22 Nisan 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

22 Nfean 1943 cu: Berlîn top ateşi altında Yardım ve fahakkfrn davabrı merfk* Birleşik I«r Baçkanı Mr. Truman, kongreye karşj löylediji llk nutnkU, büyttk derletlerin dnrumundan bai*ederken bmm blr kaç kelime ile hul&sa etmistl: cBüyük devletlerin vazifetd hlzmet etraektir, dfinyaya tahakktüa «eifldir.» Btiyttk devletleıin nelere hlzmet edeceklerl besbellidlr Te dünya banşını sağlamlamak k ı n U n n başmda »ellr. Fakat dünya bansın* hhmet de kolay degüdlr. Bnnım için evvelâ banş davası nı benlmsemek ve bu davayı benimsemenln bütün rereklerinl yüklfcnmek re başarmak foab eder. Banş darasını benlmsemek lçln, banş, tehdld eden bütün tehlikeleri gözönünde tntarak, bn tehlikelere ^arşı koyacak milletlerarası oephede yer almak ve bn yerl almanın ferekleştirdigl vazifelerl kabol ederek ona goıe hareket etmek jarnridlr. BariJi tehdld en bttytik tehUke, bttyük devletlerin tecavüz rlhniyetile hareket etmeleridir. Bn tecavüzü dognran slrasî ve iktısad] rekabetler bertaraf edilnıezse, tecavüz zihniyetl de ölmeı, belkl kısa fasüalarla yeniden hortlar. Onn hortlatacak taraf belkl değişir. fakat onnn hortlamasile yeniden harb çıkar ve medeniyet yeniden buhranlar lçinde sarsılır ve yıkılır. Tahakküm, tecavüzün neticesidfr, belki bunlan avni kötülüfün dogurduğn ikizler saymak daha dofrn olur ve tarllıln ispat ettigi kesln bir hakikai, dünyaya tahakküm İçin tecavüı slyasetine basvııranların mutlaka yenlleceklert ve mntlaka yıkılacaklandır. Napoleon Fransası bann »onra Kay7.tr Wilhelm AUnanyası aynl tecrübeji tekrarlamıs, ve nlhayet HltIer Almanyası da aynl Iddia Ile hareket ederek aynl netieye varmiîtır. Bundan sonra da aynl tecrübeyl tekmrlamak istiyen varsa, aynl akibeto ufnyara£ı si;phe föturmei Bn bdyle olduguna göre, tahakküm dhniyetile hareket etmenin mukarrer akibetinl gözönünde tntarak bu zihniyetl kökiinden söküD atmak gerekJesir. Çunku ancak bu sckitde hareket sayesinâe barış zihniyetinl benlmsemek ve banşı ciddl iurett* aallamlamafc mümkündür. Mr. Truman'm anlatmak btedlH bn hakikatin umumiyctle kabul edildlğinl, bilhassa fld vak'a teyld ediyor: Birinci<;i: butıin dünya mllletlerinin niLte^aviz fleUetlerle harb etmelerl veya harb halinde olmalan. IkincM; bütım dünya mllletlertntn terniüıü ebedlyen ortada n kaldırmak İçin bir ban$ tcşekkülü vücude ffetinnek İçin bl Ba lkl vak'a, bundan bflyle teeavflı ve tıhakküm ııhniyet ve tesebbüslerinln bütün dünyayı karşısında bulaca&ını, onun lcln bn ılhniyet ve teşebbtislerfn kesin nınkabelelerle ve lüratle Imha edi!ere*1nl apaçık göstennektedir. Atıla^ak adım ve başanlaeak iş bo mahivette olmakla beraber, bütün mllIetlerin aynl Inanla ve aynl hızla barıs; davasma sanlmış olduklaruu iddU etmek manasıı olnr. Mazlden mevrus oIan korknlar ve endiseler, nüfos mıntakaları siyasett, mnvazenel knva riyasctl, küçük milletlerl Istlsmar slyaseti bir giinde ortadan ka&amaz. Çok şükür ki heşerin geçlrdiği tecrübe bir günlük deŞildlr. Be?, altı ydlılt, oehenneml Mr tecrübedir ve bn eehennemln alevlerfnde en müthlş tecavüı ve tahakkümün biitun satvetl yanmıştır ve hilâ yanmaktadır. 1 Alman başkendine yapılan taarruzu Mareşal Stalin idare ediyor esas yollarda Herlemektedirler. Müttefft tanlclan Hamburgun diş mahallelerlne varmısîardır. Alman kollan şehirden aynlmıs bıtlunmakta ve kuzeye dotru kaçmaktadır. Iskoçya kıt'aları da Bremenln dı§ mahallesl Delmehorst'u işgal etmişlerdtr. Merkezde Amerikan ordusu bu akşam Deasau'a lkl buçuk kilometre yaklaşmıştır ve buraya gınne6« haaarlaamaktadır. Stuttgart hemen hemen tamamen çevrilnüştir. ALmaulann elinde yalnız şehrln güney doğusunda 19 kilometre genlşll»inde bir ricat yolu ka'.mıştır. Amerikan politikasının hedefleri Baj'makaleden devam mlllet «neaillerce gencllğinin fiçeğiıli, haris müstebidleri ve onların dünya>a tahakküm plânlarını mahvetmek için fedaya devam» edenıez. Bu halden tek kurtuluş çaresl, büyük, küçük bütün devletlerin iş ve sorum birliğine dayanan kolleküf güvenlik sistemiıd ktırmadadır. Bu sistem içinde milletleraran münasebetlerde hak ve adalet preıuipleri hâkim olacak; kuvvet, yalnız kanun adına ve onun hükmönü yerine getirmek için knllamlaeak; «büyük devletlerin rolü, dünya milletlerine tahakküm değil, onlara hizmet olacaktır.> Roosevelt gibi Truman'ın da başarıya ulaşması için elinden gelen gayreti sarfetmekten çekinmediği San Francisco konferansı, esasında kanşık ve güç bh" İş olan bö>le bir emniyet sistemlni kurmak ve teşkilâtlandırmak, sağlam bir knrul meydana getirmek için toplaıııvor. Böyle bir sistem, yeni ve mahalM ittifakların. muvazene siyasetinin asıl beşerî saikı olan korkuyn, milletler arasuıda güvensizliği ortadan kaldıracaği için milletlerarası haklara karşılıklı riayet ve saygı esasına dayanan devamlı bh banşın en sağlam temeli olmak şansına maliktir. Bunun lçtn Cumhuriyet özel muhabirinin, NewYork'tan telgrafla tekid ettiğl gibi, Türk temsUci heyeti de, bütün dünyada kolleküf emniyet tflşkilâtının kurubnasuıa memnuni^etle taraftardır. Bu sebeble konferansta, bazı prensiplerini, düzeltmek sartile Dumbarton Oaks fftânını MVUnacaktır. Dumbarton Oaks plânında ve ondan sonraki Yalta kararlannda düzeltilmeğe ihtiyacı olan noktalann bulunduğu ş,üphesizdir. Nitekim meşhnr tngiliz dergisi Economist, son sayısmda büyük devletlerle küçük devletler arasında yaratılmak Istenen farkı, haklı ve şiddetll bir tenklde tâbl tutnyor. Amerikan polltikasınm kollektlf emniyetle birlikte güttüğü iklnci esas hedef, hakb ve ftdil bir banşhr. Başkan Truman'ın belirttği gfbi, eAdaletslz sulhun devamı tmkânsıı olduğunu geçmişteki tecrtibeler kesin olarak fapat etmiştir. Öeride bir yazımula belirteceğimiz gibi harb suçlulannın lâyık oldııklan cezaya çarpjlmalan da âdil blr banşın esas »artlarındandır. Saldırgan milletlerin katlanmak zorunda kalacaklan ağır şartiar bir tarafa bıraküırsiı Atlantik beyannamesinin prensiplerini benimsemek haklı bir banşın temelidlr. Buna göre arazide genişleme ve halkın httr dileğine dayanmıyan herhangi bir değişiklik olmamah; her millet, istedlği hükumet çeklini lerbestçe seçebilmeli; teca\üxe nğrıyan »emleketlere hakimiyet hakları ve müstakil hükumetleri iade edilmelidlr. Amerikan politikasının flçuncfl hedeH, Mütteflkler ve bilhassa büyük devletler arasında harbdeU birliğin barışta da devamını sağlamadır. Düşmanlann yenilnıesi kesinleştikçe, Müttefikler arasında bazı meselelerde görüş farklannın belirdiği ve battâ ço|aldı|ı göze çarpmaktadn. Bunlan tek taraflı kararlarla ortadan kaldırmağa çalışmnk, aradaki nçurunm büyütmekten başka bir netlce vermee. Hattâ bnnnn sonu banş düşmanlarmın yenilmesinden sonra eskl dost ve mtitteflklerle bozufmağa kadar varabilir. Dttnyada hlç blr milletin mukadderatını, hlç bir bölgenin istikbalinl, tekbaşma en büyük devlet de tayin edemez. SürekU blr banş, ancak birlik, karşılıklı dayanıyma sayesinde kunılabillr. Bu sebebl» aynlışmaya mfinl olmak lâzımdır/ Amerikan politikasının flç esasta toplamağa cahstığınuı hedeflerine nlaşmasında «Allahın ve milleÜnin sadık bir hâdlmi olmaktan başka blr fey lstemlyen> yeni Cumhur Başkanınm büyük tesir ve yardımı olacağı mnhakkaktır. Başkan Truman, bu sözlerile ilâhî mutlak adaletin ve Amerikan halk efkânnca benlmsenen siyast prensip ve hedefierln yorulmaı bir müdafii kahnakla yetineceğini açıkbyor. Gerçekten Başkan Roosevelfin on iki yıllık başkanlık süresince kökleşen şahsl nüfnz ve otoritesi ortadan kalktıktan sonra, ayan mecllsile halk efkânıun devlet siyasetindeki tesiri yeniden ön plâna çıkrnn bulunuyor. Kanaatimize göre harbde ve banşta Amerika De isbirliğine değer verenlerln, bundan sonra' bu ?erçeğl gozönünde tntarak, duygulu bîr dikkatle genel slyasetlerini ona göre ayarlamalan gerekecektlr. Ingîlterc • Amegika Hükumetîeri arasında tam goruş bırlıgı var bîr Baştara]\ 1 ind sahijed* tanzimiyle uğraşacaktır. Bu komisyonsmı açi| mahiyetinde bir nutuk söyli ların topyekun 12 tâli komitesi bulunacaktu*. Bundan başka iki genel komisyecektir. yon bulunacaktır. Bunlardan biri konMareşal Smuts teminat veriyor SanFrancisoo 21 (a.a.) Mareşal feranstaki çahşmaları idıare edecektır. Smuts dün, San Franciscoya varmıştır. Ikincisi çahşmaları ahenkli bir hale geSan Francisco konferansınm hedefi o tirmekle mükellef icra komisyonu olalan «dünya suliıundan» bahseden guney caktır. Birinci iomisyon bütün hejet mürekkeb olacaktır. Afrika Başbakanı, «artık bu sefer bu başkanlarından gaj^eye varacağımızı zannediyorum» de Ikincisi ise ancak birkaç heyet şefinden miştir. müteşekkil bulunacaktır. Sanıldığına görc, konferans 6 ilâ 8 Dünya emniyeti plânına konulmak hafta surecektu. üzere herhangi bir teklifte bulunacak Mr. Dewey küçük milletler her komisyon, evvelâ bu teklifi idare eden genel komisyona sunacaktır. Bu hakkında diyor ki NewYork 21 (a.a.) NewYork komisyon da bu mesele ile alâkadar valisi Mr. Dewey, dün yaptığı bir de diğer komisj'ona verecektir. Işaret edimeçte San Francisco'da birleşmiş mil len komisyon teklifi tasdik ettiği takletler barışı kurarlarken küçük millet dırde bu teklif tafsilâtile incelenmek ve lerin önemini göz önünde bulundurma nihaî metni hazırlanmak üzere tâli kolan lâzım geldiğini belirtmiştir. Vali, miteye verilecektir. Böylece teklif, kondünyada mevcud küçük milletler kâfi feransın genel toplantısmda incelsnmederecede himaye edümedikçe ve mil ğe verilecektir. letler ailesinde oya sahib bulunmadıkça Konferans genel kâtibi M. Ross, topharbih daima bir tehdid olarak kalaca lanü saatlerinin muhtemel olarak sağını ilâve etmiş ve sözlerini şöyle bitir bah saat 9 dan akşam saat 7 olarak tesmiştir: bit edilmesi ve toplantıların haftada < Zafer yaklaştıkçt, bu laferin kua beş gün yapılması ihtimali olduğunu blr müddet için sağlanmadığını fakat bazı ahval mustesna belki de gece topdevamh ve herkese adalet temln eden lantılan olmıyacağını söylemiştir. bir barış için kazanıldığını isbat etnr.ek Adalet divanı raporu imzalandı gittikçe önemi artan blr mesele halini Washington 21 (a.a.) Birleşmiş almaktadır.» milletler hukukçulan dün, «MilletKonferansın teşkilât ve çalışması lerarası Adalet Divanı» na aid yaptıkSan Francisco 21 (&.&.) Amerikan lan teklifleri imzalamışlardu. Bu raDıs Işleri Bakanlığı, konferans genel por, San Francisco konferansına sunukâtib muavini AL C. Ross'a bir nota lacaktır. gdndermiştir. Hukukçular, Milletler Cemiyeti taraDıs Işleri Bakanlığı konferansta dört komisyon kurmayı teklif etmektedir. fmdan kurulan milletlerarası daimî adaBu dört komisyon Dumbarton Oaks'ın let divanı «tatüsünü çahşmalarına ör4 teklifine tekabül edecektir. Bir ko nek almışlardır. Yaptıklan yeni değiarasında Dumbarton Oaks misyon milletlerarası teşkilâtı kurm» şiklikler projesile uğraşacak, diğerleri sırasile plânının zarurî kıldığı ve hukukçular emniyet kurulunun, hukuki teskilâtın komitesinin şayanı arzu telâkki ettiği ve nlhayet beyanname genel metninin tebeddüller bulunmaktadır. Den yapılan Maarif Mükâfatı Futbol maşlan Henüz tamamlanmamış, mühim maç« lara müsteid bir hale getirilmemiş Galatasaray sahasında oynanan MaarÜE( mükâfstı maçlarının birincisi, Fener' bahçe ile Uçaksavar takımları oynadılar. Fenerliler geçen haftaki kadrolaril«| çtktılar. Uçaksavarlüar şu tertibde diziîdiler: Abdü^kadir Münir, Mahmud Fikri, Seyfı, Necmi Hüaeyin, Ibrahim, Ertuğrul, Enver, Ali. Hakem Feridun Kılıcın Idaresind» başlıyan maçm ilk devresini Fenerbah* çeliler Samimin attığı iki golle 20 bU tirdiler. Rüzeâr altında oynıyan Uçak^ savarhlar birinci devrede üç kere goJ vaziyetine girdiler. Ikisinde Fener ka« lecisinin iyi müdafaası, birinde de ?ü«< tün isabetsiz çekilisi yüzünden üç fırsa* tı elden kaçıran Uçaksavarlılar, ikind devrede de netice alacak şelnlde oynıyamadılar. Muavinler hücum hattırtf düzgıin besliyemediler. Hücum hattı da rakib nısıf sahaya girerken tesirli fakat kale yakınlarmda pek sıkışık oyna^ mak yüzünden rahat şüt çekecek vaziyetlere giremediler. ikinci devrede, Fenerbahç* «ağ açı* ğı kaleyi bulamıyan İki şüt çekti. MaIih de iki fırsat kaçırdı. Uçaksavar! ılaf da kale yakınlarmda sıkışık kalmak v« topu ezmek yüzünden epey fırsat kaçırdılar. Hele ikinci devrenin »on on beş dakikası içinde, Uçaksavar merkea muhaciminin yapyalnız sürdüğü topıf atamaması göze batan aksaklıklardan« dı. Merkez muhacimln sürdüğü top^ .. Fener kalecisi ayağile uzaklaştırdığ* vakit top Uçaksavar sağ açığının önıin# düşrü. Sağ açık kendi merkez muhacHj mine vereceğine şütü dışarı çekerek bl» sanlye evvel merkez muhacrmin kaçır» dıgı fırsata bir ikincislni ilâve etmiş ol«' du. Fenerbahçelller dünkü ojiında uzua ve cenah değiştiren paslarla oynamak' sayesinde rahat paslaştılar. Ve iki gollük galibiyeU hak edecek kadar üstun ojTiadılar. Baştarafı 1 ind sahijed* hasına gtrileceğini bildirmektedirler. Bir Berlinli yorumcu «Ruslar bütün ellerindeki kuvvetîeri ıava?a sürmüşlerdir.» demiştir. Berlinin dört milyon olan nüfusundan üç milyomı başkenöde bulunmaktadır. Berlin, savaşı bir «cehennem» dîye tavsif «diyor NewTork 21 (a.a.) Berlinden haber verildiğlne göre Berlin savaşı bir «cehennem> manzarasını gdstermektadir. Teyid edilzniyen haberlere göre, Berline karşı yapılan hücumu Mareşal Stalin şahsan idare etmektedir. Sovyet ve Amerikan keşü kuvvetlerinin irtıbat kurmaları yakındır. Almanlar Holandadaki sedleri yıktılar Londra 21 (a a.) Almanlar, Holandada deniz seviyesinden alçak olan Polder araasinl muhafaza eden Zulderzee seddini yıkmışlardır. Brltanova'nnı özel mulîabirl, aeddin yıkılması hakkında şu telgrafı çeklyor: cSu, Zulderzee seddlnden beyaz Mr şelâle halinde çikmış ve 20,000 hekterlık bir bölgede, buğday tarlalanna yayılmıştır. Bu bölgenln Holandalılar tara fından kurutulmaeı ancak 1930 da bitnıiştl. polder'in kuzey kısmı şimdl 6 metre su altında bulunmaktadır. Bütün Polden'n su altında kalmasından korkulujor. 15 bin Holandalı eilnl barkmı, mallarını, hattâ baalan da hayatını kaybetmege mahkumdur,> Şehirde havagazi ve elektrik kesildi Londra 21 (a a ) Buçün öğleden sonra Alman radyosu Berlin etrafında şiddctli bir meydan muharebepinin cereyan etüğini bildirmiştir. So^'etler birçak kollardan taarruz ediyorlsr. Alman radyolan, bühin Sovyet mermi'erinin Berlinin ortasmda Potsdam meydanına (Potsdamer Platz) düstüğünü ve şehirde havagazi ve elektriğin kesibnis olduğunu scz'.erin» ilâve etmiştir. Sovyet uçakları Berlini bombaladı Moskova 21 <R.) Sovyet hava tebliği: 21 nisan gecesi agır bomba uçaklarımız Berlinin askerl hedeflerine ağır bir hücum yapmışlardır. Şehirde çiddetli Infilâklarla beraber 50 den fazla yangın çıkmıştır. 3JC 3(5 3 ^ İki Amerikan ordusu Berline taarruza hazırlanıyor Londra 21 (B3.C.) MUttef'Jc genel karargâhı Elbe köprübaşındaki durum hakkında malumat Termemektedlr. Burada dokuzuncu Amerikan ordusunum Berline karşı taarruz İçin son hazıriıklarını yaptıgı tahmin olunuyor. Birtnci Amerikan ordusu da dokuzuncu ordumın harekâtına lîtlrak edecekttr. Paris 21 (a.a.) Alman radyosunun bu akşam bildirdiğine göre Rua kıtalarıt Berlinden ancak 4 kilometre mesafede bulunuyorlar. Berlini çeviren Otostrad'a gelmişlerdir. Ruslarla Müttefiklerin Dresden yakınlarmda birbirlerile birleçtiklerl söylenihnektedir. Güney doğudan llerleyen çok bujnik Rus kuvvetîeri Ber'.in banliyösünün 4 kilometre güneyinde bulunan Königswusterhausen'i almışlardır. Alman radyosu, Berline en büyük tehlikenin buradan geldiğini ve savaşın son derece jiddetli oldufunu bildirmiştir. Mühim göriifmeler Paıia 21 (a.a.) Mütteflk g«nel karargâhjndan bildlrlldigin« göre, başkomutan General EisenhOwer, dün bir saat, 21 lnci ordular grupu komutanı General Montgomery İle görüşmüştür. Londradan temln edlldlgine göre, General EIsenhower daha evvel Londrada Mr. ohurchlll İle konuşmuçtur. Cumhur Başkanımız Baftarafı 1 inci sdhifedt lannı, glze ülkü ba^ı olarak inanmı? yüreğjnm minnetlerinl de katıp sunuyorum. KüçUk büyük heplmla ellerintai Bperia. Ha*an Aü Tücel M1111 Şef îsmet tnonü de karşılık olarak aşağıdakl telgrafı . göndermlşlerdir: Hasan An Yücel MÜU Egltlm Bakanı BAHÇE DUziçi köy ensütüsünün yıldönümünü ben de bir bayram gibi sevincle karçıladım. M11U Egltlmd» canla basla çalışmanıadan. slze ve sorumunua altında bulunan bütün devlet teşkillerine minnetlerim engindlr. Genc ögretmen namzedlerlnln ve heplnlzdn gözlerlnM öperlm, Ismet InönU, Istanbul Sağlık Muduru değıştı •••• ••• •• I w> •• Galatasaray Demirspor ' Batı eephesindski harekât Parls 21 (a a.) Almanlann Kuzey denizl kıyılaxındaW büytllt Ümanlan ihtlva eden müdafaa bölgeleri çökmüştür. Bremenden Hamburga kadar kurduklan hat çlmdi genlf bir cephe Ozerind» yarıhnış bulunuyor. Alman başkumandanlıŞı artık duruma hâkim de^iklir. Mütteflk zırhh kuvvetlerl bu iki Um&nı birblrine ba^lıyan Ruhr'da Almanlar Gç yüz binden fazla esir verdOer Londra 21 ( a * ) Mütteflk baçkoRuhr ceblnde 17 Alman tümenl lmha eillmlştlr. Aünan esir sayısınin yekunu 316 930 dur. 15 general lle denlzaltl servislerine b&Şrh Amiıtıl Scheer alınan esirler arasmdadır. Fransız kıt'alan Bordeaux'y« girdiler Parls 21 (a».) Frensıs kıt'alan BordeauxVa girmlşlerdlr. MUttefikler Hamburg ve Bremen'* mutanlıgı karargfthmda bulunan bir muhablrin telgrafla bildlrdl*in« göre, gîrmek iizere B i f c 1 inei aahiftdt oalcağı» hakkında Ğöbbels'ln sarfettiği hu saglam&k lçinde de aynl gayretd föe sözler, Londrada, yenl barış teşebbüsleri için bir hazırhk gibi addedilmekterecektir.» Zafer gttnü .MmmngınnılMininmi!!!l!ll!i:nmilNI!!!i>!:nilll!lll!!m Ulaşlırma Bakanı şehrimize geldi 1 inci sohifed» bir muharririmize şu izahatı vermiştir: < Akdeniz hattı, İzmir İskenderun seferlerini muvakkat blr zaman içhı tatil edişimiz, daha ziyade rotalaruı tanzim edilmesi hususunda varacağımız neticeler bakımından ldi. Rotalar tanzim edildiği İçin, bu seferleri tekrar açmıs bulunuyoruz. Kabul edilen projeye göre, müstakbel Istanbul limanmm yeri Haydarpaşa önü olarak tesbit edilmiştir. Inşaatuı ne zaman yapılacağı hakkmda maalesef bir şey sdyliyemiyeceğim. Çünkü bununla Nafıa Bakanlığı meşgul olmaktadır. Fransızların almak istedikleri malları Toulon yolu ile göndermeğe başladık. Bu seferler için Trabzon şilepini tahsis etmiş bulunuyoruz. Tırabzon'un şimdiki haîde Fransa ila memleketimiz arasında deniz yolu ile yolcu nakliyatı yapması bahis mevzuu değildir. Dış memleketlere yapılacak yolcu nakliyatı için henüı bir teşebbüsata geçmiş değiliz. Daha evvel Istanbul Izmir Pire hattına işlettiğimiz Konya vapurunu dış memleketlere yolcu nakliyatını temin maksadile başlangıç olması İçin ihdas etmiştik. Fakat bu seferlerin hiç bir surette kâr getirmemesi ve bu hatta yolcunun gelmemesi, bu seferleria tatilini intaç etmiştir. Ticaret filomuzu yenilemek ve yeni gemiler siparişi hususundaki programımız yavaş yavaş tatbik mevkiine konuluyor. llk cüşündüğümüz nokta, elde mevcud eski gemileri tamir ve yenileme, buna mukabil ısmarlıyacağımız gemilerle mevcud tonilâtoyu iki misline çıkarmak olacaktır. Kanada ve Ingiltere gemi tezgâhlaruıdan bazı teklifler aldık. İngiltereye istedığimiz tip gemileri sipariş edebilmemiz için Türk Ingiliz ticaret müzakeresinin neticelenmesini beklemektej'iz. ingiltereye 3000 ilâ 5000 ton hacrninde muhtelif tip gemiler sipariş edeceğız. Bunlar arasında şilep, yuk, yolcu vapurları bulunduğu gibi, Istanbııl ve Izmir limanları sahilinde, şehir hatlarmda isletilmek üzere bazı gemiler de oîacaktır. Ihracat mallarımızı, kendi gemilerimizle hariç memleketlere sevketmek istiyoruz. Ticaret filomuzda yapacağımız değişiklık ve yenilikler ile de buna yakm zamanda muvaffak olacağız. Memleketimizde gemi ve tekneler inşası için de hiç bir fedakârhktan kaçmmıyacağız. Bizım şimdılik tatbik ettiğimiz sistem. daha ziyade, bugdnün meseleleri ile alâkadar olmaktadır. Harp sonrası münakalât etrafında simdiden fikb yîirütmenin, biraz sakat olacağı kanaatindeyim. Ulaştırma Bakanlığı merkez organizssyonu da hazırlanmakta olan tasarıya göre tevsi edılecek ve Bakanlık teşkilâtında bazı değişiklikler yapılacaktır. Hazırlanmakta olan yeni bir tasarıya göre de Mıntaka liman reislikleri teşkilâtları genişletilecek, bunlardan «inha iyi neticeler alınması imkânları cihetine gidilecektir.» Yenl Sağlık Müdiirü Faik Yargıcı Istanbul lli Sağlık ve Sosyal Yardım Müdürü doktor Şuayb Barım, merkezi Istanbulda bulunan Bakanlık 7 nci mıntaka müfettişliğine tayin edilmiştir. Dün Bakanlıktan gelen bir emirle Istanbul müdürlüğüne de Başmüfettl^ Faık Yargıcınm getirildiği bildirilmiştlr. Doktor Şuayb Barım uzun müddat Bakanlık teşkilâtının muhtelif işlerinia çalışmış; Sağlık ve Sosyal Yardım müdürlüklerinde bulunduğu «ıralarda sağlık bakunmdan memleketimize yararlı hayll eserler yaratmış değerli bir hekim ve idare adamımııdır. Dört seneye yakın bir zamandanberi Istanbul müdürlüğünde bulunan doktor Şuayb Barım, gerek görevine. ve gerekse çevresine karşı gösterdıği yakuı ve^samimî ilgi ile herkesin sevgisini kazanmıştır. Yerine getirilen Başmüfettiş doktor Faik Yargıcı da muhtelif illerimizde müdürlük yapmış ve on yıldanberi de müfettişlik gorevinde kayda değer t a şan göstermhtir. Her iki idare adamımıza da yeni görevlerinde üstün başarılar temenni edariz. tedir. Zafer eünunün tetbitl Hitler'e yapılacak muamele Londra 21 (a.a.) <Zafer günü» nün tesbit edilmesi meselesi, Avam Karaarasmda tekrar bahia mevzuu olmuştur. Bir üyerdn Korveç, Holanda ve Çeko%~ lovakya banşkendlerl kurtarılıncıy* kadar zafer gününün Üânmm geri bırakılması hususunda tedbir alınıp «lrımıyacağına dalr sorutu buna ı«beb olmuştur. Mr. Churchlll pı eevabı vermiştir: « B3yl« vakitslz mülâhazalara muhalif bulunduğumu bildirraekten başktı bu hususta «öyliyecek bir sözüm yoktur. Bu, kendi kendimiz» halledeceğlmtı Onnn ichı Mr. Tnnnan'ın, büyfMc fcr bir mesele değildir.» Ietler icin tayta etmiş oldnğn vazife etMoskova harbin 1 mayısa kadar rafında saÇlam bü elMrliğinln knrulbiteceğini telmih ediyor ması ve bn elbirlljinln dünyaya faydalı Moskova Radyosu 21 (B.Y.UM.) olması beklenlr. Kızılordu Alman ütilâcılarmdan Polonömer Rıza DOĞRUL ya, Macaristan, Rumanya, Bulgaristam kurtardı. Kmlordunun girdiği yerlere hürriyet de birlikte girmiştir. Sovyetler Birliği halkı 1 mayıs bayAnkara 21 (Telefonla) Bugfla sa rammı, harbi sonuna erdirecek Kırılbaha karşı btırada iki katfl asılraıştır. ordusu ile birlikt« kutluhyacaktır. Katiller, Ankaranın Boğlum bucağından Göbbels'in yeni sulh teklifi Ahmed Aygun Üe Mahmudiye köytinLondra 21 (a.a.) Britanova'nm slden Mustafa Çetinkayadır. Bunlar, Rl yasî muharriri yazıyor: ?eli Rifati geçenlerde sopa Ce taammüBavyera kalesinin içine kudretll bir den ve canavarca bir hisl« Bldürmüf radyo cihan yerleştirilildiği öğrenil'lerdi. mektedir. Bu radyonun daha lyi barış Mustafa Çetlnkaya, asılırken, suçıınn şartlan elde etmek için propaganda yap cehalet yüzıinden yaptığını »0x1611115 ve mağa da yarıyacağı zannedilmektedir. çnculdarmın cahil bırakılmıyarak oku Almanyanın harbden sonra, bir kere daha <iyi niyet sahibi milletlerin dostu tuİTiasmı vasıyet etmiştir. Londra Radyoau 21 (B.Y.U.M.) Amerika Milli Savunma Bakanı Stimson gazeteciler» verdiği bir demecde, Nazl şeflerinden bahsetmiş v« Hitler hakkında demiştir ki: < Eğer Hitler teslim oluru öldürülmlyecek, esir almacaktır.» Amerikada bir anket NewYork 21 (a.a.) Gallup enstitüsünün bildirdiğine göre, Amerikalıların yüzde 5fl ıı harbden sonra Alman sanayiinln sıkı bir kontrola tâbi tutulması gerektiği fikrindedir. Alman sanayiinin ortadan kaldırılmasını v« yahud Müttefkler tarafmdan işletilmeslnl İstiyen Amerlkalılann niabetl ise yüzde 23 ü bulmaktadır. İşgal edilen yerlere yerleştirflen muhacirler Moskova 21 (a a ) Dogu Prusyanın, batı pomeranyanm ve Silezyanın lskânı lşin» başlanmışür. Buralara yerleştlrllen Polonyalı yüz alla bu muhaceretl ilıtiyarî olarak kabul etmiştir. 7000 Varşovalı muhaoeret« tallb olmuştur. Krakovl bölgesinden beş bin köyltl ve Klelce'den 50 aile, batıya girmek üaere memleketlerlnden ayrılmıçlardır. /Inkarada ffci kafil asıldı Galatasaray Demirspor «rasmdakl maçı hakem Sulhl Garan idare edivordu ve takımlar şu şekillerde dizildileTt! Galatasaray: Erdoğan Faruk, Ismet Mustafa Arif, Orhan Reha, Bü!en<< Gündüz, Muzaffer, Orhan. Demirspor: Neşzad Mehmed, Nurf» îskender, Fethi, Kâmll Murad, Mustafa, Niyazl, Ismail, Ismail. Galatasaraylılar rüzgâr altında, durgun başladılar. Demirsporlular bilhass* muavin hatlannm iyi desteklediği akm« larla Galatasaray nısıf sahasmda tehlikeli vaziyetler hazulamağa başladılar. llk on dakikada Galatasaray kalesi dört tehlike atlattı. Demirsporun adamakılh ağır bastığı bir sırada soldan mukabil hücuma geçen Galatesaray hücum hattına karşı Demirspor kalecisi pek hatalı bir çıkış yaptı. Gündüzün boş kale.;« doğru yuvarladığı topu Reha yetişere's tamamladı. Otuz üçüncü dakikada ynoılan bu Galatasaray golü sarı kırmızılıları hozlandurdı. Fakat çok geçmerlen Demîrsporlular hücum teşebbüslerinl tekrar e!e aldılar. ikinci devrenin son dakikalarmda Galatasaraylılar müpa'.i bir oyun çıkardılar. Devrenin bitmesine bir dakika kala Bülendin pek sıkı çektiği şüt dlreğe çarpmasaydı. Galatasaray bir gol daha atmış olacaktı. Çlinkü şüte karşı Demirspor kalecisi kıp;rdıyamamıstı. Birinci devre 10 Galatasaray lehine bitti. ikinci devrenin ilk dakikasında Demirsporlular uzun bi» pasla Galatasaray kalesine indiler. Demirspor tağ içl kaleye doğru kaydığı bir ıırada, bizim sahalarda ender görülen, uzaktan demir gibi bir şütle Ankaranın beraberlik golünü attı. Beraberlik golünden sonra oyun kızıştı. Galatasaraylılar da birinci devreden daha canlı ve rakiblerıle hücum sayısmda müsavi bir oyun çıkarmaŞa başladılar. Sekizinci dakikadan itibaren Galatasaraylılar ağır basan ve daima hucum tazeliyen bir oyunla Demirspor kale önlerinde üstüste füt çekmekte devam ettiler. Demirspor kalecisi fedakâr yatışlarla üç gol kurtardı, Devrenin sonlarına dogru Demirsporlular fasılalı fakat sağlam ve düzsıın hücumlar yaptılar. Birinci devrede Demirspor nekadar hâkim oynadıysa, ikinci devrede Galatasaray ondan da fazla baskılı ojTiadı. Prof. Dr. Yavuz ABADAN Talebelere verilecek tenzilâth bîletler Esref Şefik lzmîrdeki maçların neticesi Jzm:r 21 (Telefonla) Bugun burada Maarif mlıkâfatı maçlan lç'n Beykozla Altmordu, Besıktaşla Karsıyaka karsılaştılar. Bevkoz 2 0 yenlldl, Beşiktaş da 3 0 galib geldl. Üç Amerikan askeri asıldı Paris 21 (a.a.) Müttefik genel karargâhından bildirildiğine göre, üç Amerikan askeri Fransada hırsız suçundan asılmıslardır. Emek Bankası Bamabla bu bahsia eiddî bir münakaşasını yapmakta gecikmemiz, istediği gibi hareket etmesine fırsat bırakmaktır. Ne olursa olsun ben bu gece gdrü=eceğim. Armem durakladı; düsündü vt taraftar gorünmedi: Ipi koparmak için bahane srıyor kızım. Alücadele yolile halletmeğe kalkısırsak, ipin mukabil tarafma da biz asılmış olacağız. Hele biraı daha sabredehm. Uzüntü lçinde kendimizi helâk ettiğınizi kâfi bulmuyor musun, dedim. Daha nekadar bekliyeceğiz?.. Bu geceyi tercih etmekten maksadun, bizbızeyiz; köpürüp yüksek perdeden gürlemesHi hizmetçi, ahçı ve bahçıvan duymamış olacak. Bir bakıma da düşünceme hak veriyordu: Evet, bu doğru... Doğru amma, b«ni şimdiden bir çarpıntıdır aldı. Oniar gelmedea sözüraü bitirmek istiyordum: Babamla mücadele edecek olan benim. Sen yalnız, yatmak üzere odarıza çekildi^iniz vakit, kendisine sijylenmesini istediğim sbzleri tekr?rhyacaksın. Elçilik yapacağın için, bizzat kızile karşıis=T.ak istiyecektir. Anncm, mütereddid olmakla bernber anlimEk istedı: Faraza senin namma ne söyliyeceğim? Nikâh dairesine kurulmuş bir bomba gibi gideceğim. Memur, şahidlerin adreslerini kaydedip imzalarını attıriiı'.'an sonra bana dönüp •Haydar Beyi kocahğa kabul •diyor musunuz» 25 Yazan: VEDAD TANCA blleceğine Ihtimal vermedim. Kendlsi tarafmdan mübalâğa edilmiş olmasın diye, seninle karşı karşıya konuşnıağa geldim. Teşekkür ederim baba. Teşekkürümün manasını anlamadığmı söyleyince izah ettinı: Şimdiye kadar bir çocuk nazarile baktığmız kızıruzı, karşınıza alıp dinlemek snretile kıymet vermenize nasıl teşekkür etmem? Yanlış bir telâkkiye saplanmışsın. Kanaatime muhalif olduğu noktalarda muhatablarımın düşüncelerine iştirak edemiyeceğimi anlatmaklığım, ı nlars kıymet vermekliğime veyahud çocuk nazarile baktığıma delâlet etmez. Biraz da kendi fikirlerinizin. Döndü. Hafifce kaşları çatılmıştı: Evet biraz da, kendi fikirlerinin dürüstlüğüne kani bulumnak, yani itimadı nefs sahibi olmak... Bu tipteki aile reisleri belki sevilmiyebilirler. Ben şöyle düşünürüm: Kararlarını kendi düşüncelerine istinaden kestirip atamıyan, herkesin mütaleasmı almak suretile hareketlerini tanzim eden erkeklar, koltuk değneklerinin yardımile yürüyen alil vücudlara benzerler. diyt sorduğu vakit menfi cevab verecek ve salonu ter!:edeceğim. Babam; bütün davetliler önünde, misli görülmemiş bu rezalete şahid olmak istemezse beni oraya götürmeğe kalkışnvısın. Komedinin ikinci perdesinde ne oynandı?.. Küçük perdelerinde. Hazımın ağzından Karagözün ve Hacivadın hayaletleri neier konuştu?.. Ne annem, ne de ben farkında değildik. Eve dönünce odalarunıza çekildik. Eaat bir buçuğu geçiyordu. Beni çağırmasını bekliyerek soyunmamıstım. Içerden münakaşaya benzer sesler gelmedikçe, annemin bahsi açmadığını sanıyor ve üzülüyordum. Ummadığım blr dakikada kapının tokrcağı çevrildi, babam içeri girdi. Evvelden haberim olmasaydl, benimle bu mesele üzerinde göruşmeğe geUrken sakin olabileceğini aklımdan g«çirmez, tentirdiyot veya asprin istemek için odama girdiğini zannederdim. Pencerenin önüne doğru yürüdü. Arkası dönük olarak orada durdu. Eloktrikleri sönmüş karanlık sokağa bakıyordu. Mülâyim bir sesle: Annen, senin namına bazı şeyler sdyledi, dedd. Böyle bir haber göndere Ankara 21 (Telefonla) Merkezi Istanbul olmak üzere teşkili kararlaştırılan bir buçuk milyon lira sermayeli Emek Bankası Türk Anonim OrtaklıŞı nizamnamesi Bakanlar Kurulunca tasdik edildi. Keskinleşen bakışlarınm tesirinde kalmak istemiyordum; başunı baska tarafa çevirdim. Annemin dert ortaklığmı yaptığımdan, koltuk değnekleri tabirini ikimiz için kullanmıs oluyordu. Dilimi kısa tutmaklığımı temin maksadile: Hele bu değneğinbiri kısa olursa, dlye ilâve etti, yürüyiişe büsbütün aksaklık verir; taşımak mecburiyeiinde bulunduğu vücudü boş yere sinirlendirip durur. Sözlerimin sadece, tahta bir koltuk değneğine inhisar etmediğini tabiî anhyorsun, Bu anlardaki aczim, düşündüğüm istikbalimin yıkıhşı olacaktı. Müteha'ckim babamı çileden çıkartsam, onun iki tokadnıı yesem dahi susmamalıydım: Yerinde sarfettiğiniz keUmeler, cümlelerinizm ikinci manalarını da sarahaten ifade eâiyor. Koltuk değnekleri, kullanıldıkları eller tarafmdan sevk edilen ve ancak, çarptıklan taşların sahasmı görebilen basit vasıtalardır. Genç kızlarınm mahdud fikirleri, yaşlı babalarmın uzağı gören düşünc;elerile mukayese edilemez. Küçük, büyüğe Uymak mecburiyetindedir. Kaiue haricine çıkmak, esası tadil etmez; boş yere büyük sinirlendirilmiş olur, demek istiyorsunuz. Hayat bilgilerimizin çoğunu ebeveynimden öğrendim. Terbiyemi, tahsilirrıi bir tarafa bırakalım; dünyaya gelişimi sizlere borçluyum. Küçükken sordu ğum her suali cevapsız bırakmaz, mini mini dimağımm meraklarını giderirdiniz. Yaş itibarile henüz mahdud dıişünceli sayabileceğinız kızınız şimdi de sizden bir şey sormak istiyor. {Arkato r a r ) Ankara 21 (Telefonla) Şimdiye kadar talebeden tenzilâth bilet için hüviyet varakasmdan başka yol kâğıdı da istenmekteydi. 1 mayıstan itibaren talebeler yalnız hüviyet varakalarını P,OSBugün yapılacak maçlar termckle tenzilâth bilet alacaklardır. Galatasaraylılar ikinci de\Tede eld« Yalnız ilk, orta ve lise mezunları ayrıca et'ıkleri fırsatlarm çcğunu telâşlanma, asabıleşme yüzünden kaybettiler. yol kâğıdı göstereceklerdir. Demirsporlular atletık ve güzel oyPamuklarımızın safcşı nuyorlar. Eğer Galatasaray oyunundan Ankara 21 (Telefonla) Ticaret Ba çok yorgun çıkmadılarsa, bugünkü F e kanlığı, pamuğun iyi satılması için ted ner Demirspor maçı çok zevkli ve birler almaktadır. Bakanlık. ellerinde güzel olabilir. pamuk bulunsnları beyana tâbi tutmakFenerbahçe stadı: la pam'ok miktarmı anlamak isteTiekGalatasaray Uçaksavar: Saat 14,30 Fenerbahçe Demirspor: Saat 16.30 tedır. Moskova, Lublin hükumetile bir andlaşma imzaladı Londra 21 (a.a.) Lu'o'in radyosunun bildirdiğine gdre, Sovvetlsr Birlığıle Varşovadski muvakkat Polcnva hükumeti bu akşam bir dost'nk ve karşılıklı yardım and'.aşması imzalamışlardır. Sarıvcrdeı Sarayarkası mevkiınde 19 numaraü eide oturan ve «Esrarengîz kadınn !^ml İle anılan Hatıce ndında klm=;eiz bir kidının 1 T gıtadur meycianda görülmenesl uzerıne şupheye duşen komşuları kppıjı kırarak oöaya girdiklerl vakit HatlceyL tcfessuh etniş blr variyette blü bulmuşlarrlır Hâdi=e etrafında tahklkat yapümaktadır. Esrarengiz kadının âkıbeti Ispartaya kar yağıyor tsp'.rta 21 (a a.) ^ Bi'gün saat 9 dr yağmaja başlıyan kar saat 14 te hâlâ devam etmekte idi. Kar şehir içinde 20 santimetreyi geçmistir. Çiçek açnuş olan ağaçlar ve bütün yeş'Jlıkler şimdi karla örtülmilş bulunmaktadu:. TİP Fakültesi ÇIKT1. Azlz ve kıymetll cslm All Rıza Ay;a'ın. olutnünun yıldonümune tesadüf eden J 24 nlsan salı gunü j oğle naırazmı muteaİ kıb Maçka Teşviklye j camll çerifinde azız \ luhuca ithaf edllmelc ' üzere Mevludu Serif Projeksiyonla reklâm ] ..ıraat olu^acatmdan Amer.kada ve bir çok buy.ık Aırupa şeTendlslnl se\en akrahlrlerınde taammum etmış olan projck^iba ve do^tlarının ve yonla reklâra yapmak ıızere şehrlmizde d" ' arzu eden zevatm tcşblr teşkilât kurulmuştur. Taksim Cumhurıriflerinl rica ederim, vet meydamnda en goze çarpan blr mevklde Eçl: Melek Aysal bu lşln teslsntl kurulmaktadır. Tanınmış * * * müe=seseler bu şekilde reklâm yaptırmak Beşlncl kolordu naşhekimllâlnden emekll İçin m'iracaate baçlanıı^lardır albay Dr. Kadrl Gaîlb Esenln vefatıma kırkıncı gunu 22 nlsan pazar gtınü Eos942 43 Mezunları Albümü tancı camiinde oğle namazmı muteakıb B e y a z ı u H A K K i t a b e v i Mevludu Şerll okutulacaktır. Arzu edenlerln teşrttl. Mevlud .^