayiinln muhtac rfdugu bily» ve bilyalı yatâk malzemesinin yannfli lmal (Arkası sahlfe 3, sfltun S *e) Moskova 15 Ca.a.) Sovyet geceyansı tebliği: ZaporCTJe'nin cenubunda taarruzlarına devam eden kıt'alanmız, 8.12 kilotnetre kadar üerliyerek Kuçugunmo da dahll olmak üzere birkaç meskun mahalli ig« gal etmişlerdir. Kıt"alanmız düşmanın mukavemetinl ve karşı taarruzlarını yenerek Melitopol jehrinin sokaklannda çarpışmalara de, vam etmişlerdir. Başka kesimden getirdl. ği takviyeleri muharebeye süren düşman birkaç karşı taarruzda bulunmuşsa da bunların hepsi ağır kayıblarLa geri püs« kürtülmüştür. / Kief'in şimalinde kıt'alarıınız düş^ marun karşı taarruzlannı gerl ataralc köprübaşlarmı genişletmek için harekâ» ta devam etmişler ve mevzilerini düzeltmişlerdir. Düşman insan ve tankça ağır kayıblara uğratılınıştır, Gomel'in cenubunda kıt'alanmız ven. dikleri savaşlar neticesinde mevzilerinl ısteh etmişlerdir. Führerin UTnum! karargâhı İS (TP.)« Alman Başkumandanlığının tebliğidirî Azak denizinm şimalinde ve orta Din yeperde müteaddid kesimlerde düşman şiddetli, fekat netıcesiz taaxruzlarda bu. unmuştur. Zaparoşe köprubaşı kıt'ala^ nmlz tarafından verilen emre tevfikan, mühim tesislerinin imhasmdn sonra tah liye edilmiştir. Dinyeper'de, Pripet munsabmda ve Sessk kesimlerinde mu. kabil taarruzlarımıZ :y] başanlar temin etmiştir. Nehrin batı sahilinde bazı düş man birlikleri bertaraf edilmiş bazısı da dar bir sahaya sıkıştırılmıştır. Kriçew'm garbmda ve bilhasss Smo. lensk'in batısmda dün de Sovyetlerin. kuvvetli yarma teşebbüsleri akamete (Arkası sahife 3. vütan 2 de)) Alman tebliği cephesindtn resimler: Bir Alman makinejitüfek müfrezesi ateş hattında Sovyetlerin hücumunu karşılamağ.ı çalışijor Amerikan bomba uçaklan bir şehri bombardıraan ediyorlar in Parlamentosn Hariciye Encümeni Reisinin dünkü fSzctelerde oknduğıımuz be. yanatı, şark cephesindeki muhtemel po. litika değişmeleri bakunından mühimdir. Sovyet Rnsyaya karşı Iki buçnk yıldu Almanlaıla işbirliği yapnn Finlandiya. nın, neticedcn artık ümidini kestiği için, daha fazla yıpranıp bütiin biitün mah. volmaktansa (zarann neresinden döniHse kârdır) dijerek ayn bir sulh imza. lıjabilmek tnaksadfle gayret harcadığı otedenberi söyleniyordn. Hattâ biı uğurda Fin hükumetinin, Washington'daki elçisi vasıtas'le Birleşik Ametika dev. letlerinden tavassut istediği ve cevab o. larak doğrudan doğruya Sovyet Bnsyaya müraceat etmesi liiznmn Helsinki'ye bildirildiği birkaç defalar yazümıştı. O zamandanberi aylar geetiği halde Fin hükufflcti tarafmdan bugiine kadar böyle bir teşebbüse girisılmiş değildir. Bunurila berabeı şark cephesindeki du. ınra, hiç de emniyet verici bir dunıma benzemiyor. Fin llTİciye Encümeni Reisinin Raze. teleıde çikan demeci şark cephesindeki son askeri geüşmelere karşı Helsinki'de artık yeni bir takım polttika tedbirleri diisünüliîicsine lüzum görüldüğünü beilj ed'vor. Finler, vakıî Altnany» 11e jaul'Vnn silâh arkadaslığından menu ııu"dur'ar. Fakat bundan böyle Vendi baslarımn caresine kendileri bakmak 7omnda kaldıklanna hükmetnıis gibi. dirler. Hariciye Encümeni Reisinin bu husus+aki sözleri gayet açıktır: « Bfz. yaptığı bütün yardımlardan dn'avı A'm'nyaya tesekkür ederi'. Fa. kat kendi emniyetimizj ve kendi n.en. Finlandiya CENUB ITALYADA sulh Müttefikîer, Alman istiyecekmi? hatîarının gerisine Askeri vaziyet bir çıkarma yaptılar Şark cephesindeki son vaziyeti gosterir harita Kief'te ikinci bir Stalingrad olur mu? H. Emir Erkiîet Tazan: Emekli CeneıiaT~=: Campobasso şehri zaptediidi, Volturnonun şimaîmde ileri harekât devam ediyor Yüksek Teknik Okuhı İtalyan sahillerine çlkarıian Müttefiklere aid ağır tanklar (Telgraflar % finefi sahifemizJedfr) Teşkilâtta mühim değişiklik yapıldı NADİR NADİ ' (Arkası sahife 3. sütun 4 le) f Yeni İspanya ve Rontanya elçileri Ankara 15 (Telefonla) İstanbul Teknik okulunun teşkilâtı değıştirilmiş, bu okulun mühendis kısmı bir yüksek meslek okulu haline eetirüraiş ve dola. yısile talebe kavıd ve kabul şartları da değlşnuştir. Bundan bövle Teknik ckulu fen merauru klsmına Erkek San'at ensAnkara 15 (Telcfonla) Memurlara verilecek ikranıiye hakkındaki karar titülerile, Yapı Usta okullan mezunları; name dün Vekiller Heyetinde görüşülmüstür. Vekiller Heyetinin tesbil ettiği nrühendis kısmma san'at ensütülerinin tarihe göre ikramiyeler birinciteşriııiu yirminci günü dağıtılacaktır. Bu hususta ıre yapı usta okullarımn son smıflannda îçılan hazırllk .şubeleri mezun'an alına. vilâjeüere emir verilmek üseredir. caklardır. Orta okul mezunlarmm da Filvaki Balkanlar kaynıyor, Bnlgarlar Teknik okula ahnmalannı temin etmek düşünöyor, Romenlerle Macarlar fena a(Arkası sahife 3, sütun 6 da) klbetten korkuyor ve Finler, şereflerini Ikramiyefer bu ayın ysrmisinde veriliyor Ne umumi askeri, ne de siyasî vaıiyct kaybetmeden ve zillete düşmeden işin Almanya içln ryi dc&ıldir. Kral ve Ma. içinden sıyrılmağı istiyorlar. Bnnlar dareşal Badoglionun İtaiyayı Müttefiklere yandıkları daun kırılmakta ve üzerine teslim ettikten sonra, onların tarafına g*r bastıklan yerin çökmekte olduğunn gömeltri çibi nihayet eski müttefiğine harb ren bir adam gibi kendilerini artık cmilân etmeleri beklenebilirdi. Çünku bu niyetsizlikte hissediyorlar. harb ilânı için elbet bahaneler bultınaO halde Alman Fropaganda Nazırı Dr. bılecek ve sonra onlar ancak Almanyaya Gubbels'in umumi askerî ve siyasî duharb ilân etmekle Muttefiklerin İtalyaya ruma bakarak harbin yeni bir safhaya tertıb edecekleri ağır ceıalan hafifletgirdiğini ve her memleketin kendi îmmek imkânlarını elde edebilecekleıdi. kânlarını hesaba başladıgını soylemesi Fakat ne olsa, Badoglio'nun siyaseti İvaziyete uygundur. Şu kadar var ki harb talyayı harabiyetten harabiyete ve zilAvrupada bugün değil, daha geçen yıl letten zillete düşnrmektedir. O derecede Stalingrad, şimal Kafkasya ve Elaleki Badoglio İtalyası bütün ihanetlerine meyn mağlubiyetleri sırasında Mihver rağruen ne Müttefikîer arasında bir yer aleyhine dSnmege başlamış ve bu yıl O Berlin 15 (TP.) Ouma günü öglealabiliyor, ne de hiç olmazsa 400,000 1~ rel ve Bielgorod savaslaruıın kaybolması, den evvel Lizbondaki Almari orta elçisi talyan esirlni kurtarmış bulunuyor. O İtalyanın Tunus üzerinden istilâya n | tarafından Portekiz hükumetlne verüen aadece bir esir gibi hizmet etmek ve e . ramasının neticesi olarak Mussolini'nin protesto notasmda Portekiz hükumetifendüerinin atiletini beklemek zorundafaşist partisile birlikte düşürülmesi ve nin, Asor adalannın tnglllzler tarafındır. nihayet İtalyanın Kral ve Badoglio ta dan işgalinden sonra da Portekizin taFortekiz hükumetinin durup duruD rafmdan tarihte misli görülmiyen bir rafsız vaziyette olduğu haüfcmda Porte^ ancak bugün Asor adalannın deniz ve İhanet darbesile düşmana teslim edil kiz hükumeti taralından yapılan iddiaya hava üssü olarak Ingiltere tarafından işmesi üzerine kat'î bir safhaya girmiştir. karşı Alman hükumetlnin ihtirazl kayıdl gral ediimelerine musaade etmesi onnn Bunnn içindir ki, Gobbels'in dedigi gibi dermeyan ettiği tebarüz ettinhnektedir, Almanyadan yana artık hiç bir korkusu muharib veya tarafsız her memleket Alman notasmda, PorteTdzln tngiliz tazkalmadığinı, yani Portekiz hükumetinin şimdi kendi variyet ve imkânlarile be yüana tabi olarak hareket ettlgi de ifftda Almanyanın galib gelmek ihtimalini ar. raber atisini düşünmek vaziyetindedlr. olunmaktadır. Notada, bundan maada tık hiç diişünmedigini gosterir. Ayni zaAlman Propaganda Nazın, Almanya Portekizln bu tazyika tâbi olmakla tarafmanda İspanyanın dogn cephesindeki gönüllü tiimeni geri çekmek istemesi \e (Arkan sahife 3, Bfttnn 4 te)" (Arkası sahife 3. sütun 5 te) daha kafî ve sikı bir tarafsızlık takib elmek karannda oiması hep harbin Almanya aleyhlnde kafî bir safhaya girdigi hakkındaki genet görüşlerin bilhas9a Ros galebe ve ilerlemelerile kat'ilesip mnmnileşmekte olraalanndan ileri gclir. Âlmanya Portekizi protesto etti Asor adalarında İngilizlere üs verilmekle Portekizin bitaraflığını ihlâl ettiği söyleniyor J Çinde feyezanlar, Hindistanda kolera Honan eyaletinde 60 bin ev yıkıldı. 200 bin kisi öldü. Bengaîe bölgesinde kolera çok büyük tahribat yapıyor Şanghay 15 (T P ) Çungking hükumeti sdzcüsü Şangtaofan dün akşam adyoda verdıği bır haberde^ Sarı neh rin taşması ile Honan eyaletinde 60,000 vin yıkılmış ve 200,000 Çinllnin olmuş ılduğunu biidırmiştir. Bundan n^aada, sozcü, cenub eyaletlerinden biri olan Kwantung eyaletinde büyük bir açlığın hüküm sürdüğünü ve her gün binlerce kiştnln öldüğtoü, münakalât zorluklann dan dolayı bu eyalete yardım eklplerinin ve gıda maddelerinin gönderilmesiin kabil olmadığını. fakat hükumetin elinden gelen her şeyi yaptiğını beyan Hindistanda müth'ş kolera salgını Kalküta 15 (a.a) Son 15 gün zarfmda Nymensingh şehrinde ve civar böL gelerinde koleradan 300 kişi ölmüştür. Gazeteler şunlarl yazmaktadırlar: Bir. çok aileler bütün efradile yok olmuştur ve bır çok bölgelerin bütün halkı helâk obnuştur, Ispanyanın ve Romanyanm yeni Türkiye eiçilerinm, evvelki gün, Ankarada Cnmlvur Reisimize itimadnamelerini takdim ettiklerini bildinmiştik. Yukarıdaki resimlerde, Solda yeni Romanya sefirinin ve sağda Ispariyanıriinin itimadnamelerini vermek üzere Onkava kö?kirne fçirişleT» göriilüyor. BaşvekiHmiz tspanya elçisirri kabul etti Ankara 15 (a.a.) Başvekil Şiikrü Saracoglu, hükumetimiz nezdine tayin edilen Ispanya elçisi ekselâns Jose Rojas Morew Kont de Casa Rojas'ı bugün saat 11,30 da Başvekâlette kabul etmigtir. . Bengale eyaletinde ölenler Tokyo 15 (TP.) Bengale eyaietinln Bogra şehrinde koleradan bir hafta zarfında 250 kişi ölmüştür. Kalkütada ge. çen hafta 82, bu hafta 97 ölüm vak'ası kaydedılmiştip. itmiştlr, Devlet memurlarına verilecek bir aylık ikramiye haberlerini okuyan bir hususî müessese memunmun resmidir!...