8 Nisan 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

ARI YAVRUMZUN SIHHA TVE NEŞESİNİ GARANTİEDER MÜS TA HZERA TJMIZ: ^ PIRINÇ VE HUBUBAT VXIARI J 2 I İIICİ Jfll Sâyi .' 7 4 I 2 u m h ur iyet . İSTANBUL CAGALOGLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbuJ Posta kutusu: îstanbul No 246 Telefon: Basmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298, İdare ve Matbaa kısmı: 2429924290 Tevfik Fikretin RUBABI ŞİKESTE'si Eski harflerle 20 liraya^atıMnMı Idtabın yeni tabı p HradırY Satış yeri: İst. Ankara c a j j s i No. 121'1 Pazar 8 Nisan 1945 ARİCAN Japon donanmasına bir darbedahaindirildi Amerikaıt donanması ve hava kuvvetleri, 6 Japon harb gemisini batırdı, 391 uçak düşürdü cezası dün en büyük akını yaptı Japonyaıtın 300 uçankale de Tokyoya ovyet Rıısya ile Japonya arasındaki saldırmazlık ve tarafsızhk anlaşmasımn kaldırılması, beklendigi gibi, birleşmiş milletler arasında çok iyi duygulara j o l açmış, bilhassa Amerika halk efkârı tarafından sevinçle karşılanmıştır. Ilk tefsirler, yarınki diinyaya istikamet verecek olan fikir prensiplerinin bu Sovyet kararından sonra daha da kııvvetlendiği noktası üzerinde birleşiyor. Sovyetlerin, Japonya ile aralarındaki 1941 anlaşmasını feshettikten sonra bu devleto karşı nasıl bir tavır takınacağı tnpselesi de AngloSakson basınınca bir Ineeleme konvısu olarak ele alınm.tktadır. Rus Japon tarafsızhk paktı, biliyoruz ki, 1946 nisanında sona erecektir. Bunu yenilemiyeceğini bildinnekle, Sovyet Rusya, Japonyaya karşı takındıği dunımu o tarihe kadar değiştirmiyecck midir? Uznkşark faşizme karşı silâh çekerek fîilen harbe kansmak lüznmunu du^masa bile, Sovyetler Cumhnrijeti Birleşik Amerikaya, meselâ Siberyada hava üsleri »ermiyecek midir? Bu hususta dünya basını heniiz kesin tahminlere girişmiyor. Moskova htikumrtf tarsfmdan Vertten son karann, iizerinde ısrarla durıılan en mıilıim laMrt*ı, bn karardan doğabüecek askeıi geliçrneler dcğil fakat doğnıdan doğıuya karann öriınü teşkil edcn yüksek pıcnslp düsıınceleridir. Sov>et Rusya, Japonyaya kar?ı alıhğı son vaziyetle, bu devleti bir saldncı elarak resmetı tanıdığını aeığa vurmu*, onun yenilmeğe mahkum bulundıığunu da dolayısile kabul etmiş oluyor. Ssvjet Rusjanın ileride Japonjaya tatbik edeeeği hareket tarzı ne olursa olsun, Japonya, bu karar yüzünden bütün bütiın iimidsiz bir duruma düşecek, ne yapacağını şaşırarak belki de vaktinden önce yıkılacaktır. Bu şaşkmlığm ilk eserleri îimdiden kendini gbsterrneğe başlamı; bulunuyor. General Tojo'nun istifasındanberi Japon harb güdıimünü idare eden Koisu hükumeti de çekilmek zorunda kalnu?, onun yerine 78 yaşında bir (pirifâni) olduğu söylenen Suzuki getiriltnistir. Her politika ve askerlik yenilçisini hiifcumeti idare edenlerin bir suçu lmi? gibi göstermek, Japonyada maneviyat doğrultucu bir propaganda silâhı savılmaktadır. Yenilenen hükıınıetle beraber, halk manevn atının da tazeleneceğini umanlar, herhalde yakında bu metodun da bir ise yaramaz olduğunu göreceklerdir. Japonyanın üstüsle arasız tokatlar yemesi, hiikumetlerin dejnl. o hükumetlere yol gösteren bir zihnivetin'suçudur. Bu zihnijet, hakkı saldırıda arıyan, pnlitikada her türlü kurnazlığı mubah goren, ınilletlerarası açık ve ivi yürekli bir münasebetler sistcmini hiçe sajan kötü düşiincelerin bir ifadesidir. Bu şartlar altında, hangi hükumet Tokyoda işbaşına geçerse gecsin, hezimete oğraraaya mahkumdıır. Son Japon hükumeti. Uzakîark faşizminin Iflâsile birKkte bu zihniyetin de yıkıldığını kabul eden hükumet olarakfır. Bu ise. öyle görünüyor ki. artık sözün çözeceği değil, silâhın çözmekte olduğu bir davadır. Japonya lkî yıldır, kendini bekliyen akıbete doğru hi7İı adımlarla yürüyor, hattâ koştıvor. Amerikan ordusunu, Japon anav?tan topraklanndan ayıran on blnlerce kilometrellk Pasifik alanı hernen baştanbaşa siHnmis, yok olmuştur. Büfün ileri Amerikan ösleri, Tokyo'dan sadece beş yün kilometre nzakhktadır. Euralardan havalanan ağır, hattâ orta Arcerikan bomba nçaklan, Japon endüstri merkezlerînl hırpaladıktan sonra, bir saat içinde kalktıkları yere dönebili Rusya Japonya Beş günde 750 bin esir Amerikan ordularının batı rephrsinde kullandıkları batlarında büyük bir yeni hir silâh. Koket topları. Bu toplar, düşman t « i r güsteTmektedir. Dostluk paktııtın (eshedilmesi her tarafta memnunluk uyandırdı Müttefik ordular Berlin istikametinde açık bir arazide ilerliyorlar Yedinci ordu, Nurenberg onlerine vardt, Ingilizler de Bremene 19 Km. yaklaştı lılar Deventer şehri ve doğuya gitmei uzere bu şehri terkeden Holandadaki 50,000 Almanm son ric'at yolu olan demiryolunu tehdit etmektedirler. Holanda Alman hududu boyunca, Alman topraklarmda bır Ingiliz Kanada kclu Emden Utıkametind» il«rlemektedir. Hamelin'in iki tarafından Weser'i aş'an 9 uhcu ordu kıt'aları riızla Kanrto Arkası sahi/c 3, Sü. 2 de l'zakdoğtıda bııj uk bir zafer kayanan Amerikan donanmasından bir filo Londra T (BSC.) Amiral Nimitz genel karargâhından bugün ne^redilen fesmt teblîgde' DilSîriTaigTrie ~ o r e Ja" ponyanın guney doğusunda Rivokiyu adası açıklarında Amerikan deniz ve hava kuvvetlerile Japon deniz va ha\ a kuvvetleri srasmJa büyuk bir savaj olmuştur. Dün başlayıp bugün devam eden bu savaşta Japonların 6 har'^ gemisi batırılmıştır. 45.000 tonluk «Yaınato> zırhlısı da bunların ara^ındadır. Japonların 391 uçağı diişürüİTrıüştür. Amerikan kuvvctlerinin kaybl 3 muhrıble 7 uçaktan ibarettir. Dığer taıaftan 300 den fazla bııgim Tokyo Uzerine en^ biıyak ak>m yapihîşiaf' ve Tofeyo ile Natîovı arasındaki askeri hedefleri bombalamı^l'ırdır. EJde kalan donanmanın dörtte biri imha edildi Lon.lra 7 ABSE fAvrupadakl Amerikan rad^o Lstasyonui Bu^ün Wa'îhıngtonda Amerikan Amlrallılc daıresirin resmi sozcusiı. Japon adaları açıklanndaki deniz savaşı hakkında m.ilumat verirken, bu savaşta Japonların, şlmdiye k»dar ellerinde kalan donanmırının dortte bırini kaybettıklerlnl bıldirmiştir Yunanistanda kabine buhranı basladı Kral taraftarları, Plastiras hükumetini düşürmek için büyük faaliyet gösteriyorlar Atina 7 (a a ) Anadolu Ajansının özel muhabiri bıldiriyor: Istifa eden kralcı iaşe bakanının yerine liberallerden Antoni Fixl'in gcçmesi üzerine eski İaşe Bakanının taraftarları, Plastiras hükumetini devirmek üzere giri'tikleri faaliyetleri şiddetlendirmislerdir. Ortaşark Inaıiiz Devlet Bakanı Mac Müan'ın Atinaya gehşinin, hükumet mahfıllerınde meydana gelen kararsızhk havasını düzeltme^e matuf olduğu sanılnıaktadır. Kıal taıaftarı Elhnikos ^Sma «azetesi, General Plastiras'ın Paristeki Yunan elÇİsine hitaben gonderdiği mekHıbu nesrctmektedir. Bu mektubda General Plastiras, kralın Yunanistam Almanya ve Italvaya karşı trarbe suıüklediC'ini ve Italya ile harbi kesmek üzere Al Arkası sahife 3, Sil. 3 dc nover üzerine yürümektedirler. Bu kuvLondra 7 fa a.) Reuter ajansının j vetler şehre ancak 40 kilometre me«afede bulıınmaktadırlar. a^kerî mııharıiri yazıyor: Hariciye Konmori 1/t, Hil<»lotof tara ~Holanda'(fi 55'IKTometreTiTt Btr cephe fından Sovyet Japon tarahızl'k and üzerinde ö5 kilometre ilerüyen Kanadalaşma^ının feshi, Londra maMillerinde tahmin edildiğine göre, seri ve ünemli sonuçlar doğuracaktır. Sovyet kararının bilhassa Birleşik devletler nezdinde yarattıtjı heyecan gözonünde tutulacak olursa, şimdi, SanFıancisco'ya gidecek Sovyet heyetine M. Molotofun başkanhk etmesinin muhtemel olduğu gorülmektedir. M. Molotof tarafından Japon büyük elçisine takdim edilen notanm mııhleviyatı. alelâde bir fesih için kullanılan •fadeden çok ba^kadır. Almanyanın Rusjaya kaı.şı yaptığı harbe, Japonvanın bu devlete yaptıgı yardım, Sovyet şeflerinin meseleyi sadece and'açmanm tesmî bir fesih şeklinde bırakmak niye Arkası sahife 3, S'â. S te Mr. Roosevelt'in muavini «Bu ha Washington 7 (a a.) Yedinci İngiliz reket harbi kısal olantumeni Almanyanın üçüncü limanı Bremen üzerindeki baskısma devam etmektedir. Minden'in kuzeyinde VVeser'ı aşan dığer Ingiliz kıt'aları Hantacaktır» diyor Almanyada neleroluyor? Devlet makamları, her türlü kontrölü kaybettiler HARB SUÇLULARI Mareşal Petain'in. Alman zaferini istiyen bir faşist olduğunu söylüyorlar Fransada bir ayda 317 kişi öliime mahkum oldu. Bulgaristanda da yeni öliim cezaları verildi, Rumanyada bir şebeke meydana çıkarıldı Adalet divanı Birleşmiş milletler hukukçuları yarm > Washington da toplamyorlar 7 (a.a.) Hariciye müste=:ar muavini Mr. Acheson dün, 9 nisanda Washincton'da toplanacak olan Birleşmiş devletler hukukcular toolsntısı hakkında aşağıc'akı izahatı vermiştir: San Francisco konferansında konuşulacak konu'.ardan biri de yüks3k adalet divanı meselesidir. Dumbarton Oaks'ta yapılan tekliflerde halen mevcud olan veya yeniden kurulacak bir adalet divanı işi de bulunmaktaydı. Muhtemel olarak hukukçular iki teklif hazırlıyacaklardır: Bu tekliflerden birincisi ye Aıhas\ sahife 3, S'â. 4 te Londra 7 (a a ) Alman hududundan oğrenıl.iiğme göre, hakikatte, artık bir Alman hukumetı mevcud değıldu: ie devlet makamları memleketın havatı üzerinde her türlü kontrölü kaybetm.stir. Hâlâ, ahaliye karşı zevahiri kurtarmaça matuf emirler ve tamimler nşreden daııeler varsa da, bu emirler ve tamımlerın bir hükmü kalmamıştır. Meselâ, zevahiri kurtarmağa devam için her ne bahasına olursa olsun, sonuna kadar, ıntişaretmek emrıni alan gaoldıığundan dolayı Dıeppe nazi komuzcteler, caha geçenlerde, fabrikalar aratanını tebrık etmektedir. sında İFÇI tealisine müteallik emirler Adiiye Bakanlığı çevresinde söylenilve yasalar yayınlamışlardı. diyıne gore, Petaın harbden e\vel iki Kendi baslarına bırakılan mahallî magizli faşist cemiyet.nin üyesi idi. kamlar bütun gayretlerini yiyecek meFransada mahkum olanlar selelerine tahsis etmektedir. Kaybedilea Paıis 7 (a.a.) 2700 suçlu kutle hakartların yerine yenileri konulamıyaca» linde Paris mahkemesinde yargılanğuıı buyük felâketzede \Te mülteei kütmiftır. Mahkeme bu ay içinde 317 lelerine bıldiren son bir ilân, o bilgig b!um. 97 muebbed kürek cezası ve 459 beraet kararı vermiştir. Paıis mahke kontrol ve tevzi sisteminin artık bir mesi şımdiye kadar 16 832 kişiyı mah şey olmadığım gostermektedir. kum etmiştir. Rumanyada meydana çıkarılan bir şebeke Bükreş 7 (a a.) Rumanya Emniyet idaresi, Alman ordusunun bozguna uğramasından sonra Kumanyada ka'mış olan Alman subay ve eri ile R'imanyaya ilk gelen mdteaddıd şahaivetlerden nnirekkeb ve merkezi Bükreşte buhınan çok geniş bir lejyon^r şebekesinı meydana çıkarmı^tır. Şimdıden büyük sayıda Alman ve Ruman/alı tev Arkası sahife 3. S'i. S 1e Sovyet orduları Viyanaya girdi Şehirde sokak muharebeleri oluyor? Berline karşı da hücum basladı Mareşal Petain Paris 7 (a a ) Adiiye Bakanlığı memurları, Mare?al Petain'ın Alman zaferini bütiın samimiyeüle istijen bir faşist olduğu için yargılanacağım söylemekte ve Petain'ın Fransadaki evlnde bulunan nazi şeflerine yazdığı mektubların bunu ispıt ettiğini ilâve etmektedirler. Bu mektublardan biıinde Petain. İngiliz ve Arnerikalıların Fıansız harb biılıklerınden faydalanm^arına mâni olduğundan dolavı Amiral Delabordo'yu tebrik etmektedir. Dığer bir mektubunda da Ingiliz hücum birhkleıinin çıkarma teşebbüsüne mânı dan oğrenildığıne gore, Milano bölgesüjdekı Alman kıfalan, çarşamha gunü, kıslalanndan ayrılrAamak hususunda emir almışlardır. Yeni faşist çevrelerıne gore, bu tedbirler, îtalyadaki • Alman ordusunun akıbeti hakkında guya girişılmiş olan müzakerelerle ilgilidir. Italyan mukavennt hereketıne mensub iki şahsiyet bunlardan biri kuzes Arkast sahife 3, Sü. 3 de ttalyadaki Alman ordusunun akıbeti Londrada 7 fa.a.) Italyan hududun Serseri çocuklar Çocuk Esirgeme Kurumunun dünkü kongresinde bazı istekler ileri sürüldü NADİR NADİ sahife 3, Sü. 4 re 1945 yılında İstanbuldan İsviçreye bir seyahat Harb içinde Kahire Perîde Celâl'in bu çayanı dikkat seyahat mektublarından ilkîni bugün 2 nci sahifemizde bulacakunız. J Çocuk Esirgeme Kurumu î^tınbul merkezınin senelık kongresi dün yapılmıştır. Kalıhe 7 (a.a.l Oıtaşark mcml"Kongre, meıkez heyeti başkanı tarafından acıldıktan sonra kongre başkan ketlerinde bulunan Ir.giliz elçileıi, KaIi4ina Zuhtü Çubukçuoğlu seçılmıs ve lıire yakımnda Fpyoıım'da yaptıkları idare hejetinin senelik çahsma raporu üç gün süren toDİartıyı bitiımişlerdır Konffrans pazıttcsı gunü ba^lamıs ve okunmu^tur. Raporda geçen seneki umumî heytt cumsrte=i giınj rr.tm^tir. Konferanîts'i toplantı c ında kararlastırılan 12 madde sonra verilen ziyafette Kral Faruk da hk dilek uzeıinde idare heyetinin ça bujiınmustıır. lışmabrı beliıtılmijtir. Konferans bilhassa, Ortaşark memleBu dılekler arasında bulunan yoksul ketlerinin mese'elerile mesşul olmu=çocuMnra şeker, süt tozu ve piıinc ve tur. Konfeıansta Lord Gort da ha?ır ı ılmesi işi, sekerin ucuza temini için bulunmuştur. yapılın te?ebbüslerin müsbet net.ee Ingiltere manda idaresi aHın'.akı vermeme=i, sut tozu ile pirincin de pa topraklarla somürge böl^elerinin konSovyeller tarafından Almanyada yeraltı fabıikası geçirilen halı olma^ı dolavı'le teminmıle gıif feransı da Ingilterenin Orta c ark BakaBratislava'nın şlmal doğıı ve çima luklerle kai5ıla=ılmış oldıığundan bu nı Sir Edwaıd Gtige'in bnşkanlı§ı aîMoskova 7 (Radvo) sovvet tebhtl: 7 ni%n gıınu ordulanmız Karpatlar linde lkinci Ukrayna cephesi ordııları dılek ıdare heyetince yerine gîtırıle tında Kahirede top'pnmıs ve Tnai'terenin bu topraklaıdaki mali ve iktısadî da Rujebrok şehrmin şimal b'ti'inda mız taarruzlanna de'.am edeıe'i No memıştır. Arkası sahife 3, Sü. 5 da durumu incelenmiştir. 30 dan fazla meckun yer almışlardır. Arkası sahife 3, Sü. 2 de Kahirede ntühim bir toplantı yapıldı Artist Canım Isviçre!.. Cennet gibi memlekettir... Mü?teri Sinyor Mussoliniyi kabul etmemesinden belUJ..