2 Şubat 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r ÂY ALTINDA FAHRİ ZEKİ ÖNAL Insanlık uğruna askım çığnhen bir kocanın hazin romamdır. Temiz ve akıcı bir dıl, gu7el buluş ve tahlıllerle sonuna kadar heyecanla sürüklıyen bir eser. Okuyuculara sorunuz. Fıatı 1 Lira. 2 I İnCİ u m h u r iyet İSTANBUL CAĞALOĞLU .* 7347 Teieraf ve mektub adresl: Cunhurlvet, tstanbul Post* irurusu: tstanbul No 248 Telefon: Basmuhamr: 22366. Tahir hevetl: 24298 tdare ve Matbaa klsml: 2429924290 r Limon, Şipr, Revdor, Fujer, Yasemia. Menekşe, İlkbahar, Şeblfby, Kadınteni ve GÇZEN'IN KOLONYALARI ılarak da satıhr ve is kabul edilır. IESİ Bü\ ükpostane Cııma 2 Şubat 1945 No. 5. Tcl: 22124. Top Sesleri Berlinden Duyuluyor Kızılorduy Alman Başkendine 60 Kilometre mesafeye geldi ve diğer bazı Alman şehirlerinde karışıkhklar çıktığı bildiriliyor » ^ ^ » • ^ • ^ Garb kültürünün yarınki geüsmeleri ve biz anzimattan Cumhuriyete kadar geçen j ü z jirmi bes vıl içinde garb memleketlerine okumağa gonderdigimiz oğıenci »a\ısının bir tek Cumhurijet jılında Avrııpada bulunan Turk oğrencilcrinden fa^la olduğunu sanrnıjorıım. Garba doğru bir pencere açtığım ileri surerek goklere çıkardığımız Gülhane (HattıHumayun) u. hakikatte kıicucük bir d^likten baska bir şe>e benzotilemezdi. Bu dclikten. ne de olsa, bir ısık sızıjordu, ama ytırda serpilcn a\dınlık niha>ct bir delikten sızabilecek kadannı geçemhordj. Sovyetler Berlin istikametinde Oder nehrine vardılar Danzig ve Stettin şehirleri boşaltılıyor, Berliıtin doğnkısmındaki binalara dinamitler yerleştirilmiş Sovyet pijadesinin dusman topraklarında ilerleyişi T Karakışm yurdda yaptığı zararlar Ege bolgesinde nehirler tastı, demiryoîu münakalâtı kesildi Izmirle telefon ve telgraf muhaberesi yapılamıyor, şehirde 50 santim kar var Ankara 1 (a a ) Bize verilen malumata göre 301945 tcrıhınde Izmir mıntakasına yoğan şıddgtrtyağmurlardgTT vc esen lodos ru7gârın:n dağlarda erittıği karlarm husule getiıdıgı sulardan Gedız ve Buyük Kücuk Meı.deres nehirlerı tasarak Bandırma hattında Akhisar Mahl=a; IzmTfV AFvon" hattında Sa'.ihlı Manisa ve Aydın hrttmda Izmir Sel Arlası sahije 3, S'd 5 te Torıı şehri düşttt Mesrutijet bu dcliği biraz genisle'.ti. Onu sahiden bir pencere haline şetHp modern kultürun bol bol jurda akma>ını sağlıyan Cumhuri>et olmııştur. Eski rejimlerîn kaplumbağa \ürüvü"îunü çeıide lııraktığımızdanberi bir \andan jurddn musbet bilgi metodunu hutün «artlaıile birlikte yajarken, bir \andan da mulehas^ıs jetişlirmek amaffle 1i«r jnfrMn" Jerce genci garb memieketlerinde okulvjoruz. Garb dhince >alnız Fıaniajı anlıyan Tanzimatın dar gorüsünden de kıırhllmımızdur. Fransa ile aramı/Hoki tarihsei kültür >akınlığına hic bir zarar \ermemek sartüe. bugun Türk cocnVları. yeni çağm ileri medeniyetini tcmMİ rden her memlekette yetisebilmek imİjânlarına kavu«mustur. Bu çocıık'ar. grup grup jıırda dondukce kendilorini lıeklijen va7İfelerin ba^ına kosmnUta jerlerine daha bımik sa>ıda baskalan gonderilmektcdir. Kısa zamanda laınamlamak zorunda hıılıınduğumıız ekcil»leıimi T çoktur. Toplu kiıltür seihem'm dt:rmadan \iikseltirken ihtısas unsm'.iruni'i da çoğaltmak. jıırd ha>ındırlığım her bakımdan basarmak gerektiğini bilijoruz. Alman hükumeti taşınıyor Avusturya hududunda, Bavyera dağlarında bir yer seçilmîş Berlin şehrindcn bir goruıuı? Moskova 1 (Radyo) Su\jet teblıği Doğu Pıusyıda taarruz muharebeleıine devam eden ordularımız Veerour^ şehrile dığer 50 meskun yer almışlardır. Bunlarm içinde Konigsberg'ın 17 kilometre şımal bati'indr bulunan bir meskun yer de vardır. Ikincı Beyaz Rusya cephesi ordularımız Torum (Torn) şehrinde çevr 'ı bulunan du5manın mukavemetmi kırarak Almarlırın Vistül ııehrinde ku'A'e'li bir müdafaa noktası bulunan şehirle 'salpsini zaptetmişlerdir. Şnaydemul'un şımal ve şiraal batısinda taarruzlarına devam eden ordularımız Rosseburg şehrıni a!mı<;lar ve du=iıam Şnavdemul'Un içmde çe\ırmışlerdır. Oder uzerindekı Frankfurtun şımal doğu ve doğusunda taarruz eden ordularımız Şierin şehıinı almışlar % e Brandeburg eyaletınde diğer 100 mes»chife 3, Sü 2 de Londra 1 fa a.) Reuterln Zünch'te bulunan hıısusî mııhabırl bıldirjor: Buradakı salâh:\etli makam'.ar tarafından bıldınldığme gore, Berlinde bulunan îs\içre elçıllğl Alman hukumetının Munıch'e nakledıldığme daır haberdar edılmenıiştır. Is*'içre elçıligi, bundan dolayı şehlr Ruslar tarafmdan işgal edılmiş olsa dahi Berlinde kalacaktır. Beılmdekı tarafsiz muşahidlerin kanaa'lerine gore .Alman hükumeti Avust u n a lıududıında Bavyera dağlarmda Hıtler ın bir karargâhı olan Aborsalzbeıg e çekilecektir. Arkası sahije 3, Sl. 2 dc Uçler toplantısı Almanya hakkında bir demeç çıkarılacak Konferansın toplantı halinde bulunduğu iddiaları devam ediyor Bu harbden sonra biitün dünyada bir yamcılık ga^rcti goıulecektir. Yıkılan jerler o kadar genis bozulan duzenler o kadar derindir ki. atesli bir calısma jarısını go?e alnınan milletler. Avrııpa milletler ailc s i orta^ında. taıilıin r'mi ka\detmediei hir gerileme ra^ı gostereceklevlir. Bu ^apıcılık. bu yeniden KurıırııH'fc Müttefikler ilerledikçe jarrıııın carb medephetine ve ga'b külAlman mukavemetinin türııne nasıl bir çeli'sme istikameti \erece^'ini siındiden Iıileme\İ7. Yalntz *uarttığı görülüyor nu tabmin edebiliri7 ki bilgide vc toknikte ve bunların ckonomik k'Jrrlu,unLon'lra 1 ' a a ) Siegfrıed hattnda da hımık deçisiküMer olacak. bir çok 'ııjharebcler başlamak üzeredır. Marealanlarda ha\rete değer deği>ikliklerle c al Montgomery nın sdzcüsune atfodılen kaıMİaşılacaklır. Batı Almanya savaş yüzünde Alman tarını büerrezsek her halde 2530 t ü haberlerde Alrr.anların bu hattı tarketYarınki dünjayı kııcaklıyacak olan yeti'ilerine dair bir emare yoktur. Bı'âni sartlar bİ7İ suphe^iz uykuda !>uhıu taarruz teşebbüsleri tamamüe sonmıış men olmalan ımkân ve ihtmali vardır. tür. Aachen şimalinde ve Arden'îerde Batı yuzde Almanlarm 74 tumenleri kis Almanların burada azimli bir s'iretyacaktır. Go7lerimİ7İ earba ce\irdı";iTiİ7te tııtıınmağa karar vermiş oldukları denberi bic bir zaman bugüııkü kr>(Hr olduğu gıbi şimdi Alsas bolgesinde dahi olduğuna ve Müttefiklerin buradaxı tüzanedilmektedır. Donğuda vukuu melujanık olmaHıçimızı söjiemekte bakh tesebbus tamamile Müttefiklerin elin men sayılarının bundan pek fazla oldedır. Almanlar butün batı cephesin madığına göre Almanlar, Siegfrıed huz paniğin batıda bir tesir yapacığı >17. Bununla beraoer. kendimizi nekadaı umid edil.Tiemektedir. Müttefikler, ılk fa7İa ujanık dujar'iak duvaiım, icinde den ha\li kuvvetleri öoğuya taşımağa mustahkem hattma guvenerek yukarıda Arkası sahije 3. Sü. 3 te naşlamış gorunüyorlar. Banların mık Arkast sahije 3, S'i. 5 te ya^adığımız diinya «artları ortasında çene de az bulmak zorunda oldıığııırıU7U bili.ı oruz. A\mpa medeniyetinin temellerini sarsan su altı jıllık ka^ırga, bugünedek bize gdz kırptırmadı. Bugünden sonra karşılasacağımız yeni dünya sartları önünde kendimizi kovuverccek değiliz. Her zamindan daha dikUatli. her zamandan daha kıpırdamaz hakıslarla ileriye doğru jIUüj eceğiz. Yumu^ak silteler üzerinde j a n gelip rahat etnıek devri artık geçmi^tir. Ve biz Ataturk çocukları. jurd uğrunda didinmenin yüreğimize ver 'iği gercek ferahhğı hiçbir siltenin beyaz pamuklarile Ueyişemijecek kadaryakından tatnuşızdır. Asherı vaztyet Almanyada yapılacak en büyük savaşa doğru Yazan: Emekü General H. Emir Erkilel Siegfried'de muharebeler başlamak üzere Sofyadaki muhakeme dün bitti, karar vcrildi Londra 1 ta a ) Butun dünyada Churchıll, Roose\elt ve S'alın'in buluşmak uzere oldukları rnayetlerı dolaşıyor. Bazılarma gore, üç şef daha şımdiden masa başına oturmuşlardır. Bunun Doktur Lutfi Kırdar açış nutkunu so^Iujor boyle olup olmadığını vakti gelince oğreneceğız. Muhakkak olan nokta şudur kl, üç muzaffer de\let şeflerinln buluşmalan ancak tarlhln en muhim anına rasiıyabihrdl. Sarsılmiş nazilık binasma son darbeler indırılmektedır. Hitler şasırmış ve yorulmuş Alman milletinin kulağına yan «:kâjet ve yarı infial dolu sozlerinl bağırabılir. Ancak Churchill, Roosevelt ve stalin yılmz iş ve essri sozönunde bulabilır ve hesaba katabilırler. Ankara 1 (R G ) Üçler konferansının toplantı halmde bulunduğu yolunda Istanbul Beledive^inin, Ataturk Buî karar vermis olmilarının sebebini :7ah ileri surulen ihtimaller uzerinde dunılmaya de\am edılmektedır. Son gunlerdo varı üzerınde Gazanferağa medre^es'nde etmiştir. d.plomatların Italyadan geçerelc tesis ettiği Şehir müzesi dün Ş?hir MecBmanın muhtelif odaları Istanbu ıın \ar.i lisi azalarile Vıîâyet ve Belediye mua muhtelıf devırler ni gosteren eserlerle meçhul bir sernte gittikleri hatırlatıldı Arkası sahije 3, Sü. 6 da vin ve mıidürlerinden, Eazetec^erd^n ve | Arkaiı sahije i Sü. 6 da büyük bir halk kalabalığınm lıuzunie açılmı^tır. Bu münasebetle bir nutuk söv'nen Valı ve Beledıve Reisi Doktor Luta Kırdar medreser.in kurucusu, Ikinci SeKmin Babüssaade ağası Gazanfer A'^Jdai ve medresenin tarihinden bahsetmis, ve bu Şehir müzesini ileride yapılaci'î olpn Beledıve bina=ı civarmda te c is etTio^e Vali, güzel bir nutukla Belediyenin hazırladığı müzenin küşad resmini yaptı Sehir müzesi açıldı Kendi kendimizi tenkid: Kitabcı ve muharrir Bizim Babıâlinin çok eski bir derdi , dir: Milellif i'eya miıtercim ald'ğı pa , ranın, kitabcı da kaza^d'ğı. parantn ' azlığtndan şıhâyet eder dururlar. Fakat şu nokta unutviuyor: Bab'nli bir piyasadır; işe göre, değere gb're ve ister istemez bunlarm mıhenk tası addettiği altş ferije göre öcr.?t tedıye eder. Nitekim bazı müellifler neşriyat hayatırmzda şımdiye kada' çörmedıkleri büyük paralar alabıliynrlar; bazı kitabcıların da buna göre jaz'a para kazandıklart saklanacak bir şey değildır. Bununla ijtihar edelim. D*ğerlerine, yani «aî parn> dan şikâyetçi olanlara gehnce, bvnlır o kadar çok ki, kendi çokluhlart, gavet tabiî olarak, pii/ıi.'ayı dıı?iirdii ve düşnrnyor. Biitün o iriVı ujakh, şa'rler, mvel/ıfler, yanm. yamalak guya btîdiîîeri dılden, sazüm ona eser çev'rcn vıutercimler.... Bize kahrsa bunlara keske hiç vara verümese de ortadan çekittp gitseler, re bb'ylece «turu» lar yan\~<da fycs* lar yanmasa. Memlekfit irjanına en büynk hiznıetleri gahba ancak bbyle doknnarak. * * 3 Kral Naibi, 2 Başvekil, 17 nazır, 66 mebus ölüm cezasma çarpıldılar, malları da alınacak NADİR NADt r Y A R I Büyük reıtkli haritatıtız Almanya, Avrupa ve işgal edilen Alman tcnrakları Sofya 1 ( a a ) Halk mahkemeleri, Bulgar mılli felâketlerinin müsebbibleri davasında bugun şu kararları verrmştir: Olum cezası ile bütun mallarının musaderesi cezasına çarpılanlar şunlardır: 3 naıp: K>TÜ, Filov ve Mihov. Başvekil Bogılov, Bagrianov. Aralarmda Gabrovski. General Daskalof ve profesor Stançef bulunan 17 nazır. Mu^avirlerden Zevos, Pomenov, Hançıev, Postev, Ruev. Joçev ve Druçev. Muebbed ağır hizmet ve butun mallaımın musaderesi cezasma çarpılan'ar: Başvekil: Moraviev. Nazır: Arna\iıdov, Rufev ve Vergimunev. Mü^avir: Morfof ve Balan. 15 sene ağır hizmet ve bütün mallarının musaderesi cezasma çarpılanlar: Olum Mihov cezasına Arkası sahtfe 3. Sü. 3 te çarplan Filov üç Kral Naıbi Prens Kyril Istanbula biraz kar yağdı!..