February 6, 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r En yeni modeller. patronlar. desenler ve en güzel kadınhk yazılarile yegâne aile dergisi. Çıkaran : ÜLKÜ KİTAB YURDU ; 21 inc: yı! Sayı: 7351 umhuriyet İSTANBUL CAĞALOGLU Teleraf ve mektub adresl: Cumhurlyet, îstanbul Post» kutusu: İstaâbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyetl: 24298 tdare ve Matbaa klsral: 2429924290 ESAD MAHMUD KARAKURD SOKÂKTAN GELEN KADIN Fiatı Salı 6 Subat 1945 İNKILÂB KİT Silezyada büyük bir Rus taarruzu başladı Kongre dün Anadolnda troıı a'ıa Bakanlığına bağlı Elektrik İşleri Etiid İdare«i tarafından yeni ve hayırlı bir proje hazırlandıöını memnunlukla öğreniyoruz. Bu projeye göre Haydaroa^aAnkara Sams'.ın arasındaki uzunluğu 1400 kilometreyi bulan demiryolu iızcrinde elektrik enerjisile tren yürütmek mümkün olacaktır. Sakarya kıyılarında Çağlayıkta ve Çatalağzında kurulacak hydroelektrik santralleri bu hattı besliyecek bir kudret taşıyacaklardır Mütehassıslar. elcktrikli lokomoti lerle buharlı lokomotifler arasında başhca şu farklara rMkkatimizi çekiyorlar: . 1 Elcktrikli lokomotiflerle daha imın katarlar kurmak ve böylec; daha çok eşya ve insan taşımak kabildir. 2 Elektvikli trcnlerin ortalama hızı. buharla işliyenlere nazaran yükscktir 3 İniş ve vokıışlarda süıat ak?amaları elektrikli (renlerde daha azdır. 4 İstasyonlarda durur ve kalkarken buharlı trenler vakit kaybettiği halde. hınnı doğnıca şantralden alan elektrikli trenlcrde bu gecikme bahis mevzıııı öeğildir. 5 Yokıış aşa?ı inişlerde. elektrikli lokomotifler. enerji biriktirmek ve bö> lece kuvvet tasarruf etmek |mkânına maliktirler. Halhuki buharh lokomoiifler. boşu boçuna kı;mür yakmı? >lurlar. 6 Buharlı lokomotiflere kıvasln elektrikli lokonıotiflerin bakımı daha kolaydır. 7 Elektrikli lokomntif. daha büyük bir çekici kudret taşıdığmdan lokomotif ve personel tasarrufuna yol açar. Mütebassısların ileri sürdüğü bu nnktalara dikkat ettiğiıniz zaman, yeni projede, yurd hesabına çok kıymetli ekonomik kazanc imkânları görmemeğe iinkân yoktur. Az vasıta ile geniş iş harmi ve <=ürat, bu ekommik kazancların üç be« kelimeye sığdınlmış formülleridir. f V ' Berline doğru ilerliyen Kızılordu Toplantıya 3 bakan, birçok prof esörler, bütün sıtma kuvvetleri de Oder'e vardılar mücadele reisleri ve müfettisleri istirak ettiler Zukov ordusu Berlinden yalnız 50 Km. mesafede Sovyetler Doğo Prusyada Königsberg şehrine de girmek üzere bulumıyorlar Moskova 5 <R.) Sovyet tebiiği: 5 şiıbat günü üçüncü Beyaz Rusya cephesi orularımız Königsberg'in kuzey batısında Samland yarımadasını düşmandan temizlemcğe devam etmişler ve Dazı meskun yerleri almışlardır. Alman toprağmda taarruzlanna devan. eden birinci Beyaz Rusya cephesi ordularımız, düşmanın mukavemetini kırmışlar ve Kü.strin şehrinin şimalinde olduğu gibi bu şehirle FrankfurtAmOder arasmia bir çok noktalarda Ode' nehrine varmışlardır. Odef üzeflnde 100 den fazla şehir ve meskun yer almmıştır. Bunlar arasında Zellin. Neumühl ve Göritz şehirleri de • vardır. Ankara 5 (Telefonla) Sıtma kon» gresi bugün saat 15 te açılmıştır. Topiantıda Sıhhat ve îçtimaî Yardım Ba« kanı doktor Sadi Konuk, Nafıa Bakanı Sırrı Day, Ziraat Bakam Şevket Raşid Hatiboğlundan başka profesör Âkil muhtar Özden, Universite Rektörü Profesör Tevfik Sağlam, profesörlerdea Muhiddin Erol, doktor Sedad Tavat,, Millî Müdafaa Bakanlığı sıhhiye dairesi] reisi General Abdülkadir Nuyan, GülÎ hane askerî tatblkat okulu profesör^J leri, bütün memleketin sıtma mücadele reisleri ve müfettisleri hazır bulunmuşlardır. Arkan sahije 3, Sil 6 da saat 15 te Ankarada toplandı Silezya ve Prusya Polonyanın muvakkal hükumeti buralarda yerleşmeye hazırlanıyor Sıtma kongresine iştirak eden üç bakan Ziraat Bakanı ŞevSıhhat Bakanı Sadi Konuk ket Raşid Hatiboğlu Nafıa Bakanı Sırrı Day Poznan'da çevriıi bulunan düşmanın imhasına devam olunmuş ve bir si'.âh Oder cephesinin. Bcrlinin doe;usııııa diisen kısnıında fabrikası ele geçirildünkü vaziyeti gostcrir kroki miştir. Bu silâh fabrikasinda 2500 makinelitüfek ve diğer devam olunmuş ve 16 ev bloku zaptolunmuştur. bazı silâhlar iğtinam olunmuştur. Budapeştede şehrin batı kısmında Ankara 5 (R.) Londra radyosu AlGeçenlerde yazdığım bir yazıda Ana çevri'.i bulunan düşmanın imhasına Arkosı sahife 3, Sü 2 de dolumuzun muhtelif yerlerine kurulacak elektrik yapıcı barajlardan yurd ekonomisinin. yurd endüstrisinin. hattâ yurd ziraatinin ne geniş faydalar elde edeceğini belirtmeğe çalışmıştım. Bu büvük çaplı teşebbüs tatbik alanına konduktan sonra demiryolu tasıtlarında başçcisterecek olan yııkarıki gelişmeler, elektrik enerjisinin yurda temiıı edeceği hesa^ız ka^anclaıdan ancak bir kısmını açığn vuruyor. Her alanda başgösterecek temizlik. kolaylık. şürat ve tasarruf imkânları memlekette bir zihniyet devrıni yaratacak kadar tesirli ve yaygm olacaktır. Varşova 5 f a.a) Lublindeki Pclonya hükumeti başkanı Bierut'jn bildirdi.üine göre. Polonya, Silezya iie doeu Prusyanın sivil idaresini ıierhal ele alacaktır. M. Bienıt sözlerine şunları eklemiştir: « Londradaki Poîpnya hükumetile Varşova hükumetini pe bugün. ne de gefeceVte ijiıbiıing' •'JwkkışWrattOf'" Kîçcnr anlnşma zenıini yoktur» Londra 5 fa.a.) Londraya gelen haberlere göre, Çckoslovakyanm I.ublin hükumetini tanıması üzerine Yuşoslavya, Rumanya ve Bul.jaristanın da bu hükumeti tanıyacakları tahmin edilLondra 5 (a.a.t Türk havaoı'ıS hemektedir. yeti başkanı Şükra Koçak ve Türktye Bir uçak motör fabrikası kuracağız «Ulus» tan Sovyet radyosuna bir cevab «Muhabirler kışkırtmalara değil, daha iyi anlaşmalara yol açma fırsatı aramalıdırlar» Ankara 5 fHusus!) Bugünkü TJlus reftkımıada Falih Rıfkı Atay «Bir açıklama> başlığile ve Sovyet radyosuTîim 2 şubat tarlhll yajitjıındarı bah« seden bir yazısında diyor ki: «Fakat öyle göriinüyor ki. Anlcaradan Moskova radyosunun türkçe sözcüsüns haberler yollıyan her kim ise bu zat ya okuduğımu anlamamakta veyahud an Arkası sahife 3. Sü. 5 te Londradaki havacılık heyeti ,, başkanımızın anlattıkları Heyet, müttefik İngilterenin başkendinde yaptığı temaslardan çok memnun kaldı İngiltereye bir Türk ticaret heyeti gidiyor Heyefe Hariciye Umumî Kâtibi baskanhk edecek nin Londra büyük elçisi Rıışen Eşref Ünaydın dün öğle yemeğine M'.s'.r maslahntşüzarı Hüsey:1! Saide^avetli bulunuyorlardı. Türk havacılık heyeti İneiliz sivi; havacılık bakanlığı şahsiyetlerile bir çok dcfalar görü^müşlorse de bu göraşmelerde neler konu?'.ı!duğıınu açıVvlamak, harbin doğurduğu güvenlik sebeblerınden ötürü yasaktır. De Gaulle'ün dün geceki nutku «Fransasız Üçler Konferansı biraz hayret doğuracak» Fransızlar, Almanya ile Fransa arasında tampon bir devlet istîyorlar ParU 5 (R.) General De Gaulle bugün Paris radyosunda bir nutuk söylemiştir. Bu harbde ve önümüzdeki svlh devrinde Fransanın rolünden ve hakkından bahseden De Gaulle, Fransanm Arkan sahije 3, Sü. 2 de • Alman sözcüsüne göre Japonya fena durumda! Şükrü Koçağm beyanatı Londra 5 (a.a.) Anadolu Ajansınn özel muhabiri bildiriyor: Tür't Hava Kurumu Başkanı Şükrü Koçak burada şu beyanatta bulunmuştur: t Chica.eo konftransı esnasmdı Amerikan hava sanayii üzerinde oldukça faydalı tetkik'er yaptım. Müttefik'erimız Arkası sahije 3. Sü. 3 te Bıınunla beraber Elektrik işleri Etiid İd?resini ve Bayındırlık Bakanlığımızı yurd hesabına en ziyade düşündi'ren noktayı ckonomik temellerde aramalıyi7. Bu incelemeler, bu tasarılar katiyyen teknik bir fantezi dencmesi sanılmamalıdır. Herşeyden önce bir kömür memleketi olan Türkiyede. unutmıyahm ki, bir kısım halk hâlâ ierek yakmak, yahııd ormanlarınuzdaıı gelişigiizel ağac kesınek zorunda kalıyor. Yeni yeni eelişme imkânları arıycn endüstrimiz ise köm'ire her zamandan fazla mnhtacdır. Oünden giine artan cnerji ihtiyacını yalnız kömürle karşılamak istersek. ziraatimiz için çok lüzumhı olan siiiik maddeleri köylü yakmakta devam ederek. milli servetimizin başlıca temellerinden Hri o'an ormanlarımızı kurtnrmak belki de imkânsızlaşacaktır. Her ne olursa olsî'i. bu sartlar böylece sürüp gittiçi takdiHe. Türk halkına bol ve uruz kömür temin ohmamıyacak. ayrıca ıril'î endi'strînıizin yarınki gelişimini F^lamak da daha güç bir hale şelecekt)r Bir tabiat kuvveti olan Anadolu sularının bir rîisipHn altına ahnarak, şimdîye kadar bcşuboşuna akıp giden bu enorii kaynsSındaıi yurd menfaatine faydalî hizmetler elde edilmesi. Cumhuriyet rejiırinin h"vjjk ve hayırlı başanlarmdan tiri olacaktır. Amerikalılar Japonyaya karşı jçatı bomba ve füze gibi yeni silâhlarla muazzam bir mücadele hazırhyorlar Şükrü Koçak'ın Amerikada alınmış bir resmi VVashington 5 (a a.) Luzon adası «geleceğim» diyen güney batı Pasifik yapılan çıkarmadan tam 26 günkahramanı General Mac Arthur böylenra Amerikan kıt'aları Manilla'ya ce, vadini yerine getirmiştir. girmişlerdir. Bu kuvvetler karaya çıkManilla'ya ilk giren kıt'a birinci motıkları noktadan itibare» 184 kilomet törlü süvari tümeni olmuştur. Bu kıtre y°l almışlardır. Üç sene bir ay ve alar Manilla'ya bir çevirme bareketile iki ^lin evvel Manilla'yı terkederken Arİcast sahife 3, Sü. 6 da na Köylüyü kalkmdırmak Hükumet. Toprak Kanunu tasarısından sonra birçok tasarılar daha hazırlıyor ilhamlar : Siegfried hattının ikinci müdafaa cemberi de delindi Birinci Amerikan ordusu şimdi üçüncü müdafaa çemberi önüne geldi NADİR NADİ Amerikadan İskenderuna gelen mallar Ankara 5 fTelefonia) Buraya gelen "naberiere göre Iskenderuna 62 ton çivid, 8 ton bo.va, 9 ton kimyevi rnadde, 107 ton çııval ve kanaviçe, 48 ton gazete kâğıdı, 11 ton arnık, 49 ton mantar, 40 ton iKürekkeb, 7 ton matbaa mürekkebi. 48 ton parafin, 48 ton elektrik motör ve makinesi 49 ton bakır levha, 56 ton sod kostik. 30 ton analin boya. 45 ton soda. 55 ton sodyom, 38 ton banyo ye tuvalet malzemesi Batıda, bir Belçika şehrinde mııkavemet eden Almanlara karşı alev saçan Amerikan tankları faaliyette Telgrajlar 3 iincü cohi/ede Ankara 5 (Telefonlal Toprak kanunu tasarısını görüşmekte olan mııvakKütübhanemden kat encümen ta=arısının umumî lıcyeü üzerindeki tetkiklarini bitirmiş ve buj.iin saat 13 te tekrar toplanarak kanun maddeleri üzerinde konuşmalara başlamışt'r. Encümen tasarısmın ana konusu üzerinI Hariciye Umumî Kâtibi Cevad Açıkalm deki incelemeleri sırasında esaslirın ha! zırlanış şekline dair alâkalı bak^n'.nrdan j Bize haber verildiğine p:öre. İngilte izahat almıştır. reye bir ticaret heyetimiz gidecektir. Arkas\ sahije 3. S'l 4 tc Bunun için Ankarada hazırlıklar yapılmaktadır. Ticaret Bakanlığı Müsteşarı tenkid: Cahid Zamangil ve Hariciye Bakanlığı Kendi kendimizi Ticaret işleri reisi Burhan Zihni Sanusun heyete dahil bulunacaklarl, Hariciye umumi kâtibi Cevad Açıkalm'ın heyete başkaıılık edeceği anlaşılmaktadır. Arka&ı sahife 3, Sü. 4 te Lîıgate bakarsamz tLüks: Debdehe, şatajat, saltanat, bolhık. sejahat» demektir. Bizim kvllanıp durmaya ariık pek jazla alışt\ğım\z şekillere bakarsanız kelimeye hiçbir mâna rer«?me:siniz. Lüks lokanta, lüks içki, lüks kumaş, lüks koltuk, hattâ lüks adam, dcyip gidiyoruz. Halbııki bir şeyin kendisi lüks o!amaz; lüks onu kullanvıa keyjiyetlndedir. Bir iki misalle daha iyi anlaşıla ! cak: Kumaşı ne ohtrsa olsun ytlda bir eîbise yaptırmak lüks değildir; senenin t her gününe mahsns ayrt bir elbisesi olmak U'ıkstür. Herhangi bir aile t'ârc j ninde bir şişe şampanya açılması lWks | değildir; banyoyıı şampanya ile doldunıp yıkanmak lükstür. Vaziyzte göre • Londra 5 (a.a.) Sunday Times g; bir adamın cebinde tek bir itıci tanesi • zetesinin siyasi muhabiri, Sovyetlerin, bulunması lüks değildir; Şah Ifmailin \ ingiltereden elektrik makineleri ile tahtında oturmak lükstür. Kilçük bir şey gibi görünüyor ama, ınemleketlerinin tahribedilen bölgsleri için lüzumlu diğer malları almak üzere, meselâ ithalnt eşyası sipari?i t'erirfcen, bir kredi istemelerini bahis mevzuu e son zamanlarda pek moda olan, yanb.ş derek, İngiliz makamlarmın istenilen lüks telâkkisinin, zararını çeJciyoruz. Arkası sahije 3. Sü 3 U * * Lüks ıtedir? SovyetRusyanın İngiltereden istediği kredi Ingilizler miktarı çok butarak talebi kabul etmemişler "Sinehli bakkal!...»